فرار الکترونیکی دولت از بیمه بیکاری
مسئولان به بهانه شیوع ویروس و قطع مراجعه حضوری برای متقاضیان بیمه بیکاری، ساز و کار الکترونیک و آنلاین ایجاد کردند؛ روشی که به‌جای سهولت کار، سبب کندتر شدن و پیچیده‌تر شدن روند تقاضای بیمه بیکاری و بالا رفتن هزینه درخواست شده‌است. افرادی که شغل خود را از دست می‌دادند، قبلاً فقط یکبار برای انجام مقدمات و ثبت درخواست بیمه بیکاری به اداره کار مراجعه می‌کردند؛ ولی حالا ناچار هستند بار‌ها به کافی‌نت یا دفاتر پیشخوان مراجعه کنند!
کم نیستند افرادی که از اسفند و فروردین شغل خود را از دست دادند و هنوز هم در پیچ و خم تکمیل بیمه بیکاری گیرکرده‌اند. در شرایطی که مسئولان مدعی ارائه خدمات به بیکارشدگان ناشی از شیوع کرونا هستند، اما بررسی‌ها نشان از سرگردانی بیکارشدگان در میان بخشنامه‌ها، ابلاغیه‌ها و دستورالعمل‌های مختلف دولت دارد.
فقط و فقط مراجعه به دفاتر پیشخوان
تا قبل از عید وقتی یک کارگر بیکار می‌شد، با فقط یکبار مراجعه حضوری به دفاتر کاریابی اداره کار، احراز هویت را انجام می‌داد. سپس مدارک را به دفتر کاریابی تحویل می‌داد. این مدارک هم اسکن و در سامانه مربوطه ثبت می‌شد؛ از متقاضی اثر انگشت هم گرفته‌می‌شد که این کار‌ها نهایتاً در عرض یک ساعت انجام می‌شد. بعد هم بین یک هفته تا ۱۰ روز طول می‌کشید تا مراحل طی و مقرری پرداخت شود.
در واقع فقط یکبار حضور به دفاتر کاریابی لازم بود و متقاضیان فقط ۲۷ هزار تومان به کاریابی می‌پرداختند؛ این دفاتر علاوه بر ثبت‌نام برای مقرری بیکاری، هم کار مشاوره شغلی را انجام می‌دادند و هم متقاضی را هدایت و راهنمایی می‌کردند. مبلغ ۲۷ هزار تومان نیز مصوبه دولت و مجلس و شورای نگهبان را داشت. بیکارشدگان هم در نهایت به حق و حقوق خود می‌رسیدند.
در حال حاضر یک فرایند الکترونیکی عجیب ایجاد شده‌است. به این شکل که متقاضیان باید برای احراز هویت فقط و فقط به دفاتر پیشخوان مراجعه کنند. دفاتر پیشخوان هم به شدت شلوغ است و کار متقاضی را با تأخیر بسیار انجام می‌دهد.
تغییر روش به زیان مردم
در دفاتر پیشخوان خدمات مختلف و گسترده‌ای انجام می‌شود و این مراکز همیشه شلوغ هستند، بنابراین مردم برای گرفتن یک کد احراز هویت باید یک روز یا گاهی دو روز در صف‌های این دفاتر منتظر بمانند. این تغییر روش، از دفاتر کاریابی به دفاتر پیشخوان، موجب سردرگمی بیشتر مردم شده‌است.
دبیر کانون عالی کاریابی‌های کشور با بیان اینکه در بیمه بیکاری مردم به حال خود رها شده‌اند و الکترونیکی شدن روند به ضرر مراجعان تمام شده، گفت: انتقاد بسیار به سخنان مسئولان در توجیه دیرکرد‌های پنج ماهه و شش ماهه در برقراری مقرری بیکاری وارد است. وقتی روش موجود را به روش جدیدتری تبدیل می‌کنند و اسمش را الکترونیکی کردن فرایند و حذف مراجعات حضوری به ادارات کار و کاریابی‌ها می‌گذارند، باید قاعدتاً تأخیر کار و سردرگمی مردم کمتر شود.»
چرا روند را تغییر دادید؟!
حسین کریمی، در ارتباط با مشکلات بیمه بیکاری و سردرگمی مردم افزود: «وزارت کار با آنلاین‌سازی کار مردم را سخت کرده‌است. وقتی مردم راحت به دفاتر کاریابی‌ها می‌رفتند و خیلی زود کارشان تمام می‌شد، چرا روند را تغییر دادید؟! الان باید متقاضی برای احراز هویت حتماً باید به دفاتر پیشخوان مراجعه کند. گاهی این دفاتر متقاضیان را سر می‌دوانند و معطل می‌کنند.»
به گفته وی، هر متقاضی باید چند ساعت برای دریافت یک کد ساده در صف‌های دفاتر پیشخوان منتظر بماند و بدیهی‌ست که این انتظار هیچ تناسبی با آنلاین شدن کار و حذف مراجعات حضوری ندارد.
جالب اینجاست که بعد از دریافت کد، کار تمام نمی‌شود و متقاضی باید در سامانه جامع روابط کار ثبت‌نام کند. از ۲۵۰ هزار نفر متقاضی مقرری بیکاری، بیش از نیمی حداقل‌بگیر هستند و بسیاری از این کارگران ساده، اطلاعات اینترنتی چندانی ندارند و گاهی در ثبت‌نام در سامانه با مشکل مواجه می‌شوند.
سامانه جامع پر از ایراد
از سوی دیگر خیلی از این کارگران در خانه امکانات اینترنت ندارند و برای ثبت‌نام در سامانه باید به کافی‌نت یا دفاتر کاریابی مراجعه کنند. این مراجعه مجدد، هم برای متقاضی هزینه دارد و هم احتمال ابتلا به کرونا را افزایش می‌دهد.
وزارت کار ابتدا مدعی بود که قرار است از مراجعات حضوری مردم به خاطر خطر ویروس کرونا کاسته شود، اما حالا بسیاری از متقاضیان مجبور شده‌اند به‌جای یکبار مراجعه، دو بار یا حتی چند بار به دفاتر مختلف مراجعه کنند!
کریمی هم در انتقاد از سیستم فعلی که مردم را به دردسر انداخته، تصریح کرد: هر متقاضی در مرحله اول، ۶ هزار تومان برای احراز هویت می‌پردازد؛ در مراحل بعدی، کافی‌نت‌ها مقادیر متفاوتی از متقاضیان می‌گیرند؛ چراکه تعرفه مشخصی وجود ندارد، گاهی دیده می‌شود بین ۳۰ تا ۱۰۰ هزار تومان از متقاضیان می‌گیرند. از سوی دیگر، سامانه جامع روابط کار از آنجایی که سامانه کامل و بی‌عیبی نیست و هنوز نواقصی دارد که برطرف نشده، متقاضیان گاهی مجبور می‌شوند برای اسکن مدارک یا ثبت‌نام، بار‌ها و بار‌ها به دفاتر کافی‌نت یا کاریابی‌ها مراجعه کنند؛ چراکه هر بار به یک شکل تازه برمی‌خورند.»
ما هر چه پرسیدیم، پاسخ روشنی نگرفتیم!
دبیر کانون عالی کاریابی‌های کشور در ادامه، نقد اصلی خود را به وزارت کار و دولت اینگونه مطرح کرد: «به بهانه الکترونیکی کردن خدمات، خدمات را پیچیده‌تر کرده‌اند، از ۸۰۰ هزار متقاضی بیمه بیکاری که در شش ماه گذشته ثبت‌نام کرده‌اند، می‌توانند سؤال کنند که هر کدام برای ثبت پرونده، چقدر وقت صرف کرده‌است؛ بسیاری از آن‌ها می‌گویند دو روز، سه روز یا حتی یک هفته فقط برای ثبت پرونده معطل بوده‌اند؛ مسئله اینجاست که بعد از شش ماه به چه نتیجه‌ای رسیده‌اند؛ اگر بعد شش ماه، حصول نتیجه برای مقرری‌بگیر ممکن بوده، به ما بگویند تا بدانیم؛ این‌ها هنوز هیچ نتیجه‌ای نگرفته‌اند.»
وی در نهایت یک سؤال اساسی مطرح می‌کند: «چرا روند کار را تغییر دادند؛ نه تعداد مراجعات حضوری کم شده و نه از میزان هزینه دریافتی از متقاضیان کاسته شده‌است. علاوه بر این، بعد از ماه‌ها انتظار، مقرری متقاضیان نیز برقرار نشده، پس چرا وزارت کار اقدام به غیرحضوری کردن و مثلاً آنلاین کردن ثبت‌نام برای مقرری بیکاری کرده‌است؛ ما هرچه پرسیدیم، پاسخ روشنی از آقایان نگرفتیم!»
فرایند به اصطلاح الکترونیکی شدن فعلی در حالی است که قبلاً کل کار یک هفته تا ۱۰ روز طول می‌کشید و نهایت مراجعه حضوری متقاضی، فقط یکبار مراجعه به دفاتر کاریابی بود. مدت زمانی هم که برای انجام کار متقاضی در دفاتر کاریابی صرف می‌شد، به گفته مراجعان حتی به یک ساعت هم نمی‌رسید، اما اکنون متقاضی باید به صف‌های طولانی دفاتر پیشخوان یا مراجعه چندباره به کافی نت‌ها عادت کند.
منبع: روزنامه جوان