شگرد ناشایست برخی برندهای موبایل در ایران
گزارش مثبت بنویسید، سفر بروید!
رسانه‌ها و تبلیغات غیر مستقیم در آنها از ابزارهای ترغیب و اقناع مردم به خرید کالاها محسوب می‌شوند و همین موضوع توجه روابط عمومی و مسوولان تبلیغات کالاها و خدمات را به خود جلب می‌کند.
گوشی‌های تلفن همراه هم از این قاعده مستثنا نیستند و ایران یکی از بازارهای خوب فروش موبایل برای برندهای گوشی‌ساز محسوب می‌شود.
در این میان اما رویکرد برندهای گوشی‌ساز نسبت به ایران متفاوت است و از این جهت می‌توان آنها را به چند دسته تقسیم کرد. یک دسته برندهای هستند که حضور مستقیم و حتی غیر مستقیم در ایران ندارند و محصولات آنها بدون پشتیبانی‌های خاص و حتی با تحریم روانه ایران می‌شود. این برندها اصولا اهمیتی به مشتریان خود و اخبار مربوط به کار ایشان در ایران نمی‌دهند و تنها به کسب سود از بازار ما می‌اندیشند. اپل نمونه بارز این مدل است.
دسته دوم برندهایی هستند که به شکل مستقیم در ایران حضور ندارند، اما با واسطه‌هایی که هر چند وقت یکبار عوض می‌شوند و در نوع خود سوژه است، محصولات خود را عرضه کرده و پشتیبانی نیم‌بندی هم از محصولات خود دارند.
دسته سوم اما برندهایی هستند که حضور مستقیم در کشور دارند و با ایجاد مراکز پشتیبانی، تبلیغات و ارتباط با رسانه‌ها تلاش دارند تا همچون روال معمول در سایر کشورها علاوه بر حفظ جایگاه و برند خود، از مشتریان نیز حمایت‌های لازم را به عمل آورند.
دسته‌بندی رسانه‌های موبایلی در ایران
اما این قضیه روی دیگری نیز دارد. در کشور ما به واسطه اینترنت، هر روز رسانه‌ها و شبه‌رسانه‌های جدیدی در حال ظهور و تولد هستند که آنها نیز اقسامی دارند.
دسته اول رسانه‌هایی هستند که با شناسنامه مشخص و به شکل سنتی به پوشش اخبار و تحولات حوزه موبایل می‌پردازند.
دسته دوم رسانه‌هایی هستند که بیشتر به آلبوم تبلیغات گوشی‌های موبایل در کشور تبدیل شده‌اند و از ضعیف‌ترین گوشی‌های عرضه شده تا قوی‌ترین آنها، همه با تیترهای تبلیغاتی ملقب به عناوینی همچون هیولای جدید، غول جدید، شوالیه و از این قبیل کلیشه‌های تبلیغی می‌شوند.
دسته سوم شبه‌رسانه‌هایی هستند که بیشتر در اینترنت ظهور کرده‌اند و شایعاتی پیرامون آنها وجود دارد. این سایت‌ها که گفته می‌شود با سرمایه‌گذاری خود روابط‌عمومی یا نمایندگی‌های مستقیم و غیر مستقیم برندهای موبایلی در ایران ایجاد شده‌اند، عمدتا دو هدف را تعقیب می‌کنند. برخی از آنها مسوولیت تخریب رقبا را دارند و برخی از آنها مسوولیت تبلیغ شبانه‌روزی محصولات یک برند.
البته گفته می‌شود هدف اصلی ایجاد این سایت‌ها کسب سهم بالا از بودجه تبلیغاتی هنگفت گوشی‌سازان از همه‌جا بی‌خبر است! به عبارت ساده‌تر در حال حاضر سایت‌هایی وجود دارند که صرفا ایجاد شده‌اند تا بنر محصولات یک شرکت را تبلیغ کنند و از این طریق مبالغی را روانه جیب برخی روابط‌عمومی‌ها و نمایندگی‌های برندهای موبایل در ایران کنند. هرچند که در ظاهر هیچ اسم و اثری از آنها در پس این سایت‌ها نیست و ظاهرا چند جوان کم سن و سال در حال انتشار تبلیغات هستند.
خوبی همیشگی و همه زمانی
ازدیاد رسانه‌های اینترنتی دسته دوم و سوم، اما به حدی رسیده که تقریبا در حال دفن رسانه‌های سنتی و مستقل هستند. اگر شما هم به عنوان خریدار قصد تحقیق راجع به یک گوشی در اینترنت داشته باشید، احتمالا با موجی از سایت‌هایی در چند صفحه اول گوگل مواجه خواهید شد که چیزی بیشتر از اطلاعات روی جعبه شرکت سازنده گوشی یا انواع و اقسام تعریف و تمجید پیدا نمی‌کنید.
اما این چیزی نیست که یک کاربر واقعی به دنبال آن باشد و خریدار چیزی بیش از تبلیغ می‌خواهد بداند. به همین جهت باید با دقت و وسواس و در لابه‌لای صفحات تبلیغاتی به چیزی که می‌خواهید برسید و پاسخ برخی ابهامات خود را بیابید.
ولی اگر کاربری کم حوصله و کم تجربه باشد، به سرعت مغلوب تبلیغات سنگین رسانه‌های دسته دوم و سوم در اینترنت شده و در نهایت شاید محصولی را بخرد که وی را پشیمان کند.
تا اینجای کار شاید اشکالی نباشد. به هر حال برخی رسانه‌ها ایجاد شده‌اند تا به هر قیمت با دریافت آگهی و تبلیغات از برندهای موبایلی، چند صباحی پولی به جیب بزنند. برخی رسانه‌ها نیز وابسته به برخی برندها و نمایندگی آنها هستند تا سهمی از بودجه تبلیغات را جذب کنند!
برگزاری مسابقه مثبت‌نویسی
اما مشکل از جایی شروع می‌شود که برخی برندهای موبایلی برای کسب سهم بیشتر از اخبار رسانه‌ها، نوعی مسابقه پاچه‌خواری و مثبت‌نویسی را در کشور ایجاد کرده‌اند. این روزها برخی نمایندگی‌های موبایل در ایران در سیاستی نانوشته به شکل شبانه‌روزی در حال شناسایی و غربال رسانه‌ها هستند.
بر این اساس رسانه‌هایی که کوچکترین اشکال و ایرادی به یکی از محصولات برندها وارد کنند، به سرعت و به کل از برنامه‌های خبری آن برند حذف می‌شوند! موضوعی که نماینده یکی از برندهای موبایل در ایران ید طولایی در این خصوص دارد.
اتفاق دومی که از سوی برخی روابط‌عمومی‌ها و نمایندگی برندهای موبایلی در ایران در حال وقوع است، ایجاد یک مسابقه نامحسوس میان رسانه‌ها در نوشتن اخبار جهت‌دار، مثبت و تبلیغاتی است. به این ترتیب که بعد از حذف رسانه‌های منتقد، از میان رسانه‌های باقی مانده، اولویت با آنهایی است که بیشتر از بقیه مجیزگویی کرده و اخبار مثبت، غلط و یکطرفه منتشر می‌کنند!
نکته تاسف برانگیز این که مدیران روابط‌عمومی و تبلیغات این برندها در مراسم‌ها طوری با نمایندگان رسانه‌های حامی خود برخورد می‌کنند که گویی ایشان بخشی از پرسنل و زیرمجموعه آنها به شمار می‌روند و مشاهده رفتارهای تحکم‌آمیز و تهدید به حذف از برنامه‌های خبری بخش کوچکی از تنبیهات محسوب می‌شود!
البته در طول سال معمولا برنامه‌های خبری زیادی از سوی برندهای موبایلی برگزار می‌شود و سفرهای خارجی اوج رقابت برخی رسانه‌ها برای کسب سهمیه محسوب می‌شود. به این ترتیب هرچه رسانه بیشتر تبلیغ کند، شانس انتخاب خود برای سفر خارجی را بیشتر افزایش می‌دهد.
البته این موضوع در مورد سایت‌های وابسته به روابط‌عمومی‌ها و نمایندگی برندهای موبایلی متفاوت است و دوستان و اقوامی که در این سایت‌ها مشغول به کار هستند، هیچ‌گاه از قلم نمی‌افتند و به قول معروف تا خودمان هستیم چرا غریبه‌ها!
آفت بی‌تجربگی در رسانه‌های موبایلی
در این میان اما وقتی به میانگین سنی نمایندگان برخی شبه‌رسانه‌ها که نگاه می‌کنید گاه کمتر از 22 سال است. این کم سن و سالی اصلا اشکالی محسوب نمی‌شود اما مشکل از جایی شروع می‌شود که برخی روابط‌عمومی‌ها و نمایندگان برندهای موبایلی از تجربه کم آنها حداکثر بهره‌برداری را می‌برند.
بازی این روابط‌عمومی‌ها نیز در نوع خود بسیار پیچیده بوده و دنیایی دارد که در گزارشی دیگر به آن خواهیم پرداخت.
اما این جوانان به علت ناآشنایی با قواعد و اصول اولیه کار رسانه به سرعت مرعوب صحنه‌آرایی ایشان شده و تصور می‌کنند هر چه بیشتر رسانه خود را تسلیم برندهای موبایلی کنند، شانس بیشتری برای پیشرفت پیدا می‌کنند.
غافل از این که در نهایت این مخاطبان هستند که روز به روز آگاه‌تر شده و تفاوت یک بولتن تبلیغاتی با یک رسانه را کشف می‌کنند.
این روزها سواد رسانه‌ای ایرانی‌ها به واسطه جمعیت جوانی که دارد با سرعتی باورنکردنی در حال افزایش است و دوران چرب‌زبانی برای فروش محصولات بی‌کیفیت به همان سرعت رو به پایان است.
این موضوع را می‌توان در انتخاب‌ها و پرسش‌های دقیق خریداران موبایل یافت که با وجود معدنی انبوه از سایت‌های تبلیغاتی و بی‌توجه به محتوای آنها، به دنبال رگه‌های طلا و حقیقت هستند.
رشد قارچ‌گونه پدیده مذموم
اما با وجود شناخت و آگاهی روزافزون مردم و خریداران محصولات موبایل، فرهنگ مذموم دروغگویی و انتشار اطلاعات غلط از سوی برخی سودجویان در حال تحمیل شدن به فضای رسانه‌ای کشور است که ظاهرا همچنان هم از هر گونه پیگرد مصون هستند.
در نهایت این که اگر شما روزی قصد خرید محصولی داشتید، از میان انبوه اخبار و اطلاعات رنگارنگ و دروغین با اندکی دقت، هوشیاری و تحقیق میتوانید خرید درست و خوبی داشته باشید.
(منبع:هفته‌نامه عصرارتباط)