نقشه سودجویان برای امتحانات آنلاین دانش‌آموزان!
کرونا اگر برای خیلی‌ها آب نداشت، برای عده‌ای نان داشت، برای همان‌هایی که یک وقتی لو رفت برای رسیدن به کلاس‌های خصوصی‌شان آمبولانس خصوصی اجاره می‌کنند و درخطوط ویژه شهر با سرعت تمام می‌تازند، برای آنهایی که یاد گرفته‌اند در دل هر بحران، فرصتی هست و هر سختی می‌تواند بوی پول‌بدهد. با این که اینها چندان رو بازی نمی‌کنند پیدا کردنشان زیاد سخت نیست. باید به آموزشگاه‌ها زنگ زد و دنبال معلمان خصوصی گشت، باید در دل سایت‌های اینترنتی دنبال آگهی‌های پرطمطراق و مدعی بهترین تدریس‌های کنکور بود یا به دوستان و آشنایان وصل شد و شماره گرفت. از هرکدام از این راه‌ها که برویم به عده‌ای می‌رسیم که کرونا رونقی به کسب و کارشان زده و آزمون‌های آنلاین و غیرحضوری مدارس، راهی جلوی پایشان باز کرده تا مرتکب تقلبی پولساز شوند.
ماجرا ساده است، مدارس تعطیل است و خبری از امتحانات میان ترم و پایان ترم همیشگی نیست، هر چه هست گوشی‌های هوشمند و تبلت و لپ‌تاپ است و یک معلم مدرسه آن سوی خط و چند سؤال امتحانی که در فضای ولنگار و بی‌صاحب مجازی به دست دانش‌آموزان می‌رسد و آن وقت آنهایی که بیشتر پول دارند، آنهایی که دلشان بالاترین نمره‌ها را می‌خواهد و آنهایی که در دوره طولانی تعطیلات به جای درس خواندن و تمرین کردن، روزها را با بیکاری و تنبلی به هم دوخته‌اند، کنار دست دبیران و مدرسانی می‌نشینند که به جای آنها به سؤالات امتحانی پاسخ می‌دهند.
از چند هزار تا چند میلیون تومان
برای کشف جزئیات این تقلب بزرگ با افراد مختلفی حرف زدیم و جملات عجیب و غریبی شنیدیم، از شکل‌های مختلف آزمون دادن افراد به جای بچه‌ها سر درآوردیم و با نرخ‌های متفاوتی رو‌به‌رو شدیم، پی در پی حتی آه کشیدیم و افسوس خوردیم، ولی آخرش به این نتیجه رسیدیم که همین است که هست.
مردی با صدای دورگه از پشت تلفن عرض ارادت می‌کند و وقتی می‌فهمد برای پسری 17 ساله که درس فیزیکش ضعیف است و روز امتحان می‌خواهد دبیر باتجربه‌ای کنار دستش باشد دنبال معلم همراه می‌گردیم، چند سرفه می‌کند و با صدای مطمئن و صاف شده می‌گوید برای هر امتحان 400 هزار تومان می‌گیرند و بهترین دبیر را می‌فرستند.
گوشی حالا دست یک خانم با سر و زبان است در آموزشگاهی دیگر و ما همچنان دنبال معلم فیزیک برای دانش‌آموز کلاس یازدهمی که می‌خواهد روز امتحان پایان ترمش در اواسط خرداد این دبیر کنارش بنشیند و با هم سؤالات را حل کنند.
زن با چرب‌زبانی قربان صدقه می‌رود و می‌گوید: «فدایت شوم! الان دیگر کسی دنبال آموزش نیست و همه امتحان‌ها دارد این‌طوری می‌شود و چون سرمان شلوغ است باید دبیر را رزرو کنی.» دبیران مد نظر او دو مدرس کلاس‌های کنکورند، که به محض واریز 200هزار تومان به کارتشان گوشه‌ای از تقویم کاری‌شان یادداشت می‌کنند که فلان روز باید به جای کدام دانش‌آموز امتحان بدهند.
گوشی تلفن را زنی حوالی میدان ولیعصر تهران برمی‌دارد که باحوصله است و درباره جزئیات حضور معلمان همراه در روز امتحان که حق پایشان برای هر درس130 هزار تومان است، توضیح می‌دهد.
مبنای اطلاعات او امتحانات میان ترمی است که همین چند روز پیش به صورت آنلاین در چند مدرسه برگزار شد. او می‌گوید حق انتخاب با شماست که از سؤالات امتحانی در فضای مجازی عکس بگیرید و آن را برای دبیر مورد نظر ارسال کنید و او هم جواب سؤال‌ها را بنویسد و به دستتان برساند یا این که بنشیند و امتحان دادن بچه را تماشا کند و هرجا داشت غلط می‌نوشت جواب درست را یادش بیندازد یا این که هر وقت دانش‌آموز جواب همه سؤالات را یادداشت کرد او ورقه را تصحیح کند و آن وقت برای معلم مدرسه ارسال کند.
زن می‌گوید اما چون زمان امتحان محدود است این معلمان مثلا کمکی، خودشان تند تند جواب سؤالات را می‌دهند و برای این که ردی از آنها باقی نماند و همه چیز طبیعی به نظر برسد و معلم مدرسه شک نکند چند تایی غلط ریز هم چاشنی کار می‌کنند. حالا یک معلم آن سوی خط تلفن است، از آن دبیران معروف ریاضی در یکی از مدارس خاص تهران که دفتر کارش در شمال شهر جایی لاکچری است. او هر دانش‌آموزی را که بخواهد به جایش امتحان بدهد یا سرجلسه آزمون آنلاین غلط‌هایش را بگیرد به دفتر کارش دعوت می‌کند، آن هم به خاطر کرونا و رعایت فاصله اجتماعی که در دفتر کار بزرگش میسر‌است.
دستمزد این معلم نجومی است؛ برای جواب دادن به چند سؤال امتحانی چه میان ترم و چه پایان ترم، سه میلیون تومان ناقابل.
تقلب‌های رایگان
میان دستمزدهایی که ما ردشان را زدیم البته بی‌شمار عدد هست که ربط مستقیمی با شأن و شئونات دبیر مورد نظر دارد؛ هرچه کلاس دبیر و مدرس بالاتر، دستمزد هم بالاتر. ما حین پیگیری‌هایمان حتی به دستمزدهای70، 80 هزار تومانی هم برخوردیم که البته مربوط بود به کمک گیری خانواده‌های متوسط رو به پایین در مناطق ضعیف نشین از افرادی بی‌اسم و رسم.
در کنار این جماعت که پول می‌گیرند و در روزگار جاافتادگی، به جای دانش‌آموزان کم سن و سال امتحان می‌دهند و بر آتش تقلب می‌دمند، عده‌ای نیز هستند که رایگان کار می‌کنند.
این افراد، تحصیلکرده‌های دانشگاهی بعضا با سابقه تدریس در مدارس‌اند که چون مورد اعتماد و رجوع برخی خانواده‌ها هستند در روزهای گذشته بارها و بارها به جای فرزندان دوستان، آشنایان و همکارانشان امتحان داده‌اند.
یکی از این افراد که کارشناس ارشد ادبیات است به ما می‌گوید تا دلمان بخواهد این روزها به سؤالات امتحانی پاسخ داده و در اسرع وقت به دست خانواده‌ها رسانده است، سؤالاتی که فقط برای راه‌افتادن کار دوستان و بی‌چشمداشت پاسخ داده‌اند.
خانواده‌ها هم دست دارند
در طول ماجرای تماس با کسانی که پول می‌گیرند و به جای بچه‌ها امتحان می‌دهند تا وقتی که این تماس تبدیل به حضور فیزیکی دبیران و مدرسان در خانه مشتری‌ها می‌شود یک گروه نقش فعال دارد و اصلا می‌شود گفت بخش بزرگی از این ماجرا زیر سر آنهاست.
خانواده‌ها مقصرند، آنها با آموزشگاه‌های مختلف تماس می‌گیرند و دستمزد افراد را می‌پردازند و در همه لحظاتی که سؤالات امتحانی دارد توسط شخصی به غیر از فرزندشان پاسخ داده می‌شود نظاره‌گرند. حتی وقتی پای تقلب‌های رایگان در میان است این والدین هستند که دبیر آشنا و آدم باسواد پیدا می‌کنند و ریش گرو می‌گذارند تا آزمونی را که دانش‌آموز باید از عهده‌اش بربیاید دیگران از روی رفاقت یا رودربایستی انجام دهند.
پدر یکی از دانش‌آموزان کلاس هفتمی تهران که خودش به این روش متوسل شده به ما می‌گوید چند روز پیش که مدرسه، آزمون میان ترم را به شکل فتوکپی در فضای مجازی قرار داد و معلم نیم ساعت برایش وقت تعیین کرد، پاسخ سؤالات درس ادبیات را از یک دوست ادبیات‌دان پرسیدم و پاسخ سؤالات درس عربی را در اینترنت سرچ کردم. او گرچه می‌داند کار خوبی نکرده و برخلاف ظاهر ماجرا، به نفع فرزندش کار نکرده، ولی می‌گوید وقتی مدرسه و آموزش و سال تحصیلی و امتحان همه چیز روی هواست چرا باید منتظر بمانم و ببینم نمره فرزندم کم می‌شود.
حتما خیلی‌ها در این شهر و این کشور این‌گونه فکر می‌کنند؛ بی‌علت نیست که سر دبیران و معلمان خصوصی و مدرسان کنکوری که در این وادی افتاده‌اند حسابی شلوغ است و برای ماهی گرفتن از آب گل‌آلود آزمون‌های آنلاین مدارس نوبت می‌دهند و جا رزرو می‌کنند.
ربطی به ما ندارد
دانش‌آموزان دوره ابتدایی از وقتی نظام 3 - 3 - 6 در کشور مستقر شد امتحان به معنی متداول ندارند و نمره عددی نیز نمی‌گیرند، چون ارزشیابی سطح علمی آنها توصیفی‌است.
بعد از هیاهوی کرونا در کشور و تعطیل شدن مدارس، امتحان نهایی کلاس ششمی‌ها نیز لغو شد و قرار شد همه پایه‌های ششگانه مقطع ابتدایی به صورت توصیفی سنجش شوند که ملاک این سنجش نیز نظر معلم، ارزشیابی در طول سال تحصیلی، آموزش‌های تلویزیونی و مجازی و میزان همراهی دانش‌آموزان با این آموزش‌هاست.
بماند که در دوره ابتدایی نیز پیگیری‌های ما نشان می‌دهد آزمون‌هایی که معلمان برای دروس مختلف از طریق فضای مجازی می‌گیرند فرصتی شده است برای عده‌ای تا دور از چشم معلم کتاب باز و جواب سؤالات را رونویسی کنند، ولی به هرحال حذف نمره از دوره ابتدایی انگیزه‌ها برای آن تقلب بزرگ را از بین برده است.
در دوره متوسطه به‌خصوص متوسطه دوم و تا حدی پایه نهم در متوسطه اول که سال هدایت تحصیلی و انتخاب رشته بچه‌هاست، اما موضوع فرق می‌کند. البته کلاس دوازدهمی‌ها امسال با وجود کرونا به صورت حضوری در جلسه امتحان نهایی حاضر می‌شوند و نمی‌توانند ازخدمات متقلبانه استفاده کنند، ولی به غیر از اینها از پایه هفتم گرفته تا یازدهم که همگی به نمره نیاز دارند، اگر تا به حال آلوده نشده باشند این پدیده نوظهور در کمین‌شان است.
برای دانستن واکنش وزارت آموزش و پرورش به ماجرا، به این که آیا خبر دارند که آزمون‌های آنلاین بستری برای پا‌کج گذاشتن دانش‌آموزان و خانواده‌ها و راهی برای کسب درآمد عده‌ای شده است و آیا قبول دارند آموزشی که نامش را آنلاین گذاشته‌اند در زمان برگزاری امتحان ناکارآمد است و در این فضای بدون نظارت می‌شود به شکل‌های مختلف کجروی داشت، با معاون متوسطه وزیر تماس گرفتیم که گفت‌وگو با او میسر نشد. حتی روابط عمومی این معاونت اصل سوژه جام‌جم را زیر سؤال برد و ضمن تکذیب ضمنی همه اتفاقات زیرپوستی که ما راوی‌اش شده‌ایم، گفت که متولی اجرا و نظارت بر آزمون‌های آنلاین مدارس، مرکز سنجش آموزش و پرورش است، نه معاونت متوسطه.
در تماس با خسرو ساکی، رئیس این مرکز اما شنیدیم که مسؤول پاسخگویی، معاون متوسطه وزیر است نه او! ساکی درحالی که توضیح می‌داد مرکز تحت امرش فقط متولی برگزاری امتحانات نهایی پایه دوازدهم، پیش‌دانشگاهی، بزرگسالان و داوطلبان آزاد و آزمون‌های ملی نمونه دولتی و تیزهوشان و المپیادهاست به ما گفت که به اعتقاد او شرایط برگزاری امتحان مجازی در ایران فراهم نیست مگر در مدارس مناطق اعیان‌نشین که همه دانش‌آموزان به گوشی هوشمند و لپ‌تاپ و تبلت دسترسی دارند و می‌توانند به صورت همزمان و آنلاین
امتحان بدهند. این توضیحات که در واقع تاییدی است برهمه نقص‌های برگزاری آزمون‌های به ظاهر آنلاینی که اکنون در مدارس مختلف در حال برگزاری است، در عین حال تاییدی نیز است بر وجود نوعی بلاتکلیفی در آموزش و پرورش، طوری که حتی در بخش ساده کار که تقسیم وظایف است اتفاق نظر وجود ندارد، چه برسد به نظارت بر نحوه آزمون‌گیری‌ها. شاید یک جمله وزیر است که خیال‌ها را در وزارتخانه آسوده کرده و وضع را به اینجا کشانده، این که به زعم او یادگیری مهم است، نه آزمون و ارزشیابی. (منبع:جام جم)