حریم‌شخصی از دست رفته در دنیاى مجازى
لوچیانو فلوریدى - ترجمه على ملائکه - حریم‌شخصی مسئله اى هزارچهره است؛ چون مارى هفت سر که هر سرش را قطع می‌کنید، دو سر به جایش مى‌روید.
"دستورالعمل اتحادیه اروپا درباره حفاظت اطلاعات" تقریباً حریم‌شخصی اطلاعاتى (informational privacy) را به حد یکى از حقوق اساسى بشر رسانده است، چرا که دولت هاى عضو را متعهد می‌کند که از "حقوق و آزادى‌هاى بنیادى اشخاص طبیعى و به خصوص حق آنها در حفظ حریم شخصی (Privacy) در رابطه با پردازش اطلاعات شخصى" محافظت کنند (ماده اول دستورالعمل).
با این حال در این روزها "برادر بزرگ" به یمن موتور جستجوى اینترنتى شما، گوگل، سر دیگرى پیدا کرده است.
امروز هر کسى مى تواند اطلاعات مربوط به هر کس دیگرى را بر روى گوگل جستجو کند. هر چه این موتور جستجو قوى‌تر شود، هر چه به طور گسترده‌تر و عمیق‌ترى در شبکه کاوش کند، به وسیله‌اى مفیدتر و پرطرفدارتر بدل مى‌شود.
بسیارى این اوج گیرى دیالکتیکى را امتیازى ناشى از ماهرتر شدن موتور جستجو مى‌شمرند. مشکل این است که هر جزیى از اطلاعات درباره شما که در شبکه باقى مى‌ماند، دیر یا زود ممکن است در معرض جستجو با گوگل قرار گیرد. حقیقت آن است که ما در سپهر اطلاعاتى شفافى زندگى می‌کنیم و تجاهل یا بیزارى ما نسبت به آن تفاوتى ایجاد نمى‌کند. اما ما به دنبال این سر آن مار هفت سر نیستیم.
شکایت کردن از "کوکى"ها (Cookies) نیز هدف ما نیست. کوکى‌ها مدت‌ها است که در میان ما بوده‌اند. ما مى‌دانیم که برخى از آنها بى‌خطر و یا حتى مفیدند و مى‌دانیم که چگونه با آنهایى که این گونه نیستند، برخورد کنیم.
نه، مشکل جدید حریم‌شخصی در رابطه با موتورهاى جستجو و به طور خاص گوگل قدرتمند مسئله دیگرى است. مشکل به شکل‌گرفتن شرح حالى از شما براساس کل تاریخچه جستجوهایتان برمى‌گردد.
کامپیوتر شما مى تواند از طریق تاریخچه جستجو، کوکى‌ها و "کش" (Cache) سایت هایى را که شما بازدید کرده‌اید،مشخص کند. خوشبختانه همه این رد پاها تحت کنترل شماست. اما این امر در مورد رد پاهاى به جا مانده از جست وجوهاى شما بر روى شبکه صادق نیست.
گوگل براى هر جستجویى که از طریق موتور آن صورت مى‌گیرد، آدرس IP اینترنتی شما (شماره‌اى که کامپیوتر شما را بر روى اینترنت مشخص مى کند؛ با مراجعه به وب سایت www.showmyip.com مى توانید IP خود را پیدا کنید)، زمان انجام جستجوى‌تان، شکل بندى نرم افزار وب‌گردتان، کوکى‌هاى معمول و از همه مهمتر "همه کلیدواژه هاى جستجوى‌تان" را ثبت مى‌کند. این سوابق به شرکت گوگل تعلق دارند و گرچه هویت اشخاص با آدرسهاى IP همراه نیست، اما مى توان از طریق آنها کاربران معین را ردیابى کرد.
گوگل هیچ کدام آنها را براى مدتى نامحدود فراموش نخواهد کرد و از آنها مى‌توان مانند کاشى هاى فراوان در یک موزائیک دیجیتال با جزئیات بسیار استفاده کرد تا شرح‌حالى از شما ساخته شود. مسابقات بیست سئوالى را به یاد دارید؟ گوگل یک مسابقه ۸ سوالى بسیار پیچیده‌تر را بازى مى‌کند که هدف آن شما هستید، هر جستجوى جدید نقطه‌اى جدید در این تصویر است. گوگل تنها نیاز به متصل کردن آنها به هم دارد تا توصیفى به دست آید که تنها مختص شماست.
این تهدید جدید پنهان نمانده است. (نگاه کنید به www.google-watch.org) شرکت گوگل سعى کرده است که به این نگرانى هاى فزاینده پاسخ دهد.(نگاه کنید:www.google.com/privacy.html) اما این پاسخ‌ها آنقدرها که برخى صاحب‌نظران انتظار دارند، اطمینان‌بخش نبوده است.
مشکل این است که شرکت گوگل توانایى‌اش در جمع آورى و ذخیره داده هاى جستجوى شما را براى هر مدتى که بخواهد حفظ مى‌کند (“هیچ سقف و محدودیت زمانى در مورد حفظ داده‌ها وجود ندارد”) و از آنها براى هر مقصودى که فکر مى‌کند مناسب است، استفاده مى‌کند. در این "عصر گوگل" شما همان هستید که بر روى گوگل جستجو مى‌کنید.
هویت شخصى به موضوعى از معناشناسى تجسسى (Esoteric Semantics) بدل شده است: پرسش هایى که مى پرسید بهتر از پاسخ هایى که مى دهید هویت شما را معین مى کنند، چرا که امکان دروغ گفتن در آنها بسیار کمتر است. بنابراین هنگامى که دارید به جستجوى اینترنتى مى‌پردازید، حواستان جمع باشد، روزى جستجوهاى‌تان ممکن است به سویتان بازگردند و دفعه دیگرى که روى گوگل جستجو مى‌کنید، چند کلیدواژه را که دوست دارید بر مبنای آنها شناخته شوید، وارد آن کنید.
براى آغاز کردن شکل‌دهی به موزائیک وصف‌کننده‌تان هیچ وقت دیر نیست.
Philosophers' Magazine
*لوچیانو فلوریدى نویسنده این مطلب،لوچیانو فلوریدى، مدرس فلسفه در Universita degli studi di Bari و دانشگاه آکسفورد و مولف کتاب "درآمدى بر فلسفه و کامپیوتر" (انتشارات راتلج) است.
- ۸۵/۱۲/۱۰