اینترنت یک پروژه نظامی است
کارشناس رسانه معتقد است، جایگاه سیاسی - نظامی اینترنت در نظام حاکمیتی آمریکا بر جایگاه فرهنگی - اجتماعی آن تفوق دارد.
«مجید علیزاده» در مطلبی که با عنوان «بررسی تاثیر رسانه مجازی در تغییر سبک زندگی» نگاشته، آورده است: به نظر می رسد اینترنت در ساختار، نظامی و در محتوا، سیاسی است و باید به این نکته توجه کنیم که محتوا و ساختار از یکدیگر جدا عمل نمی کنند، بلکه نقش پشتیبان یکدیگر را به عهده دارند.
** تغییر سبک زندگی به روش «وب 2»
مهمترین دستاورد ارتباطات میان فرهنگی، تغییر رفتار مخاطب و تغییر سبک زندگی بوده که در عصر حاضر از طریق رسانه مجازی صورت می گیرد، در این باره نقش کشورهای غربی از جمله آمریکا در استفاده ابزاری از آن برای رسیدن به اهداف سیاسی - نظامی بسیار قابل توجه و تعمق است.
علیزاده در مطلب خود که در جدیدترین شماره نشریه «بسته مقاله» منتشر کرده، می نویسد: هنگامی که این تغییرات در یک فرهنگ، زیربنایی تر و مبنایی تر شود، حاکی از یک «تهاجم» یا به عبارت دیگر «شبیخون» خواهد بود.
تغییر در سبک زندگی بطور طبیعی باید مبتنی بر ارتباطات میان فرهنگی و از راه رسانه صورت پذیرد.
رسانه نیز اقسام گوناگونی دارد که هر یک گستره نفوذ و مخاطبان خاص خود را دارا هستند؛ بنابراین روند تحول در نحوه تعامل رسانه ها با مخاطبان در دوره های مختلف جالب توجه و تعمق است.
البته لازم به ذکر است که این نوشتار در پی بررسی رسانه های مجازی و تاثیرات آن برمخاطب است.
در رسانه های مجازی نسل اول که رسانه های یکسویه خطاب می شدند، محتوای طراحی شده از سوی رسانه در اختیار مخاطب قرار می گرفت و به طور طبیعی مخاطب امکان مشارکت در محتوا را نداشته و همانند روزنامه، رادیو و یا تلویزیون تنها مصرف کننده محتوای برنامه ریزی شده از سوی صاحبان رسانه قرار می گرفت، این رسانه را «وب 1»(web1) می نامند.
این نسل تقریبا در اغلب نقاط جهان جای خود را به نسل دوم رسانه یعنی «وب 2» داده است.
در «وب 2» رابطه بین مخاطب و رسانه، تعاملی بوده و مخاطب خود در تأمین محتوای رسانه، بازیگر مؤثر است و سلایق و علایق او لحاظ می شود؛ از جمله رسانه های متعلق به نسل دوم (وب) می توان به «تویتر»، «فلیکر»، «فریندفید»، «فیس بوک»، «یوتیوب» و ... و در سطح بین المللی و «دنباله»، «بالاترینم، «نویسه»، «نت ایران»، «سلوب» و ... در ایران اشاره کرد.
«هیلاری رادهام کلینتون» وزیر امور خارجه آمریکا در 30 دی ماه 1388، سه هفته پس از اتمام حجت تاریخی ملت فهیم ایران با فتنه گران، سخنرانی طولانی در خصوص آزادی اینترنت و سیاست های دولت آمریکا در این خصوص در جمع دولتمردان و مسؤولان دولتی کرد.
وی در این سخنرانی گفت: «من برای خدمت به دموکراسی و دستیابی به اهداف دیپلماتیک خودمان، تیمی متشکل از کارشناسان و افراد با استعداد گرد هم آورده ام تا اقدامات مان را در تلاش های مربوط به سیاستمداری متناسب با قرن بیست و یکم رهبری کنند. آنها ابتکار جامعه «مدنی 2» (وب 2) را راه اندازی کردند. در یک مدت کوتاه ما اقدامهای قابل توجهی را برای تبادل این فنآوری ها به نتایجی که موجب ایجاد تغییرات می شوند، به انجام رسانیده ایم.»
کلینتون در بخش دیگری از سخنان خود اظهارداشت: «ما می خواهیم این ابزار را در دست مردم قرار دهیم تا از آن برای پیشبرد دموکراسی و حقوق بشر بهره گیرند.»
ملاحظه جملات فوق که از زبان وزیر امور خارجه آمریکا بیان شده، نشان دهنده جایگاه نسل دوم اینترنت (وب) در دیپلماسی بین المللی آمریکا است. پیشرفت تکنولوژی رسانه های مجازی و اینترنت از زوایه نگاه دیپلماسی در دولت آمریکا مورد تایید و تاکید است؛ ضمن اینکه لازم است خوانندگان گرامی به نظامی بودن پروژه اینترنت توجه داشته باشند.
** مقر اصلی اینترنت در آمریکا است
درحال حاضر مقر اصلی اینترنت در وزارت خارجه آمریکا و پنتاگون قرار دارد. وزیر امور خارجه آمریکا به این نکته نیز اشاره می کند که «در ایران و دیگر کشورها سازماندهی از راه اینترنت به صورت ابزاری برای پیشبرد دموکراسی و توانا ساختن شهروندان به اعتراض بر ضد نتایج مشکوک انتخابات درآمده است.»
به گزارش ایرنا نویسنده البته در پی تکرار مکررات نبوده و فقط درصدد توجه دادن خوانندگان به جایگاه اینترنت در نظام حاکمیتی آمریکاست؛ جایگاهی سیاسی - نظامی در مرحله اول و جایگاه فرهنگی - اجتماعی در مرحله بعد.
** اینترنت، پروژه ای نظامی
لازم است به نظامی بودن پروژه اینترنت توجه داشته باشیم. درحال حاضر مقر اصلی اینترنت در وزارت خارجه آمریکا و پنتاگون قرار دارد. وزیر امور خارجه آمریکا به این نکته نیز اشاره می کند.
مرحله دوم؛ حال جالب است که به جایگاه این پدیده یپیچیده در ایران نیز توجه کنیم. به نظر می رسد اینترنت در ساختار، نظامی و در محتوا، سیاسی است. این عرصه شاید همان عرصه ای باشد که سالها است مردم در ایران بر سر آن نزاع دارند. سیاست ما، عین دیانت ما ودیانت ما، عین سیاست ماست. توجه کنید: «محتوا و ساختار از یکدیگر جدا عمل نمی کنند بلکه نقش پشتیبان یکدیگر را به عهده دارند.»
خوب است به گفته یکی از بزرگان علم رسانه نیز توجه شود که: «رسانه خود پیام است.» به این معنا که در مقطعی از مناسبات فرهنگی، پیامی که رسانه حامل آن است همان فرهنگ درونی رسانه است.
«وب 2» فرهنگی را با خود به همراه می آورد که به طور مشخص و هوشمندانه مخاطب را به سوی هدف از پیش تعیین شده، هدایت می کند.
در همین سخنرانی کلینتون بخش دیگری وجود دارد که با پرداختن به قتل مشکوک «ندا آقا سلطان» در فتنه به مفهوم «ژورنالیسم شهروندی» اشاره می کند که در عمل وظیفه اطلاع رسانی را از انحصار خبرنگاران و رسانه های رسمی خارج می سازد و این امکان را در اختیار هر فردی قرار می دهد که بتواند کار خبرنگاری، اعم از کار متنی یا تصویری و کارتصویری اعم ازعکس یا ویدئو را انجام دهد.
** بستر انتشار محتوای تولید شده چیست؟
ناگفته پیداست در رسانه های «وب 2» وظیفه تولید محتوا بر عهده شهروندان در قالب ژورنالیسم شهروندی است و وظیفه انتشار نیز برعهده «تویتر»، «فلیکر» و «یوتیوب» و سایر رسانه های مجازی است.
از اینجاست که در می یابیم به ابزار و تکنیکی که از ناحیه نظام بین الملل در اختیارمان قرار گرفته است، اعتماد کامل نکنیم.
همین ابزار و محتوای تولید شده مشکوک در قضیه ترور آقاسلطان، چهره حاکمیت ایران را در برخورد با آشوبگران و یا متعرضان به نتیجه انتخابات مخدوش کرد و جالب آنکه این واقعه در زمان مرگ «مایکل جکسون»، خواننده معروف در جهان اتفاق افتاد و تعداد ویدئوهای دیده شده مرتبط با آقاسلطان در دنیا باتعداد ویدئوهای مرتبط با مایکل جکسون برابری می کند، آیا مایه تعجب نیست؟
نکته مهم اینکه آنچه در رسانه های نسل دوم از اهمیت وافری برخورداراست، باز نشر بیشمار یک محتوای مشخص در فضای اینترنت می باشد.
در پایان، نکات طرح شده در این نوشتار در پی طرح برخی ویژگی ها و شیوه استفاده از تکنولوژی در دست کاربران شبکه مجازی بوده و هشداری است آگاهی بخش تا مسؤولان امر و نیز کاربران این فرصت پرتهدید را غنیمت شمرده و در پی حسن استفاده از این رسانه باشند.
- ۹۲/۱۰/۰۹
