سو استفاده سایت‌های ایرانی از حریم شخصی کاربران
پویان افضلی - بر اساس حکم یک دادگاه تجدیدنظر در آمریکا کمیسیون فدرال ارتباطات آمریکا حق دارد عملکرد شرکت‌های فناوری برای حفظ امنیت سایبری کاربران را بررسی و آنان را در صورت لزوم جریمه کند. این حکم پس از آن صادر شد که یک شرکت ارایه‌دهنده خدمات به هتل‌ها به نام Wyndham Worldwide Corp نتوانست به‌خوبی از اطلاعات دیجیتال مشتریانش حفاظت کند.
بر اساس حکم یک دادگاه تجدیدنظر در فیلادلفیا حکم یادشده قطعی و لازم‌الاجرا است. رسیدگی به این مساله از سال ۲۰۱۴ تا به حال در جریان بوده است.
البته کمیسیون فدرال ارتباطات آمریکا تا به حال هم بر مبنای قانونی که مصوب سال ۱۹۱۴ بوده بر رویه‌های تجاری ناعادلانه و زیان‌آور شرکت‌های تجاری نظارت داشته و بسیاری از شرکت‌های فناوری را مجبور به پرداخت جریمه کرده است. اما صدور حکم تازه دادگاه پشتوانه حقوقی کمیسیون مذکور را تقویت کرده است.
در ایران وضع چگونه است؟
بحث حریم شخصی کاربران همیشه یک موضوع مهم و مورد بحث بوده و همواره جنجال‌های متعددی را به راه انداخته است، طی سال‌های اخیر زیاد پیش آمده است که فلان سایت معروف هک شد و اطلاعات کاربران به‌سرقت رفت یا اطلاعات شخصی کاربران در فلان سایت به فروش رفت. نمونه بارز این اقدامات فروش اطلاعات کاربران فیس‌بوک به شرکت‌های تجاری و تبلیغاتی است که موجب ایمیل‌های تبلیغاتی و اسپم می‌شود، در واقع یکی از مقوله‌های مهم در سایت‌های معروف حفظ حریم ایمیل و شماره همراه کاربران است که اغلب رعایت نمی‌شود.
در کشور ما نیز تقریبا قانون مشخصی برای برخورد با نقض‌کنندگان حریم شخصی کاربران وجود ندارد و سایت‌های متعددی اطلاعات شخصی کاربرانشان اعم از ایمیل و تلفن همراه را به فروش می‌رسانند، علت وجود چنین موضوعی وجود پیامک‌های تبلیغاتی، ایمیل‌های تبلیغاتی و به‌تازگی هم پیام‌های تبلیغاتی در نرم‌افزارهای ارتباطی مانند وایبر و تلگرام است. باید پرسید این‌گونه افراد بانک شماره همراه را از کجا می‌آورند؟ چگونه این بانک شماره و ایمیل به دست شرکت‌های تبلیغاتی می‌رسد؟! این حجم ایمیل تبلیغاتی چگونه تولید می‌شوند؟
در برخی از موارد هکرها با هک کردن دیتابیس سایت‌هایی که حاوی بانک عظیمی از ایمیل و تلفن کاربران هستند، به فروش بانک اطلاعاتی اقدام کرده و آن را میان افراد متقاضی با قیمت‌های گزاف به فروش می‌رسانند. در برخی موارد نیز خود سایت‌ها یا شرکت‌ها به فروش بانک خود اقدام می‌کنند. فروش بانک اطلاعاتی شماره کاربران به امری عادی تبدیل شده و در سایت‌ها علنا عمل خرید و فروش انجام می‌شود. در حالت اول باید گفت سایت مذکور باید نسبت به امنیت کاربران خود پاسخگو باشد. اما به‌دلیل اینکه هیچ قانونی مبنی بر الزام‌آور بودن حفاظت از حریم شخصی کاربران وجود ندارد، این موضوع به یک جریان عادی و عرفی تبدیل شده است.
بسیاری از کاربران از اینکه در طول روز مدام شاهد ارسال شدن پیامک‌های تبلیغاتی، پیام‌های اینترنتی، ایمیل‌های تبلیغاتی در دستگاه‌ها و ابزارهای ارتباطی خود هستند گله‌مندند. جالب اینکه در اغلب سایت‌ها قسمتی به‌عنوان حریم شخصی وجود داشته و در آن گفته شده که سایت حریم شخصی کاربران را حفظ خواهد کرد.
این فقط یک نمونه مثال از نقض حریم شخصی کاربران است. نمونه دیگر رصدکردن اطلاعات کاربران و ذخیره آنهاست، مانند کوکی‌ها، جست‌وجو و... که شرکت گوگل و برخی از شرکت‌های مطرح بین‌المللی سردمدار آن هستند. برای مثال، کوکی‌های گوگل مادام‌العمر هستند.
تاریخ انقضای کوکی‌های گوگل سال ۲۰۳۸ است. این کوکی‌ها یک کد شناسایی یکتا روی دیسک‌سخت قرار می‌دهند. با هر بار مراجعه به سایت گوگل، یک کوکی روی دستگاه قرار می‌گیرد. در صورتی که از قبل کوکی موجود باشد، متن آن خوانده شده و کد یکتای آن ارسال می‌شود.
Photos google به علت رایگان بودن و ارایه خدمات تهیه نسخه پشتیبان از عکس‌ها به‌طور نامحدود مورد توجه قرار گرفته و بسیاری از مردم از آن برای ذخیره‌سازی عکس‌ها استفاده می‌کنند.
این برنامه به‌طور خودکار می‌تواند از عکس‌های آپلود‌شده فیلم و مجموعه عکس تهیه کند.
اما اگر کاربری آن را از روی گوشی خود پاک کند، باز هم عکس‌های گرفته‌شده با دوربین تلفن همراه روی اینترنت ذخیره می‌شود و این امر حریم شخصی افراد را به‌طور جدی تهدید می‌کند.
به‌طور کلی باید برای شرکت‌های داخلی قانون مشخص و محکمی درباره رعایت حریم شخصی کاربران تهیه شود تا دیگر شرکت‌ها و افراد نتوانند به‌راحتی به سوءاستفاده از حریم شخصی کاربران اقدام کنند.(منبع:عصرارتباط)
- ۹۴/۰۶/۲۳