ITanalyze

دنیای روزنامه‌نگاری و روزنامه‌نگارانی که در آن زندگی می‌کنند، همیشه مجبور بوده‌اند‌ به سرعت خود را با شرایط وفق دهند. روزنامه‌نگاری از ایجاد چاپخانه تا انتشار اخبار در تلویزیون، همیشه مطرح بوده اما آیا در عصر شبکه‌های اجتماعی نیز همتای خود را داشته است؟

برخی از متخصصان معتقدند رسانه‌های اجتماعی باعث ایجاد اخبار جعلی و سوگیری غیرقابل انکار شده اما دیگران، مانند ناشر Vox Media Melissa Bell، می‌دانند رسانه‌های اجتماعی به روزنامه‌نگاری، قدرت متفاوت می‌دهند و در عین حال، نقاط ضعف آن را درک می‌کنند.

بل در مقاله‌ای نوشت: «برای ما مهم است که بدانیم رسانه‌های اجتماعی چقدر بر گزارش‌های ما تاثیر گذاشته‌اند.»

او گفت: «نقاط قوت و راه‌هایی برای دستیابی به افرادی وجود دارد که قبلا نمی‌توانستید به آنها دسترسی پیدا کنید.»

در حالی که تشخیص آسیب رسانه‌های اجتماعی بر یکپارچگی روزنامه‌نگاری مهم است، درک اینکه چگونه رسانه‌های اجتماعی می‌توانند ابزار مثبتی برای روزنامه‌نگاری به منظور انطباق و پیشرفت در دنیای تکنولوژیک فزاینده باشند، به همان اندازه مهم است. این امر به این معنا نیست که «داستان‌سرایی دیگر ضروری نیست»، بلکه داستان‌سرایی دیگر همان چیزی نیست که بوده و ذاتا بد نیست، فقط، متفاوت است.

تا دسامبر 2022، توییتر 368 میلیون کاربر فعال ماهانه در سراسر جهان داشت. در سال 2021، در اینستاگرامِ متا، 1.21 میلیارد کاربر فعال ماهانه وجود داشت. همچنین تیک‌تاک می‌گوید از سال 2021، یک میلیارد کاربر فعال جهانی دارد. اعداد دروغ نمی‌گویند. رسانه‌های اجتماعی، جایی است که مردم در آن حضور دارند.

• آیا روزنامه‌نگاری می‌میرد؟

وقتی عبارت «آیا روزنامه‌نگاری می‌میرد؟» را در یک موتور جستجو قرار می‌دهید، نتایج، متفاوت است. برخی می‌گویند در حال زوال و برخی دیگر معتقدند در حال تکامل است.

طبق اعلام دفتر آمار کار ایالات متحده، صنعت روزنامه بیش از 50 درصد کارکنان خود را از سال 2001 از دست داده است. بازار، عملا صنعت خبری موردنیاز دموکراسی و جامعه را شکست داده است. از دیدگاه کسب‌وکار، رسانه‌های اجتماعی هم منجی و هم نابودکننده هستند. اعداد و ارقام نشان می‌دهد امروزه بسیاری از مردم، زمان خود را در کجا می گذرانند: اینترنت! اینجاست که صنعت باید با آنها برخورد کند.

بر اساس گزارش مرکز تحقیقات پیو، تا سال 2021، حدود 86 درصد آمریکایی‌ها اخبار را از طریق ابزارهای دیجیتال دریافت می‌کنند. این آمار کافی است تا نشان دهد روزنامه‌نگاری، زنده و سالم است اما مصرف‌کنندگان به تازگی مهاجرت کرده‌اند. رسانه‌های اجتماعی قطعا می‌توانند در این تغییر دیجیتال به عنوان ابزاری که توسط این صنعت در حال توسعه استفاده می‌شود، حضور یابند.

امروزه مخاطبان به طور فزاینده، به دسترسی سریع به بسیاری از گزینه‌های مصرف رسانه عادت کرده‌اند. خوانندگان اخبار گزینش‌‌شده را می‌خواهند؛ همان‌طور که صفحه TikTok For You مطابق با پسندهای دوست‌داشتنی و دوست نداشتن‌های خاص کاربران تنظیم می‌شود. روزهای غربال کردن صفحات چاپی، حداقل برای جوانان سپری شده است. در حال حاضر، رسانه‌های اجتماعی و پلتفرم‌های دیجیتال، مسیری را به خبرگزاری‌ها ارائه می‌دهند تا به این خواسته‌ها برسند و در این زمینه سرمایه‌گذاری کنند. با این حال، این نوع نگاه به رسانه‌های اجتماعی و روزنامه‌نگاری، یک شمشیر دولبه است.

• رسانه‌های اجتماعی، مقصر کاهش دامنه توجه جمعی

یک مطالعه در سال 2019 در Nature Communications نشان داد اکنون دامنه توجه جمعی جهان در حال کاهش است و رسانه‌های اجتماعی، یکی از مقصران آن هستند. این مطالعه نشان می‌دهد حجم اطلاعاتی که به مردم ارائه می‌شود، به افراد نکات بیشتری برای تمرکز عرضه می‌کند اما اغلب آنها را به تمرکز روی برخی اطلاعات برای مدت زمان کوتاه‌تری سوق می‌دهد.

عصر رسانه‌های اجتماعی به سرعت در حال گسترش است؛ به این معنا که ما می‌توانیم از طریق گوشی‌های همراه، دسترسی بسیار سریع به اخبار داشته باشیم و اغلب، این اعلان‌ها را در عرض چند دقیقه پس از وقوع دریافت می‌کنیم. به عبارت دیگر، ما از طریق رسانه‌های اجتماعی به عنوان یک رسانه، سریع‌تر و اغلب کارآمدتر، رویدادهای با ارزش خبری را کاهش می‌دهیم.

نقش رسانه‌های اجتماعی در داستان‌سرایی، دنیای رسانه‌ها و حتی جامعه را تسخیر کرده و به طور فزاینده برای حفظ جریان رویدادهای جاری، حیاتی می‌شود. مطالعه مرکز تحقیقات پیو که قبلا ذکر شد، نشان داد فقط 10 درصد از آمریکایی‌های مورد بررسی، اغلب اخبار خود را از نشریات چاپی دریافت می‌کنند. این موضوع، جهان را به سوی تعبیری می‌گشاید که به نظر می‌رسد با توسعه فضای آنلاین پرورش داده شده: «اخبار جعلی!»

• عصر اخبار جعلی

کسانی که «اخبار جعلی» را منتشر می‌کنند، با ایجاد شک و تردید درباره اعتبار کار روزنامه‌نگار، به روزنامه‌نگاری آسیب می‌رسانند. مردم در رسانه‌های اجتماعی دچار ابهام می‌شوند که کدام مقاله را باور کنند. مثالی که متیو آورده، دونالد ترامپ و حساب او در توییتر است؛ یعنی زمانی که رئیس‌جمهوری ایالات متحده بود و از این حساب، برای انتشار اخبار فوری استفاده می‌کرد.

با توجه به رسانه‌های اجتماعی، اخباری که اکنون در معرض آنها هستیم، این قابلیت را دارند که به طور قابل توجه نسبت به شخص یا افراد خاص تعصب داشته باشند. به عنوان مثال، ترامپ پس از شکست، توئیت زد: «من در انتخابات پیروز شدم!»

اگر بخواهید فقط اخبار انتخاباتی را از توییتر مصرف کنید، ممکن است اطلاعات نادرست دریافت کنید، زیرا رسانه‌های اجتماعی، افکار و آزادی بیان را تشویق می‌کنند و «اخبار جعلی» را به عنوان موضوع غیرقانونی طبقه‌بندی نمی‌کنند.

این آزادی برای ایجاد و تبلیغ «اخبار جعلی» در چندین پلتفرم رسانه‌های اجتماعی پرطرفدار، بدون خطر مواجهه با عواقب قانونی، باعث می‌شود اخباری که آنلاین مصرف می‌کنیم، در بسیاری از موارد، غیرقابل اعتماد باشند. با این حال، زمانی که بتوانیم تشخیص دهیم رسانه‌های اجتماعی از جمله رسانه‌هایی برای اشتراک‌گذاری اخبار، قابل توجه هستند، می‌توانیم اثرات مثبت آنها بر صنعت روزنامه‌نگاری را درک کنیم.

مصرف اخبار با مقدار مناسبی از ذخیره آن، چیزی نیست که جدید باشد. حتی با روزنامه نگاری سنتی، یک خواننده باید همیشه دقت لازم را در درک محدودیت‌های آنچه می‌بیند، انجام دهد. بسته به نویسنده یا رسانه، مقاله روزنامه‌نگاری، می‌تواند فاقد اعتبار باشد و سوگیری سیاسی و انحراف در رسانه‌های خبری خاص، مطمئنا ایده عصر جدید نیست. این وظیفه برعهده خوانندگان باقی می‌ماند تا بین اطلاعات واقعی و نادرست رمزگشایی کنند؛ صرفنظر از اینکه اخبار را از طریق رسانه چاپی، رسانه دیجیتال یا رسانه اجتماعی مصرف کرده‌اند. مصرف اخبار از طیف وسیعی از منابع، همیشه یک قانون سرانگشتی خوب است.

رسانه‌های اجتماعی معنای کاملا جدیدی در حوزه «اخبار فوری» آورده‌اند؛ رویدادهایی که زمانی نادیده گرفته می‌شدند یا دیده نمی‌شدند، اکنون می‌توانند توسط هرکس با تلفن ضبط شوند. افشاگران می‌توانند برای افشای یک اقدام، تنها از طریق تلفن با یک تماس آن را منتشر کنند.

رسانه‌های اجتماعی نحوه دریافت اخبار را تغییر داده‌اند. روزنامه‌نگاران می‌توانند سریع‌تر از هر زمان دیگری در تاریخ روزنامه‌نگاری به مخاطبان خود دسترسی داشته باشند و یک خط ارتباطی برای بازخورد ایجاد کنند. گزارش، دیگر یک مکالمه یک‌طرفه نیست.

• مرز جدید اخبار

در پی قرنطینه کووید 19، جهان متوجه شده که بسیاری از کارهایی که هر روز انجام می‌دهیم، می‌توان به صورت آنلاین انجام داد. به نظر می‌رسد همه سازمان‌ها برای آماده شدن نسلی از افراد دیجیتال، نیاز به تغییر آنلاین دارند.

رسانه‌های اجتماعی نه تنها می‌توانند تاثیرات مثبت بر صنعت روزنامه‌نگاری و مصرف‌کنندگان داشته باشند، بلکه می‌توانند به روزنامه‌نگاران نیز کمک کنند و شاید این موضوع بدون اینکه کسی واقعا متوجه آن باشد، صورت گرفته است.

با رسانه‌های اجتماعی و دنیای دیجیتال، روزنامه‌نگاران دسترسی نامحدودی به تحقیقات دارند. آنها فرصت دارند ارتباطاتی را کشف کنند که ممکن است به طور سنتی ایجاد نشده باشد. هجوم مداوم اطلاعات در رسانه‌های اجتماعی، آن را به بستری برای انتشار اخبار تبدیل می‌کند.

فکر کردن به روزنامه‌نگاری سنتی و گزارشگری به عنوان چیزی که رو به پایان است می‌تواند ناراحت‌کننده باشد. با این حال، اکنون مرزهای بعدی روزنامه‌نگاری از راه می‌رسد؛ همان‌طور که درباره چاپخانه و تلویزیون مطرح بود. البته رسانه‌های اجتماعی، قابلیت، تعامل و فراگیری بیشتری را شامل می‌شوند.

پایان یک دوره دیگر روزنامه‌نگاری، حقیقتا با خود یک حس عذاب و تردید به همراه دارد. بخش جدایی‌ناپذیر درک رسانه‌های اجتماعی، ابزاری برای استفاده روزنامه‌نگاری به نفع خود، شناخت و درک معایب ذاتی آن است. پذیرش پایان یک چیز، دشوار است اما به این معناست که نسخه جدیدتر می‌تواند بهتر، قوی‌تر و انعطاف‌پذیرتر باشد.

کاترین واینر در مقاله خود با عنوان «ماموریت برای روزنامه‌نگاری در زمان بحران» می‌نویسد که چگونه جامعه، دستخوش سطح بی‌سابقه‌ای از اختلال شده و این امر، منجر به از دست دادن اعتماد صنعت روزنامه‌نگاری به میزان قابل توجهی از افرادی شده که به آنها خدمت می‌کند. این، یک امتیاز است که درباره روزنامه نگاری پیمایش کنیم تا این لحظه را به چیزی بهتر تبدیل کنیم.»

تردیدی وجود ندارد که روزنامه‌نگاری، تحت‌تاثیر این عدم اعتماد قرار گرفته و رسانه‌های اجتماعی در این امر دست داشته‌اند اما رسانه‌های اجتماعی همچنین می‌توانند به روزنامه‌نگاران کمک کنند بهترین کار را برای بازسازی این اعتماد انجام دهند. بنابراین به جای جستجوی عبارتِ «آیا روزنامه‌نگاری در حال مرگ است؟» در موتور جستجو، سعی کنید «چگونه روزنامه‌نگاری را زنده نگه داریم؟» جستجو کنید. محکوم کردن رسانه‌های اجتماعی، پاسخ مناسبی نیست.

*درباره نویسنده: ماکایلا مورگان یک روزنامه‌نگار و حرفه‌ای حوزه رسانه است که‌ در خارج از تورنتو مستقر است. او پس از فارغ التحصیلی از برنامه روزنامه‌نگاری دانشگاه کارلتون، فعالیت خود را در روزنامه دانشجویی خود به عنوان نویسنده، سردبیر و مدیر رسانه‌های اجتماعی آغاز کرد. برخی از تجربیات دیگر او، کارآموزی در CTV و کار به عنوان هماهنگ‌کننده تبلیغات با rabble.ca را شامل می‌شود. (منبع:عصرارتباط)