موج نوآوری در صنعت فیلترشکن‌ها
احسان تاکی – طی هفته‌های اخیر، تصاویری از مردم چین در خیابان‌ها، به‌وفور در اخبار مشاهده می‌شود. موج تظاهرات سراسری علیه سیاست‌های سختگیرانه صفر کووید (Zero-Covid)، بزرگ‌ترین موج از زمان کشتار میدان تیان‌آن‌من در سال 1989 است. با این حال، این موضوع، به خیابان‌ها محدود نمی‌شود. اینترنت نیز یک میدان جنگ است. معترضان دیجیتالی از نرم‌افزارهایی مانند بهترین خدمات VPN، برای شکستن فایروال بزرگ چین و انتشار اطلاعات در خارج از مرزهای این کشور استفاده می‌کنند.
کیارا کاسترو در مقاله‌ای در تک رادار نوشت: هرچند ممکن است چین از پیشگامان سانسور باشد، اما سانسور آنلاین در جهان در حال افزایش است. در ایران نیز دولت، اخیرا اینستاگرام و واتس‌اپ را فیلتر کرده است. پس از انفجار استانبول در ترکیه نیز همین اتفاق افتاد.
بر اساس آخرین گزارش Freedom House، در سال 2022، دوسوم کشورها به قطع دسترسی ساکنان خود از جریان اخبار و اطلاعات در سراسر مرزها اقدام کردند. در عین حال، دولت‌ها به طور فزاینده‌ای در حال مسدود کردن، جرم‌انگاری یا تحمیل الزامات نظارتی بر ابزارهای دور زدن هستند. سرکوب VPNها، دقیقا همان چیزی است که در حال حاضر، در چین اتفاق می‌افتد.
با توجه به اینکه مقامات به طور فزاینده برنامه‌های VPN را هدف قرار می‌دهند، در این شرایط، یک شرکت فناوری ابزاری را توسعه داده که برای کمک به مردم بر دور زدن سانسور متمرکز است. یکی از توسعه‌دهندگان به TechRadar مدعی شد این شرکت، هرکاری که برای دستیابی به محتوای سانسورشده نیاز دارد، انجام می‌دهد.
به عبارت دیگر صنعت عبور از فیلترینگ، به شکل لحظه‌ای و به سرعت در حال بزرگتر شدن است.
- تقابل دولت‌ها و VPNها
لوکاس یکی از توسعه‌دهندگان VPN می‌گوید: محصول این شرکت هنوز در چین عالی کار می‌کند. این نرم‌افزار، صرفا بر نحوه انتقال ترافیک به داخل و خارج، از کشورهایی با سانسور فراوان، متمرکز است. افرادی که در محیط‌های خارج از سانسور شدید زندگی می‌کنند ممکن است هرگز درباره چنین نرم‌افزاری نشنیده باشند اما این شرکت از حدود سال 2013 به مردم کمک می‌کند تا سانسور را شکست دهند. کاربرانی که به دنبال فرار از فایروال بزرگ بودند، زمانی که VPN چین برای آنها کافی نبود، اولین کسانی بودند که رو به دانلود این محصول آوردند. به گفته لوکاس، «ما تا حد زیادی مسیر خود را در چین پیدا کردیم و در آنجا چیزهای زیادی یاد گرفتیم.»
چند سال بعد موج اعتراضات در سال 2016، باعث محبوبیت این محصول در بین ایرانیان شد. البته تا سپتامبر سال جاری، افزایش مشابهی صورت نگرفت اما حوادث اخیر بار دیگر موجی از ناآرامی‌ها را در ایران برانگیخت.
لوکاس می‌گوید: «من فکر می‌کنم اوایل، خصوصا در چین، واضح بود که نبردی بین ابزارها و سانسورچی‌ها در جریان است. بنابراین ما فکر کردیم که نقش مفیدی داریم. برخی از ایده‌های مفید، تخصصی و فنی باید پیچیده‌تر انجام شود.
سازندگان این VPN با استفاده از تغییرات پروتکل‌ها، ترافیکی را که دولت قصد سانسور آن را دارد، از طریق چندین پیکربندی سرور که قادر به فرار از بلوک‌های دولت‌ها هستند، دور می‌زند.
به گفته لوکاس، «ما در برخی کشورها، بهینه‌سازی‌های کوچک انجام داده‌ایم زیرا متوجه شدیم، می‌توان از برخی حفره‌ها سوءاستفاده کرد. قطعا چیزهای مشترکی برای انجام دادن وجود دارد. با این حال، ممکن است یک پروتکل که در یک کشور کار می‌کند، در کشور دیگر کار نکند یا فقط زمینه، کمی متفاوت باشد.»
در این رابطه، رویدادهای سیاسی، عامل مهمی هستند که باید لحاظ شوند، زیرا اکثر کشورها در لحظات حساس سیاسی، کنترل دقیق‌تری را اتخاذ می‌کنند.
این فیلترشکن دسترسی بدون محدودیت را بیش از سقف داده روزانه 256 مگابایتی فراهم می‌کند. همچنین به کاربران، امکان دسترسی به مراکز داده ویژه را می‌دهد. اکثریت قریب به اتفاق افرادی که این ابزار را دانلود می‌کنند، کاربران رایگان هستند. با این حال، در پی آخرین رویدادها در چین، این شرکت شاهد افزایش 400 درصدی در خرید نسخه پولی این VPN بود.
به گفته مدیرعامل این شرکت، وی‌پی‌ان وسیله‌ای برای تقویت حریم خصوصی آنلاین است و مکان واقعی کاربر را جعل می‌کند. این امر، بدین معنی است که آنها از نظر تئوری می‌توانند به محتوای سانسورشده بدون توجه به اینکه در کجای جهان هستند، دسترسی داشته باشند.
متاسفانه با افزایش استفاده از وی‌پی‌ان‌ها از سوی افرادی که با آزادی محدود اینترنت مواجهند، دولت‌ها سخت‌تر و سخت‌تر مانع کار آنها می‌شوند. این امر، عمدتا امکان‌پذیر است، زیرا ارائه‌دهندگان از پروتکل‌های وی‌پی‌ان خاصی برای رمزگذاری ترافیک استفاده می‌کنند و در این بستر، تکنیک‌هایی مانند بازرسی بسته عمیق می‌توانند شناسایی و مسدود شوند.
آنها معمولا فقط چند آدرس IP در هر کشور دارند که به راحتی قابل شناسایی است. با وجود اینکه وی‌پی‌ان‌ها، اکنون از تاکتیک‌هایی مانند فناوری مبهم‌سازی برای فرار از چنین بلوک‌هایی استفاده می‌کنند، لوکاس مدعی است تفاوت بین محصول آنها و سایر VPNها هنوز قابل توجه است.
به گفته وی، با این محصول، شکاف بزرگی در بسیاری از تکنیک‌ها ایجاد شده و افراد با استفاده از آن، قادرند آنچه سانسورچی‌ها اقدام می‌کنند، پیچیده‌تر سازند.
- نوآوری‌های جدید در صنعت VPN
با گذشت تقریبا 10 سال تجربه، کاربران این VPN در سال گذشته، چهار برابر افزایش یافته‌اند.
لوکاس می‌گوید: «متاسفانه با بدتر شدن جهان، کاربران ما افزایش می‌یابند. از آنجایی که انتظار می‌رود سانسور در آینده نزدیک، بیشتر شود، این شرکت در حال کار روی برخی ویژگی‌های جدید است تا اینترنت را برای همه در سراسر جهان آزاد کند.»
در این زمینه، یک شرکت آرشیو محتوای عمومی مقاوم در برابر سانسور و محافظت از حریم خصوصی را ارایه می‌کند، در حالی که مسیر آسانی برای یافتن و اشتراک‌گذاری محتوای سانسورشده یا احتمال سانسور ارایه می‌دهد و با استفاده از فناوری همتا به همتا، همه کاربران این VPN می‌توانند به طور ناشناس و ایمن، ویدئوها و محتوا را برای مشاهده جهانیان آپلود کنند.»
به گفته لوکاس، ایده این است که این نرم‌افزار یک فضای رایگان برای توزیع داخلی محتوا در داخل کشور باشد. این ویژگی که در زمان نگارش این مطلب، فقط برای اندروید و دسکتاپ در دسترس بود، در ماه‌های گذشته در بین ایرانیان مورد استفاده قرار گرفته است. البته ویژگی چت آن هنوز منتشر نشده و یک پیام‌رسان امن و خصوصی است. این سیستم، بسیار شبیه سیگنال است اما پیش‌فرض‌های آن امن‌تر و برای دور زدن سانسور داخلی مناسب‌تر است و برای ناشناس ماندن بیشتر، نیازی به شماره تلفن، ثبت‌نام شخصی و سیم‌کارت ندارد.
همچنین یک پروژه پروکسی وب در دست انتشار است که انتظار می‌رود تا پایان سال منتشر شود. این، به عنوان یک ویجت کار می‌کند که می‌تواند در هر وب‌سایتی، یکپارچه شود و به بازدیدکنندگان اجازه می‌دهد روی آن کلیک کرده و از آن به عنوان یک پروکسی، برای دسترسی به اینترنت باز استفاده کنند.
این شرکت سازنده VPN همچنین قصد دارد چه از طریق پروتکل‌های موثری که تحت آن اجرا می‌شود و چه افرادی که در مناطق بدون سانسور با آدرس IP و پهنای باند خود فعالیت می‌کنند، ابزاری برای آزادتر ساختن اینترنت در سطوح اساسی به روش مشارکتی باشد. با استقرار این نوع شبکه هم‌پوشانی در اینترنت، امیدواری برای دستیابی به سانسور، به امری بسیار دشوار تبدیل می‌شود.(منبع:عصرارتباط)