انتقاد از دریافت کارمزد از پایانه‌های فروش
هرچند بانکداری الکترونیک قصد دارد با دریافت کارمزد از دارندگان پایانه های فروش (POS) از ابتدای آبان ماه به ازای دریافت خدمات وارد فاز تازه ای شود اما اینکه این طرح منجر به ارتقا جایگاه بانکداری الکترونیک خواهد شد و یا آنکه به دلیل بی اقبالی عقبگردی به روش های سنتی است، جای تامل دارد.
اخبار منتشر شده مبنی بر دریافت کارمزد از ابتدای آبان ماه از صاحبان دستگاه های کارتخوان سبب اعتراض اصناف نسبت به این موضوع شده به طوری که برخی از آنها معتقدند با اجرایی شدن این طرح برخی از صنوف بهره گیری از کارتخوان را کنار گذاشته و مانند گذشته از مردم پول نقد طلب کنند که این امر مشکلاتی را هم برای نظام بانکی و هم کسبه ایجاد خواهد کرد.
براساس طرح جدید پذیرندگان پایانه های فروش باید در ازای خدمات کارمزد پرداخت کنند اما با اجرای این طرح این خطر وجود دارد که مردم به دریافت خدمات سنتی بانکی از جمله حضور فیزیکی در شعب یا خرید و فروش به صورت نقدی روی آورند.
البته نظام بانکداری ایران با اجرای این طرح قصد دارد به سمتی پیش رود تا کاربران در پرداخت هزینه های استفاده از خدمات الکترونیک شریک شوند.
شبکه بانکی کشور 12 سال پیش برای گسترش استفاده از خدمات الکترونیک بانکی، هزینه های استفاده از این خدمات را برای مردم رایگان کرد. مدتی پس از اجرای این ایده، بانک های کشور پایانه های فروش (pos) را وارد شبکه بانکی کردند.
در ماه های ابتدای استفاده از این دستگاه ها، کارمزدهای 500 و 300 تومانی از فروشندگان و کسبه برای ارائه این خدمات دریافت می شد ولی پس از افزایش رقابت بین بانک ها، این کارمزدها تا کمترین حد ممکن کاهش یافت.
اما در حال حاضر نظام بانکی کشور به این جمع بندی رسیده که ارائه خدمات رایگان نمی تواند برای بانک ها و نظام مالی کشور مفید باشد و کاربران نهایی هم باید در پرداخت هزینه های خدمات الکترونیک بانک ها شریک شوند.
از طرفی کارشناسان نظام بانکی معتقدند نظر به گرایش جامعه برای عادلانه نمودن سود تسهیلات، کارمزد نامعلوم خدمات و بانکداری الکترونیک و ایجاد رویه ها و الگوهای جدید و مدرن ضروری است که تعیین کارمزد بر مبنای واقعیت های موجود دنیا و ایران در دستور کار بانک ها و بانک مرکزی قرار گیرد.
هرچند مسوولان نظام بانکی کشور معتقد به دریافت کارمزد و هدفمند کردن یارانه ها در این بخش هستند و می گویند کارمزد در همه جای دنیا تحت شرایط خاصی از مشتریان دریافت می شود و این کاری غیرمعمول به حساب نمی آید و هر فردی که می خواهد از خدمات بانک ها استفاده کند باید بخشی از هزینه ها را متقبل شود، اما از سوی دیگر برخی از اصناف نسبت به پرداخت این مبلغ انتقاداتی دارند و معتقدند این امر منجر به عقبگرد نظام بانکی و بهره گیری مجدد از اسکناس در معاملات می شود.
ضا رجبی فروشنده پوشاک با انتقاد از دریافت کارمزد از صاحبان کارتخوان ها از آبان ماه امسال، با طرح این سئوال که مگر نباید نظام بانکی در ازای بهره گیری از منابع مالی موجود در حساب های کسبه به آنها خدمات بیشتری ارایه کند، آیا نباید کسب سود دو طرفه باشد و اینکه نظام بانکی نباید در قبال استفاده از حساب های جاری مشتریان به آنها خدمات رسانی رایگان داشته باشد؟
وی اضافه کرد: مگر نظام بانکی با تشویق مردم به استفاده از پایانه های فروش بخشی از اموری را که باید در شعب توسط خود آنها انجام می شد، به مردم واگذار نکرده و از این طریق هزینه های خود را بیش از پیش کاهش نداده، حال سئوال این است که چرا مردم باید به آنها هزینه پرداخت کنند؟
وی ادامه داد: آیا کسی نباید از مسئولان نظام بانکی بخواهد هزینه های بیش از 80 درصد اموری را که به گردن مردم انداخته اند و اکنون توسط خود مردم، تجار و کسبه بدون حضور در شعب انجام می شود را تامین کنند؟ .
رجبی معتقد است: در حال حاضر بخش عمده ای از امور بانکی توسط خود استفاده کنندگان بخصوص پذیرگان از طریق این وسیله و یا اینترنت انجام می شود و این به معنای عدم حضور مردم در شعب و در نتیجه افزایش بهره وری نیروی انسانی بانک ها در سایر بخش ها و صرفه جویی در مصرف کاغذ و غیره است.
وی از بانک مرکزی خواست تا با اعمال وظیفه نظارتی خود، از شبکه بانکی بخواهد با ارایه بسته های تشویقی مانند دیگر کشورهای دنیا، زمینه گسترش بیشتر شبکه بانکداری الکترونیکی در کشور توسط مردم را فراهم و از ایجاد مشکلات جدید بخصوص کاهش بهره گیری از پوز پیشگیری کند.
برخی از پذیرندگان پایانه های فروش اعتقاد دارند بانک ها از گردش مالی ناشی از سپرده پذیرندگان در بانک ها و پرداخت تسهیلات سود زیادی کسب می کنند لذا باید کارمزد برخی از خدمات الکترونیکی را متقبل شوند.
یکی از پذیرندگان پایانه های فروش در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: مسوولان باید در نظر بگیرند که در صورت اجرای این طرح، بانک ها دوباره مجبور به پرداخت پول نقد به مردم شوند ضمن آنکه تعدادی از بانک ها برای ترغیب مردم به سپرده گذاری با تبلیغات زیاد پایانه های فروش خود را در اختیار مردم گذاشته اند که این امر نیز برای آنها دارای سود است بنابراین باید هزینه خدمات را نیز خود متقبل شوند.
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی دریافت کارمزد از خدمات بانکی را لازمه توسعه و پیشرفت کشور در ارائه خدمات بانکداری نوین دانست و گفت: البته هزینه های بانکداری باید به نحوی اصلاح شود که مردم به استفاده از خدمات الکترونیک بانکداری ترغیب شوند.
قاسم عزیزی در رابطه با افزایش هزینه های بانکداری الکترونیک، گفت: باید پذیرفت یکی از لازمه های پیشرفت کشور، توسعه خدمات مالی و بانکداری الکترونیک بوده که برای انجام این مهم، نیاز به هزینه کردن نیز وجود دارد.
نماینده مرد شازند در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: اصلاح هزینه های بانکداری باید به نحوی صورت گیرد که مردم به استفاده از خدمات الکترونیک بانکداری تشویق شوند، یعنی هزینه های کارمزد بانکی به صورتی افزایش نیابد که شخص، مجبور به استفاده از سیستم سنتی و معامله با اسکناس باشد.
وی افزود: بانک های کشور با انجام عملیات بانکداری الکترونیک در هزینه های خود صرفه جویی می کنند، به دلیل اینکه با تحقق این مهم، در هزینه های دستمزد نیروی انسانی صرفه جویی می شود و دیگر شاهد صف های طولانی در بانک ها نخواهیم بود.
عزیزی ادامه داد: هدف از توسعه بانکداری الکترونیک، کاهش مشکلات مردم بوده، بنابراین نباید بانک های کشور تنها به فکر کسب سود باشند و از ارائه خدمات مناسب و رایگان به مردم غافل شوند.
وی تصریح کرد: بانک ها نباید فراموش کنند از انجام خدمات بانکداری الکترونیک خود منتفع می شوند، بطور مثال برخی حساب ها مانند حساب خزانه عمومی کشور دولتی بوده و خدمات بانکی الکترونیکی باعث تسریع در تسویه بدهی های مردم به دولت می شود.
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس یادآور شد: نباید مردم در پرداخت هزینه هایی مانند مالیات، متحمل هزینه بانکداری الکترونیک شوند و این اقدام به نحوی باید اجرا که سود آن عاید دولت و ملت شود.
رییس اتحادیه طلا و جواهر نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در خصوص دریافت کارمزد از پذیرندگان پایانه های فروش، گفت: مردم در سال های اخیر و پس از چند سال به استفاده از پایانه های فروش عادت کرده بودند و فرهنگ آن تازه در جامعه نهادینه شده بود.
محمد کشتی آرای با بیان اینکه بهره گیری از پول الکترونیکی بتازگی جایگاه خود را میان مردم بدست آورده است، افزود: دریافت کارمزد از پذیرندگان پایانه های فروش، استفاده از این پایانه ها را با محدودیت مواجه می کند، ضمن آنکه اصناف مجددا به روش های سنتی و استفاده از پول کاغذی روی خواهند آورد.
وی ادامه داد: خرده فروشانی که تاکنون در مبادلات کوچک خود از پول الکترونیکی استفاده می کردند پس از اجرای طرح کارمزد دیگر رغبتی به بهره گیری از آن نخواهند داشت.
کشتی آرای با بیان اینکه بازگشت به روش های سنتی هزینه زیادی را برای سیستم بانکی ایجاد می کند، اظهار داشت: این امر علاوه بر تاثیر بر گردش مالی بانک ها، میزان مراجعه حضوری به بانک ها را نیز افزایش می دهد.
- ۹۳/۰۶/۳۰