جنجالی‌ترین سلفی‌های تاریخ
روح اله نخعی - سپتامبر ۲۰۰۲ جوانی استرالیایی جشن شب تولد ۲۱ سالگی دوستش را به بدمستی می‌گذراند. در آن حالت زمین می‌خورد و لب‌های خود را زخمی می‌کند. فردای آن شب عکسی از لب‌های زخمی و بخیه خورده خودش می‌گیرد و در انجمن سایت شبکه تلویزیونی ABC قرار می‌دهد. «اومم، مست تو تولد ۲۱ سالگی یه رفیقی، پام لیز خورد و رو پله‌ها با لب خوردم زمین (دندونای پایینمم پشت بندش اومد)، یه سوراخ یه سانتی وسط لب پایینم داشتم. و ببخشید بابت فوکوس. سلفی بود.»
داستان بی‌اهمیت و البته دردناکی که خواندید، در محافل و منابع رسمی به عنوان مبد کلمه «سلفی»، در تاریخ زبان انگلیسی ثبت شده؛ نتیجه اضافه کردن پسوند غیررسمی مرسوم در استرالیا، -ie، به کلمه self خود.
«سلفی»، که در بین ده ترند خبری برتر سال ۲۰۱۴ مجله TIME، نهم شد، در سال ۲۰۱۳ به عنوان کلمه سال دیکشنری آنلاین آکسفورد انتخاب و اعلام شد. شاید عمر ۱۲ ساله این کلمه برای شما عجیب و طولانی به نظر برسد اما این شیوه عکاسی عمری به مراتب قدیمی‌تر دارد.
این تکنیک 12 ساله حالا کم‌کم دارد دنیای تصویری ما را تسخیر می‌کند.
آمار و ارقام سلفی
آمار منتشر شده در مارس ۲۰۱۴ نشان می‌دهد به طور میانگین در سراسر جهان روزانه بیش از یک میلیون سلفی گرفته می‌شود. از این میان ۱۴ درصد به صورت دیجیتالی بهسازی می‌شوند. از میان پرسش‌شوندگان ۵۰ درصد مردان و ۵۲ درصد زنان تا به حال سلفی گرفته‌اند. ۳۶ درصد از آنان به دست‌کاری و بازبینی سلفی‌های خود اذعان کرده‌اند. ۳۴ درصد از مردان و ۱۳ درصد از زنان گفته‌اند که هر سلفی را مورد رتوش قرار می‌دهند. در میان راه‌های به اشتراک‌گذاری تصاویر، ۴۸ درصد سلفی‌ها در فیسبوک، ۲۷ درصد در WhatsApp و پیام متنی، ۹ درصد در Twitter، ۸ درصد در Instagram، ۵ درصد در Snapchat و ۲ درصد در Pinterest به اشتراک گذاشته می‌شوند. آمار شرکت سامسونگ نشان می‌دهد ۳۰ درصد عکس‌های گرفته‌شده توسط افراد بین سنین ۱۸ تا ۲۴، سلفی هستند.
سلفی بزرگان
با گذشت زمان و گسترش شبکه‌های اجتماعی، سیاستمداران، هنرمندان، ورزشکاران و... هم کم کم چه برای استفاده‌های شخصی و چه برای تبلیغ، به استفاده از امکانات این شبکه‌ها و به دنبال آن به سلفی، روی آورده‌اند. رییس‌جمهور آمریکا در کنار دو تن از محبوب‌ترین دانشمندان آمریکا، بیل نای و نیل دگرس تایسون سلفی می‌گیرند. میشل اوباما بانوی اول آمریکا در یک روز گردشی در کنار سگ خانواده سلفی می‌گیرد. فضانورد ژاپنی آکی هوشیده سلفی می‌گیرد و فضانورد آمریکایی استیو سوانسون فیلم لحظات گرفتن سلفی خود را نیز در اختیار عموم قرار می‌دهد. حتی پاپ فرانسیس اول در دیدار با نوجوانان کاتولیک، سوژه سلفی مشترکی با آنها می‌شود. ماجرا ظاهرا به انسان‌ها هم محدود نمی‌شود. مریخ‌نورد کنجکاوی (Curiosity) با بازوها و دوربین خود و روبات Google Street View هم با آینه یک موزه سلفی گرفته‌اند. اما این سلفی‌ها همیشه بی‌حاشیه نیستند. نارندا مودی، نخست‌وزیر هند در روز انتخابات از خودش سلفی گرفت و حالا دستگاه قضایی هند مشغول بررسی شکایتی به عنوان زیر پا گذاشتن قوانین انتخابات توسط اوست. مثال‌های پرسروصداتری هم در دنیای سیاست، هنر و ورزش اتفاق افتاده.
سلفی در مراسم ختم
دسامبر ۲۰۱۳ در روزهایی که جهان عزادار درگذشت نلسون ماندلا بود، تصاویری منتشر شد که باراک اوباما، رییس‌جمهور آمریکا، دیوید کمرون نخست‌وزیر بریتانیا و خانم هله تورنینگ‌اشمیت نخست‌وزیر دانمارک را در مراسم یادبود، در کنار هم در حال لبخند زدن برای یک سلفی نشان می‌داد. بعد از انتشار این تصاویر واکنش‌های مختلفی از تمسخر و خنده گرفته تا عصبانیت فضای مجازی را پر کرد. بسیاری معتقد بودند این رفتار بی‌احترامی به حساب می‌آید. وبلاگی با عنوان «سلفیِ مجلس ختم» که در شبکه اجتماعی tumblr سلفی‌هایی (اغلب از نوجوانان) را که در مراسم عزاداری گرفته شده بود را به اشتراک می‌گذاشت، با انتشار این عکس‌ها کار خود را پایان یافته خواند و پس از آن عکس دیگری به مجموعه‌اش اضافه نکرد. روبرتو اشمیت، عکاس فرانس‌پرس توضیح داد لحظه‌ای که او عکس‌ها را گرفته مراسم به شکلی جشن مانند برای گرامیداشت یاد ماندلا در جریان بوده و حاضرین در حال پایکوبی‌های محلی بوده‌اند.
سلفی برای تاریخ یا برای سامسونگ؟
مارس ۲۰۱۴، در هشتاد و ششمین مراسم اسکار، مجری برنامه، الن دیجنرس که در بخش‌های مختلف به میان حضار می‌رفت، بعد از گرفتن چند سلفی با یکی دو نفر از شخصیت‌های مشهور پیشنهاد یک سوپر سلفی با «هر چقدر که می‌توانیم جا کنیم» از ستاره‌های سینما را مطرح کرد. برد پیت، آنجلینا جولی، کوین اسپیسی، جنیفر لاورنس و... همه اطراف او جمع شدند و بردلی کوپر که در ردیف اول نشسته بود گوشی را از او گرفت تا عکس را بگیرد. سلفی گرفته شد، توییت شد، رکورد ریتوییت شکست و حتی توییتر دچار اختلال شد. اما بعد از انتشار سلفی در توییتر، نظر متخصصین تبلیغات به برند گوشی مورد استفاده دیجنرس جلب شد که یک گوشی از سری گلکسی سامسونگ بود. باتوجه به اینکه سامسونگ اسپانسر رسمی مراسم بود، و بعد از انتشار عکس نیز با اعلام خوشحالی از حضور محصولش در این لحظه وارد جریان خبری شده بود، تحلیل‌گران کل ماجرا را ایده سامسونگ خواندند. موضوعی که هیچگاه به طور رسمی تایید یا تکذیب نشد.
باز هم آقای رییس‌جمهور، باز هم سامسونگ
حاشیه‌های مربوط به سلفی یک بار دیگر هم باراک اوباما را درگیر کرد. آوریل ۲۰۱۴ در جریان دیدار ورزشکاران تیم «بوستون رد ساکس» از کاخ سفید، دیوید ارتیز بازیکن بیسبال با گوشی خود به سمت رییس‌جمهور رفت تا با او سلفی بگیرد و البته رییس‌جمهور هم با آغوش باز از او استقبال کرد. اما بعد از انتشار سلفی در توییتر توسط ارتیز، اکانت رسمی سامسونگ این عکس را ریتوییت کرده و از اینکه این عکس با گوشی سامسونگ گرفته شده ابراز خوشحالی کرد. با توجه به قرارداد تبلیغاتی بین سامسونگ و ارتیز، گمانه‌زنی‌هایی مطرح شد که این عکس نیز پیشنهاد سامسونگ بوده. حتی در غیر این صورت نیز واکنش سامسونگ تبلیغات تجاری با استفاده از نام رییس‌جمهور به حساب می‌آمد. مقامات کاخ سفید به این موضوع به سرعت واکنش نشان دادند. یکی از مشاوران ارشد کاخ سفید در برنامه‌ای تلویزیونی اعلام کرد در این مورد با سامسونگ تماس گرفته شده. وی گفت این می‌تواند پایانی برای همه سلفی‌ها با رییس‌جمهور یا در کاخ سفید باشد. البته بعدتر اعلام شد این قسمت از حرف او کنایه و شوخی بوده، اما تحلیل‌گران معتقدند احتمال زیادی وجود دارد که رییس‌جمهور پس از این در این مورد محتاطانه‌تر و محدودتر عمل کند.
ممنوعیت‌های سلفی
حاشیه‌های مربوط به سلفی در مواردی حتی کار را به ممنوعیت رسمی هم رسانده است. آوریل ۲۰۱۴ دانشگاه براینت، در رود آیلند آمریکا، از دانشجویان خواست تا از گرفتن سلفی در هنگام دریافت گواهینامه تحصیلی خود در مراسم فارغ‌التحصیلی خودداری کنند. مقامات دانشگاه علت این تصمیم را کند شدن مراسم به خاطر سلفی اعلام کردند. در میان سر و صدای رسانه‌ای که این خبر را با عناوینی چون «ممنوعیت سلفی در جشن فارغ‌التحصیلی» گزارش می‌کردند، دانشگاه جنوب فلوریدا، USF، نیز اعلام کردند که ممکن است گواهینامه تحصیلی کسانی که در حین مراسم سلفی بگیرند به آنها داده‌نشود. واکنش‌ها و تحلیل‌ها ادامه داشت و بعضی دانشگاه‌های دیگر عدم ممنوعیت سلفی را هم اعلام می‌کردند. بحث‌ها و انتقادها از این تصمیمات بالا گرفت و تا مدتی موضوع در سرخط خبرها بود اما در نهایت، تمام این ماجرا هیاهوی رسانه‌ای به خاطر هیچ بود زیرا مشخص شد ممنوعیت اعلام شده نه برای تمام مراسم جشن فارغ‌التحصیلی بلکه فقط مربوط به زمانی است که دانشجو برای گرفتن گواهینامه تحصیلی روی صحنه می‌رود.ماجرای مشهور رسانه‌ای دیگر مربوط به خبری است که با عنوان «ممنوعیت سلفی با ببر در نیویورک» مشهور شد. در آن خبر گفته می‌شد به عنوان واکنشی به گسترش استفاده از عکس سلفی با حضور ببرها در سایت دوست‌یابی Tinder، ایالت نیویورک با وضع قانونی این نوع سلفی را ممنوع کرده. اما مشخص شد که قانون مذکور نه به طور خاص درباره «ممنوعیت سلفی با ببر» بلکه در مورد عدم ارتباط و تماس مستقیم بین این حیوانات و مردم، جهت پرهیز از خطرات آنها و همچنین حفاظت از این حیوانات است.گفتنی است جوان ۲۱ ساله‌ای به نام لویی گری به دنبال مجاب کردن قانون‌گذاران در آمریکا و انگلیس برای ممنوعیت سلفی است.
آینده فناوری
این دو خبر کوتاه شاید به خوبی بتوانند جایگاه سلفی در دنیای امروز و آینده را به شما نشان دهند. آینه‌ای مخصوص سلفی طراحی شده که چهره شما را تشخیص می‌دهد، سلفی می‌گیرد و به توییتر ارسال می‌کند. همچنین ربات‌های پرنده Droneها هم توسط شرکت‌های مختلف طراحی شده‌اند که مجهز به یک دوربین، در حال سلفی گرفتن از سلفی‌دوستان هستند. این ربات‌ها به صورت یک سرویس در مکان‌های خاص، به صورت محصولی برای فروش و حتی به صورت اجاره‌ای در دسترس عموم هستند.سلفی جای پای خود را محکم کرده و از این به بعد بیشتر و بیشتر از آن خواهید دید و شنید. این روزها در تاریخ سلفی روزهای مهمی هستند. برای ثبت این زمان مهم، گوشی خود را بردارید و یک سلفی بگیرید.(منبع:فناوران)
- ۹۳/۰۵/۱۱