رونق فروش اینترنتی کتاب در ایران
فروش اینترنتی کتاب در سالهای اخیر افزایش سرعت اینترنت را ضروری ساخته و در این میان برخی مزایای کتاب از جمله افزایش شمارگان ـ به دلیل لزوم ایجاد صفحاتی بیشتر برای معرفی کتاب ـ به یک مشکل در فروش اینترنتی آن تبدیل شده است.
به گزارش خبرنگار مهر، فعالیت سایت‌های اینترنتی در امر اطلاع رسانی و به ویژه فروش کتاب در سالهای اخیر رونق گرفته و با توجه به افزایش روزافزون تعداد کاربران اینترنتی در ایران، به نظر می‌رسد با انجام برخی اقدامات از جمله افزایش سرعت اینترنت، خرید و فروش اینترنتی کتاب در ایران در آینده نزدیک رونق چشمگیری پیدا کند.
گزارش زیر می‌کوشد فعالیت‌های انجام شده در امر فروش اینترنتی کتاب را از خلال گفتگو با مسئولان چند سایت پربازدید فروش کتاب و طرح‌ها و برنامه‌های در دست اجرا توسط دستگاه‌های اجرایی بررسی کند و چشم اندازی از فعالیت در این عرصه به دست دهد.
اولویت اصلی همچنان اطلاع رسانی است نه فروش کتاب
حسین مقدم مسئول سایت "آی کتاب" درباره فعالیت این فروشگاه اینترنتی کتاب گفت: ما از همان سال 1380 که فعالیتمان را آغاز کردیم، هدفمان اطلاع رسانی در امر کتاب و انتشار آن بود اما به مرور که این کار تقویت شد، بحث فروش اینترنتی کتاب هم مطرح شد با این وجود کار اطلاع رسانی همچنان اولویت اصلی ماست.
وی افزود: در حال حاضر حدود 550 تا 600 ناشر با ما همکاری دارند و هر کتابی را که برای ما ارسال کنند، در سایت معرفی می‌کنیم و بنا به تقاضای مراجعان و کاربران سایت، کتاب را از طریق فروش در اختیار آنها قرار می‌دهیم. علاوه بر آن ما نمایندگی سایت آمازون را در ایران داریم و کتاب‌های خارجی را نیز به فروش می‌گذاریم.
کتاب اصولاً در سبد خرید مردم نیست
مسئول سایت "آی کتاب" تاکید کرد: این سایت در حال حاضر نزدیک به 9000 نفر بازدیدکننده دارد و در امر اطلاع رسانی فکر می‌کنیم که حدود 80 درصد موفق بوده‌ایم البته به لحاظ مادی و فروش کتاب این موفقیت خیلی چشمگیر نیست شاید یکی از مهمترین دلایل آن هم این مورد باشد که کتاب اصولاً در سبد خرید مردم نیست.
مقدم با اشاره به آشنایی نسبتاً مناسب مردم با "کارت - پول" گفت: در حال حاضر عموم مراجعان ما با خرید اینترنتی و کارت - پول آشنایی دارند و اگر برخی مشکلات مانند پائین بودن سرعت اینترنت در ایران و افزایش ناگهانی و تغییر قیمت کتابها و نیز تعرفه‌های پستی کتاب و مطبوعات برطرف شود، خرید اینترنتی کتاب رونق می‌گیرد.
تعرفه‌های متغیر پستی مشکلاتی ایجاد کرده است
مسئول سایت "آی کتاب" اضافه کرد: در حال حاضر و به دلیل تغییر تعرفه‌های مرسولات پستی، مشتریان ما در تهران، علاوه بر قیمت کتاب باید برای ارسال هر کتاب 1000 و مشتریان شهرستانی‌مان نیز 1200 تومان پرداخت کنند.
مقدم افزود: این امر موجب مشکلاتی در خرید و فروش اینترنتی کتاب شده است. نوسانات قیمت کاغذ نیز مزید بر علت است که بار مالی آن از طریق ناشران به ما تحمیل می‌شود.
برخی مزایای کتاب در فروش اینترنتی آن تاثیر منفی دارد!
وی ادامه داد: برخی مزایای کتاب نیز برعکس برای ما معضل محسوب می‌شود؛ تنوع و افزایش عناوین کتابها از این جمله است؛ ما برای هر کتاب باید یک صفحه اینترنتی خاص ایجاد کنیم که با بالا رفتن تیراژ و تنوع کتاب، تعداد صفحات اینترنتی لازم نیز افزایش می‌یاید که هزینه‌هایی برای ما در پی دارد و موجب بزرگ شدن سال به سال سایت می‌شود که البته بالا رفتن سرعت اینترنت می‌تواند کمی این مشکل را تعدیل کند.
مقدم چشم‌انداز فروش اینترنتی کتاب در ایران را امیدوارکننده توصیف کرد و گفت: با توجه به مشکلات شهری از قبیل ترافیک زیاد در کلان شهرها و نبود کتابفروشی‌های بزرگ در شهرستان‌های کوچک، خواه ناخواه فروش اینترنتی هر کالایی از جمله کتاب رونق خواهد گرفت ضمن اینکه با توجه به هزینه‌های جانبی، فکر می‌کنم این کار به صرفه‌تر باشد.
محسن ذکایی مسئول سایت "آدینه بوک" نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به فعالیت 5 ساله این سایت، گفت: فعالیت ما عمدتاً در زمینه اطلاع رسانی و فروش کتاب‌های خارجی است؛ تاکنون 26 میلیون و 600 هزار عنوان کتاب خارجی را معرفی کرده‌ایم و e - book آنها (یعنی کتاب‌هایی که قابلیت فروش دارند) 180 هزار عنوان است. در زمینه کتاب‌های داخلی نیز 176 هزار و 517 عنوان را تاکنون معرفی کرده‌ایم و حدود 100 هزار عنوان آن قابل خرید است.
وی افزود: سایت آدینه بوک روزانه 30 هزار نفر بازدیدکننده دارد و تاکنون سفارش‌های خرید زیادی از تهران و شهرستان‌ها دریافت کرده‌ایم. خرید اینترنتی کتاب برای مراجعان به این طریق است که آنها از طریق کارت‌هایی که به شبکه شتاب وصل هستند و یا مستقیماً از طریق اینترنت، به سایت مراجعه می‌کنند و با پرداخت هزینه پستی می‌توانند سفارش خرید کتاب را بدهند.
بالا رفتن سرعت اینترنت یک ضرورت است
ذکایی اضافه کرد: البته عمده کتاب‌هایی که آدینه معرفی می‌کند و به صورت اینترنتی می‌فروشد، دانشگاهی است و ناشرین از هر عنوان کتابی که بخواهند بفروشند، 5 نسخه را برای ما ارسال می‌کنند و به هنگام خرید کتاب توسط مشتری، سهم ناشر - که مبلغ تعیین شده و مشخصی است - بلافاصله پرداخت می‌شود.
مسئول سایت "آدینه بوک" گفت: در حال حاضر حدود 600 ناشر با ما همکاری دارند و کتاب‌هایشان را برای معرفی و فروش برای ما ارسال می‌کنند. ما برای رفاه حال ناشران تمهیداتی اندیشیده‌ایم که به زودی اجرا می‌شود؛ از هفته جاری قالب سایت آدینه بوک به صورت رایگان در اختیا ناشران و مولفین و مراکز پژوهشی قرار می‌گیرد تا بتوانند بدون پرداخت هر گونه هزینه‌ای از فضا و امکانات آن استفاده کنند.
در این میان برخی ناشران نیز معتقد‌اند فروش اینترنتی کتاب، هزینه‌هایی اضافی را بر آنها تحمیل می‌کند؛ تغییر و عموماً افزایش مداوم تعرفه‌های موسولات پستی و نبود قانونی مدون در ارتباط با هزینه‌های معرفی یک کتاب در سایت‌های اینترنتی اطلاع رسانی و فروش آن، از جمله این مشکلات است. با وجود اینگونه مشکلات، بسیاری از ناشران خود با راه‌اندازی سایت و یا معرفی کتاب‌هایشان در سایت‌های اطلاع رسانی و فروش کتاب، لزوم توجه به این نوع از عرضه محصولاتشان را یادآور شده‌اند.
تاثیر بزرگترین کتابفروشی اینترنتی کشور بر فعالیت سایت‌های اینترنتی فروش کتاب
فعالیت سایت‌های اینترنتی کتاب احتمالاً با راه‌اندازی بزرگترین کتابفروشی اینترنتی کشور در آینده نزدیک، رونق خواهد گرفت؛ قرار است این فروشگاه اینترنتی کتاب با همکاری معاونت فرهنگی وزارت ارشاد و یکی از موسسات اینترنتی کشور (شرکت وب گستر هوشیار) به زودی فعالیت‌اش را آغاز کند.
حمیدرضا قبادی مشاور اجرایی معاونت فرهنگی وزارت ارشاد چندی پیش در گفتگو با خبرنگار مهر، در این باره گفت: طرحی از جانب شرکت مذکور به ما ارائه شد و پس از بررسی‌های کارشناسی، مورد تائید معاونت فرهنگی وزارتخانه قرار گرفت و دستور‌العملهای لازم برای اجرای این طرح تدوین و زمینه‌های همکاری و شکل اجرای آن مشخص شد و بخش‌های مختلف کار در نرم‌افزار مربوطه تعبیه و پیش بینی شد.
ثبت نام 100 ناشر در گام نخست
به گفته وی، نرم‌افزار مورد اشاره از نظر اجرایی صورت نهایی یافته و پایلوت مرحله بعدی کار یعنی ورود اطلاعات ناشران هم با ورود اطلاعات بیش از 100 ناشر انجام شده و به مرور تمامی ناشران کشور در طرح نام نویسی می‌کنند.
این مقام مسئول در وزارت ارشاد، طرح مذکور را در راستای اجرای سیاست های اصل 44 قانون اساسی عنوان کرد و گفت: طرح کتابفروشی اینترنتی کشور به طور کامل توسط بخش خصوصی و البته با نظارت دولتی (معاونت فرهنگی وزارت ارشاد) اجرا می‌شود.
چشم‌انداز فروش اینترنتی کتاب امیدوارکننده است
وی ارائه یک صفحه اینترنتی به ناشران کشور، ارائه نرم‌افزار فرشگاه اینترنتی به آنان، آموزش ناشران و روش‌های تبلیغی در فروش کتاب و پشتیبانی الکترونیکی از طرح را از جمله اقداماتی دانست که بر اساس تفاهم‌نامه همکاری منعقد شده، شرکت "وب گستر هوشیار" (مجری طرح) موظف به اجرای آن در چارچوب ضوابط قانونی مانند آئین‌نامه ساماندهی پایگاه‌های الکترونیکی و سایت‌های اینترنتی و دستور‌العمل ضوابط نشر کتاب و عرضه آن صرفاً با مجوز نشر است.
با توجه به افزایش تصاعدی کاربران اینترنت در ایران، افزایش سرعت دسترسی به این شبکه اطلاع رسانی جهانی، حیاتی است و در صورت انجام اقدامات لازم برای رسیدن به این هدف، به نظر می‌رسد خرید و فروش اینترنتی کتاب در ایران در آینده نزدیک رونق چشمگیری پیدا کند.
- ۸۸/۰۱/۲۴
