رفع فیلتر فیسبوک تنها یک مخالف بیشتر دارد؟
علی شمیرانی – آی‌تی‌آنالایز - از زمان آغاز به کار دولت یازدهم، وضعیت دسترسی به فیسبوک یکی از پرسش‌های دایمی برخی رسانه‌ها بوده و هست. در این میان خبرهای زیادی نیز از عضویت برخی وزرا در این شبکه اجتماعی منتشر شد که در نهایت نیز صفحات منتسب به وزرا تکذیب شده و حتی دادستان کل کشور خبر از جاعل صفحات وزرا در فیسبوک داد.
سخنگوی قوه قضاییه در یکی از نشست‌های خبری خود با رسانه‌ها گفته بود: متاسفانه این روزها چندین شایعه ایجاد شد که بر اساس تحقیق‌ها مشخص شد که اینها خلاف واقعه است.
محسنی اژه‌ای گفت: در شایعه اول نام تعدادی از افراد دولت یازدهم در فیسبوک پیدا شد و صفحه‌ای به نام آنها باز شده بود و با تصویر خود آنها مطالبی به نقل از این افراد منتشر شد که هر کدام یکی پس از دیگری تکذیب شد و افراد دولت یازدهم اظهار کردند که نیازی به صفحه فیسبوک ندارند.
سخنگوی دستگاه قضایی ادامه داد: بر اساس پیگیری‌های سیستم‌های اطلاعاتی فردی که این کار متقلبانه را انجام می‌داد دستگیر شد و در حال حاضر در زندان است و باید پیگیری شود که انگیزه این فرد از این اقدام چه بوده که باعث شد چند هفته فضای کشور متشنج شود.
وی افزود: البته فعلا یک فرد بازداشت شده و ممکن است افراد دیگری مرتبط با این پرونده وجود داشته باشم.
** نظر رییس جمهور چیست؟
اما این موضوع با اظهارات حسن روحانی رییس جمهوری ایران چندان جمع و جور نمی‌شود. رییس جمهور در جریان سفر به آمریکا درباره این شبکه اجتماعی مورد پرسش یکی از رسانه‌های این کشور قرار مطالبی را مطرح کرد.
حجت‌الاسلام حسن روحانی رییس جمهوری اسلامی ایران در گفتگو با شبکه ان.بی.سی آمریکا، در پاسخ به سوالات «آن کاری» مجری این برنامه در خصوص مسائل گوناگونی از جمله نقش شبکه‌های اجتماعی در دیپلماسی عمومی و امکان دسترسی مردم ایران به شبکه‌های اجتماعی مثل توئیتر و فیسبوک مطالبی را عنوان کرد.
روحانی در بخشی از این مصاحبه در پاسخ به سوال مجری برنامه در خصوص این که آیا مردم به توئیتر و فیسبوک می توانند دسترسی داشته باشند؟ گفت: نظر دولت این است که مردم باید دسترسی داشته باشند به همه اطلاعات جهانی، نظارت ما باید نظارت اخلاقی و هویت ملی ما باشد.
وی همچنین در پاسخ به سوال دیگر «آن کاری» مبنی بر این که شما نقش شبکه های اجتماعی را در دیپلماسی چگونه می بینید و آیا قصد دارید از آن استفاده بیشتری ببرید؟ چنین عنوان کرد: اصولا دیپلماسی عمومی نقش بسیار زیادی دارد.
شبکه ها نقش مهمی دارند در دوران انتخابات من ستاد قوی نداشتم اما همه طرفداران من و همه حامیان من خصوصا جوانان از این شبکه ها استفاده می کردند الان هم از این شبکه ها استفاده می کنند حتی از طریق این شبکه ها نظارت می کنند بر کار دولت. من از فعالیت همه جوانان و از جمله نظارت برکار دولت خوشحالم البته خودم به شخصه برنامه خاصی در شبکه های اجتماعی ندارم، ولی طرفداران من برنامه های متنوعی دارند.
** ماجرای یک استثنا به نام محمد جواد ظریف
اگرچه برخی وزرا حضور خود در این شبکه اجتماعی را تکذیب می‌کنند اما گویی وزیر خارجه از این ماجرا مستثنا است.
محمد جواد ظریف به قولی دیپلماسی فیس‌بوکی در پیش گرفته به سخنان داخلی‌ها و خارجی‌ها پاسخ می‌دهد و لحظه به لحظه مردم را از طریق توییتر در جریان کارهایش می‌گذارد. به این ترتیب گویی تنها وزیر خارجه مجاز به استفاده آشکارا از این شبکه‌های اجتماعی فیلتر شده در کشور است.
اما ظاهرا وزیر خارجه در استثناهای دسترسی به این شبکه‌ها تنها نیست. خبرگزاری تسنیم روز سه‌شنبه نوشت: حضور یک روزه رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در استان سمنان و جلسات وی با مدیران کل، نخبگان وفعالان زیست محیطی و خبرنگاران این استان با حاشیه های جالبی همراه بود.
در جلسه با فعالان محیط زیست استان سمنان بارها و بارها آدرس صفحه فیس بوک رئیس سازمان محیط زیست به عنوان بخشی از «نشانی های ارتباط با سازمان حفاظت از محیط زیست و معصومه ابتکار» از ویدئو پروژکتور استانداری سمنان پخش شد تا همه ما یقین پیدا کنیم که فیس بوک در دولت تدبیر و امید همه گیر شده و امری عادی است!
** وزیر ارشاد و درخواست آزادسازی فیسبوک
علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز چندی پیش اظهاراتی در خصوص این شبکه‌اجتماعی داشت که تقریبا به صفحه نخست اکثر روزنامه‌های کشور راه یافت.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره برداشته شدن فیلترینگ شبکه اجتماعی فیس بوک و دسترسی راحت به آن گفت: نه تنها فیس بوک بلکه باید سایر شبکه های اجتماعی نیز قابل دسترسی باشند همان طور که الان هستند اما باید قید ˈغیرقانونیˈ برداشته شود.
علی جنتی در حاشیه نخستین نشست فعالان رسانه های دیجیتال در جمع خبرنگاران در پاسخ به سئوالی مبنی بر اینکه آیا فیلترینگ فیس بوک برداشته و دسترسی به آن تسهیل می شود یا خیر؟ افزود: این مساله مربوط به کمیته فیلترینگ است که مستقیما زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیست و این وزارتخانه فقط یک نماینده در کمیته یاد شده دارد.
جنتی اضافه کرد: باید با اعضای این کمیته صحبت کنیم که نه تنها فیس بوک بلکه سایر شبکه های اجتماعی نیز قابل دسترسی باشد و قید غیرقانونی برداشته شود.
** پیشنهاد وزارت ارتباطات برای تغییر فیلتر فیسبوک
محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز با اشاره به پیشنهاد این وزارتخانه برای تغییر سیاستهای فیلترینگ شبکه اجتماعی فیس بوک گفت: در صورت وجود زیر ساخت های فنی پیشنهاد تغییر مدل فیلترینگ فیس بوک و دیگر سایتهای اینترنتی را داریم به نحوی که مردم بتوانند خودشان پلیس اینترنت شوند و از آن درست استفاده کنند.
محمود واعظی در جمع خبرنگاران با اشاره به اینکه باید صفحات آموزنده شبکه اجتماعی فیس بوک در دسترس باشد و نیز مدل فیلترینگ بر اساس محتوا باشد تا مردم بتوانند از محتوای مفید این شبکه اجتماعی استفاده کنند اظهار داشت: هم اکنون از نظر فنی امکان تفکیک صفحات مناسب و نامناسب بر اساس محتوا در سایتهای اینترنتی وجود ندارد اما گروهی در حال انجام این کار برای اجرای فنی آن هستند.
وی در خصوص سیاست وزارت ارتباطات در زمینه رفع فیلتر صفحه اجتماعی فیس بوک گفت: کمیته ای در قوه قضاییه در خصوص تعیین مصادیق فیلترینگ فعالیت می کنند که یکی از معاونان من به عنوان نماینده وزارت ارتباطات در آن کمیته عضو است. ما هر کدام نظراتی داریم اما باید نظراتمان را در دولت هماهنگ و در این کمیته مطرح کنیم. اما در نهایت تصمیم گیری باید در کمیته تعیین مصادیق فیلترینگ انجام شود.
وی ادامه داد: فیس بوک یک شبکه اجتماعی است که در آن صفحات بسیار خوب وجود دارد ولی برخی از صفحات آن نامناسب است. با رفع فیلتر صفحات مناسب و آموزنده فیس بوک قطعا موافقیم اما باید یک مکانیزیمی وجود داشته باشد که بتوان صفحات مناسب را از نامناسب تفکیک کرد.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: برای مثال می توانیم IP های اینترنتی را شناسنامه دار کنیم به این معنی که هر فرد همانطور که یک شماره ماشین دارد یک IP مشخص داشته باشد و پس از آن از مردم بخواهیم از اینترنت درست استفاده کنند به نوعی مردم پلیس اینترنت می شوند.
** رفع فیلتر مطرح نیست
اگرچه وزیر ارتباطات و وزیر ارشاد به عنوان دو عضو کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه هستند که فیلتر فیسبوک با نظر این کمیته انجام شده است، اما در همین حال یک عضو دیگر کمیته مذکور می‌گوید: خبری از رفع فیلتر این شبکه اجتماعی نیست.
ک عضو ناظر مجلس در کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه گفت: با وجودی که برخی از مسوولان دولتی صحبت‌هایی مبنی بر رفع فیلتر سایتهای اجتماعی مطرح کرده‌اند ولی تا این لحظه موضوع رفع فیلتر از سایتهای اجتماعی به ویژه فیسبوک در دستور کار قرار نگرفته است.
رمضانعلی سبحانی‌فرد گفت: کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه به صورت مرتب هر دو هفته تشکیل جلسه داده و به پرونده‌های مختلف رسیدگی می‌کند ولی تا این لحظه رفع فیلتر سایتهای اجتماعی در دستور کار قرار نگرفته است.
نماینده مردم سبزوار افزود: جلسات کارگروه برای رسیدگی به عملکرد سایتهای خبری و غیره خبری و تعیین مجرمانه بودن یا نبودن اقدامات این سایت‌ها در فضای مجازی به صورت مرتب برگزار می‌شود.
وی از تشکیل جلسه کارگروه در چهارشنبه هفته آینده خبر داد.
** فیسبوک یک مخالف بیشتر دارد؟
اما چگونه است که با نظرات صریح اعضای کابینه و شخص رییس جمهوری، فیسبوک همچنان فیلتر است؟ شاید در این مرحله و به قول فوتبالی‌ها روی کاغذ باید جواب این سوال را در ترکیب اعضای کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه جست.
در سایت دبیرخانه دبیرخانه کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه آمده است، این کارگروه بر اساس ماده 22 قانون جرائم رایانه ای تشکیل و مسئولیت نظارت بر فضای مجازی و پالایش تارنماهای حاوی محتوای مجرمانه و رسیدگی به شکایات مردمی را به عهده دارد. اعضای این کارگروه عبارتند از:
1- دادستان کل کشور (رئیس کارگروه)
2- وزیر یا نماینده وزیر اطلاعات
3- وزیر یا نماینده وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی
4- وزیر یا نماینده وزیر دادگستری
5- وزیر یا نماینده وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات
6- وزیر یا نماینده وزیر علوم تحقیقات و فناوری
7- وزیر یا نماینده وزیر آموزش و پرورش
8- فرمانده نیروی انتظامی
9- یک نفر خبره در فناوری اطلاعات و ارتباطات به انتخاب کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی
10- یک نفر از نمایندگان عضو کمیسیون قضائی و حقوقی به انتخاب این کمیسیون به تائید مجلس شورای اسلامی
11- رئیس سازمان تبلیغات اسلامی
12- رئیس سازمان صدا و سیما
13- نماینده دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی
اگرچه بر خلاف اظهارات و مواضع مسوولان دولتی عضو مجلسی این کارگروه تایید کرده که تا کنون موضوع رفع فیلتر شبکه اجتماعی فیسبوک در کمیته تعیین مصادیق مطرح نشده است، اما نگاهی به ترکیب اعضای حاضر در این نشست نشان می‌دهد که دولت 6 نماینده و سایر نهادها 7 نماینده در این کارگروه دارند.
به این ترتیب اگر فرض را بر این بگیریم که تمام نمایندگان دولت با هم یک‌نظر بوده و تمام نمایندگان سایر نهادها نیز هم‌نظر هستند، آیا باید به این نتیجه رسید که رفع فیلتر فیسبوک تنها یک مخالف بیشتر دارد؟
- ۹۲/۰۸/۲۱