پیشرفت لاک‌پشتی ارتباطات در منطقه پیام
منطقه ویژه اقتصادی پیام در تلاش برای تبدیل شدن به مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران است اما با توجه به سیر آرام این فعالیت ها دستیابی به این هدف شاید سال ها به طول انجامد.
طرح ایجاد مرکزفناوری اطلاعات و شهرک آی.سی.تی ایران از 2سال پیش آغاز شد اما بر پایه بررسی های میدانی، در این مدت فعالیت چندانی در آنجا صورت نگرفته و تلاش ها بیشتر روی کاغذ و بین کاغذها مانده است.
چهارشنبه گذشته پیش، مدیر روابط عمومی این منطقه نیز در جمع مدیران فناوری اطلاعات بخش خصوصی بر این امر صحه گذاشت و گفت: از سه هزار و 800 هکتار مساحت تخصیص یافته به این منطقه فقط 300 هکتار فعال است.
سازمان نظام صنفی رایانه ای استان تهران از خبرنگاران دعوت کرده بود کاروانی از 30 مدیر بخش خصوصی فناوری اطلاعات را برای بازدید از امکانات موجود در منطقه ویژه اقتصادی پیام همراهی کنند.
هدف از این بازدید، آشنایی با منطقه ویژه اقتصادی پیام و تصمیم گیری درباره حضور یافتن در این منطقه بود.
** منطقه ویژه اقتصادی پیام
منطقه ویژه اقتصادی پیام در40 کیلومتری غرب استان تهران در استان البرز قرار دارد. این منطقه در دولت یازدهم و هنگامی که محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بود، برای تبدیل شدن به مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور در نظر گرفته و از همان زمان تلاش ها برای تحقق این ایده آغاز شد.
شرکت خدمات هوایی پیام در سال 1369 تحت عنوان مرکز خدمات هوایی برای ارائه خدمات هوایی و حمل ونقل و توزیع بار کالاهای پستی و خدمات هلیکوپتری به نقاط صعب العبور در شرایط جوی متفاوت و پشتیبانی از عملیات توسعه و تایید و تجهیز و نگهداری مراکز، دستگاه ها و امکانات مخابراتی و پستی کشور فعالیت خود را آغاز کرد.
با توجه به موقعیت و جایگاه این شرکت و همجواری آن با استان تهران بنا به مصوب تیرماه 1382 هیات دولت، سه هزار و 600 هکتار از اراضی فرودگاه پیام به عنوان منطقه ویژه اقتصادی تعیین شد.
برخورداری از امتیاز همجواری با تهران به عنوان نزدیک ترین منطقه ویژه اقتصادی، استقرار فرودگاه داخل اراضی منطقه ویژه و امکان بهره گیری از تاسیسات، تجهیزات و تسهیلات آن، مجاورت با راه آهن سراسری، مترو تهران- کرج و شاهراه های ارتباطی کشور و شرایط اقلیمی مناسب از مزیت های این منطقه است.
به گفته مدیر روابط عمومی منطقه ویژه پیام، این منطقه از سال 1369 پایه گذاری شد تا وزارت پست و تلگراف و تلفن مجموعه ای انحصاری برای پشتیبانی از مرکزهای مخابراتی و جابجایی مرسوله های پستی داشته باشد.
«در آن زمان محدوده در نظر گرفته شده 10 هزار هکتار بود تا فرودگاه نیز در آن تاسیس شود. در سال 1374 اساسنامه آن در مجلس شورای اسلامی تصویب شد و درسال 1380 با تصویب دولت 3800 هکتار از آن مجموعه 10 هزار هکتاری به منطقه ویژه اقتصادی اختصاص یافت. در سال 1390 نیز یک مصوبه درباره استقرار صنایع غیرآلاینده اضافه شد.
مجمع عمومی این منطقه شامل وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات به عنوان رییس، وزیر امور اقتصادی و دارایی، وزیر راه و شهرسازی، رییس سازمان برنامه و بودجه، رییس سازمان هواپیمایی کشوری و مدیرعامل شرکت ملی پست جمهوری اسلامی ایران است.
آنگونه که رییس کمیسیون شبکه سازمان نظام صنفی رایانه ای کشور توضیح داد منطقه ویژه پیام مزیت هایی مانند برخوداری از معافیت های قانونی دارد اما هنوز امکان خرید عرصه در منطقه فراهم نیست.
«آزاد معروفی» این نکته را یک ویژگی منفی دانست و از رایزنی برای حل مشکل خبر داد.
رییس کمیسیون سخت افزار سازمان نظام صنفی رایانه ای کشور از تعدد مناطق ویژه انتقاد داشت.
«احمد علیپور» به خبرنگار ایرنا گفت متاسفانه برخی مقام های استانی بدون توجه به منافع کشور فقط برای کسب رای سبب شدند منطقه های آزاد زیادی ایجاد شود؛ مگر یک کشور چقدر منطقه آزاد نیاز دارد؟
** بازدید میدانی
اتوبوس پس از گذشت ساعتی وارد منطقه ویژه اقتصادی پیام شد. محصور بودن این منطقه و کنترل آن به وسیله دوربین هایی که همه جای منطقه تعبیه شده بود، پیش از همه جلب نظر می کرد.
«محمدرضا واعظی پور» مدیرکل امور گمرکی و ترانزیت کالا شرکت خدمات هوایی پیام، در ورودی مجتمع به جمع مدیران فناوری اطلاعات بخش خصوصی پیوست.
سپس اتوبوس به توصیه واعظی پور به سمت فازهای یک، دو و سه منطقه حرکت کرد که برای پذیرش شرکت های فناوری اطلاعات آماده شده و به گفته وی، همه امکانات و زیرساخت های لازم برای شرکت ها را دارد.
به گفته وی، در رایزنی با وزارت راه وشهرسازی قرار است مسیر راه آهن به سمت این منطقه تغییر کند.
وی گفت که تولید در این منطقه با تعرفه های در نظر گرفته شده برای مناطق آزاد صورت می گیرد و زمین ها به صورت اجاره 25 ساله به متقاضیان واگذار می شود و چندین سوله آماده تحویل نیز دارد اما فقط مناطق ویژه از معافیت مالیاتی برخوردارند.
واعظی پور از وجود بیش از 105 واحد صنعتی در منطقه خبر داد که اکنون 75 واحد درحال بهره برداری است.
وجود چند دستگاه بالگرد پیشرفته در منطقه نظرها را به خود جلب کرد. واعظی پور توضیح داد این بالگردها برای بخش اوژانس خریداری و ابتدای امسال با هواپیماهای پهن پیکر وارد منطقه شد.
به گفته وی، همه فعالیت های مربوط به حفاظت بر عهده مسوولان منطقه پیام و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است که مزیت ویژه ای برای فعالان این عرصه است.
با این همه، به باور خبرنگارانی که 2 سال پیش نیز با «محمود واعظی» وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در دولت یازدهم، از منطقه بازدید کرده بودند، عملیات ساخت و ساز چندان پیشرفت نکرده است.
** سالن ترانزیت و تلاش برای پذیرش هواپیماهای مسافری
مدیران بخش فناوری اطلاعات در سالن ترانزیت فرودگاه پیام با استقبال مدیرکل عملیات فرودگاهی و خدمات زمینی فرودگاه روبرو شدند.
به گفته «علی کاملی»، واردات و صادرات در این منطقه بدون نیاز به دیگر فرودگاه ها انجام می شود.
مدیرکل امور گمرکی و ترانزیت کالا شرکت خدمات هوایی پیام نیز تاکید کرد تلاش می شود در سه سال آینده 50 درصد کل صادرات و واردات بازار ارتباطات و فناوری اطلاعات از این منطقه انجام شود.
در این سالن برخلاف بخش های دیگر، عملیات ساخت و ساز به سرعت در حال انجام بود؛ از نصب شیشه های مخصوص گرفته تا تجهیز زیرساخت ها؛ کاملی توضیح داد قرار است به زودی این فرودگاه پذیرای هواپیماهای مسافری شود؛ از این رو، سرزندگی بیش از همه جا در این منطقه دیده می شد.
«زمین سالن ترانزیت یک هزار مترمربع و 1500 مترمربع، فضای داخلی آن است تا به طور میانگین 250 پرواز در روز را پشتیبانی کند و زمان ترخیص بار در آن کمتر از 30دقیقه باشد.»
این فرودگاه دارای گمرک تخصصی فناوری اطلاعات است و به زودی نیز از سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی یک نماینده برای ارزیابی کالاها به صورت مستمر در فرودگاه مستقر می شود.
هر لحظه در آسمان هواپیماهای آموزشی کوچک دیده می شد که دلیل آن وجود یک موسسه آموزشی پرواز در داخل فرودگاه است.
** فعالان بخش خصوصی چه می گویند؟
فعالان بخش خصوصی فناوری اطلاعات در این بازدید خواستار آن شدند که امکانات بیشتری در این منطقه فراهم شود.
یکی از آنان بندر «جبل علی» در امارات را نمونه ای کامل توصیف کرد.
رییس کمیسیون سخت افزار سازمان نظام صنفی رایانه ای کشور گفت: باید منطقه ویژه اقتصادی به صورت واقعی آزاد باشد تا بتوان به راحتی در آن فعالیت کرد نه اینکه مشکلات بیشتری برای فعالان فناوری اطلاعات ایجاد کند.
برخی فعالان نیز تاکید کردند ما می خواهیم کمک کنیم تا مشکلات کشور برطرف شود؛ بنابراین نگاه منفی به بخش خصوصی فقط سبب بی رغبتی می شود و باید این نگاه برطرف شود.
«سعید زرندی» رییس هیات مدیره و مدیرعامل شرکت خدمات هوایی و منطقه ویژه اقتصادی پیام، از فعالان بخش خصوصی خواست نظرهای خود برای بهتر شدن شرایط عنوان کنند و برنامه بدهند.
در شرایطی که برخی کشورهای همسایه عزم خود را برای تبدیل به مرکز ارتباطات منطقه جزم و در بخش فناوری های نوین سرمایه گذاری گسترده ای کرده اند، به نظر می رسد روند توسعه تنها منطقه تخصصی صنعت ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران، کند است.