عرضه نرم افزار ارزیابی ترجمه های انگلیسی قرآن
اولین نرم افزار ارزیابی ترجمه های انگلیسی قرآن کریم از منظر معناشناسی در حوزه افعال ملاکی برای نشان دادن ضعف و قوت یک ترجمه وهمچنین تشخیص یک ترجمه انحرافی است.
به گزارش واحد ارتباطات شورای عالی اطلاع رسانی، همزمان با برگزاری چهاردهمین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم، اولین سمینار پردازش رایانه ای قرآن کریم توسط موسسه آموزش عالی نبی اکرم و باهمکاری دانشگاه علم و صنعت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم انسانی و شورای عالی اطلاع رسانی در محل برگزاری نمایشگاه بین المللی قرآن کریم برگزار شد.
اولین نشست این سمینار با عنوان ارائه اولین نرم افزار هوشمند اعراب قرآن کریم توسط دکتر محمود شکراللهی فر از موسسه آموزش عالی نبی اکرم تبریز و دومین نشست آن با عنوان ارائه اولین نرم افزار ارزیابی ترجمه های انگلیسی قرآن کریم از منظر معناشناسی در حوزه افعال توسط دکتر بهروز مینایی، معاون فنی شورای عالی اطلاع رسانی و استاد دانشگاه علم و صنعت برگزار شد.
دکتر مینایی، در نشست دوم با اشاره به کاربرد های نرم افزار افزار ارزیابی ترجمه های انگلیسی قرآن کریم بیان داشت: ارزیابی ترجمه های مختلف قرآن کریم از منظر معناشناسی افعال و مشخص کردن بهترین ترجمه ها در پی انتشار ترجمه های جعلی و یا انحرافی از قرآن کریم از کاربردهای این نرم افزار است.
وی با اشاره به گرامر موجود در قرآن گفت: تمامی گرامرهای رایج قانون مند و یا با قاعده نیستند، اما ثایت شده است که گرامر قرآن، حوزه ای با قاعده است.به واسطه همین موضوع درصدد برآمدیم در جهت ارائه ابزار کمک مترجم در حوزه کوچکی از قرآن مثل افعال، مقایسه و ارزیابی بین دو ترجمه انگلیسی داشته باشیم.
وی با اشاره به کلید خوردن این پروژه از 1 سال گذشته در دانشگاه علم و صنعت بیان داشت: از آنجا که قرآن کریم یکی از کتابهای مقدس است، بسیاری از مردم در سراسر جهان در پی فهم معانی این کتاب آسمانی هستند. وجود بیش از 160 ترجمه مختلف به زبان انگلیسی بیانگر این است که نیاز به ترجمه های بهتر و دقیق تری از قرآن به زبان انگلیسی احساس می شود.
وی ادامه داد: تشخیص بهترین ترجمه، همواره یکی از دغدغه های ما بوده است و به همین خاطر در گذشته به علت نبود راه ماشینی برای ارزشیابی ترجمه، تنها راه تشخیص، دادن متن ترجمه به فرد بومی انگلیسی زبان و یا آمریکایی زبان بوده است.
وی قدم اولیه نوشتن این نرم افزار را شناسایی ترجمه های اشتباه قرآن دانست و گفت: حوزه های مربوط در این نرم افزار حوزه NLP است. پردازش زبان طبیعی فرایندی است که طی آن بر روی یک متن به زبان طبیعی کلیه پردازش های دستوری اعم از تجزیه، تحلیل لغوی، نحوی و معناشناسی صورت می گیرد.
دکتر مینایی حوزه بعد را مربوط به زبان شناسی محاسباتی دانست که رشته یی مربوط به زمینه های مختلف علمی(کامپیوتر، آمار، زبان و غیره) است که با مدل های آماری منطقی پردازش زبان طبیعی از دیدگاه محاسباتی سرو کار دارد.
وی خاطر نشان کرد: پایه زبانی سیستم مورد نظر گرامر کاربردی سیستم هالیدی است که یک تئوری کاربردی و مفید برای ترجمه و تحلیل گفتاری و ادبی است.
دکتر مینایی با اشاره به ابزارهای مورد استفاده بیان داشت: پیکره متنی قرآن کریم (Corpus) که به صورت دستی از نظر نوع فرآیند افعال نشانه گذاری شده است، نشانه گذار عبارات متنی که افعال متون ترجمه های قرآن را از نظر نوع فرآیند فعلی شامل فرآیندهای مادی، ذهنی، رفتاری، ربطی، گفتاری و وجودی نشانه گذاری می کند، استفاده از یک پیکره متنی جهت تشخیص نوع فرآیند هر یک از افعال، یک فایل منبع که در آن برای ساخت پیکره مورد نظر افعال ترجمه به صورت دستی از نظر نوع فرآیند افعال نشانه گذاری شده است واستفاده از 5 ترجمه انگلیسی شامل آربری، پیکتال، قرایی، یوسف علی و Progressive Muslims در قالب XML از ابزارهای استفاده شده در این نرم افزار است.
وی مراحل عملی پروژه را نشانه گذاری افعال موجود در جملات متن ترجمه ها از نظر نوع فرآیند فعل، مقایسه افعال موجود در متن عربی قرآن که بصورت دستی نشانه گذاری شده است با افعال متناظر آنها در متون ترجمه ها از منظر معناشناسی، به دست آوردن معیاری برای انتخاب ترجمه ای بهینه از طریق درصد مشابهت نوع هریک از افعال متن عربی با متن ترجمه آن و همچنین از طریق مقایسه تعداد افعال متن عربی با افعال متن ترجمه دانست.
وی در پایان برخی از مشکلات موجود را استاندارد نبودن متن عربی قرآن که به صورت دستی نشانه گذاری شده است و جابجایی ترتیب افعال دانست و گفت: تجزیه و تحلیل سایر متون و حتی متون فارسی از منظر معناشناسی عبارات با استفاده از گرامر هالیدی در این برنامه خالی از اشکال نیست.
- ۸۵/۰۷/۳۰
