مراقب باشید تا فروخته نشوید
علی شمیرانی - عبارت معروفی در دنیای سایبری وجود دارد با این مضمون: «اگر کاربر یک سرویس آنلاین رایگان هستید، در واقع خودتان محصول آن سرویس هستید!»
اما معنی شفاف این واقعیت چیست؟ به عبارت دقیق‌تر این خود شما نیستید که محصول محسوب می‌شوید، بلکه این داده‌های رفتاری، علایق، اطلاعات شخصی و گاه محتویات روی گوشی یا کامپیوتر شماست که محصول این سرویس رایگان بوده و به فروش می‌رسد.
برای مثال بسیاری از کاربران اینترنت، عضو یک یا چند شبکه اجتماعی و پیام‌رسان‌ها هستند. پایه اصلی این شبکه‌ها بر "اقتصاد توجه" بنا نهاده شده و با رفتارشناسی تلاش می‌کنند تا با تزریق محتوای مورد علاقه اعضا، آنها را در پلفتورم خود حفظ کرده و متعاقبا این اطلاعات رفتاری، رسما به شرکت‌های تبلیغاتی، کمپین‌های انتخاباتی و دولت‌ها فروخته می‌شود.
ماجرای رسوایی "کمبریج آنالیتیکا" که برای کمپین دونالد ترامپ کار می‌کرد نیز به همین شکل رقم خورد. این مجموعه ظاهرا یک شرکت خصوصی است که با ترکیب داده‌کاوی و تحلیل داده‌ها در فرایندهای انتخاباتی و سیاسی، خدماتی مربوط به ارتباطات راهبردی ارایه می‌دهد. روش عمل این شرکت بسیار مبسوط و مفصل است، اما به شکل خلاصه این شرکت با خرید داده‌ها از فیس‌بوک و تجزیه و تحلیل دقیق رفتارهای کاربران شبکه‌های اجتماعی در ایالات مختلف آمریکا، صرفا بخش‌های از سخنرانی‌ها و نظرات ترامپ را برای آنها به نمایش درآورد که مردم آن نقطه خاص، به شدت به آن مباحث علاقه‌مند بودند.
از سوی دیگر ما اما با هجوم گسترده اپلیکیشن‌ها مواجه هستیم که کم مانده برای خرید یک بادبزن هم شما را دعوت به نصب اپلیکیشن کنند. رسانه‌ها و شبکه‌های تلویزیونی نیز پر شده از تبلیغات نصب و استفاده از اپلیکیشن‌هایی که وعده استفاده رایگان و آسان خدمات را می‌دهند.
اما آیا تمام آنها امنیت کاربران خود را تامین می‌کنند؟ آیا نظارتی بر کارکرد آنها وجود دارد؟ آیا تعهدی بابت عدم خرید و فروش محصولات (بخوانید اطلاعات کاربران) این اپلیکیشن‌ها وجود دارد؟ پاسخ کوتاه و سریع این است: به هیچ‌وجه!
این مساله اما صرفا به ایران مربوط نمی‌شود و منتقدانی در سراسر دنیا نیز نسبت به این رویه هشدار می‌دهند. چراکه یک مثال قدیمی در حوزه سایبری وجود دارد با این عنوان: "در فضای سایبری، چیزی به اسم حیاط خلوت نداریم."
پایتان را که در اینترنت بگذارید، تمام است و چیزی برای پنهان کردن و حریم خصوصی وجود ندارد.
حتما برخی تعجب می‌کنند که چرا به محض تغییر محل سکونت خود، تبلیغات مختص آن منطقه را دریافت می‌کنند. یا تعجب کنند که به محض یک سفر داخلی یا خارجی، خرید یک محصول یا خدمت، از فردا با بمباران تبلیغات پیامکی مرتبط با نیازها و علاقه‌مندی‌های خود مواجه می‌شوند.
جای تعجب نیست، چون واقعیت آن است که این موضوع پیش‌پا افتاده‌ترین و ساده‌ترین کارکرد فروش اطلاعات شماست و به دنیای بدون حیاط خلوت خوش آمدید. پس اگر علاقه‌مند به حضور در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها هستید، بیشتر دقت کنید و در نصب هر اپلیکیشنی محتاط باشید تا فروخته نشوید. (منبع:عصرارتباط)
- ۹۷/۱۰/۲۳