ایران به تعهدات WSIS عمل نکرد
نشست تخصصی سمینار ایران و 11 خط عمل مصوب در اجلاس جهانی سران درباره‌ی جامعه‌ی اطلاعاتی با هدف کوشش برای مطالعه، تدارک و تدوین اصول بنیادی و برنامه‌ی عمل ایران و راهبردهای توسعه‌یی و کاربردی ICT در ایران به همت انجمن ایرانی مطالعات جامعه‌ی اطلاعاتی و با حضور مسوولان، کارشناسان و استادان امر در دانشکده‌ی علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد.
به گزارش خبرنگار جامعه‌ی اطلاعاتی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در ابتدای این نشست دکتر یونس شکرخواه - دبیر عملی سمینار و مدرس ارتباطات - با اشاره به این که مطالعات، سیاست‌گذاری و اقدامات علمی و برنامه‌ای مربوط به ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات به طور عام و جامعه‌ی اطلاعاتی به طور خاص در ایران دوره‌های مختلفی را پشت سر نهاده است، اظهار کرد: هم‌اکنون و پس از گذشت بیش از یک دهه تجربه‌ی علمی، برنامه‌یی و اجرایی درباره‌ی ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات، سیاست گذاران، تصمیم‌گیرندگان، رهبران و مدیران ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات و جامعه‌ی اطلاعاتی نیازمند بازنگری در سیاست‌های راهبردی و شاخص‌های کلیدی توسعه در این بخش هستند.
او افزود: آن‌ها باید درباره‌ی این جامعه‌ی نوظهور اطلاعاتی دانش مفید و درخور داشته باشند، از روند‌های بین‌المللی و وضعیت جاری در کشور آگاه شوند، سیاست‌ها و برنامه‌های متنوعی در اختیار داشته باشند و برای تدوین راه آینده، شناخت و تحلیل قابل اعتمادی کسب کنند.
این مدرس ارتباطات، با بیان این که برای تدوین اصول بنیادی و برنامه‌ی عمل ایران، فرآیند مطالعه در سه سطح کلان، میانی و خرد پیش‌بینی شده است، گفت: در سطح کلان باید یافته‌ها و تجارب بین‌المللی، اصول و برنامه‌ی عمل اجلاس‌های عالی جهانی درباره‌ی جامعه‌ی اطلاعاتی خطوط عمل آگاهانه مصوب در اجلاس تونس، یافته‌ها و تجارب مراکز بین‌المللی و کشورهای پیشتاز، شرایط و عوامل محیط ملی و روند‌های توسعه‌ای و برنامه‌ریزی‌های بلند مدت کشور مورد توجه قرار گیرد.
وی ادامه داد: در سطح میانی نیز باید اصول و برنامه‌ی عمل ایران به عنوان حلقه‌ی واسط میان دیدگاه‌ها و استانداردهای جهانی و شرایط چشم‌اندازهای ایران تدوین و پیشنهاد می‌شود، همچنین در سطح خرد، شیوه‌های تحقق برنامه و نحوه‌ی مشارکت و فعالیت بخش‌های دولتی، خصوصی و علمی و مدنی تعیین و به مراجع ذی‌ربط پیشنهاد می‌شود.
در ادامه دکتر کاظم معتمدنژاد - رییس انجمن ایرانی مطالعات جامعه‌ی اطلاعاتی - با اشاره به زمینه‌ها‌ی تاریخی حرکت جوامع به سوی جامعه‌ی اطلاعاتی، گفت: امیدواریم اعلامیه‌ی اصول و برنامه‌ی عمل ژنو، سند تعهد تونس در کنار این 11 خط عمل مورد توجه تمام کشورهای در WSIS که تعهد کردند به آن جامع عمل بپوشاندند، قرار گیرد و به مفهوم واقعی به اجرا در آید.
او با اشاره به این که متاسفانه در سال‌های اخیر در ایران هنوز به اجرای این تعهدات نرسیده‌ایم، تصریح کرد: ممکن است یکی از مسائل آن نبود هماهنگی بین دستگاه‌های مختلف کشور باشد، چرا که در این چندین شورا در این زمینه فعالیت می‌کنند اما هر یک امور خاص خود را انجام می‌دهند و با یکدیگر هماهنگ نیستند.
معتمدنژاد، با اشاره به این که در دنیا کوشش‌هایی در جهت اجرایی کردن تعهدات WSIS در حال انجام است، گفت: در تابستان سال گذشته از سوی سازمان ملل متحد، تصویب شد که کمیسیون توسعه‌ی علوم و تکنولوژی مسائل اجرایی شدن تعهدات ژنو و تونس را دنبال کند، از این رو قرار است تا دو ماه دیگر دو اجلاس در این زمینه برگزار شود که یکی برنامه‌ی تشکیل کمیسیون ملل متحد را دنبال می‌کند و اجلاس دیگر به بررسی چگونگی 11 خط عمل اجلاس WSIS خواهد پرداخت.
او با بیان این که جامعه‌ی اطلاعاتی با مشارکت چهار گروه دولت‌ها، بخش خصوصی، جامعه‌ی مدنی و سازمان‌های بین‌المللی تشکیل شده است، گفت: این چهار گروه با همکاری یکدیگر مباحث جامعه‌ی اطلاعاتی را پیگیری کرده‌اند، البته جامعه‌ی مدنی در روند برگزاری و برخی موارد سندهای تعهد شده در WSIS اعتراضی داشت چرا که معتقد بودند این اسناد تنها اشاره‌ای به مسائل حقوق بشر است و این حقوق را به طور کامل تامین نمی‌کند، از این رو جامعه‌ی مدنی در پایان اجلاس‌های ژنو در تونس رو اعلامیه‌ی جداگانه‌ای صادر کردند.
او افزود: دولت‌ها نیز علی‌رغم این که در اجلاس ژنو در تونس حضور داشتند به تعهدات خود عمل نکردند، از این رو اگر چهار نهاد مذکور با یکدیگر همکاری کنند می‌توان امیدوار بود گام‌های اساسی در جهت تحقق جامعه‌ی اطلاعاتی برداشته شود.
در ادامه‌ی نشست نیز دکتر سیاوش شهشهانی - عضو هیات علمی دانشگاه و مسوول ثبت دامنه‌های ir در ایران - گفت: 11 خط عمل WSIS بیشتر به مسائل سازمان ملل متحد می‌پردازند، از این رو بهتر است به تماشای خطوط در حرکت به سوی جامعه‌ی اطلاعاتی توجه داشت تا این که این یازده خط را به طور جداگانه دنبال کرد.
او با اشاره به این که دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی در زمینه‌ی جامعه‌ی اطلاعاتی و تکنولوژی‌های نوین مانند اینترنت عقب بودند، گفت: از این امر باید خوشحال بود چرا که عقب ماندگی آن‌ها سبب شده سایر گروه‌ها در این زمینه توسعه‌ی بیشتری داشته باشند و اگر دولت‌ها، زودتر از سایر نهادها متوجه این امر می‌شدند شاید راه توسعه‌ی آن را می‌گرفتند.
شهشهانی، برجسته‌ترین اثر WSIS در حال حاضر را تشکیل مجمع تبادل نظر راهبردی اینترنت IGF عنوان کرد و گفت: از اجلاس جهانی سران درباره‌ی جامعه‌ی اطلاعاتی نباید انتظار بسیاری در تغییر تحولات جهانی را داشت، بلکه باید به آن از بعد آموزشی نگاه کرد و آن را در جهت توسعه‌ی جهان به سوی جامعه‌ی اطلاعاتی به کار گرفت.
- ۸۵/۱۲/۱۶