دلایل ناکامی شورای عالی فضای مجازی
۱۷ اسفند ماه ۹۰ رهبر معظم انقلاب دستور تشکیل «شورای عالی‌فضای مجازی» را صادر و رئیس‌جمهور را به عنوان رئیس شورای عالی فضای مجازی تعیین کرد تا موازی‌کاری‌های مختلف شوراها در حوزه فضای مجازی متوقف شود.
شورای‌عالی فضای مجازی به عنوان مهمترین شورای سیاستگذاری فضای مجازی محسوب می‌شود که در طول عمر 3 ساله خود که فردا به پایان خواهد رسید، سیاست‌ها و اهدافی که مقام معظم رهبری برای آن تعیین کرده بود فاصله محسوسی گرفته است؛ آنچنان که با اندکی تامل درمی‌یابیم که در طول این 3 سال مصوبات اندکی داشته و گزارشات آن حکایت از فعالیت ضعیف این شورا دارد.
این اتفاقات در حالی است که شورای عالی فضای مجازی در ابتدای تاسیس، الزام به انجام وظایف مهمی مانند پایش و رصد نظام‌مند و مستمر فرصت‌ها و تهدید‌های فضای مجازی، بررسی و تصویب طرح‌های کلان مرتبط با فضای مجازی کشور نظیر شبکه ملی اطلاعات، آی‌پی‌تی‌وی و آی‌پی‌مدیا را برعهده داشته است.
لزوم ادغام ۶ نهاد موازی کار با شورای‌عالی فضای مجازی
شورای‌عالی فضای مجازی این روزها حال و روز خوشی ندارد و در 3 سال اخیر و علی‌الخصوص در سومین سال تاسیس خود به طور کامل به حاشیه رانده شد و نتوانست به عنوان یک نهاد حاکمیتی وظایف اصلی خود را در خصوص پالایش فضای مجازی انجام دهد.
به عقیده بیشتر کارشناسان موازی‌های گسترده و وجود نهادهای متعدد تصمیم‌گیر در حوزه فناوری اطلاعات و فضای مجازی مهمترین دلیل در توفیق نیافتن این شورا در مسائل کلان این حوزه بوده است به طوری که خروجی‌ها و تصمیم‌گیری‌های شوراهای موازی بسیار پررنگ‌تر و مهمتر از خروجی‌های شورای‌عالی فضای مجازی بوده است.
شورای عالی فناوری اطلاعات، به عنوان یک شورای کاملا دولتی مهمترین مجموعه ای است که فعالیت‌های موازی با شورای عالی فضای مجازی دارد و تمام اعضای این شورا در شورای عالی فضای مجازی نیز عضو هستند و همین اعضا تصمیمات قابل توجهی را در این شورا گرفته‌اند.
اقدام بهارستان نشینان در تخصیص بودجه به این شورا خود اقدام مهمی بود که موجب شد فعالیت‌های شورای عالی فضای مجازی با پروار شدن این شورا به حاشیه برود.
به گزارش خبرگزاری دانشجو شورای عالی اطلاع رسانی نیز از دیگر شوراهای موازی است که به شدت لزوم ادغام آن با شورای‌عالی فضای مجازی حس می‌شود.
شورای عالی انفورماتیک که وظیفه رتبه بندی فعالان فضای مجازی را بر عهده دارد و با توجه به ماموریت‌های ابلاغی مقام معظم رهبری، این شورا نیز باید در مرکز ملی شورای عالی فضای ادغام شود.
شورای عالی افتا، شورای دیگری است و برخلاف آنکه کلیه وظایف آن در کمسیون امنیت شورای‌عالی فضای مجازی تعرف شده است اما این شورا نیز به صورت جداگانه در حال فعالیت است و برخی اعضای آن در هر 2 شورا مشترک هستند.
کمیسیون فاوا یا فناوری ارتباطات و اطلاعات دیگر مجموعه دولتی است که موازی با شورای عالی فضای مجازی کار کرده و به طرز جالب توجهی مجددا همه اعضای شورای عالی فضای مجازی عضو این کمیسیون هستند.
مرکز رسانه‌های دیجیتال وزارت ارشاد نیز از مجموعه‌هایی است که کاملا می‌تواند زیر مجموعه کمیسیون عالی ارتقای تولید محتوای فضای مجازی کشور قرار بگیرد و به ترمیم آشفتگی‌های این حوزه کمک کند.
برهمین اساس و با شناخت بیشتر شوراهای موازی با شورای‌عالی فضای مجازی انتظار می‌رود که هر چه سریع‌تر نهادهای ذی‌ربط اقدامی اساسی در ادغام این شوراها و یا تفکیک وظایف آنها انجام دهند چرا که ادامه این روند به حتم موجب کمرنگ‌تر شدن و به حاشیه رفتن مهمترین نهاد حوزه سیاست‌گذار فضای مجازی کشور را فراهم خواهد آورد.
تاثیر هر 3 قوه مجریه، قضائیه و مقننه در به توفیق نرسیدن شورای فضای مجازی
از فعالیت شوراهای موازی با شورای عالی فضای مجازی که موجب عدم به توفیق رسیدن این شورا در خروجی‌های آن بوده‌اند، که بگذریم، خواهیم دید که رهبر معظم انقلاب در بدو تاسیس این شورا ۴۰ ماموریت را در اختیار شورای‌عالی فضای مجازی قرار داد و مسیر حرکت را کاملا برای این نهاد ساست‌گذار روشن کرد اما برخی کم‌کاری‌ها که به صورت جدی به هر 3 قوه برمی‌گردد نیز باعث شد تا اقدامات این شورا به سرانجام نرسد.
تشکیل ۶ جلسه به جای ۲۱ جلسه
به هر روی فردا ۱۷ اسفند ۹۳ حکم ۳ ساله شورای‌عالی فضای مجازی در حالی به پایان خواهد رسید که موضوعات مهمی مانند بررسی وضعیت شبکه ملی اطلاعات، پیوست فرهنگی و شبکه‌های اجتماعی خارجی بدون توجه معطل مانده و به آینده موکول شده است.
جلسات شورای‌عالی فضای مجازی که براساس تاکید آیین‌نامه می‌بایست هر ۴ هفته حداقل یک برگزار می‌شد، در طول عمر ۲۱ ماهه دولت یازدهم تنها ۶ جلسه تشکیل داد و در آن مواردی نظیر آموزش مجازی، کتابخانه الکترونیکی و بانک‌های اطلاعاتی به عنوان برنامه‌های ملی اولویت‌دار به تصویب رسید و به موضوعاتی نظیر اجرای شبکه ملی اطلاعات تنها در حد تاکید بسنده شد.
همچنین راهکارهای توسعه صادرات نرم افزار و طرح جامع توسعه فضای مجازی سالم، مفید و ایمن و سیاست‌های ساماندهی خدمات پیامکی ارزش افزوده و پیامک انبوه از دیگر مصوبات این شورا در دولت یازدهم بوده است.
دبیر شورای‌عالی فضای مجازی پیش از این گفته بود که ۳۰ طرح ملی حوزه فضای مجازی در انتظار تصویب توسط رئیس جمهور در این شورا است.
شورای‌عالی فضای مجازی با حکم مقام معظم رهبری تاسیس و بهترین ساختاری که با توجه به مطالعات می‌توانست طراحی شود برای این شورا ایجاد شد؛ اما به دلیل آنکه اقدامات شورا مشروط به این است که این شورا درست فهمیده شود و مورد استفاده قرار گیرد متاسفانه هنوز در جایگاه خود قرار نگرفته است که امیدواریم این شورای در ادامه راه در جایگاه خود قرار داده شود تا بتواند اهداف مورد انتظار خود را به دور از حاشیه‌ها اجرایی کند.
- ۹۳/۱۲/۱۷