ITanalyze

عباس پورخصالیان -  ماده سی و هشتم لایحه «تنظیم برخی از احکام برنامه‌های توسعه کشور» با الغاء ضمنی ماده 14 قانون وظایف و اختیارات وزارت ارتباطات، برای بخش مخابرات و دست اندرکاران آن، بخصوص برای کاربران نسل‌های بالای تلفن همراه، راهگشا است.

در صورت تصویب این ماده در مجلس و تأیید شورای نگهبان، پیش و بیش از همه دست اندرکاران بخش مخابرات و ارتباطات کشور، نخست دایره مدیریت طیف رادیویی سازمان تنظیم مقررات ارتباطات؛ و سپس بخش خصوصی ارتباطات همراه کشور از تصویب آن، فیض خواهند برد. اما برنده نهایی، کاربران نسل‌های 3 و 4 همراه خواهند بود که منتظر راه‌اندازی خدمات تلویزیون همراه در کشور هستند.

آثار تصویب ماده سی و هشتم این لایحه

یکی از تبعات تصویب ماده سی و هشتم لایحه تنظیم برخی از احکام برنامه‌های توسعه کشور:  لغو ماده 14 قانون وظایف و اختیارات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، و دیگری: مدیریت‌پذیرکردن منابع ملی کمیاب که اکنون بدون هیچ مدیریتی در مخابرات صداوسیما و نیروهای مسلح استفاده می‌شوند.

ارائه این لایحه از سوی دولت به منظور دائمی‌شدن برخی احکام برنامه‌های توسعه، ارائه شده است تا پس از تصویب آنها در مجلس نیازی به تکرار آن مواد قانونی در لایحه برنامه ششم توسعه نباشد. در این زمینه، در لایحه آمده است: «در سال‌های اخیر احکامی‌ با ماهیت دایمی ‌بنا بر ضرورت در برنامه‌های توسعه تکرار شده و این امر منجر به حجیم شدن برنامه‌های مذکور با تکالیف متعدد برای دولت گردیده است، لذا به منظور رفع این مشکل و در جهت احصای احکام دایمی‌ برنامه‌های یادشده که بستر توسعه را فراهم می‌سازند، لایحه زیر برای تشریفات قانونی ارایه می‌شود.»

متن ماده 38 این لایحه

«به منظور استفاده بهینه و اقتصادی از فضای فرکانسی، حفظ حقوق و مالکیت دولت وایجاد ارزش افزوده، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، نسبت به بازنگری و در صورت لزوم تخلیه و جایگزینی باندهای فرکانسی اقدام نماید.

تبصره- باندهای فرکانسی تخصیصی مربوط به نیروهای مسلح با هماهنگی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح اقدام می‌شود.»

درک این که چرا با تصویب ماده سی و هشتم لایحه مذکور، تکلیف باند 700 مگاهرتزی را که اکنون در اختیار صداوسیما است، روشن می‌کند، نیاز به دقت در متن ماده مزبور دارد: براساس تبصره این ماده، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، رگولاتور منابع کمیاب مورد نیاز مخابرات نیروهای مسلح می‌شود و چون در این تبصره، از صداوسیما نامی ‌برده نشده، لذا صداوسیما ضرورتاً جزو موارد صدر این ماده قرار می‌گیرد و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، قادر می‌شود نسبت به بازنگری و در صورت لزوم تخلیه و جایگزینی باندهای فرکانسی اقدام کند که «به منظور استفاده بهینه و اقتصادی از فضای فرکانسی، حفظ حقوق و مالکیت دولت و ایجاد ارزش افزوده» تکلیف تکه‌باندهای آزادشده در فرایند گذار از آنالوگ به دیجیتال در صداوسیما نیز روشن می‌شود.     

ماده 14 قانون وظایف و اختیارات وزارت ارتباطات

اما براساس ماده 14 قانون وظایف و اختیارات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، امور مربوط به طیف رادیویی، ارتباطات و مخابرات صدا و سیما و نیروهای مسلح از قلمرو این قانون مستثنی شده‌اند، بدون این که برای مصرف منابع ملی کمیاب، مثل فرکانس، مدیریتی تعریف و مشخص شود. از آنجایی که صدا و سیما منهای محتوا، یکسره ارتباطات و مخابرات است، لذا این استثناء کذایی، در مدیریت منابع کمیاب اخلال ایجاد می‌کند. برای رفع این معضل، لایحه تنظیم برخی از احکام برنامه‌های توسعه کشور از سوی دولت تقدیم مجلس شده است تا با قید یک فوریت در مجلس بررسی شود، اما وکلای ملت در جلسه علنی صبح روز پنجم آبان 94، با بررسی فوری این لایحه در مجلس مخالفت کردند.

بدی ماده 14 قانون وظایف و اختیارات وزارت ارتباطات این است که ناقض حاکمیت وزارت فاوا و زیرمجموعه‌هایش به طور کلی و نافی مدیریت منابع کمیاب ملی مثل طیف فرکانس است و سازمان صدا و سیما و نیروهای مسلح را از هرگونه تبعیت از مدیریت ملی طیف رادیویی کشور مستثنی می‌کند، استثنایی که در نزد حقوق‌دانان ما، مصداق"استثناء مستهجن" است، زیرا تکلیف مدیریت منابع کمیاب مصرفی در بخش بزرگی از مخابرات کشور به وسعت سازمان صدا و سیما و نیروهای مسلح را مشخص نمی‌کند.

باند 700 مگا هرتز در تصرف صداوسیما

در حال حاضر تکه باندهای 48 و 790 و 862 مگاهرتز که مربوط به کانال‌های 694 تا 790 مگاهرتز و کانال‌های 48 تا 70  یو.اِچ.اِف می‌شوند، از ابتدا در اختیار سازمان صدا و سیما برای پخش آنالوگ بوده که بخش‌هایی از آن، در فرایند گذار از فراپخش آنالوگ به فراپخش دیجیتالیِ برنامه‌های رادیوتلویزیونی، به مرور آزاد شده‌اند و چون این تکه‌باندهای آزادشده از آنِ مردم ایران‌اند، لذا باید به مدیریت ملی طیف فرکانس در سازمان تنظیم مقررات ارتباطات، بازگردانده شوند؛ زیرا بر اساس توافقنامه   GE06که در سال 2006 میلادی در ژنو امضا شد، 120 کشور از جمله ایران متعهد شدند که تا ژوئیه سال 2015 (تیرماه 1394) فراپخش آنالوگ قدیمی ‌برنامه‌های رادیوتلویزیونی خود را به فراپخش دیجیتالی تبدیل کنند. سازمان صداوسیما هم رسماً اعلام کرده است که در سال 2015 (!) فراپخش آنالوگ برنامه‌های رادیوتلویزیونی خود را قطع کرده است، رجوع شود به کادر فهرست زمان‌های قطع فراپخش آنالوگ)

ارزش مالی تکه‌باندهای آزادشده در باند 700 مگاهرتز

پیش از این در یکی از شماره‌های قبلی "عصر ارتباط" متذکر شد بودم که: باند 700 مگا هرتز از اهمیت ویژه‌ای برای اُپراتورهای تلفن همراه نسل سه و نسل چهار برخوردار است. تعداد زیادی از باندهای تخصیص داده شده به این دو نسل که در استانداردهای بین‌المللی به عنوان باندهایUMTS  شناخته می‌شوند، در پهنای باند  694 تا 862 مگاهرتز قرار می‌گیرند.

در ایالات متحده آمریکا، آخرین مهلت استفاده از فراپخش تلویزیون آنالوگ در این طیف، 12 ژوئن 2009 بود؛ به همین دلیل کمیسیون فدرال ارتباطات آمریکا، تکه‌باندهای طیف مذکور را یکسال پیش از این مهلت، به مزایده گذاشت و در این مزایده که رسما ًبه" مزایده  73" مشهور است، مبلغ 19.6 میلیارد دلار به دست آورد!

به امید آن که در ایران نیز به زودی شاهد برگزاری مزایده تکه‌باندهای آزادشده از دست صداوسیما، و از مهم‌تر: شاهد راه‌اندازی خدمات تلویزیون همراه در کشور باشیم!