اینترنت رایگان ماهواره‌ای؛ دروغ‌ها و اغراق‌ها
استارتاپ فضایی «اسپیس ایکس» متعلق به ایلان ماسک، برای ادامه‌دار شدن ارائه خدمات اینترنت ماهواره‌ای به اوکراین، از پنتاگون خواست هزینه کمک‌های مالی به اوکراین را بپردازد؛ این در حالی است که یک میلیاردر اوکراینی در رشته توییتی به عدم شفافیت صحبت‌های ماسک اشاره کرد.
به گزارش ایرنا، مدت کوتاهی پس از آغاز جنگ روسیه و اوکراین، اینترنت ماهواره‌ای استارلینک که توسط شرکت SpaceX ایلان ماسک ساخته شده است، خدمت‌رسانی برای برقراری ارتباط اینترنتی در این کشور را به وسیله ترمینال‌هایی که در آن بخش فعال شده بود، آغاز کرد.
این اتفاق باعث شد ایلان ماسک و خدمتی که انجام داده در آن برهه حساس، در صدر اخبار قرار بگیرد و توجه مردم را به خود جلب کند. پس از گذشت حدود ۸ ماه از جنگ اوکراین، ایلان ماسک اعلام کرد: «دیگر قادر به تامین مالی استارلینک در اوکراین نیستیم، پنتاگون هزینه‌ها را برعهده بگیرد». شرکت اسپیس ایکس در این نامه از پنتاگون رسماً درخواست کرد تا کمک مالی خود را برای تامین مالی سرویس استارلینک در اوکراین ارائه کند.
بر اساس گزارشی که CNN در این باره منتشر کرده است، اسپیس ایکس در این نامه از پنتاگون خواسته تا بودجه دولت اوکراین و استفاده نظامی از Starlink که ادعا شده بیش از ۱۲۰ میلیون دلار برای بقیه سال خواهد بود و ممکن است برای ۱۲ ماه آینده نزدیک به ۴۰۰ میلیون دلار هزینه داشته باشد را به عهده بگیرد.
در این نامه آمده است که «ما در موقعیتی نیستیم که بتوانیم ترمینال‌های بیشتری را به اوکراین اهدا کنیم، یا ترمینال‌های موجود را برای مدت نامحدودی تامین مالی کنیم.» این در حالی است که در این نامه، اسپیس‌ایکس مدعی شده اوکراین از آن‌ها تقاضا کرده ترمینال‌های بیشتر را در کشورشان فعال کنند.
برخلاف گفته‌های روزهای ابتدایی ایلان ماسک، مبنی بر کمک بشردوستانه برای برقراری اینترنت در کشورهایی مانند اوکراین، مجموعه تحت امر او امروز اعلام کرده که باید هزینه این مدت خدمات ارائه شود چرا که در غیر این صورت دیگر نمی‌تواند به این کشور خدماتی ارائه دهد.
مدیر فروش شرکت اسپیس ایکس در نامه ماه سپتامبر به وزارت دفاع آمریکا آشکارا در ارتباط با پرداخت هزینه این سرویس اینترنت ماهواره‌ای نوشته است: ما در وضعی نیستیم تا ترمینال‌های بیشتری به اوکراین خیرات کنیم یا برای یک دوره نامحدودی به تامین مالی آن بپردازیم.
ادعای ایلان ماسک در خصوص فعال بودن اینترنت ماهواره‌ای استارلینک در ایران حقیقت دارد؟
ایلان ماسک اخیراً در پاسخ به توییت یکی از کاربران مبنی بر اینکه آیا استارلینک در ایران فعال است یا خیر؟ گفت «در ایران چند دستگاه فعال شده‌اند». نقشه‌ای که برای نشان دادن اتصال کشورها به استارلینک را در سایت این مجموعه نشان می‌دهد، اما برخلاف آنچه «ایلان ماسک» گفته است، نشانه‌ای از اتصال ایران به اینترنت ماهواره‌ای استارلینک ندارد و این امکان در ایران فعال نیست.
وی پیش از این و در تاریخ ۲۳ سپتامبر (۱ مهر) رسما و برای نخستین بار اعلام کرد اینترنت ماهواره‌ای استارلینک در کشور ایران فعال می‌شود. هر چند او می‌داند این وعده‌ای که او می‌دهد حداقل در حال حاضر شدنی نیست. اتصال به اینترنت ماهواره‌ای نیاز به زیرساخت و تجهیزات گرانقیمتی دارد که واردات آن‌ها به داخل کشور، آزاد نیست.
البته شایعاتی در خصوص قاچاق چند نمونه از تجهیزات مورد نیاز برای دریافت اینترنت ماهواره‌ای در ایران مطرح است اما نقشه موجود در سایت استارلینک نشان می‌دهد ایران هنوز اتصالی به اینترنت ماهواره‌ای ندارد.
افشاگری میلیارد اوکراینی: اینترنت ماهواره‌ای رایگان نیست
علاوه بر مسائلی که مطرح شد، «دیمکو ژلوکتنکو» یک میلیاردر اوکراینی که فعال حوزه فناوری اطلاعات است و بنیاد خیریه نظامی «Dzyga's Paw» را پایه‌گذاری کرده است، با انتشار یک رشته توییت افشا کرده بر خلاف ادعای ایلان ماسک ترمینال‌های استارلینک توسط افراد خریداری شده و به صورت رایگان در اختیار آن‌ها قرار نگرفته است.
وی در ادامه این رشته توییت با تاکید بر اینکه استفاده از اینترنت ماهواره‌ای کمک شایانی در این جنگ داشته، گفت: من بیش از ۵۰ استارلینک خریده و به خط مقدم تحویل داده‌ام که هزینه آن‌ها ماهیانه ۶۰ دلار است. در حالی که برخی از کشورها برای دریافت استارلینک ۱۲۰ دلار پرداخت می‌کنند.
ژلوکتنکو تاکید کرده است: ترمینال‌ها توسط افراد داوطلب مانند او و سربازان با هزینه شخصی‌شان آن را تهیه کرده‌اند.
دیمکو در ادامه گفته است: من بسیار کنجکاو هستم که شفافیت واقعی در روند راه‌اندازی استارلینک اوکراین و تمام هزینه‌های پنهانی که ایلان ماسک ادعا می‌کند را ببینم. اوکراینی‌ها بهای مشابه با کشورهای دیگر را پرداخت می‌کنند، اما همیشه موضوع اوکراین مورد بحث است.
ایلان ماسک می‌گوید ده‌ها هزار ترمینال را به طور رایگان به اوکراین ارسال کرده و خدمات هم به صورت رایگان در اختیار شهروندان و ارتش اوکراین قرار دارد و به همین دلیل، ده‌ها میلیون دلار هزینه کرده است، اما اکنون بنیانگذار یک بنیاد خیریه نظامی در اوکراین این موضوع را رد کرده است.
وی همچنین به این موضوع اشاره کرده که بیش از ۵۰ ترمینال را از طریق وب‌سایت استارلینک در کشورهای اروپایی با قیمت ۴۰۰ تا ۵۰۰ دلار خریداری کرده و برای ارسال آن‌ها به اوکراین ۵۰ دلار دیگر هزینه کرده است.