برنامه‌ریزی‌ها برای رفع مشکلات سامانه شاد
استفاده از سامانه شاد از ابتدای راه‌اندازی با مشکلاتی همراه بوده و با گذشت یک سال و نیم هنوز هم معلمان و دانش‌آموزان نمی‌توانند نیازهای آموزشی خود را تامین کرده و مشکلات متعددی با شاد دارند، حال آنکه مدیر کارگروه شبکه دانش‌آموزی (شاد) از فراهم شدن امکان آموزش تصویری و اتاق گفت‌وگو و رفع برخی مسائل دراین سامانه خبر می‌دهد.
به گزارش ایرناپلاس،در سال تحصیلی جدید که همچنان بر آموزش مجازی متکی است دانش‌آموزان با اینترنت، گوشی هوشمند و سامانه شاد که برای آموزش همگانی در نظر گرفته شده است، مشکل دارند چنانکه در برخی مناطق، اینترنت سرعت مناسبی ندارد از سویی جمعی از خانواده‌ها نتوانسته اند امکاناتی مانند گوشی هوشمند را برای دانش‌آموز مهیا کنند.
حال آنکه بر اساس اصل ۳۰ قانون اساسی دولت موظف است وسایل آموزش و پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم کند و امکانات تحصیلات عالی را تا سر حد خودکفایی کشور به طور رایگان گسترش دهد.
در بخش نخست این گزارش به مسائل و چالش‌هایی که معلمان در این حوزه دارند از دیدگاه یک معلم و کارشناس پرداختیم و اینک در بخش دوم و پایانی با مدیر کارگروه شبکه دانش‌آموزی (شاد) درباره دلایل استمرار مشکلات سامانه شاد با وجود گذشت ۲ سال و نیز امکاناتی که به این سامانه افزوده شده است، گفت‌وگو کردیم.
مدیر کارگروه شبکه دانش‌آموزی (شاد) در این باره خبرنگار ایرناپلاس گفت: شاد سامانه اختصاصی معلم و دانش‌آموز مبتنی بر دانش و تجربه بومی و نسبتا جوان است و از عمر آن از فروردین ۱۳۹۹ تا امروز حدود یک سال و نیم گذشته و در طول این مدت توانسته به بیش از ۱۱ میلیون نفر سرویس آموزشی بدهد و نزدیک ۲۲ میلیون نفر هم این سامانه را نصب کرده و از بخش‌های مختلف آن استفاده می‌کنند.
نمونه‌ای از تدریس‌های بهترین معلم‌ها در شاد
علی باقرزاده گفت: ماموریت نسخه اول شاد برقراری ارتباط میان معلم و دانش‌آموز بود که در نتیجه شیوع کرونا قطع شده بود و شاد توانست این ارتباط را برقرار کند و در نسخه دوم باید ابزارها و سرویس‌هایی را برای معلمان ایجاد می‌کردیم تا به وسیله آن بتوانند جریان آموزش و یادگیری از جمله مساله حضور غیاب، ارزشیابی پیشرفت تحصیلی، تکلیف‌دهی به دانش‌آموزان و ... را مدیریت کنند از این‌رو همزمان با ارائه این سرویس‌ها، خزانه‌ای از نمونه تدریس بهترین معلمان را به تفکیک پایه، دوره‌ها و عناوین دروس در شاد تهیه و بارگذاری کردیم.
مدیر کارگروه شبکه شاد ادامه داد: با استفاده از این نمونه تدریس‌ها، دانش‌آموزان می‌توانند مشکلات خود را بازبینی و رفع کرده و معلمان می‌توانند در تدریس خود از دیگر معلمان الگوبرداری و فایل‌های آموزشی را در داخل کلاس‌ها برای استفاده دانش‌آموزان منتشر کنند.
باقرزاده در توضیح رفع اشکال‌هایی که در سامانه شاد مطرح بود، گفت: مواردی بود که برای رفع آنها برنامه‌ریزی شد چنانکه از سال گذشته امکان ارتباط زنده تصویری را برای معلمان فراهم کردیم، آنها می‌توانند به شکل زنده تدریس کرده و دانش‌آموزان ازاین آموزش ها بهره گیرند و هر کلاس با تعداد دانش‌آموزان واقعی کلاس می‌تواند تشکیل شود.
وی گفت: امسال هم سرویسی را با عنوان گفت‌وگوی صوتی به شاد اضافه کردیم که معلم در لحظه می‌تواند با دانش‌آموزان خود گفت و گو کرده و دانش آموزان هم می توانند سوال بپرسند یا به سئوالات معلم پاسخ دهند، همچنین مساله حضور و غیاب‌ها به روش متداول مطرح بود زیرا موضوع در این رفتار، ارتباط گرفتن با دانش‌آموز و تقویت آن مطرح است.
به گفته او، ایراد دومی که به اپلیکیشن شاد گرفته می‌شد، رابط کاربری یا تم بود. تم شاد از نظر شکل، ذائقه دانش‌آموزان را پوشش نمی‌داد.
باقرزاده توضیح داد: به این منظور، بهترین گرافیست‌ها را دعوت کردیم و همچنین نظر معلم‌ها و دانش‌آموزان جمع‌آوری شد تا رابط کاربری اصلاح شود. البته رابطه کاربری صرفا پوسته نیست و ارتباط خیلی از اجزای اپلیکیشن را با هم تنظیم می‌کند.
دانش‌آموزان اگر در شاد نیستند، کجا هستند؟
باقرزاده با اشاره به مشکلاتی که در تبادل اطلاعات در سامانه شاد مطرح بود، بیان کرد: از روز اول مشکل سرعت تبادل اطلاعات در اپلیکیشن شاد وجود داشته و همچنان هم ادامه دارد. روزانه ۱۰ میلیون کاربر در این اپلیکیشن حضور دارند چنانکه به عنوان مثال روز ۱۸ مهرماه ۲ میلیون و ۲۹۰ هزار نفر در ثانیه در این سامانه فعال بودند که رقم بالایی است و پهنای باندی معادل ۴۴۵ گیگ در ثانیه مصرف ترافیک بود و امروز اپلیکیشنی در کشور نداریم که تا این اندازه کاربر روزانه در آن حضور فعال باشد و این نشان دهنده سرویس دهی این سامانه به دانش‌آموزان است.
وی ادامه داد: ممکن است ۲ میلیون و ۲۹۰ هزار نفر برای سامانه شاد رقم بالایی باشد اما در اینجا این سوال مطرح می‌شود که باقی جمعیت دانش آموزان حتی آن تعدادی که این سامانه را نصب کردند، در آن دقایق چه می‌کردند و چرا سر کلاس نبودند؟
مدیر کارگروه سامانه شاد توضیح داد: برخی اپلیکیشن‌های خارجی سابقه طولانی و زیرساخت‌های قوی دارند و با هدف غیرآموزشی طراحی شده اند، در نتیجه کاربران برای استفاده از آن هزینه هنگفت تقبل می‌کنند. برای مثال در اینستاگرام هزینه می‌کنند اما شاد رایگان است. این موضوع‌ها در تجارت اینترنت و شرکت‌هایی که به شاد سرویس رایگان می‌دهند و از بقیه مانند واتساپ و تلگرام و اینستاگرام هزینه دریافت می‌کنند، مطرح است، بدین منظور در وزارت ارتباطات کارگروهی تشکیل دادیم تا اولویتی برای آموزش و پرورش در نظر گرفته شده و پهنای باند مناسب آن فراهم شود.
او با اشاره به اینکه هنوز تمام ایده‌های مطرح شده برای سامانه شاد عملی نشده است، افزود: روند بهبود وضعیت شاد با قوت پیگیری می شود از این‌رو باید از شاد برابر زیرساخت‌ها، تجربه و دانش به کار رفته توقع داشته باشیم، ضمن اینکه حجم کاربران بسیار بالاتر از سامانه‌ای مانند واتساپ است. حال آنکه بر اساس اطلاعات در اختیار، واتساپ در بالاترین حالت ۲۵۰ گیگ در ثانیه ترافیک مصرف می‌کند ولی این رقم در شاد حدود ۴۴۵ گیگ در ثانیه است است.
بخشی از کندی تبادل داده‌ها از طرف امکانات کاربر است
باقرزاده با اشاره به نظرسنجی که برای سنجش رضایت معلمان و دانش‌آموزان در استفاده از شاد انجام شده است، بیان کرد: از کاربران این سامانه اعم از معلمان، دانش‌آموزان و مدیرها یعنی کاربران واقعی پرسیده که آیا شاد توانسته دسترسی دانش‌آموزان به آموزش مجازی در دوران همه‌گیری کرونا را فراهم کند که پاسخ حدود ۵۹ درصد مثبت بوده است.
به گفته باقرزاده، تبادل اطلاعات ممکن است به «دیوایس» سیستم تلفن همراه افراد و اینترنت آنها وابسته باشد و سرعت تبادل اطلاعات و قدرت گوشی‌های هوشمند با هم متفاوت است. بخشی از کندی تبادل داده‌ها از طرف امکانات کاربر است.
او افزود: فضای مجازی و آموزش الکترونیک امکان تکرار را فراهم کرده است و افراد با یکبار دانلود فایل می‌توانند به تکرار از کلاس‌ها استفاده کنند و در طرح سوال‌ها با دانش‌آموزان دیگر ارتباط داشته باشد. معتقدم شاد و سامانه‌های مانند آن که در معرض همه کاربران قرار می‌گیرند می‌تواند عدالت آموزش را تضمین کند.
وی با اشاره به تولید محتوای با کیفیت آموزشی در برخی از مدارس و بارگذاری آن در سامانه شاد گفت: آموزشهای سطح پیچیده‌تر دارند، اینها آموزش‌هایی هستند که هیچ وقت دانش‌آموزان روستایی تا قبل این شرایط به آنها دسترسی پیدا نمی‌کردند.
مدیر کارگروه سامانه شاد با بیان اینکه این سامانه می‌تواند در دوران پساکرونا به عنوان مکمل تحصیلی عمل کند، افزود: باید شاد کنار آموزشهای حضوری باشد زیرا خیلی از ارزشیابی‌ها را می‌توان اینجا انجام داد. روش آموزشی و تدریس معکوس فقط در شاد ممکن است، زیرا معلم فیلم تدریس را بارگذاری کرده و کلاس فرصتی برای گفت‌وگو و کشف ابعاد پنهان موضوع‌های درسی می‌شود، این به بهبود کیفیت کمک می‌کند.