ITanalyze

علی شمیرانی - نتایج نظرسنجی‌های داخلی و خارجی نشان می‌دهد، بر خلاف دنیا و با اختلاف زیاد، عامل اصلی مراجعه ایرانی‌ها به شبکه‌های اجتماعی، «اخبار و سیاست» است. اگرچه پاسخ به این پرسش که کنترل محتوا در شبکه‌های اجتماعی که تماماً نیز مشمول فیلترینگ شده‌اند، تا چه میزان موفق بوده، تقریبا روشن است.

اما فارغ از اینکه چه مسایل و رویکردهایی موجب شده تا شبکه‌های اجتماعی به بستر دریافت اخبار از سوی ایرانی‌ها تبدیل شود، در روزهای قبل شاهد بروز پدیده جدیدی از انتشار اخبار جعلی بودیم.
سال‌هاست که با شماره‌های متعدد، پیامک فردی که مدعی یافتن تصادفی مقداری سکه یا اشیاء عتیقه شده است، به عنوان یک «خبر جعلی» و با هدف کلاهبرداری به تلفن همراه مردم ارسال می‌شود، اما ارسال پیامک جعلی با سرشماره تجاری موضوع دیگری است.
روز شنبه هفته قبل پیامکی با موضوع «ذخیره آب و غذا به واسطه شرایط اضطراری»، برای برخی مشترکان موبایل ارسال شد که در انتهای متن نام پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان پدافند غیرعامل کشور درج شده بود.
اما انتساب خبر جعلی به سازمانی که نقش مهمی در امنیت کشور دارد، مساله‌ای متفاوت از پیامک پیداکردن سکه از سوی یک فرد است.
به همین جهت سازمان پدافند غیرعامل در اطلاعیه‌ای کوتاه اعلام کرد: «پیامی که با سرشماره 90003140 از طریق یک سامانه پیامکی تجاری برای برخی از شهروندان منتشر شده جعلی است و متعلق به روابط عمومی سازمان پدافند غیرعامل کشور نمی‌باشد و محتوای آن کذب محض است.»
روز بعد نیز معاون بسیج این سازمان گفت: «ارسال پیامک جعلی با هدف ایجاد اغتشاش در افکار عمومی گرچه با بصیرت شهروندان بی‌اثر شد، اما نشان از جایگاه سازمان پدافند غیرعامل کشور به عنوان مرجعی قابل اتکا در میان مردم دارد.»
اینکه در مدت مذکور چه تعداد از مردم بی‌خبر یا بی‌توجه به تکذیب و سراسیمه به سمت ذخیره آب و غذا رفتند، روشن نیست، اما ظاهرا پرونده این ماجرا با اظهارات فوق بسته شده است. 
اکنون با گذشت یک هفته، خبری از چرایی و چگونگی انتشار این خبر جعلی در دست نیست، اما این مساله نگرانی از تداوم رویه انتساب اخبار جعلی به نهادهای حساس و خدشه به اعتماد عمومی و تبعات آن را در بلاتکلیفی قرار می‌دهد.
به ویژه آنکه این شبکه‌های اجتماعی هستند که محل کسب اخبار برای عمده ایرانی‌ها به شمار می‌روند و در آنجا نیز زمین بازی و اوضاع چندان تحت کنترل به نظر نمی‌رسد.