ITanalyze

اسکات جانسی* - دو سال پیش، ویکی پدیا که از مشکلات مالی وحشت زده بود، کمپینی با هدف جمع آوری منابع مالی شروع کرد. اما به لطف دونالد ترامپ، امروز ویکی پدیا از هر زمان دیگری ثروتمند تر است. لیبرال های آمریکایی از این هراس داشتند که با تکیه زدن ترامپ بر مسند ریاست جمهوری، ایده آل های آگاهی گرایانه در معرض خطر قرار گیرد. همین ترس باعث شد که کمک های مالی فراوانی به سمت ویکی پدیا روانه شود تا ثبات مالی این بنیاد عمومی از گذشته نیز بیشتر باشد. اما در کنار این خبر خوش، خبری وجود دارد که برای ویکی پدیا چندان خوشایند نیست؛ نرخ رشد تعداد نویسندگان ویکی پدیا به ثبات رسیده و خبری از افزایش آن نیست. این مساله نشان دهنده گرایشی نگران کننده در بین کاربران است؛ گرایشی که ماهیت دانش بشری را با خطر مواجه کرده است.
وقتی اینترنت در اواخر دهه هشتاد پا به عرصه وجود گذاشت، به نظر می رسید ظهور این فناوری نیرویی برخلاف روند سرگرمی گرایی باشد، چراکه اینترنت در ابتدا رسانه ای متنی بود و به عنوان ابزاری برای فراگیری دانش دیده می شد، نه ابزاری برای تفریح. اما شبکه های اجتماعی، وب را به بند کشیده اند. از فیس بوک گرفته تا اینستاگرام، تمام این رسانه ها به جای تمرکز روی ارزش های عقلانی، بر ویدیوها، تصاویر و پاداش های احساسی نظیر گزینه «لایک» تمرکز کرده اند. این رسانه ها ما را بر آن داشته اند تا به جای دنبال کردن دانش، به دنبال خوشی های لحظه ای حاصل از پذیرفته شدن توسط دیگران باشیم؛ خوشی هایی که برای دست یابی به آنها همواره به گونه ای ناخودآگاه در حال نقش بازی کردن هستیم. شاید طعنه آمیز باشد، اما گوگل محصول پایان نامه دکتری خالقانش بود و فیس بوک در ابتدا ابزاری بود برای قضاوت درباره چهره اعضای یک کلاس. شبکه های اجتماعی، آن چیزی را به ما نشان می دهند که می خواهیم و فکر می کنیم. شعار «شجاع باشید و بدانید» که به عصر روشنگری بازمی گردد، اکنون به «شجاع نباشید و به دانستن اهمیت ندهید» مبدل شده است.
چالش امروز ما نجات دادن ویکی پدیا و مأموریت آن، یعنی گردآوری مجموعه ای آزاد و رایگان از دانش بشری، در گیرودار پیروزی نسل قدیم و جدید تلویزیون است. باید بدانیم چگونه در فضایی که دیگران اهمیت نمی دهند، نسبت به جمع آوری و حفظ دانش بپردازیم. امروزه تلویزیون حتی به ویکی پدیا نیز رسوخ کرده است. بسیاری از مقالات پربازدید ویکی پدیا مربوط به سریال های تلویزیونی و عوامل آن است.
*سردبیر thejancyreport (منبع:فناوران)