بهای سنگین
علی شمیرانی - موضوع پیدایش و پیشرفت ناسالم و مشکوک تعداد زیادی از شرکت‌های فعال در حوزه ارایه خدمات و بسترهای اینترنتی در کشور ما جدید نیست. بخش زیادی از این شرکت‌ها رشد مصنوعی خود را از ترکیب و یا تمام مسیرهای زیر در سال‌های اخیر به دست آورده‌اند.
1- بهره‌مندی از مکان‌ها و نقاط دارای تسهیلات و معافیت‌های بیمه‌ای و مالیاتی
2- انتصابات و ارتباطات با افراد ذینفوذ و ایجاد سپری برای جلوگیری از رسیدگی به تخلفات آنها
3- دریافت انواع و اقسام پروژه‌های مبهم و وام‌های کم‌بهره و بلاعوض
4- جلوگیری از وضع قوانین شفاف‌کننده و حامی حقوق مصرف‌کنندگان و رقبا
5- تحریم‌های بین‌المللی اعم از فنی و مالی
6- فیلترینگ، افزایش دایره انحصار و حذف رقبای داخلی و خارجی
7- خرید و یا اجیرکردن رسانه‌ها و افراد برای حذف و حمله به منتقدان، مخالفان و رقبا
8- نفوذ به مناصب صنفی، تشکیلاتی، نمایشگاهی و جشنواره‌ای برای لابی‌های مختلف، حفظ وضع موجود و اعطای عناوین، القاب و ایجاد کارآفرین‌های مصنوعی
9- آمارسازی و رشدنمایی کاذب به کمک شبکه مدیران و ارتباطات در دستگاه‌های مختلف
چندی قبل دوست جوان و کم‌تجربه‌ای می‌پرسید، سندی از ارتباطات و زد و بند میان این قبیل شرکت‌ها با مدیران دولتی و غیر دولتی داری؟
به او گفتم اگر منظورت وجود سندی از پرداخت مستقیم پول از طریق یک نهاد به یکی از این شرکت‌ها و یا واریز وجهی به حساب برخی مدیران یا سهامداری آنها در این شرکت‌هاست، نه. عمدتا و اصولا هم چنین سندی وجود ندارد و پرونده برخی مفاسد مالی که در دادگاه‌ها در حال رسیدگی است را نیز که ببینید، روش کار به این سادگی و کودکانه نیست. بلکه این ارتباطات از طریق چند دست قرارداد و پروژه و استخدام‌های صوری و با ارقام بالا با افراد و شرکت‌های تودرتو و وابسته به بستگان و دوستان انجام می‌شود تا مثلا ردی از مدیران اصلی به جا نماند.
لیکن مروری نه چندان پیچیده بر پاره‌ای رفت‌وآمدها، موضع‌گیری‌ها، افشاگری‌های سفارشی و حمله به رقبا، یارگیری‌ها، آرشیو رسانه‌ها و مواردی از این دست، سرنخ‌های خوبی برای یافتن این ارتباطات، باندها و بده‌بستان‌ها فراهم می‌کند.
اما شرکت‌های بهره‌مند از رانت‌ها و شرایط مذکور برای اهالی این صنف چندان هم ناشناخته نیستند. برای نمونه یکی از این شرکت‌ها رسما آموزشگاه و بهشت متخلفان و سارقان شده است و به تنهایی تکانی اساسی به رشد پرونده‌ها و جرایم سایبری کشور داده است. لیکن با وجود رونمایی همه روزه از کلکسیونی از تخلفات، به دلایلی که در پی آمد، شاهد هیچ برخوردی با آن نیستیم.
مخلص کلام اینکه شاید بتوان در فضایی غیرشفاف، غیررقابتی و رانت‌گونه، چندصباحی حباب‌های بزرگی را ایجاد و بزک کرد اما هر لحظه و با تغییر شرایط انتظار ترکیدن آنها وجود دارد و از قضا کسی هم در مراسم تدفین این شرکت‌های بدنام حضور نخواهد یافت. چون این حباب‌سازی‌ها به بهای سنگین از بین بردن اعتماد مصرف‌کنندگان، فراری دادن سرمایه‌گذاران و کارآفرینان واقعی و حذف رقابت سالم درست شده است. (منبع:فناوران)
- ۹۹/۰۴/۰۷