نگاهی به آیین‌نامه «چگونگی تاسیس موسسات آموزش عالی غیردولتی الکترونیکی»
شایان شلیله - چند روز پیش در سایت دایرکتوری جامع آموزش خبری را با عنوان بالا مطالعه کردم. چون علاقه زیادی به آموزش الکترونیک دارم و در 4 سال گذشته تمام وقت خود را برای راه اندازی و مدیریت در آموزش الکترونیک صرف کردم. دلبستگی خاصی به این رشته دارم. از این رو تمام خبر های این رشته را دنبال می کنم. این آیین نامه برای من جالب بود. اول باید از صدور این آیین نامه تشکر کنم. دعوت از بخش خصوصی برای راه اندازی دانشگاه الکترونیک خیلی خوب است. و شخصا از این اقدام وزارت علوم حمایت می کنم. ولی بعد از خواندن آیین نامه چند مورد به نظرم رسید که در این جا باید بیان کنم. و فکر می کنم اگر این موارد در آیین نامه اعمال شود در کیفیت آموزش تاثیر مثبتی خواهد داشت. در مطالعه این آیین نامه 10 نکته پیدا کردم. برخی از این موارد فقط احتیاج دارد که توضیح داده شود. برخی از این نکته ها هم بسته به دید گروه نویسنده می تواند 2 دیدگاه و روش کاملا مختلف داشته باشد. در ادامه تک تک این موارد را بررسی خواهیم کرد. امید وارم دوستان و مسئولین وزارت علوم از بابت این نظر خورده به دل نگیرند. (چون در آینده با وزارت علوم کار دارم
1. دانشگاه الکترونیکی مدلی است برای دانشگاه واقعی در فضای مجازی (یکی از بند های آیین نامه) دانشکاه مجازی دقیقا مدلی از یک دانشگاه حقیقی نیست. دانشگاه مجازی در بسیاری از موارد امکانات و ابزار بیشتری را در اختیار دانشجو قرار می دهد. و در برخی از موارد مانند انتقال احساس میان شاگرد و استاد، دارای نقاط ضعف می باشد.
2. هیات موسس در این آیین نامه تاکید زیادی بر روی سطح علمی هیات موسس شده. دارا بودن شرایط عمومی و مطابق با قوانین جاری کشور برای تاسیس شرکت و موسسه برای هیات موسس لازم است. ولی نباید هیات موسس را از لحاظ علمی بررسی کرد. چه بسا یک سرمایه دار به عنوان یک موسس بتواند امکانات خوبی را در دانشگاه مجازی فراهم کند. به نظر من باید هیات موسس را بیشتر با توجه به سابقه ها اجرایی و با یک دید کلی برررسی کرد. و به نظر من ترتیبی اتخاز شود که دانشگاه رتبه بندی شوند و این رتبه بندی بر اساس میزان تحصیلات اعضای هیات علمی باشد، نه هیات موسس. (در این مرحله می شود بار علمی موسسین را هم حساب کرد.) در این سیستم هر گروهی که از لحاظ سوابق کاری در زمینه آموزش کار کرده باشند می توانند دانشگاه تاسیس کنند و با توجه به تحصیلات هیات علمی دانشگاه رتبه بندی می شود.
3. امکانات فیزیکی شامل ساختمانی مستقل و تک کاربردی به مساحت حداقل 500 متر مربع (یکی از بند های آیین نامه) من فکر می کنم با یک مدیریت قوی یک دانشگاه مجازی را در یک فضای 12 متری هم می شود مدیریت کرد. قرار دادن این شرط یعنی فضای 500 متری یعنی تحمیل هزینه ای بیش از 3 میلیون تومان در ماه. و این هزینه را می بایست دانشجویان پرداخت کنند. در آموزش اکترونیک مدیریت اهمیت دارد نه امکانات. با فضای 500 متر می شود. یک کشور را در دولت الکترونیک مدیریت و کنترل کرد.
4. تامین زیر ساخت ارتباطی و سخت افزاری شامل تامین سرورهای مناسب (یکی از بند های آیین نامه) این توضیح در این جا لازم است. که تامین سرور ها باید در یک دیتاسنتر کاملا فنی و مجهز باشد. اطلاعات یک دانشگاه مجازی را نباید در محل دانشگاه نگهداری کرد. با توجه به قرار دادن شرط مساحت ، من فکر می کنم منظور این آیین نامه ذخیره اطلاعات در محل دانشگاه است. ولی نه از لحاظ هزینه و نه از لحاظ امنیت، ذخیره اطلاعات در محل دانشگاه درست نیست.
5. در اختیار داشتن زیر ساخت مخابراتی با پهنای باند مناسب برای انتقال داده و اطلاعات (یکی از بند های آیین نامه) توضیح این مورد هم مانند مورد 4 است. دسترسی به اینترنت پر سرعت در ایران زیاد دشوار نیست. برای کنترل یک دانشگاه نیاز به اینترنت پر سرعت مانند در ورود به اطاق مدیر یک دانشگاه است.
6. تامین حداقل چهل درصد از محتوای دروس الکترونیکی (یکی از بند های آیین نامه) من فکر می کنم برای صدور مجوز پذیرش دانشجو بهتر است دانشگاه را ملزم به تهیه صد درصد مواد آموزش سال اول کنیم.
7. چنانچه بخشی از فعالیتهای آموزشی موسسه الکترونیکی به صورت حضوری ارائه شود (یکی از بند های آیین نامه) من فکر می کنم اصلا نباید در آیین نامه همچین عنوانی نوشته شود. بهتر است بجای برگزاری کلاس های حضوری از سمینار آنلاین استفاده شود.
8. استخدام عضو هیات علمی برای هر گروه آموزشی یک مورد خیلی مهم. در این جا باید خیلی سخت گیری کرد. از لحاظ مدرک و سابقه کاری و حتی سابقه آموزشی باید مورد بررسی قرار گیرد. و در این جاست که باید با توجه به تعداد اعضاء و سطح تحصیلات به دانشگاه رتبه داد. این روش به دانشجویان در انتخاب بهترین دانشگاه کمک می کند. و باعث رقابت سالم در میان دانشگاه ها می شود.
9. تامین آموزشیار برای هر گروه آموزشی این مورد هم توضیحی مشابه مورد بالا دارد. با این تفاوت که انتخاب و استخدام آموزشیار را باید به هیات علمی سپرد. وزارت علوم باید تمام تلاش خود را برای سیاست گزاری و هدایت، هیات علمی صرف کند. اگر هیات علمی خوب و قوی باشد در هیچ صورتی از اساتید و اموزشیار های ضعیف برای کنترل دانشجویان استفاده نمی کنند.
10. ظرفیت پذیرش دانشجو در موسسه مبتنی بر پهنای باند مخابراتی ، تعداد اعضای هیات علمی و آموزشیاران موسسه تعیین می‌شود. (یکی از بند های آیین نامه) پهنای باند مخابرانی موسسه برای مدیریت دانشگاه اهمیت دارد. شما فکر کنید، اگر پهنای باند مخابراتی را اتاق رئیس دانشگاه آزاد تصور کنیم با توجه به وسعت دانشگاه آزاد ، اتاق رئیس دانشگاه آزاد باید اندازه کل مساحت تهران باشد. باز یاد آور می شوم که در آموزش الکترونیک فقط مدیرت و صرفه جویی در هزینه ها است که موفقیت را به همراه می آورد. نه امکانات و سرمایه. در اینجا نقش مدیریت در آموزش الکترونیک، خود را بیشتر از تمام صنایع نشان می دهد.
- ۸۵/۰۸/۱۸
