نگاهی به جایگاه اینترنت در کشور
روند رو به گسترش دسترسی جوانان به فناوریهای نوین اطلاع‌رسانی طی سالهای اخیر و جلب اعتماد اینترنت به عنوان دومین رسانه مورد اعتماد جوانان کشور بعد از صدا و سیما، اهمیت فراوان این فناوری را در میان جوانان و حتی روند توسعه کشور نشان می‌دهد؛ به گونه‌ای که 80 درصد از 4/6 میلیون کاربر اینترنت در کشور را جوانان تشکیل می‌دهند.
به گزارش خبرنگار «جوانان» ایسنا، جوانان امروزه به عنوان بزرگترین تولیدکنندگان دانایی و اطلاعات در جامعه و هم بیشترین مصرف کنندگان آن هستند، این در حالیست که جوانان ایرانی از احساس عقب ماندگی در رنج بوده و به دنبال پیشرفت و توسعه از طریق تحصیل هستند.
از سوی دیگر آمارها نشان می‌دهد که ضریب نفوذ اینترنت در کشور 9/9 درصد و برای کاربران جوان اینترنت 3/19 درصد است که پیش بینی شده که این ضرب نفوذ تا پایان سال 88 به 57 درصد افزایش خواهد یافت.
براساس برنامه ارتقا و توانمندسازی جوانان در حوزه فناوری اطلاعات، تعداد رایانه‌ها به ازای هر 100 جوان در کشور در سال 83 تعداد 27 رایانه بوده که در سال 84 به 32 رایانه و در سال 88 به 60 رایانه افزایش خواهد یافت که این امر حاکی از دسترسی 3 میلیون و 85 هزار خانوار و به عبارتی 24 درصد خانواده‌های ایرانی به رایانه است.
اما از سوی دیگر و با اذعان به اهمیت کاربرد اینترنت در توسعه کشور گفته می‌شود که با افزایش ضریب نفوذ اینترنت در میان جوانان، تهدیدات این قشر نیز در بکارگیری این وسیله افزایش می‌یابد؛ افزایش مراجعه به سایتهای غیراخلاقی، استفاده از امکان چت کردن و تبعات ناشی از آن و... از جمله این موارد است که استفاده‌های نادرست از این تکنولوژی نه چندان ناشناخته، جوان را در دام انواع مفاسد گرفتار می‌کند.
در این زمینه دکتر گرانمایه استاد دانشگاه به خبرنگار ایسنا می‌گوید: در حال حاضر در کشور ما بحث اینترنت و جوانان وجود دارد، اما متأسفانه هنگامی که بحث ورود یک تکنولوژی جدید در کشور مطرح می‌شود به همراه آن نیز یک توهم خطر و توطئه نیز وجود دارد.
به گفته وی، زمانی که تلویزیون وارد کشور شد تصور بر این بود که این تکنولوژی می‌خواهد بنیان خانواده‌ها را از بین ببرد، هنگام ورود رادیو نیز دولت فکر می‌کرد که رادیو وسیله‌ای برای سرنگونی دولت است، بنابراین این مشکل به فرهنگ اجتماعی یا برداشت متفکرین و کارگزاران اجتماعی و فرهنگی کشور بر می‌گردد.
این استاد دانشگاه با اشاره به استفاده جوانان ایرانی از اینترنت، بیان می‌کند: متاسفانه در زمینه ورود اینترنت و استفاده جوانان از آن نیز گفته می‌شود که «ای داد و بی داد که چرا نشسته‌اید و کجائید که اینترنت جوانان را فاسد می‌کند»، در حالی که هنگام ورود یک تکنولوژی جدید ما ابتدا باید زمینه‌های ورود آن به کشور را فراهم کنیم.
دکتر گرانمایه در ادامه به ایسنا می‌گوید: ما هرگز مثل اروپا عمل نکردیم که بعنوان مثال اول بیاییم جاده سازی کنیم بعد ماشین بیاوریم، بنابراین اول ماشین آوردیم و بعد دیدیم که نیاز به اتوبان و جاده داریم؛ اینترنت نیز مانند همین مثال است و چه بخواهیم و چه نخواهیم ضریب نفوذ آن بیشتر خواهد شد و ظرف روزهای آینده به اشکال متعددی از جمله بی‌سیم و ... نیز ارائه می‌شود و ما کاری هم نمی‌توانیم انجام دهیم.
این استاد دانشگاه معتقد است که باید بصورت بی‌پرده و به شکل فرهنگی ـ اجتماعی اول خانواده‌ها را آموزش دهیم و بعد سراغ جوانان برویم و یا این آموزشها را به صورت همزمان به خانواده و جوانان ارائه دهیم، از این رو باید بدانیم که منع دائمی جوانان و ترساندن آنها که به سمت اینترنت و یا هر چیزی دیگری نروید هیچ فایده‌ای ندارد؛ چرا که جوانان آنقدر باهوش و راغب هستند که به کنه یک قضیه پی ببرند.
به گزارش ایسنا، تحقیقات سازمان ملی جوانان در زمینه استفاده از اینترنت نشان می‌دهد که بیشترین زمان گذران اوقات فراغت جوانان تهرانی را استفاده از کامپیوتر و اینترنت در منازل و اماکن عمومی به خود اختصاص می‌دهد؛ این در حالیست که بر اساس این تحقیقات 27 درصد جوانان امکان دسترسی به اینترنت را دارند.
دکتر گرانمایه در این زمینه به ایسنا می‌گوید: با توجه به ساختار اجتماعی و وضعیت ضعیف اوقات فراغت برای جوانان که دیگر نمی‌توانند همچون گذشته زمین فوتبال و یا تفریح نیمه رایگانی داشته باشند، بنابراین تنها چیزی که برای آنها وجود دارد و عمدتا خانواده‌ها نیز به آن دلگرم هستند استفاده از کامپیوتر و اینترنت است؛ این درحالیست که خانواده‌های این جوانان نیز می‌گویند که با توجه به محیط جامعه راضی هستند که یک کامپیوتری باشد و خط تلفنی اشغال شود ولی فرزندانشان در کنار خود آنها به تفریح بپردازند.
وی با اشاره به گرایش جوانان به استفاده از اینترنت، خاطرنشان می‌کند: اگر جوان به سمت اینترنت گرایش پیدا می‌کند دلیل استقبال وی از اینترنت نیست بلکه یکی از دلایل آن را می‌توان عدم وجود یک سرگرمی مشابه برای جوان و یا گران بودن سایر سرگرمی‌ها دانست؛ چرا که زمانی استفاده از زمین‌های خاکی بهترین راه گذران اوقات فراغت بود، اما در حال حاضر یا زمین چمنی وجود ندارد و یا اگر وجود دارد باید برای استفاده از آن پول بپردازند.
به گفته وی، بنابراین همه عوامل دست به دست هم داده‌اند تا اینترنت را تبدیل به ارزان‌ترین و راحت‌ترین راه برای گذران اوقات فراغت کند.
به گزارش ایسنا طبق نتایج تحقیقات سازمان ملی جوانان 43 درصد از جوانانی که به اینترنت دسترسی دارند در منزل از این وسیله استفاده می‌کنند، بنابراین «منازل» با 2/69 درصد و «کافی‌نت‌ها» با 16 درصد بالاترین مکانهای بهره برداری از اینترنت و کامپیوتر است.
دکتر گرانمایه نیز با اشاره به ذهن جستجوگر جوانان و قابلیت اینترنت برای بردن جوان به فضا و جامعه‌ای دیگر، اظهار می‌کند: علاوه بر این موضوع نتایج برخی تحقیقات نشان می‌دهد که مباحث «پورنوگرافی» یکی از موارد گرایش جوانان به اینترنت است؛ بنابراین با توجه به بافت سنتی جامعه و تغییرات سریع آن و از سوی دیگر محدودیتهای رفتاری و اجتماعی موجود مسلما می‌توان استنباط کرد که مباحث «پورنوگرافی» یکی از جذاب ترین و بیشترین استفاده‌های جوانان از اینترنت است، ولی در این زمینه نمی‌توان رای قطعی صادر کرد.
وی با بیان اینکه این امر نه تنها در میان جوانان ایرانی بلکه در تمام کشورها نیز به چشم می‌خورد، می‌افزاید: تحقیق صورت گرفته در این زمینه نشان می‌دهد که بسیاری از سایتهای بین‌المللی حدود 60 درصد درآمد خود را از طریق تبلیغات، لینکها و موارد پورنوگرافی بدست می‌آورند.
به گزارش ایسنا نتایج تحقیقات بیانگر آن است که یک چهارم تمام جستجوهای وب در جهان مربوط به سایتهای «پورنوگرافی» است؛ این در حالیست که درآمد سالانه صنعت پورنوگرافی در جهان 57 میلیارد دلار است.
دکتر گرانمایه با اشاره به ورود ویدئو به کشور در دهه 60 و 70 و وجود استدلالهایی مبنی بر استفاده جوانان از این دستگاه برای دیدن فیلم‌های پورنوگرافی اظهار می‌کند: در حال حاضر دیگر صحبتی از استفاده از این دستگاه مطرح نمی‌شود، در حالی که هنوز هم احتمال می‌دهیم که همه نوع استفاده‌ای از این وسیله شود، بنابراین کارگزاران ما بجای حل مساله صورت آن را پاک می‌کنند، در حالیکه اینترنت یک تکنولوژی وارداتی است اما جوانان ما که وارداتی نیستند، بنابراین می‌توانیم آنها و خانواده‌هایشان را در زمینه استفاده از این وسیله آموزش دهیم.
به گفته وی، کشور چین از سال 2002 آموزش اینترنت را از مقطع ابتدایی تا دانشگاه اجباری کرده که یکی از مواد درسی آن «اخلاق دراینترنت» است، بنابراین تا زمانی که ما موانعی در این زمینه‌ها ایجاد کنیم جواب نخواهد داد.
این استاد دانشگاه با اشاره به صرف هزینه‌های فراوان برای کنترل اینترنت می‌گوید: در این زمینه نیز بسیاری از متخصصان نشسته‌اند و فیلترشکن‌هایی را طراحی می‌کنند که استفاده و دسترسی به اینترنت را آسان می‌کند، بنابراین با افزایش موانع جذابیت برای کاربران بیشتر می‌شود.
وی در ادامه بیان می‌کند: زمانی که رسانه ملی ما برنامه‌ای پخش می‌کند و محتوایی تولید می‌کند که با انتظارات جوان و سایر افراد جامعه فاصله دارد در نتیجه این فاصله توسط اینترنت، ماهواره، سی دی و شبکه‌های مختلف پر می‌شود، از سوی دیگر ایران در چهار راه تنوع فرهنگی دنیا قراردارد و هر محصولی که در گوشه‌ای از دنیا تولید می‌شود در کشور ما نیز پیدا می‌شود که این امر نشان می‌دهد ما همانگونه که دارای واردات اقتصادی هستیم واردات فرهنگی هم داریم.
وی تصریح می‌کند: در حال حاضر برنامه‌ها، دیدگاه‌ها و برنامه‌های سنتی اوقات فراغت پاسخگوی جوانان عصر اینترنت نخواهد بود که متأسفانه گاهی اوقات جوانان به ما و به قدیمی‌ها می‌خندند و از سوی دیگر گاهی اوقات برنامه‌ها آنقدر مبتذل می‌شود که به سلیقه دیگران نمی‌خورد و به نوعی افراط و تفریط ایجاد می‌شود.
دکتر گرانمایه با اشاره به گرایش جوانان ایرانی به برنامه‌های متنوع فرهنگی سایر کشورها تصریح می‌کند: همانگونه که جوانان ما شلوار جین و پیراهن متنوع اروپایی می‌پوشند باید بدانیم که به دیدن فیلم‌های آنها نیز گرایش دارند، از این رو کارگزاران فرهنگی و اجتماعی ما باید به فکر چاره‌ای در این زمینه باشند.
این استاد دانشگاه درباره برنامه‌های ماهواره‌ای می‌گوید: در رابطه با ماهواره بهترین راه «بازپخش» است، به عبارتی برنامه‌ها را دریافت کرده و با سانسور و اصلاح بخشی از آن مجدد آن را پخش کنیم؛ این در حالیست که حتی کشورهای عربی دارای 120 کانال ماهواره‌ای بوده و برای جوانان خود برنامه‌های متنوعی پخش می‌کنند.
- ۸۵/۰۶/۱۹