سایت‌های فروش فیلترشکن، فیلتر نمی‌شوند
علی آزاد - «دسترسی به تارنمای مورد نظر امکان‌پذیر نمی باشد» این جمله برای تمام ایرانیانی که با اینترنت سر و کار دارند بسیار آشناست، شعار صفحه فیلترینگ که هرچه جلوتر می‌رویم دامنه آن گسترده‌تر می‌شود اما این تمامی داستان نیست چراکه در کنار بحث فیلترینگ آنتی فیلترها قرار گرفته‌اند، اگرچه بسیاری از این حساب‌های ضدفیلتر در اینترنت مسدود شده‌اند اما بعضی از آنها وجود دارند که مدت طولانی است سرویس وی‌پی‌ان ارائه می‌دهند و خبری از مسدود شدنشان نیست. اگر برای یک بازه ۲ یا ۳ماه کلید واژه وی‌پی‌ان را در اینترنت جست‌وجو کنید خود متوجه این موضوع خواهید شد.
** وضعیت فیلترینگ ایران در جهان
بهتر است قبل از اینکه نگاهی به بازار فیلترینگ در کشور داشته باشیم، نگاهی به وضعیت فیلترینگ در ایران نسبت به سایر نقاط دنیا کنیم. به گزارش ایسنا در جوامع شرقی فیلترینگ فراتر از موارد فوق است و نظارت شدید بر اشاعه افکار و عقاید سیاسی در شبکه جهانی را نیز شامل می‌شود. در بعضی از کشورهای دنیا که اکثر آنها شامل کشورهای آفریقایی و آمریکای لاتین می‌شوند مبحثی به نام فیلترینگ وجود ندارد اما در کشورهایی همچون آمریکا فیلترینگ به‌صورت نامحسوس و بسیار کمرنگ اعمال می‌شود. تقریبا اکثر کشورهای جهان در محدوده اعمال این نوع فیلترینگ‌ها قرار می‌گیرند.
روسیه، استرالیا و ترکیه از جمله کشورهایی به حساب می‌آیند که بحث فیلترینگ در آنها به‌صورت شدیدتری اعمال می‌شود. در روسیه و استرالیا این فیلترینگ بیشتر روی سایت‌هایی با مضمون غیراخلاقی متمرکز شده است.
اما در این بین کشورهایی همچون چین، عربستان سعودی و کره شمالی به چشم می‌خورند که جزء سیاه‌چاله‌های اینترنتی به حساب می‌آیند. سیاه‌چاله‌های اینترنتی کشورهایی هستند که در آنها شدیدترین نوع فیلترینگ اعمال می‌شود. طبیعتا در کشورهایی که فیلترینگ به شدیدترین نوع ممکن اعمال می‌شود، مکان‌های غیرقانونی در شبکه مجازی به وجود می‌آید تا این محدودیت را دور بزند. این کسب‌وکار کاذب اگرچه از لحاظ قانونی چندان صحیح نیست اما سرمایه‌های بسیاری را به سمت خود جذب کرده است.
کافی است برای مشاهده این موضوع عبارت فیلترشکن یا وی‌پی‌ان را در اینترنت جست‌وجو کنید تا نتایج را به وضوح ببینید. در این بین سایت‌هایی پیدا می‌شوند که فیلتر نیستند و خدمات خود را در اختیار کاربران قرار می‌دهند.
** وی‌پی‌ان به خودی خود غیرقانونی نیست
در این رابطه علیرضا شیرازی، مدیر سایت بلاگفا اعتقاد دارد: وی‌پی‌ان نوعی روش کد کردن اطلاعات است و به خودی خود غیرقانونی نیست. این روش کد کردن اطلاعات در بسیاری از موارد مفید بوده و کاربران خاص به آن احتیاج دارند، به عنوان مثال ممکن است مدیر یک مجموعه بخواهد اطلاعات درون شبکه خود را به‌صورت کد شده به مکانی دیگر ارسال کند. حال ممکن است شخصی از این روش برای دور زدن فیلترینگ استفاده کند. طبیعتا می‌توان این موضوع را اینگونه برداشت کرد که بعضی از سایت‌هایی که در اینترنت فعالیت دارند هدف خود را ارائه خدمات برای کد کردن داده قرار داده‌اند و این موضوع به خودی خود غیرقانونی نیست.
وی در ادامه درباره اینکه وضعیت کسب‌وکار وی‌پی‌ان فروشان غیرقانونی در اینترنت چگونه است، پاسخ داد: بهتر است این سوال را از خود آنها بپرسید اما در حقیقت به دلیل اینکه تقاضا برای چنین محصولاتی بالاست به تبع بازار آن نیز رونق خود را به همراه دارد. این موضوع دقیقا مانند ماهواره می‌ماند، به دلیل تقاضای بالای مردم همیشه افرادی هستند که چنین تجهیزاتی را در اختیار آنها قرار دهند.
** فیلتر سایتها هدر دادن سرمایه است
این کارشناس درباره اینکه فیلترکردن سایتها نوعی هدر دادن سرمایه داخلی است چراکه بسیاری از افراد این فیلترینگ را دور می‌زنند، گفت: به نظر می‌رسد بهتر باشد مسئولان تمرکز خود را روی این موضوع قرار دهند که کاربری استفاده از بعضی از خدمات بیشتر روی چه موضوعی تمرکز دارد. در حال حاضر می‌توان گفت بستن بسیاری از این درگاه‌ها سبب شده کار عدهای که از وی‌پی‌ان استفاده درست می‌کردند، مختل شود.
شیرازی درباره اینکه آیا می‌توان اطلاعات رمزنگاری شده توسط وی‌پی‌ان را شنود کرد یا نه بیان کرد: با روش‌های خاصی می‌توان چنین کاری را انجام داد. به نظر می‌رسد دولت در زمان مطرح کردن بحث وی‌پی‌ان ملی چنین موضوعی را در ذهن داشت به علاوه می‌توانست بعضی از درگاه‌ها را روی وی‌پی‌ان نیز مسدود کند. به هرحال اگرچه روز‌به‌روز به تعداد سایت‌های فیلتر شده اضافه می‌شود اما فروشندگان وی‌پی‌ان بیکار ننشسته‌اند و کاسبی پرسودی برای خود به وجود آورده‌اند. به نظر می‌رسد بهتر باشد بعضی از درگاه‌های علمی یا سایت‌های مفید که به اشتباه فیلتر شده‌اند باز شوند تا از هجوم مردم به فروشندگان وی‌پی‌ان‌های غیرقانونی جلوگیری شود.
روزنامه کسب و کار
- ۹۳/۰۱/۱۷
