سرانجام انقلاب بیتکوینی السالوادور شکست خورد
ستاره منصوری - السالوادور نخستین کشوری است که بیتکوین را به رسمیت شناخت و برای تشویق به هر نفر ۳۰ دلار بیتکوین داد اما این انقلاب بیتکوینی در حال شکست است.
انقلاب بیت کوین ۳۰۰ میلیون دلاری السالوادور به طرز وحشتناکی در حال شکست است. السالوادور نخستین کشوری است که در سپتامبر سال ۲۰۲۱ بیت کوین را به عنوان پول رسمی کشورش معرفی کرد. ۷۰ درصد مردم این کشور فقیر به سیستم مالی دسترسی ندارند. اقتصاد ضعیف این کشور باعث گشته است بسیاری از مردم آن برای گذران زندگی و امرار معاش به دیگر کشورها مهاجرت کنند اما ارسال پول از کشورهای دیگر نیز با مشکلات و هزینه زیادی مواجه است. مشکلات بزرگ اقتصادی این کشور و تبلیغات صورت گرفته در زمینه رمزارزها، این کشور را به سمت استفاده از بیت کوین هدایت کرد.
السالوادور برای تشویق مردم این کشور برای استفاده از بیت کوین به هر فردی ۳۰ دلار بیت کوین تخصیص داد، دستگاه‌های خودپرداز بیت کوین را در هر میدان شهر نصب کرد و به مشاغل ابلاغ کرد که بیت کوین را به عنوان پرداخت بپذیرند. او همچنین از بودجه دولتی برای خرید ۱۰۰ میلیون دلار استفاده کرد. عمده این خرید در زمانی صورت گرفت که بیت کوین در قیمت‌های بالایی قرار داشت. همچنین رئیس‌جمهور این کشور اعلام کرد که تصمیم دارد با استفاده از انرژی آتشفشان‌ها به استخراج بیت کوین که فرآیندی انرژی‌بر است بپردازد.
این اقدامات در حالی صورت گرفت که السالوادور درگیر بحران بدهی بود. بوکله رئیس‌جمهور این کشور در این زمان به طلبکاران بین‌المللی گفت که مشکلات مالی السالوادور را با بیت کوین حل خواهد کرد. اعلام بیت کوین به عنوان پول رسمی این کشور و اختصاص میلیون‌ها دلار برای خرید بیت کوین، سبب شد که روند مذاکرات السالوادور با صندوق بین‌المللی پول برای کمک مالی به این کشور متوقف شود.
در جریان روند صعودی قیمت بیت کوین در سال ۲۰۲۱، السالوادور موفق به کسب سود شد و به واسطه آن اقدام به تاسیس یک دامپزشکی نمود، اقدامی که بیشتر جنبه سیاسی داشت تا اقتصادی، چرا که بیمارستان‌های این کشور از کمبود امکانات در رنج هستند و به طور منطقی در درجه بالاتر اهمیت قرار دارند.
نشانه‌های شکست السالوادور
درحال‌حاضر بعد از گذشت بیش از یک سال از این طرح، به نظر می‌رسد السالوادور شکست خورده است. افراد اغلب بعد از دریافت ۳۰ دلار اعطا شده، اقدام به نقد کردن و تبدیل آن به پول محلی کرده‌اند و تمایلی برای استفاده از اپ ساخته شده در این خصوص ندارند.
در ابتدای این طرح طرفداران بیت کوین سواحل این کشور را سواحل بیت کوینی نامیدند اما در عمل اهالی، رستوران‌ها، کافه‌ها و... از پذیرش بیت کوین امتناع کرده و از این سیستم پرداخت کند و با مشکلات زیاد، ناراضی بودند. حتی اگر برای بررسی روند پذیرش بیت کوین در این کشور به روند مراجعه به خودپردازهای بیت کوین بپردازیم مشخص می‌شود که حتی هر چند ساعت یک بار مراجعه کننده‌ای ندارند.
درحال‌حاضر بیت کوین بیش از ۷۰ درصد ارزش خود را از دست داده است و این به معنی از بین رفتن بخش سنگینی از این سرمایه‌گذاری انجام شده است.
هم‌اکنون چشم‌انداز مالی دولت السالوادور بسیار نامساعد است. شرکت‌های رتبه‌بندی اعتباری می‌گویند که السالوادور احتمالاً در چند سال آینده بدهی‌های خود را نکول می‌کند و مذاکرات نجات با صندوق بین‌المللی پول به لطف پروژه بیت کوین از دست رفته است. هزینه کل اختصاص داده شده برای رسمی کردن بیت کوین به عنوان پول رسمی این کشور، تاکنون فاش نشده است، اما احتمالا است به ۳۰۰ میلیون دلار می‌رسد، که شامل خرید بیت کوین، بودجه تخصیص داده شده برای اپلیکیشن چیوو، پرداخت طرح تشویقی ۳۰ دلاری به مردم و دیگر ضررهای تجاری است.
بیت کوین السالوادور را با کمبود بودجه برای اولویت‌ها مواجه کرده است. دولت بودجه شهرها را عمیقاً کاهش داده و به عقیده شهرندان این کشور، بوکله به عنوان رئیس‌جمهوری یک کشور بدهکار و فقیر رفتار نمی‌کند، او به عنوان یک تأثیرگذار ارزهای دیجیتال رفتار می‌کند و با پول دولتی قمار می‌کند.
آربیتراژ از طریق اپلیکیشن بیت کوینی السالوادور
پروژه بیت کوین السالوادور بر روی یک اپلیکیشن تلفن هوشمند متمرکز است که دولت آن را به نام Chivo اجرا می‌کند. این اپلیکیشن به کاربران اجازه می‌دهد تا برای یکدیگر دلار یا بیت کوین ارسال کنند و وجوه خود را از یکی به دیگری تبدیل کنند. یک کاربر می‌تواند یک کد QR را برای خرید یک پوپوسا یک دلاری اسکن کند و Chivo یک دلار بیتکوین را با نرخ ارز فعلی ارسال می‌کند. هزینه‌های تراکنش در این اپلیکیشن حداقل است. مردم همچنین می‌توانند دلار آمریکا را از کیف پول دیجیتال خود در ۲۰۰ دستگاه خودپرداز Chivo کشور برداشت کنند. هر دستگاه در یک کلبه با سقف آبی با یک میز برای دو کارمند برای کمک به کاربران قرار دارد. سربازان شبانه روز نگهبانی می‌دهند.
دولت چیوو را در سپتامبر ۲۰۲۱ عرضه کرد. کسانی که ثبت نام کردند ۳۰ دلار بیت کوین رایگان دریافت کردند که تقریباً میانگین دستمزد یک روز در السالوادور است. بیش از نیمی از شهروندان ۶.۵ میلیونی کشور این کار را انجام دادند. اما این اپلیکیشن به سختی کار می‌کرد. کاربران گزارش دادند که مرتباً خراب می‌شود و پرداخت‌ها اغلب با شکست مواجه می‌شوند یا پردازش آن ساعت‌ها طول می‌کشد. دیگران گفتند که نمی‌توانند ثبت نام کنند زیرا شخصی هویت و پاداش آنها را دزدیده است. یک هفته پس از انتشار این اپلیکیشن، هزاران معترض با در دست داشتن تابلوهایی با مضمون «نه به بیت کوین» و «نه به دیکتاتوری» در خیابان‌ها راهپیمایی کردند. عده‌ای دستگاه‌های خودپرداز را آتش زدند.
کدی که برای این اپلیکیشن زده شده بود، مملو از اشکال بود. دولت برای حل این مشکل سیستم احراز هویت را متوقف کرد. لذا هر فردی می‌توانست با هویت جعلی ثبت نام کند و بیت کوین رایگان و غیرقابل ردیابی به ارزش ۳۰ دلار را برداشت کند. برخی از کاربران به جای سلفی عکس‌هایی از گیاهان گلدانی را به عنوان اثبات هویت خود ارسال کردند. اورتون تخمین زد که ۲۰ درصد از ۴ میلیون ثبت نام در این برنامه جعلی بوده است. او گفت: «به معنای واقعی کلمه هیچ نظارتی وجود نداشت.
اورتون گفت، در یک نقطه، یک برنامه نویس اشکالی را در کد ایجاد کرد که به کاربران اجازه می‌داد بیت کوین بخرند، سپس با قیمت ۶۰۰۰۰ دلار معامله می‌کردند. زمانی که خطا چند ساعت بعد مشخص شد، کاربران Chivo ۱۰ میلیارد دلار ارزش جمع‌آوری کرده بودند. حتی زمانی که قیمت دقیق بود، این نرم‌افزار طوری طراحی شده بود که آن را تنها یک بار در دقیقه به‌روزرسانی کند، و به کاربران این امکان را می‌داد که در زمانی که انتظار افزایش قیمت می‌رفت، بیت کوین را با قیمت کمتر در چاوو خرید کنند و در دیگر صرافی‌ها به فروش رسانند و از این طریق کسب سود کنند. یک معامله گر از این باگ ۴۰۰ هزار دلار سوء استفاده کرد.
چرا بیت کوین در این کشور شکست خورد؟
اگرچه Chivo امکان انتقال رایگان از خارج از کشور را فراهم می‌کند، افراد کمی از این برنامه برای آنها استفاده می‌کنند. بر اساس گزارش بانک مرکزی السالوادور، در پنج ماه اول سال ۲۰۲۲ تنها ۲ درصد از حواله‌های ارسالی را به خود اختصاص داده است. بر اساس گزارش دفتر ملی تحقیقات اقتصادی در کمبریج، ماساچوست، که نمونه‌ای از ۱۸۰۰ خانوار را مورد بررسی قرار داد و دریافت که تقریباً هیچ یک امسال برنامه را دانلود نکرده اند، پس از موج اولیه ثبت نام‌ها، استفاده به طور کلی کاهش یافت. مردم سالوادور می‌گویند "آن را نمی‌فهمند، به آن اعتماد ندارند، توسط مشاغل پذیرفته نمی‌شود، بسیار پر نوسان است."
مشاوران این طرح فرض می‌کردند که قیمت بیتکوین همچنان رو به افزایش است. آنها در نظر داشتند که اوراق قرضه بیت کوین عرضه کنند. بر اساس فروض آنها در ابتدا، السالوادور میلیاردها دلار را با فروش «اوراق قرضه بیت کوین» به وفاداران ارزهای دیجیتال به‌دست آورده، سپس کشور می‌تواند نیمی از پول را برای زیرساخت‌ها خرج کند و نیمی دیگر را در بیت کوین سرمایه‌گذاری کند. هنگامی که بیت کوین به اندازه کافی بالا رفت، می‌تواند از سود برای بازپرداخت اوراق قرضه استفاده کند. طرحی که هرگز عملی نشد. (فردای اقتصاد)