بازی‌های ویدیویی باعث هماهنگی دست و چشم می‌شوند؟
مژگان کریم‌نیایی - تحقیقات نشان داده که حدود 67 درصد از اعضای زیر 15 سال خانواده‌‌های آمریکایی معمولا آخر هفته‌های خود را با انجام بازی‌های ویدیویی سپری می‌کنند. در ایران هم استفاده از کنسول‌های بازی پلی‌استیشن و ایکس‌باکس این روزها توسط جمع بزرگی از کودکان و نوجوانان ساکن شهرهای بزرگ کشور دنبال می‌شود و حتی پیروزی در این بازی‌ها و طی کردن مراحل مختلف آنها گاه تبدیل به رقابتی جنجال‌برانگیز در بین بچه‌مدرسه‌ای‌های ایرانی می‌شود.
بیشتر خانواده‌ها هم با توجه به آنچه از رسانه‌ها می‌شنوند که حاکی از آثار خشونت‌آمیز بازی‌های ویدیویی بر کودکانشان است آنها را از انجام این بازی‌ها منع می‌کنند. برخی از تحقیقات علمی معتقدند که بازی‌های ویدیویی باعث تخدیر ذهن کودکان می‌شود و برخی به از بین رفتن خلاقیت کودک با انجام طولانی‌مدت این بازی‌ها اشاره دارند. در این بین برخی هم می‌گویند بازی‌های ویدیویی باعث افزایش تنبلی، کم‌تحرکی و چاقی در کودکان و نوجوانان می‌شود.
اما در میان این همه تحقیق که به آثار منفی و مخرب بازی‌های ویدیویی پرداخته‌اند کمتر تحقیقی درباره آثار مثبت این بازی‌ها انجام شده است. این در حالی است که در تحقیقاتی که بعد از آغاز سده 21 میلادی صورت گرفته شواهد حاکی از برخی آثار مثبت این بازی‌ها است و دیگر بازی‌های ویدیویی صرفا به عنوان وسیله‌ای برای پر کردن فراغت کودکان در هنگام تعطیلات تابستانی نگریسته نمی‌شود.
بگذارید با این سوال ادامه دهیم که آیا بازی‌های ویدیویی باعث به وجود آمدن نوعی از هماهنگی بین دست‌ها و چشم‌ها می‌شوند؟
خوشبختانه تحقیقی با همین موضوع در سال 2014 میلادی انجام شده است. محققان دانشگاه تورنتو تحقیقی با همین موضوع را روی دو دسته آزمودنی که یک دسته به طور معمول بازی‌های کامپیوتری انجام می‌دادند و دسته دیگر که حداقل دو سال بود هیچ بازی ویدیویی انجام نداده بودند کار کرده‌اند.
دانشمندان از هر دو گروه آزمودنی خواستند که در برنامه کامپیوتری که در اختیارشان گذاشته می‌شود از طریق حرکت ماوس شی گردمانندی را در حلقه نگه داشته و کنترل کنند که البته کار سختی هم بود. هر دو گروه آزمودنی در ابتدا در انجام این امر ناتوان بودند اما کسانی که بازی‌های ویدیویی انجام می‌دادند در تکرار‌های بعدی نتایج بسیار بهتری را کسب کردند، در حالی که کسانی که بازی‌های کامپیوتری انجام نمی‌دادند همچنان از انجام این کار ناتوان بودند.
این آزمایش نشان می‌داد که اگرچه مزیت ابتدایی برای گیمرها وجود ندارد اما درواقع یادگیری آنها در زمینه هماهنگی چشم و دست به مراتب بهتر شده است. محققان این تحقیق از طریق تعیین یک گروه کنترل و بررسی آن اطمینان حاصل کردند که گیمرها در اثر انجام پیاپی بازی‌های ویدیویی مهارت هماهنگی چشم‌ها و دست‌های خود را بهبود بخشیده‌اند و این موضوع هیچ ربطی به وجود استعداد ذاتی و توانایی‌های بیشتر غریزی آنها نداشته است.
در تست دوم بازی طراحی شده توسط دانشمندان سخت‌تر شد و چند نوع متفاوت از حرکت گوی گرد به شکل تصادفی و نه با یک سیر منطقی تکرار شد که نتیجه‌ها نشان می‌داد هیچ یک از آزمودنی‌ها قادر به بهبود نتایج خود نبودند و این نشان می‌داد که مطمئنا نتایج قبلی گیمرها بر اثر هماهنگی چشم آنها در اثر انجام مداوم بازی‌های کامپیوتری بوده و بدون شک ربطی به استعداد یا توانایی ذاتی آنها ندارد.
تحقیق دیگری که باز هم در سال 2014 میلادی انجام شده نیز نتایج شگفت‌انگیز دیگری به دنبال داشته است. این تحقیق نشان می‌دهد نوجوانانی که بیشتر بازی‌های ویدیویی انجام می‌دهند غشای بیرونی مغز آنها در دو بخش ضخامت بیشتری دارد که این موضوع مشخص‌کننده تراکم بالاتر سلول‌های ارتباطی در مغز است.
یکی از این دو بخش ضخیم‌تر مغز در گیمرها قسمت پشتی کورتکس مغز است که به ما در تصمیم‌گیری کمک می‌کند و برخی از ساختارهای حافظه را می‌سازد. اما بخش دیگر مغز که در گیمرها ضخیم‌تر است مربوط به قسمت جلو و متمایل به چپ چشم‌ها است. این بخش مغز به انسان کمک می‌کند تا فعالیت چشم‌ها و دست‌های خود را با هم هماهنگ کند. ضخامت این دو بخش مغز در گیمرها این موضوع را اثبات می‌کند که انجام بازی‌های ویدیویی می‌تواند باعث افزایش هماهنگی چشم‌ها و دست‌ها در انسان شود.
اما بگذارید به پرسش اصلی در این خصوص برسیم آیا هماهنگی بیشتر بین چشم‌ها و دست‌ها در زندگی به کار انسان می‌آید؟
تحقیقاتی که در سال 2007 انجام شده نشان می‌دهد که هماهنگی بیشتر بین چشم‌ها و دست‌ها می‌تواند در انجام عملهای جراحی و لاپاروسکوپی بسیار راهگشا باشد و باعث بهبود عملکرد جراحان شود. تحقیقات دیگری که در سال 2013 انجام شده هم نشان می‌دهد که جراحانی که به‌طور پیوسته یک بازی ویدیویی انجام می‌دهند در عملهای جراحی خود سرعت و دقت بیشتری دارند و در حین عمل اشتباهات کمتری را مرتکب می‌شوند.
پس اگر دفعه دیگر والدینتان به بازی‌های کامپیوتری ایراد گرفتند و آنها را مضر دانستند به آنها نتایج این تحقیقاتی که به آنها اشاره شد را گوشزد کنید تا دست از سرتان بردارند!
البته آنچه به آن اشاره شد تنها فواید بازی‌های ویدیویی نیست و اگر والدینتان باز هم قانع نشدند میتوانید به محاسن دیگر این بازی‌ها از جمله این که این بازی‌ها فرایند یادگیری را آسان و توجه نوجوان را جلب می‌کند اشاره کنید.
علاوه بر این به نظر برخی از پزشکان بازی‌های ویدیویی فواید دیگری نیز دارند، از جمله این که این بازی‌ها به نوجوانان می‌آموزند که زودتر سلامت خود را بازیابند و به داروهای مسکن، کمتر نیاز پیدا کنند. همچنین نتایج برخی از تحقیقات حاکی از آن است که بازی‌های رایانه‌ای به کودکان و نوجوانان مبتلا به بیماریی‌هایی چون «فلج مغزی» یا افراد ناتوان در تشخیص واژه‌ها هم کمک می‌کند. (منبع:عصرارتباط)