نهادهای نظارتی و پرونده مدعیان نمایندگی اپل در ایران
آیا اپل واقعا در ایران نمایندگی دارد؟ حتما شما هم با دیدن سیب نقره‌ای اپل در کنار تابلوی بعضی شرکت‌های ایرانی این سوال را از خود پرسیده‌اید. جواب به این سوال از نظر شرکت اپل قطعا منفی است. موضوعی که بارها این شرکت آمریکایی در پیگیری خبرنگاران و رسانه‌های مختلف پاسخ داده و چنین موضوعی را تکذیب کرده است. اما در ایران کماکان بعضی شرکت‌ها این ادعا را داشته و بر خلاف تمام ایراداتی که مطرح شد، همچنان راه خود را می‌روند.
سال 93 اوج طرح ادعاهایی از این دست بود و به دنبال آن برخی رسانه‌ها دست به افشاگری بیشتری زدند. از آن زمان مسوولان بسیاری در این مورد اظهار نظر کرده‌اند ولی در نتیجه کار این شرکت‌ها تاثیر نداشت. حالا داغی و شوری این ادعا کار را به جایی کشانده که کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی و وزارت اطلاعات به پرونده نمایندگی‌های جعلی اپل در ایران ورود پیدا کنند.
ادعای نمایندگی اپل حالا به قدری دستگاه‌های نظارتی را روی این مساله حساس کرده که آنها قصد دارند، پرونده نمایندگی تمام برندهای بزرگ را مورد بررسی قرار دهند.
×× کار به کمیسیون اصل نود کشیده شد
بر اساس اخبار هفته گذشته سخنگوی کمیسیون اصل نود با بیان اینکه نمایندگی‌های اپل در ایران، نماینده مستقیم از شرکت مادر نیستند، فعالیت آنها را تخلف دانست و از ورود کمیسیون اصل نود به بررسی صحت مدارک نمایندگی تمامی برندهای مهم در کشور خبر داد.
حسین آذین اضافه کرد: شرکت‌هایی که تحت عنوان نمایندگی برندهای مهم تجاری در کشور فعالیت می‌کنند، نماینده مستقیم از شرکت مادر نیستند و اسمشان در سایت آن شرکت نیست؛ بنابراین اینکه شرکتی اعلام کند از یک شرکت زیر پله‌ای نمایندگی داشته و فقط به عنوان عاملیت فروش برای آن شرکت کار کند، تخلف محسوب می‌شود.
به گفته این عضو کمیسیون اصل نود، نمایندگی برند گوشی اپل در کشور اصلا نماینده مستقیم نیستند؛ آنها نمایندگی از یک شرکت زیرپله‌ای هستند ولی خود را به عنوان نمایندگی در کشور معرفی کردند که در چنین حالتی، احتمال سوء استفاده و مشکلات دیگر وجود دارد.
در این خصوص شاید اشاره نماینده مردم انار و رفسنجان در مجلس شورای اسلامی به شرکت وقایع‌گستر فارس است که خود را نماینده یک توزیع کننده هنگ‌کنگی محصولات اپل می‌داند. چراکه موضوع نمایندگی اپل در ایران، نخستین بار با ادعای گسترده و جنجالی این شرکت، باعث آغاز مناقشه در کشور شد. جالب‌تر آنکه اپل حتی شرکت هنگ‌کنگی را هم نماینده خود نمی‌داند و نام این شرکت در میان عمده‌فروش‌های اپل نیامده است.
این نماینده مجلس البته بدون اسم بردن از شرکتی خاص گفت: چرا فقط دو شرکت این به اصطلاح نمایندگی‌ها را در اختیار دارند؟ چنین امری نشان می‌دهد یک رانت مخفی وجود دارد و معاونت اصناف وزرات صنعت و وزارت خارجه باید به این مساله ورود پیدا کنند.
وی از بررسی درستی نمایندگی تمام برندهای مهم کشور خبر داد و گفت: در این خصوص کارگروهی تشکیل شده و با برگزاری جلسه‌ای با حضور نماینده مرکز اسناد سجلی و اعتباربخشی مدارک وزارت امور خارجه و نماینده معاونت اصناف و واحدهای صنفی وزارت صنعت، معدن و تجارت در کمیسیون اصل نود موضوع بررسی خواهد شد.
وی ادامه داد: این کارگروه مقرر کرد روش صحیح صحت‌سنجی مدارک ظرف 10 روز اعلام شود؛ همچنین تیم مشترک وزارت معدن و وزارت خارجه ظرف 10 روز اصلاح مسیر را انجام دهند تا تمام مدارک که تحت عنوان نمایندگی ارایه شده صحت‌سنجی شوند.
به گفته سخنگوی کمیسیون اصل نود این کار با حضور ناظر کمیسیون اصل نود و نماینده وزارت اطلاعات انجام خواهد شد.
×× استفاده از نشان غیر واقعی نقض حقوق مصرف‌کننده است
اما چرا برخی شرکت‌ها اصرار به اعلام هویت خود به عنوان نمایندگی رسمی یک برند خارجی را دارند؟ در این خصوص احتمالات زیادی مطرح است. نخست سواستفاده از اعتماد متقاضیان کالاهای آن برند است. احتمال دوم داشتن بهانه‌ای برای دست گذاشتن روی کالای سایر رقبا و اخذ وجوهی اجباری برای عدم پیگیری شکایت از ایشان است. احتمال دیگر کسب شهرت برای ورود به عرصه‌های خاص است.
باید اضافه کرد که به گفته کارشناسان «به‌دلیل عدم اجرای صحیح قانون کپی‌رایت در ایران، کم نیستند فروشگاه‌هایی که نام اپل را برای خود انتخاب می‌کنند، درحالی که ادعای نمایندگی یک شرکت حقوقی مالکیت معنوی را هم نقض می‌کند. استفاده از نماد تجاری یک شرکت صرفا زمانی که تحت‌نظر شرکت اصلی باشد، مجاز است تا از آن به‌عنوان یک مزیت تبلیغاتی استفاده شود، در غیر این صورت نه‌تنها حقوق شرکت اصلی، بلکه حقوق مصرف‌کننده هم نقض می‌شود؛ چراکه نام و اعتبار شرکت مادر مورد سواستفاده قرار گرفته است.»
چندی پیش بود که در یک نشست خبری پرسش برانگیز، مدیرعامل شرکت وقایع‌گستر فارس (پس از مصاحبه چند ماه پیش خود که صراحتا اعلام کرده بود نماینده رسمی اپل است) این بار نظر خود را به شکلی اصلاح و تلطیف کرده و گفت: «منظورمان واردکننده نماینده رسمی اپل! بود و هیچ گونه اصراری بر نمایندگی رسمی اپل نداریم».
اما گفته می‌شود این شرکت هنوز از نشان برند اپل استفاده می‌کند.
سوالی که در نتیجه این مستندات به وجود می‌آید این است که چرا شرکتی که مدیر آن بهتر از هر کسی می‌داند با توجه به تحریم‌ها امکان اخذ نمایندگی از اپل وجود ندارد، خود را در رسانه‌ها نماینده رسمی این شرکت معرفی کند؟
به هر تقدیر دیر یا زود نتیجه بررسی‌های کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی و وزارت اطلاعات در خصوص ادعای نمایندگی‌هایی از این دست روشن می‌شود و به این ترتیب این موضوع بدعتی برای جلوگیری از اقداماتی مشابه خواهد شد.
هفته نامه عصر ارتباط تا کنون چندین گزارش در خصوص ادعای مذکور منتشر کرده است و همچنان نیز به اطلاع‌رسانی و پوشش آن تا حصول نتیجه نهایی اقدام خواهد کرد.
- ۹۳/۱۱/۲۸