واکاوی سانسور نامه مقام معظم رهبری در توییتر
|
دوشنبه, ۱۶ آذر ۱۳۹۴، ۰۱:۰۵ ب.ظ |
۰ نظر
شبنم کهن چی - انتشار دومین نامه مقام معظم رهبری به جوانان اروپا و آمریکای شمالی در هفته گذشته بازخوردهای مختلفی در شبکه‌های اجتماعی داشت که رفتار رسانه‌های رسمی و غیررسمی در واکنش به یکی از آنها قابل تعمق و بررسی است.
چند ساعت بعد از انتشار این نامه در توییتر و بازنشر آن از سوی کاربران به زبان‌های مختلف، چند خبرنگار ایرانی مدعی شدند که توییتر «به دلیل بازنشر نامه رهبری»، حساب کاربری آنها را به حالت تعلیق درآورده است. یکی از آنها به توییت خود عکسی از پیام توییتر در خصوص تعلیق اکانتش، پیوست کرده بود که این عکس در برخی از شبکه‌های اجتماعی و تلگرام نیز از سوی کاربران داخلی و خارجی بازنشر شد. اما در پیام توییتر که در عکس این کاربر به صورت واضح قابل خواندن است، آمده: «به نظر می‌رسد اکانت شما توسط اسپمرها هک شده باشد. ما از معلق کردن اکانت شما عذرخواهی می‌کنیم اما به نظر می‌رسد اکانت شما اسپم منتشر می‌کند. بنابراین خواهش می‌کنیم دقت کنید چه چیزی توییت یا ری‌توییت می‌کنید. شاید مراجعه به صفحه اطلاعات مربوط به هک ما بتواند به شما کمک کند». در این پیام هیچ اشاره مستقیمی به محتوای توییت منتشر شده از سوی کاربر نشده و کاربر صرفا به خاطر دریافت این پیام پس از انتشار چند توییت درباره نامه رهبری، توییتر را به دلیل مقارن شدن این دو رفتار مسوول می‌داند. اما آیا توییتر سیاست خاصی در مقابل نامه مقام معظم رهبری در پیش گرفته یا معلق شدن اکانت چند خبرنگار و البته چندین اکانت دیگر، اتفاقی صورت گرفته است؟
این سوالی است که انتظار می‌رفت همان خبرنگارها پیش از انتشار خبر در فضای مجازی به دنبال جوابش باشند. اما نه تنها آنها بلکه رسانه رسمی کشور (ایرنا) نیز بدون تحقیق و درنظر گرفتن جوانب مختلف این قضیه، به صورت یک طرفه گزارشی از معلق شدن اکانت‌ها در زمان انتشار نامه رهبری منتشر کرد که به خوانندگان اینگونه القا می‌کرد که توییتر با قصد و غرض و صرفا به خاطر پخش نامه رهبر انقلاب در این شبکه اجتماعی، اکانت‌ها را معلق کرده است. برخی از خبرگزاری‌ها و روزنامه‌ها نیز این گزارش را کپی کرده و در رسانه خود منتشر کردند. این رفتار رسانه‌ای که البته این روزها کم هم دیده نمی‌شود، باعث ایجاد جو مسمومی می‌شود که جامعه را به اشتباه خواهد انداخت.
شکی نیست که رسانه‌ها وظیفه بازتاب اخبار و رویدادهای مهم را دارند. اما روزنامه‌نگاری حرفه‌ای، هر فعالی در این حوزه را ملزم می‌کند که پیش از انتشار هر خبر و گزارشی از صحت و سقم آن مطمئن شوند. چون رسانه‌ها در قبال آنچه به جامعه تزریق می‌کنند، مسوول هستند. در کنار این واقعیت، این روزها با وجود رسانه‌های اجتماعی و توجه مردم به آنها، روزنامه‌نگاران، خبرنگاران و رسانه‌ها رسالت سنگین‌تر و سخت‌تری در روشنگری دارند. اما متاسفانه برخی رسانه‌ها بیش از آنکه نقش یک رسانه صادق، پویا و کنجکاو را بازی کنند، نقش دستگاه فتوکپی را بازی می‌کنند که هر آنچه را که می‌بینند، در صفحات سفیدی که در اختیار دارند کپی می‌کنند؛ بدون آن که کنجکاو باشند که ماجرا چطور شکل گرفته و صحت دارد یا نه. در کنار شیطنت سیاسی برخی رسانه‌ها، برخی رسانه‌های دیگر نیز هویت و رسالت خود را فراموش کرده و تنها به پر کردن صفحات خود اکتفا می‌کنند.دومین نامه رهبری و حواشی انتشار آن در شبکه اجتماعی توییتر مثال بسیار روشن و واضحی از رفتار نادرست برخی رسانه‌ها و فعالان حوزه اطلاع‌رسانی است که اصل بی طرفی و روشنگری ابعاد مختلف یک رویداد را نادیده گرفته‌اند.
ماجرا از این قرار است که چند ساعت بعد از انتشار نامه رهبری به جوانان غربی، چندین حساب کاربری از جمله حساب کاربری چند خبرنگار سیاسی ایرانی معلق شد. این نامه که در پاسخ به حملات 13 نوامبر در پاریس خطاب به جوانان اروپایی و شمال آمریکا نوشته شده بود با هشتگ #letter4u در توییتر پخش شد.اما چرا برخی اکانت‌ها معلق شد؟ به غیر از احتمال شیطنت سیاسی توییتر، احتمالات دیگری نیز وجود دارد که واقعی‌تر و قابل قبول‌تر به نظر می‌رسد.
توییتر دارای سیستم اتوماتیکی است که هنگام تشخیص دادن اسپم یا هک شدن اکانت کاربران، آنها را قفل (لاک) یا معلق (ساسپند) می‌کند. در صورتی که یک نام کاربری در فاصله زمانی کوتاهی از چند آی‌پی از کشورهای مختلف وارد توییتر شود و توییت کند، این سیستم اتوماتیک با پیش فرض اینکه یک کاربر در آن واحد یا در فاصله زمانی کوتاه نمی‌تواند هم در آسیا باشد هم در آمریکا، حساب کاربری مورد نظر را قفل می‌کند و به کاربر ایمیل می‌زند که شاید کسی به حساب وی دسترسی پیدا کرده باشد. کاربر بعد از تغییر رمز و کلیک روی لینک ارسالی می‌تواند توییتر را مطمئن کند که حساب کاربری‌اش دست خودش است و همه چیز در امن و امان است. همچنین در صورتی که از یک حساب کاربری طی مدت زمان کوتاهی حجم زیادی توییت با لینک‌ها، محتوا و هشتگ مشابه ارسال شود، این سیستم به صورت پیش فرض حدس می‌زند که حساب کاربر به دست اسپمرها افتاده و آن را معلق می‌کند تا به شما هشدار دهد که هک شده‌اید یا ناآگاهانه از لینک‌ها و هشتگ‌های اسپمرها استفاده می‌کنید. این مورد دوم، اتفاقی بود که روز انتشار نامه مقام رهبری در توییتر رخ داد.به عبارت دیگر ظاهرا بکارگیری روبات از سوی برخی کاربران در انتشار گسترده متن نامه رهبر انقلاب در توییتر باعث شد که بعضی از اکانت‌ها که از لینک‌ها، هشتگ‌ها و محتوای مشابه روبات‌ها استفاده می‌کنند نیز به عنوان اسپمر شناخته شده و معلق شوند. در این رابطه مرور و بررسی تعداد توییت‌ها در آن روز، طی مدت زمان کوتاه و رصد کاربرانی که این توییت‌ها را منتشر می‌کردند، احتمالا توییتر را به سمتی هدایت کرده که آنها را روبات بداند. احتمال دیگری که در واکاوی ابعاد این ماجرا مطرح است این است که بعد از انتشار نامه رهبری، حساب‌های کاربری زیادی به زبان‌های فارسی، انگلیسی، عربی و فرانسوی اقدام به ارسال توییت‌هایی یک شکل کردند که اکثر آنها نه هویت مشخصی داشتند، نه از عکس واقعی برای حساب کاربری‌شان استفاده کرده بودند و نه اسم حساب کاربری‌شان درچارچوب عرف توییتر بود. بسیاری از این حساب‌های کاربری، با نام‌های بدون معنای مشخص ثبت شده بودند و همین سه مورد در کنار رفتار آنها برای برانگیختن شک نسبت به روبات و غیرواقعی بودن اکانت کافی بود تا سیستم اتوماتیک توییتر بر اساس پیش‌فرض‌هایش آنها را به عنوان اسپمر معلق کند. بر این اساس توییت‌های ارسالی درباره نامه رهبری با هشتگ‌های #letter4u و #CommonWorry منتشر می‌شد. بررسی این دو هشتگ در آن بازه زمانی نشان می‌دهد که طی زمان بسیار کوتاهی، تعداد توییت‌ها با این دو هشتگ توسط حساب‌های کاربری (با شرایطی که ذکر شد) دو برابر دیگر هشتگ‌ها در توییتر بوده است.
البته این نخستین بار نیست که سرویس اتوماتیک توییتر تعداد زیادی اکانت را که در مورد موضوع خاصی توییت می‌کنند به عنوان روبات و اسپمر معلق می‌کند. کمااینکه در جریان مبارزات انتخاباتی آمریکا نیز مشابه این اتفاق افتاده است.
در متن مقررات توییتر که هنگام عضویت کاربران باید آن را مطالعه کنند – و من مطمئنم بسیاری از کاربران آن را مطالعه نمی‌کنند– درباره نحوه تشخیص سرویس اتومات توییتر در مورد اسپمر بودن یا نبودن کاربران به صورت کامل توضیح داده شده است. در قوانین توییتر به روشنی توضیح داده شده است که اگر با استفاده از سرویس‌های مختلف در زمانی کوتاه فالو و آنفالو زیادی کنید، اگر به جای اطلاعات شخصی در پروفایل‌تان دایم لینک آپدیت کنید، اگر تعداد زیادی از افراد شما را بلاک کنند، اگر توییت‌های تکراری داشته باشید، اگر روی چند اکانت یک محتوا را به صورت تکراری منتشر کنید، اگر توسط کاربران به عنوان اسپمر گزارش شده باشید، اگر موضوعات غیرمرتبط با یک هشتگ را استفاده کنید و...توییتر شما را به عنوان اسپمر معلق می‌کند. بعد از اینکه هشدار را دریافت کنید و به توییتر بگویید متوجه موضوع شده‌اید دوباره اکانت شما فعال می‌شود (رجوع کنید به قوانین توییتر). با این توضیحات به نظر می‌رسد که توییتر بر اساس پیش‌فرض‌های از پیش اعلام شده تنها حساب‌های کاربری مشکوک، روبات‌ها و کاربرانی که از لینک و محتوای مشابه آنها استفاده می‌کرده را معلق کرده است.(منبع:فناوران اطلاعات)