تحول صنعت هنر هفتم با فناوری NFT

امیر رمزعلی – به نظر میرسد دوران خوش سازندگان NFTهای بیکاربرد به پایان رسیده و حال وقت آن رسیده تا NFTها حامل ارزشی واقعی باشند. بدون شک اگر صنعت توکنهای غیر مِثلی بخواهد پتانسیل واقعی خود را نشان دهد چارهای ندارد تا تغییر و تحولی اساسی در کارکردهای خود ایجاد کند.
به بیان سادهتر باید بگوییم خریداران NFTها باید ارزشی ملموس به دست آورند و این وظیفه خالقان این توکنهای منحصر به فرد است که محصول، خدمت یا تجربهای خاص را با توکنی که ایجاد کردهاند همراه کنند.
در گزارش قبل به کاربرد NFTها در بخشهای متفاوت و تحولی که میتوانند ایجاد کنند پرداختیم. از صنعت املاک گرفته تا حوزه دیفای (DeFi) و بسیاری از حوزههای دیگر. در این مطلب سعی داریم تا به صورت اختصاصی در مورد کاربردهای NFT در صنعتی بحث کنیم که دامنه خلاقیت برای ترکیب این دو به منظور ارایه ارزشهای جدید به معنای واقعی بینهایت است. صنعت فیلمسازی یکی از حوزههایی است که استفاده فناوری توکنهای غیر مِثلی درهای جدیدی را هم به روی فیلمسازان و هم به روی طرفداران این حوزه باز میکند.
جالب است بدانید استفاده از فناوری اِناِفتی در سینما چیزی نیست که فقط در حد حرف باشد و از سال گذشته تا کنون چندین فیلم، مستند و انیمیشن از طریق NFTها به فروش رفتهاند.
بدیهی است فیلمسازان ایرانی و فعالان این حوزه در کشور نیز میتوانند با استفاده از آن تحولی بزرگ در کار خود ایجاد کنند و جریان درآمدی بیشتری از آثار خود خلق کنند. در حین اینکه مردم و افراد علاقهمند به این حوزه نیز تجربهای فراتر از صرفا تماشای فیلم داشته باشند.
در این بخش به چند نمونه از ایدههایی میپردازیم که اجرایی کردن آنها با NFT میتواند جریان درآمدی بیشتری برای فعالان این حوزه خلق کند و در عین حال طرفداران نیز تجربههای لذتبخشتری از هنر هفتم داشته باشند. نا گفته نماند که اجرایی کردن برخی از این ایدهها با چالشهایی نیز همراه است اما راهحل آنها با کمی خلاقیت نیز قابل دستیابی است.
شرکت در اکرانهای خصوصی به همراه عوامل سازنده
شاید شما هم جزو آن دسته از طرفداران حوزه سینما باشید که خواهان کسب تجربهای خاص برای تماشای فیلم مورد علاقه خود یا گپ و گفتوگو و صرف شام با عوامل سازنده یا بازیگران باشید. تجربه کردن همه این تجربیات خاص با NFT امکانپذیر است.
برای مثال فیلمسازان میتوانند در اکران خصوصی فیلمهایشان، امکان حضور در چنین رویداد کمنظیری را از طریق فروش NFTها برای طرفداران پروپا قرصشان فراهم کنند. به نحوی که افراد بتوانند با خرید NFT مورد نظر، اجازه شرکت در چنین رویدادی را به دست بیاورند.
شاید سوال پیش بیاید که چه لزومی دارد که خرید بلیت شرکت در چنین رویدادی از طریق NFT باشد؟ و چرا از همان روشهای سنتی نباید استفاده کرد؟
پاسخ سوال در شفاف بودن میزان منحصر به فرد بودن آن تجربه خاص است. برای کسی که میخواهد در چنین رویدادی شرکت کند بسیار مهم است که مطمئن شود بلیت حضور در چنین رویدادی یا نایاب است یا بسیار کمیاب. و کمیاب بودن و منحصر به فرد بودن دقیقا همان چیزی است که به یک NFT ارزش میدهد. با صدور این NFTها در یک بلاکچین عمومی (public blockchain) صحتسنجی این موضوع برای همه امکانپذیر میشود.
فروش جنبههای دیگر فیلم
سالهاست که عمده جریان درآمدی فیلمسازان چه در ایران چه در کشورهای دیگر از اکران عمومی اثرشان در سینماها یا پلتفرمهای نمایش آنلاین حاصل میشود. در صورتی که کسب درآمد بیشتر از همان اثر به طرق دیگر نیز امکانپذیر است و جالب اینجاست که فناوری NFT این کار را بسیار ساده کرده است. فرض کنید فیلمسازان بتوانند چند نسخه محدود از پشت صحنه فیلم خود را به فروش برسانند و به دلیل محدود بودن، قیمتی که برای آنها تعیین میشود میتواند برای صاحبان اثر قانعکننده باشد.
شاید از خود بپرسید که فناوری NFT در کجای این پروسه قرار میگیرد؟ پاسخ بسیار ساده است. در مثال فروش نسخههایی از پشت صحنه فیلم، فیلمساز یا استودیوی فیلمسازی مورد نظر میتواند در یک شبکه بلاکچین مانند اتریوم اقدام به مینت (Mint) کردن تعدادی NFT به تعداد نسخههای فیلم پشت صحنه که قصد فروش آنها را دارد، بکند. در حقیقت هر NFT سند مالکیت یک نسخه از فیلم پشت صحنه اثر سینمایی مورد نظر است. در این مثال هر کس که NFT مورد نظر را خریداری کند یا در دست داشته باشد میتواند به نسخه فیزیکی اثر مربوطه نیز دسترسی داشته باشد.
مشاهده میکنید که امکان کسب درآمد از یک اثر سینمایی به نحوی دیگر با فناوری NFT میسر میشود که در گذشته سابقه نداشته است و جالب اینکه فرایند ساخت این NFTها برای فیلمسازان یا کمپانیهای فیلمسازی تنها دقایقی زمان میبرد و از نظر هزینه نیز میتوان گفت که تقریبا برای آنها رایگان تمام میشود. حتی میتوان با اضافه کردن قابلیت وفاداری (Loyalty) به توکنهای NFT مورد نظر، شرایط را طوری تعیین کرد که تا مادامی که این توکنها خرید و فروش میشوند، صاحب اثر یعنی فیلمساز نیز از منافع مادی آن به میزان تعریف شده بهرهمند شود.
بدیهی است که این ایده نه تنها برای فروش نسخههای محدود از فیلم پشت صحنه بلکه برای المانهای دیگر از جمله نسخههایی از فیلمنامه، پوستر و بسیاری از چیزهای دیگر نیز عملی است.
بدیهی است که ساخت جریان درآمدی برای فیلمسازان با استفاده از موارد گفته شده تا قبل از فناوری NFT کار سادهای نبود.
در مورد استفاده از NFTها به این شیوه میتوان به مثال کواِنتین تارانتینو (Quentin Tarantino) فیلمساز معروف آمریکایی اشاره کرد.
تارانتینو چندی پیش اقدام به فروش بخشی از نسخههای دستنویس فیلمنامه فیلم معروف خود یعنی پالپ فیکشن (Pulp Fiction) به صورت NFT کرد. البته این اقدام تارانتینو با شکایت کمپانی میرامکس (Miramax) مواجه شد؛ مبنی بر اینکه تارانتینو حق فروش فیلمنامه به صورت توکن غیر مِثلی را ندارد و با این اقدام حقوق این کمپانی را نقض کرده است. با توجه به اینکه این فیلم محصول سال 1994 است و در آن زمان طبیعتا در نبود تکنولوژی بلاکچین، حرفی نیز از حق فروش این آثار به شکل NFT در قرارداد ما بین تارانتینو و میرامکس زده نشده، این پرونده حقوقی را با پیچیدگیهایی مواجه کرده است. موضوعی که نشان میدهد اگر قرار باشد NFTها در این زمینه مورد استفاده قرار گیرند باید به صورت رسمی، قوانین مدون نیز برای آن از سوی مراجع قانونگذاری تصویب شود.
تامین منابع مالی
میتوان گفت که تا کنون تهیهکنندگان یا کمپانیهای بزرگ فیلمسازی، تنها منابع تامین مالی برای ساخت یک فیلم بودهاند. اما هم اکنون فیلمسازان مستقل میتوانند به منظور تامین منابع مالی مورد نیاز فیلم خود چه برای دستمزد بازیگران و چه برای مخارج دیگر از فناوری NFT استفاده کنند و جالب اینجاست که مقیاس جمعآوری پول در این روش میتواند بسیار بزرگتر از روشهای سنتی باشد.
نحوه جمعآوری منابع مالی از طریق NFT میتواند بسیار متنوع باشد. برای مثال سازندگان فیلم میتوانند با صدور مجموعه NFTهایی و قرار دادن آنها در مارکتپلیسهای (marketplace) بزرگ و فروش آنها، پول مورد نیاز خود را تامین کنند.
برای تشویق بیشتر خریداران میتوان برای خرید هر NFT امتیازی خاص نیز تعیین کرد؛ مانند حضور در مراحل تولید فیلم. در این روش هر طرفداری در سراسر جهان میتواند به سرعت در تامین منابع مالی برای فیلمساز مورد علاقه خود شریک شود و از مزایای آن نیز بهرهمند شود.
در این روش دست فیلمسازان نیز برای ارایه امتیازهای بیشتر و متنوع باز است؛ شریک کردن خریداران در همه یا بخشی از سود حاصل از فروش فیلم نمونهای از این خلاقیتها است. که در این صورت طرفداران حوزه سینما هم میتوانند از مشاهده فیلم مورد علاقه خود لذت ببرند و هم از سرمایهگذاری خود در آن فیلم کسب درآمد داشته باشند. یک بازی بردبرد که هم به نفع فیلمساز است و هم به نفع طرفداران.
در این مورد میتوان به فیلم کالاتیدا (Callatida) اشاره کرد که توسط میگل فاوس (Miguel Faus) در دست ساخت است. خلاقیت این نویسنده و کارگردان در جمعآوری منابع مالی از این طریق بسیار جالب توجه است.
برای مثال خریدار یکی از NFTهای منتشر شده، به یک فیلم چهار دقیقهای منحصر به فرد از شخصیت اصلی فیلم دسترسی پیدا خواهد کرد که در هیچ جا منتشر نخواهد شد. و مالک این NFT حتی اجازه دارد تا این فیلم کوتاه را در فستیوالهای بینالمللی فیلم و سینما به نمایش بگذارد و حتی در مراحل پیشتولید فیلم نیز حضور داشته باشد. به گفته فاوس کل بودجه ساخت این فیلم 950 هزار دلار است که 650 هزار دلار آن تا کنون از طریق فروش NFT به دست آمده است و هدف این است که کل بودجه از این طریق تامین شود. به نظر او کل صنعت فیلمسازی با این تکنولوژی در حال تغییر بنیادین است.
شریک کردن طرفداران در تصمیمات
با ظهور فناوری بلاکچین و NFT و ترکیب آن با صنعت سینما، حال فیلمسازان میتوانند طرفداران را نیز در مراحل متفاوت ساخت فیلم شریک کنند. فرض کنید در مورد انتخاب بازیگران یک فیلم، طرفداران بتوانند نظر خودشان را نه به عنوان صرفا یک توصیه بلکه به عنوان یک رای رسمی بدهند. تاکنون انتخاب بازیگران چیزی نبوده که به صورت رسمی به رای طرفداران گذاشته شود اما هم اکنون با فناوری NFT این امر میسر شده است.
برای مثال سازندگان فیلم میتوانند با صدور مجموعهای از NFTها، هر کدام از آنها را به عنوان یک حق رای در نظر بگیرند و طرفداران با خرید و به دست آوردن آنها بتوانند نظر خود را در مورد مراحل ساخت فیلم به صورت رسمی اعمال کنند. هر چند که بهکارگیری این شیوه، چالشهای خود را نیز دارد اما جالب است بدانید این شیوه در عمل نیز اجرا شده است.
سری فیلمهای فلینچ (Flinch) ساخته کامرون وَن هوی (Cameron Van Hoy) نمونهای جالب هم از بحث تامین مالی و هم شریک کردن طرفداران در مورد اخذ تصمیمات در مورد فیلم است که این فیلمساز آمریکایی برای دستیابی به این اهداف، NFTها را به کار گرفته است.
این فیلمساز آمریکایی که به شدت به وب نسل سوم و غیرمتمرکز ساختن صنعت فیلمسازی معتقد است، تصمیم گرفت تا به جای مراجعه به استودیوهای بزرگ فیلمسازی در لسآنجلس، طرفداران خود و سینما را در ساخت این فیلم شریک کند.
وَن هوی با ساخت 9999 توکن غیر مِثلی و فروش آنها، علاوه بر تامین منابع مالی مورد نیاز برای ساخت قسمت دوم، طرفداران فیلم را نیز در ساخت فیلم شریک کرده است. دامنه قدرت خریداران این NFTها حتی به تغییر فیلمنامه و شیوه تبلیغات فیلم هم میرسد و حتی تصمیم در مورد اینکه در کدام شهرها بیلبوردهای تبلیغاتی نصب شوند.
اینها تنها چند مثال از کاربرد NFTها در صنعت فیلمسازی بود که نشان میدهد این تکنولوژی در حال تغییر ساختار صنعت فیلمسازی است. و فعالان این حوزه در کشور خودمان نیز میتوانند چنین الگوهایی را پیادهسازی کنند. (منبع:عصر ارتباط)
- ۰۱/۰۶/۱۶