ما کجای خط کش صنف رایانه هستیم؟
مدیر عامل یک شرکت نرم افزاری عضو سازمان نظام صنفی رایانه‌ای با انتشار نامه‌ای سرگشاده به بیان مسایل و مشکلاتی صنفی خود پرداخته است.
علیرضا کاشیان مدیرعامل شرکت رایانه روژینا (مستقر در تهران) با سابقه 14 ساله در عرصه نرم‌افزارهای تخصصی حوزه وب و سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی که پروژه شاخص map.tehran.ir را در کارنامه خود دارد، با انتشار نامه‌ای سرگشاده به طرح معضلات عدیده برخی شرکت‌های عضو سازمان نظام صنفی رایانه‌ای در خصوص سازمان تامین اجتماعی، روال رسیدگی به پرونده‌ها و عارضه شناسی صنف رایانه‌ای در ایران پرداخته است.
در ابتدای این نامه 5 هزار و 500 کلمه‌ای که در متن حاضر تلخیص شده، خطاب به ناصر علی سعادت رییس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور و تهران به شکل مشروحی به مشکلات این شرکت با سازمان تامین اجتماعی پرداخته شده و در ادامه آمده است:
در فرایند هر سه پرونده بیمه‌ای ما، همکاران حسابدار و مدیر مالی شرکت روژینا با مشاور بیمه و مالیات سازمان نظام صنفی هم در تماس بودند و مداوم دنبال راهکار برای خروج از این وضعیت. مشاور محترم سازمان نظام صنفی در نوشتن حتی لوایح دیوان با تجربه شخصی که داشتند به ما کمکهای خوبی کردند. ظاهرا بازنشسته دستگاه مالیاتی بودند و تجربه داشتند. ولی ایشان می‌گفتند ما نمی‌توانیم موردی برخورد کنیم و به دیوان یا هیات‌های بیمه در مورد پرونده شرکت خاصی نظر ارسال کنیم. و گرنه درگیر کلی پرونده می‌شویم. من گفتم ایرادی ندارد، اقلا همه شرکت‌هایی که دارای مشکل هستند را زیر یک سقف بیاورید و حتی فراخوان بزنید که همه بیایند مشکلات را بگویند، جمع آوری شود و یکجا با تامین اجتماعی بررسی شوند. باز به من گفتند این مشکل که شما دارید، مشکل تعداد معدودی از اعضای صنف است و همه که مثل شما مشکلات شکایت در دیوان و غیره ندارند.
مشکلاتی که بی‌پاسخ مانده است
باید عرض کنم، وحدت و حمایت گرفتن از صنف برای من در این نقطه دچار مشکل شد. وقتی شرکت‌های عضو مثل ما، که حق عضویت‌های سالانه هم پرداخته‌اند، قادر نیستند از صنف برای مشکلات خود کمک جدی بگیرند، پس این نظام صنفی قرار هست چگونه به ما خدمت کند؟ صدای مشکلات ما چگونه باید به صدر جدول اعضای هیات مدیره نظام صنفی برسد؟
در بخش دیگری از نامه این عضو سازمان نظام صنفی رایانه‌ای آمده است، به طور حقیقت و واقع، خدمت شما که رئیس هیئت مدیره نظام هستید عرض می‌کنم که نظام صنفی در بعضی محورها تلاش‌هایی را انجام داده است چه برای تصحیح قوانین، چه برای ساخت بازارهای جدید برای شرکت‌ها و یا برگزاری نمایشگاه و چه برای مذاکره با سازمان‌ها و مالیات برای گرفتن مزایا. با اینحال مشکلات جدی ما شرکت‌های عضو در بعضی نقاط بی پاسخ مانده و هیچ کس در این وضعیت پاسخگو نیست. اگر نظام صنفی در این نقطه پشت سر ما شرکت‌های کامپیوتری برای رسیدگی و احقاق حق و جلوگیری از اینگونه تضعیف گری‌ها نباشد، شرکت‌های مثل ما با رفتن در نمایشگاه‌های الکامپ که بیشتر غرفه آرایی رقابتی است تا عرضه محصولات مبتکرانه و خلاق، چیزی عایدشان نخواهد شد. ما یک شرکت نرم‌افزاری بوده‌ایم. در طول 14 سال تولید نرم‌افزار، حتی یک ریال مالیات به ما تخفیف نداده است. قوانینی برای تخفیف‌های مالیاتی به شرکت‌های تولید کننده نرم‌افزار وجود دارند. ولی معلوم نیست چرا این قوانین محکم اجرا نمی‌شوند یا ما شاید بلند نیستیم راهش چیست. فضای رشد شرکت‌هایی مثل ما را چه کسی باید تضمین کند؟ امنیت حقوقی و قانونی و چتر حمایتی قوی از صنف را چه کسی باید برپا کند؟
من دوستی در صنف آرایشگران تهران دارم. ایشان اشاره می‌کردند که یک آرایشگاه دچار مشکل شده بود در یک پرونده خاص، و صنف با چه شجاعت و دعوا و مشاجره وارد این بحث با سازمان دولتی فوق شد و بالاخره سازمان فوق عقب نشینی کرد. دلیل آن واضح بود. واپاشیدگی صنف رایانه ایران و نبود اتحاد و انسجام، منجر شده است که کلیه سازمان‌های تابعه دولتی ایران، به انواع و روش‌های مختلف صنف رایانه ایران را گوشمالی دهند و نوازش کنند.
شرکت‌ها در محاصره فنی و حقوقی هستند
در بخش دیگری از این نامه آمده است، موضوع Head Hunting یا شکار نیروی متخصص و موضوعی مثل دامپینگ نیروی متخصص ایرانی در حوزه نرم‌افزار به نظر بنده تبدیل به یک مناقشه جدی شده است. این فرایند در کل جهان طبیعی است و شرکت‌ها با ارائه پیشنهادهای مالی قوی به سایر پرسنل و افراد متخصص، آنها را ترغیب می‌کنند به شرکت آنها بپیوندند.
مزایای بالا، حقوق بالا، تسهیلات خودرو و منزل و باشگاه و غیره همه از مشوق‌های بالا برای جذب نیرو بخصوص نوابغ و شکار آنهاست. این قضیه در بازار بین‌الملل ده‌ها سال است که شناخته شده است و بخصوص در کشورهای سرمایه‌داری خیلی جدی‌تر مشاهده می‌شود. در ایران نیز این قضیه بوده و هست و خواهد بود. با این حال از آنجا که ساز و کار قراردادهای کاری در ایران خیلی قوی نیستند و از طرفی پیگیری حقوقی فسخ‌های ناگهانی و سایر مشکلات قراردادی در قوه قضاییه ما بسیار سخت و طاقت فرسا هست، عملا همه شرکت‌های صنعت نرم‌افزار بخصوص شرکت‌های کوچکتر، در یک محاصره فنی حقوقی قرار گرفته‌اند.
یعنی اگر دچار مشکلی با پرسنل خود شوند، کار باید به شورای حل اختلاف اداره کار یا محاکم قضایی یا شورای انتظامی‌صنف کشیده شود و خیلی مسیرهای سخت و دشوار. در این حیطه موارد زیادی را تجربه کردم.
مثلا دامپینگ نیرو در ایران گاها اتفاق می‌افتد. شما نیرویی دارید که مثلا ماهی 2 میلیون حقوق می‌دهید و کلیدی‌ترین مدیر موفق فنی شماست. ناگهان این نیرو پیشنهاد حقوق 10 میلیون از شرکت رقیب می‌گیرد و استعفا می‌دهد و می‌رود وارد شرکت جدید می‌شود. شرکت جدید بعد از سه ماه، نیروی فوق را بدون پرداخت حقوق اصلی و حتی سنوات اخراج می‌کند. نتیجه معین است. نیروی فوق از شرکت جدید رانده و از شرکت قبلی به دلیل شکستن عهد خود مانده است.
هدف شرکت رقیب در این سناریو، دامپینگ نیرو بوده است. یعنی شما نیروهای کلیدی و اصلی خود را از دست بدهید. بهترین راه هم انگیزه مالی بوده است با تسهیلات لوکس. خوب این موضوع عملا برای شرکت از دست دهنده نیرو هیچ جای شکایت حقوقی خاصی ندارد. ولی این فرایند معیوب براحتی اتفاق می‌افتد و صدمات جبران ناپذیری به شرکت‌ها می‌زند.
این یعنی این حوزه پرش نیرو، شکار نیرو، دامپینگ نیرو، باید بطور جدی توسط نظام صنفی مطالعه می‌شد.
مثلا باید حتما پرسشنامه‌های آنلاین و نظر سنجی از مدیران عامل شرکت‌های عضو انجام می‌شد و سوالات خوبی در مورد تجربیات آنها می‌پرسیدید. ببینید این موضوع تا چه حد اپیدمیک و رایج هست و چه میزان آسیب به شرکت‌ها زده است. عارضه شناسی صنف به نظر بنده از وظایف مهم نظام است. اگر صنف دارای بیماری‌های خاصی باشد، دکتری برای تشخیص آنها به شکل آزمایش‌های علمی نیاز است. با جلسات صبحانه کاری و نشست‌های یک‌ساعته هفتگی نمی‌توان عارضه شناسی کرد. باید کارهای تحقیقی دقیق و نظر سنجی‌های کلان در سر لوحه نظام صنفی باشد.
نه این عارضه، بلکه همه عارضه‌های دیگر هر کدام نیاز به مطالعه دقیق دارند. مشکلات صنف فقط منتهی نمی‌شود به دعوا یا چانه زنی با فلان ارگان برای گرفتن سهمیه نمایشگاه کامپیوتر سالانه و یا گرفتن امتیاز فلان از برای فلان گروه شرکت‌های عضو صنف. باید مشکلات صنف شکافته می‌شد، به همه مدیران صنف نامه زده می‌شد و به همه دست دراز می‌کردیم و کمک می‌خواستیم که در عارضه شناسی به صنف کمک کنند. در غیر این‌صورت صنف در مسیرهای نمادین قبلی حرکت می‌کند و بیلان افتخار، تعداد فروش غرفه نمایشگاه، تعداد جلسات برگزار شده با اتاق بازرگانی، تعداد شکایات حل شده در شورای انتظامی و این تیپ چیزهای عملیاتی خواهد شد که به نظر بنده اهمیت زیادی داشته‌اند ولی در سایه تلاش گسترده برای رفع عوارض ارزش واقعی پیدا می‌کنند.
ما کجای این خط کش هستیم؟
موضوع مهم دیگری که به نظرم نظام صنفی خیلی می‌توانست کمک کند تا کنون، دادن سرویس‌های بسیار عالی و خوب به اعضا برای تنظیم قراردادهای پرسنلی، محرمانگی و رقابت‌پذیری و عدم افشای اطلاعات بود. بسیاری از شرکت‌ها بدلیل عدم دسترسی به روال‌های دقیق و حقوقی صحیح، متضرر می‌شوند. این بدلیل نبود دانش، تجربه و حتی اطلاعات کافی در بعضی مدیران است و در کنار آن نبود شفافیت در قوانین و یا اطلاع رسانی‌های قوی به اعضای صنف.
وقتی قرارداد پرسنلی ده‌ها سوراخ حقوقی داشته باشد، بیمه و مالیات و دیوان عدالت اداری براحتی شرکت‌ها را زمین می‌زنند. خیلی ساده.
ما در کجای این خط کش هستیم. مثلا اگر بتوانیم کمک موثری کنیم، چرا نکنیم؟ بطور مثال نظام صنفی در حوزه تنظیم قراردادهای پرسنلی، محرمانگی و رقابت پذیری می‌تواند الگوهای خوبی که مورد تایید سازمان بیمه و مالیات و غیره است را تنظیم کند و بعد به همه اعضا اطلاع دهد که کدام بخش را میتوانید خودتان ویرایش کنید، کدام بخش‌ها بهتر است دست نخورد و یا مسایل این دست. این کمک بزرگی است به خصوص به اعضای کوچکتر نظام که معمولا تشکیلات حقوقی و سازمان یافته بزرگی برای این تیپ کارها ندارند.
صنف، باشگاه VIP برخی نشود
در بخش دیگری از این نامه آمده است، هدف ما از ایجاد نظام صنفی، بهبود کسب و کار بوده است. این بهبود می‌تواند از طریق لابی، مذاکره و ایجاد تفاهم نامه و گرفتن امتیازات باشد که تاثیرات مثبت در دایره بازار کار خواهد داشت و دایره وسیع‌تر شود. ولی همزمان این بهبود باید از طریق کانال حمایت تمام قد، عارضه شناسی مشکلات صنف، جلوگیری از رانت و کمکهای جدی حقوقی و مشاوره‌ای به اعضا باشد. نه اینکه صنف تبدیل شود به ابزاری برای باز کردن مسیر تجارت بعضی از اعضا و فراموش کردن سایر اعضا. در این حالت صنف جاده صاف کن یک سری اعضای خاص می‌شود. در این حالت دیگر اسمش صنف نیست بلکه یک باشگاه VIP است.
ما سال‌هاست عضو هستیم، تا کنون نظام صنفی یک پکیج اطلاعاتی چاپ شده تمیز برای ما ارسال نکرده است که عضو محترم، شما با عضویت در نظام صنفی هم اکنون به این خدمات و تسهیلات دسترسی دارید یا عضو محترم این خلاصه گزارش عملکرد نظام صنفی در سال گذشته در ابعاد مالی، لابی گری، عارضه شناسی و تسهیل گری بوده است.
من همواره خوشحال خواهم شد که بتوانم با دادن ایده، یا شکافتن مشکلات بر اساس تجارب خودم، به نظام صنفی یاری برسانم. امیدوارم این ارتباط مستمر و قوی در آینده برقرار شود. برای شما آرزوی موفقیت دارم.
رونوشت این نامه سرگشاده برای نصراله جهانگرد، رییس سازمان فناوری اطلاعات ایران، خسرو سلجوقی، عضو هیات عامل سازمان فناوری اطلاعات ایران، باقر بحری و سید مجید صدری، اعضای هیات مدیره نظام صنفی استان تهران نیز ارسال شده است.(منبع:عصرارتباط)