محتوای الکترونیکی و بودجه‌های بی‌هدف
جمعیت جهان بر اساس آخرین آماری که در سال 2012میلادی اعلام شده است 7میلیارد و 46 میلیون نفر است که با احتساب جمعیت سه کشور ایران، افغانستان و تاجیکستان که هر سه فارسی زبان هستند باید گفت که جمعیت فارسی زبانان به صورت تقریبی حدود 120 میلیون نفر برآورد می‌شود. به این ترتیب جمعیت فارسی زبانان جهان چیزی حدود 58/0 جمعیت جهان را شامل می‌شود.
براساس اطلاعات موجود و اعلام رییس سازمان فناوری اطلاعات ایران، محتوای فارسی موجود در فضای وب حدود ۰.۹ درصد از حجم شبکه‌های جهانی را به خود اختصاص داده و حجم صفحات فارسی حدود یک درصد از کل صفحات موجود در وب را تشکیل می‌دهد. این یعنی میزان محتوای فارسی وب نسبت به جمعیت فارسی زبانان جهان متناسب و کافی است اما با این همه مسوولان امر با اشاره به این که صفحات موجود در وب به زبان کشورها یکی از مولفه‌های تامین منافع ملی آنها در فضای مجازی محسوب می‌شود، استدلال می‌کنند که باید برای توسعه محتوای فارسی سرمایه‌گذاری کنند و درنتیجه پول‌های زیادی از سال‌های گذشته تا کنون برای تولید محتواهای بعضا تکراری فارسی در حال صرف شدن است.
تمام این اظهارنظرها درباره نیاز به تولید محتوای فارسی بیشتر درحالی صورت می‌گیرد که در دهه گذشته گذشته هزینه‌های زیادی از سوی بخش‌های عمومی، دولتی و خصوصی روی تولید محتوای اسلامی و ایرانی انجام شده است. برای نمونه پورتال تبیان وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی در سال‌های گذشته بودجه‌های عظیمی برای تولید محتوای اسلامی و ایرانی به خود اختصاص داد و در حال حاضر نیز اطلاعات گسترده‌ای روی این سایت میزبانی می‌شود.
باشگاه خبرنگاران جوان به عنوان یکی از زیر مجموعه‌های صدا وسیما هم با صرف پول‌های هنگفت آنطور که خود مدعی است به بزرگترین خبرگزاری فارسی‌زبان جهان تبدیل شده است و خبرگزاری‌های دیگر نظیر فارس و ایسنا هم رشد قابل توجهی از نظر تولید محتوا روی اینترنت داشته‌اند.
پورتال‌هایی همچون پورتال ایران هم با حمایت و بودجه وزارت ارتباطات توانسته اطلاعات زیادی را گردآوری کند. در حوزه‌های تصویری نیز سایتی همچون آپارات هم با قابلیت امکان پخش آنلاین ویدیویی و البته با توجه به محتوایی عظیم که روی آن بارگذاری شده است توجه بخشی از کاربران ایرانی را به خود جلب کرده است.
در طول سال‌های گذشته اما شورای عالی اطلاع‌رسانی نیز طرحی به نام تسما را معرفی کرد که به موجب آن میلیاردها تومان صرف خرید محتوا و اجرای طرح‌های گوناگون مرتبط با این امر شد که اطلاعات کامل آن البته در دست نیست.
سایت‌‌هایی نظیر گنجور و درج هم با ارایه آرشیو اشعار فارسی به ایرانیان این امکان را داده‌اند که از خرید کتاب شعر بی‌نیاز شوند و فقط با داشتن یک کامپیوتر و اتصال به اینترنت تمامی اشعار فارسی جهان را با چند کلیک در اختیار داشته باشند و پای کامپیوتر برای خود مرور کنند.
از سوی دیگر صدها و بلکه هزاران سایت و وبلاگ خبری، اطلاع‌رسانی، فرهنگ‌سازی و سرگرمی از سوی مردم و بخش خصوصی با تولید محتوای مورد نیاز در موضوعات مختلف، در واقع محتوای مورد نیاز بیشتر ایرانیان را به طور کامل تامین می‌کنند.
سیل سایت‌های موسوم به دانلود نیز آنقدر زیاد است که کاربران با انبوهی انتخاب مواجه هستند.
از این مثال‌ها بسیار زیاد است و آمارهای فنی هم گویای آن است که نزدیک به 40 درصد ترافیک اینترنت کشور در داخل کشور می‌ماند که حجم قابل ملاحظه‌ای بوده و همچنان نیز در حال افزایش است.
با این وجود تمام این‌ها طی یک سال گذشته وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بارها گفته این وزارتخانه از تولیدکنندگان اپلیکیشن و محتوا در فضای مجازی حمایت می‌کند وحتی در این زمینه نشست‌های مختلفی برگزار شده و سیاست‌های گوناگونی نیز تدوین شده است.
علاوه بر این بر اساس زمزمه‌هایی که از ابتدای امسال شنیده می‌شود که شورای عالی فضای مجازی نیز در حال سیاست‌گذاری‌های خاصی برای تولید محتوای الکترونیکی فارسی است.
همچنین ابتدای امسال محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرده است که 120 میلیارد تومان از محل وام وجوه اداره شده برای شرکت‌های دانش‌بنیان، تولیدکنندگان محتوا و اپلیکیشن در نظر گرفته است.
به هر ترتیب این روزها بودجه‌های دولتی مرتبا صرف خرید محتوای الکترونیکی می‌شود و مسوولان دولتی در اعطای وام از یکدیگر پیشی می‌گیرند بی‌آنکه به این پرسش‌ها پاسخ داده شود که اصلا منظور از محتوای الکترونیکی چیست و چه موضوعاتی را شامل می‌شود؟ روش جلوگیری از موازی‌کاری‌ها چیست و چطور می‌شود بررسی کرد که یک محتوای خاص مثلا کتاب شعر یک شاعر دوبار به شکل الکترونیکی تولید و بارگذاری نشود؟ شیوه‌های ارزشیابی تولید محتوا توسط مسوولان دولتی چیست؟ چه کسانی و با چه تخصصی به ارزیابی محتوای الکترونیکی می‌پردازند؟ شاخص‌های عرضه و تقاضای محتوای دیجیتال چیست؟ شیوه قیمت‌گذاری بر چه اساس است و با چه معیاری این بودجه‌ها پرداخت می‌شوند؟ سقف تولید محتوای الکترونیکی چه میزان است؟ در حال حاضر در کدام بخش‌های وب فارسی با کمبود و در کدام بخش‌ها با ازدیاد محتوای الکترونیکی مواجه هستیم؟ متولی یا متولیان تولید محتوای الکترونیکی کدام دستگاه‌ها هستند؟ آیا اصولا نقشه راه و برنامه جامعی برای تولید محتوای الکترونیکی در کشور وجود دارد؟
از آنجایی که تاکنون هیچ پاسخی به این پرسش‌ها داده نشده است به نظر می‌رسد تولید محتوای الکترونیکی تنها به بهانه و شعاری تبدیل شده که هر از چند گاهی صرفا برای صرف بودجه سر داده می‌شود و هیچ نیاز خاصی از مردم را برآورده نمی‌کند. (منبع:عصرارتباط)
- ۹۴/۰۵/۱۶