کپی ناقص شبکه‌های اجتماعی ایرانی
شبنم کهن چی - جدا از “مصلحت سیاسی” که بهانه تلاش بخشی از حاکمیت برای فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی خارجی مانند فیس‌بوک و توییتر است، عده‌ای هستند که معتقدند استفاده از شبکه‌های اجتماعی خارجی نقض امنیت اطلاعات کاربران است و بهتر است کاربران از شبکه‌های اجتماعی ایرانی استفاده کنند که اطلاعات‌شان در ایران نگهداری شود. البته شکی نیست که نگهداری اطلاعات کاربران در داخل کشور تسهیل کننده ردگیری و نظارت بر اطلاعات و فعالیت کاربران است اما به هر حال تامین امنیت اطلاعات و حتی امر پیگیری سریع کاربران در صورت وقوع جرم، دلیل دیگری است که با آن کاربران را به استفاده از شبکه‌های اجتماعی ایرانی تشویق می‌کنند. اگر یکی از اهداف تشکیل شبکه‌های اجتماعی را که برقراری ارتباط فارغ از مرز و ملیت است را کنار بگذاریم و فرض کنیم کاربران ایرانی در همین دایره بسته داخلی بمانند، یکی از اصلی‌ترین نیاز کاربران در کار با شبکه‌های داخلی امکانات این شبکه‌هاست؛ البته اصلی‌ترین دلیل بعد از اطمینان به عدم شنود اطلاعات‌شان. بعد از آن گرافیک و ظاهر این شبکه‌ها یا به قولی UI آنهاست.
تعداد شبکه‌های اجتماعی ایرانی کم نیست. کافی است بدون فیلتر شکن قصد ورود به فیس‌بوک را داشته باشید تا به صفحه پیوندها ارجاع داده شوید و در دسته‌بندی شبکه‌های اجتماعی، به لیست بلندی از آنها دسترسی پیدا کنید. یا میتوانید با یک جست‌وجوی ساده در گوگل ده‌ها شبکه اجتماعی ایرانی را پیدا کنید. من از روش دوم استفاده کردم؛ جست‌وجو در گوگل. با نگاهی گذرا به شبکه‌های اجتماعی ایرانی میتوانید دلیل موفق نبودن آنها را در جذب کاربران بفهمید؛ کپی برابر اصل نیست.
نیل فیس
www.nilface.com
این شبکه اجتماعی مدعی است “محبوب‌ترین سایت اجتماعی بین‌المللی” است. اما این به اصطلاح «محبوب‌ترین سایت اجتماعی بین‌المللی» طراحی چشم‌نواز یا لوگوی تحسین برانگیزی ندارد. جالب است که برای ورود به این شبکه از لوگوی مشهورترین و بزرگترین شبکه اجتماعی که منفورترین شبکه نزد حامیان فیلترینگ در ایران است استفاده شده؛ لوگوی فیس‌بوک. علاوه بر اینکه در صفحات این شبکه اجتماعی ایرانی دکمه به اشتراک‌گذاری در گوگل پلاس دیده می‌شود. امکانات این شبکه اجتماعی، کپی امکاناتی است که در فیس‌بوک موجود است. حتی در لیست امکانات جدید سایت که معمولا برای جذب کاربران منتشر می‌شود از شباهت به فیس‌بوک نیز مایه گرفته‌اند؛ قالب تمام صفحه شبیه فیس‌بوک. اما کپی برابر اصل نیست.
شبکه اجتماعی ایرانیان
www.followers.ir
«کلیه امکانات این شبکه رایگان است»؛ این برترین ویژگی این شبکه اجتماعی است که نام و آدرس آن یکی نیست. مسوولان این شبکه اجتماعی که خیال خود و مخاطبانش را راحت کرده و در همان صفحه اول ذکر کرده است که کلیه محتوای این سایت توسط کاربران ایجاد می‌شود و مدیریت سایت هیچ مسوولیتی در قبال آنها ندارد. بنابراین خبری از آن ماوای امنی که کاربران را به آن دعوت می‌کنند تا از شر مزاحمان و سواستفاده‌کنندگان شبکه‌های خارجی در امان باشند نیست.
هیچ کسی هم مسوولیتی انتشار مطالبی که امنیت ملی را به خطر می‌اندازد و به مصلحت کشور نیست، ندارد. با این تفاسیر کاربر چرا باید شبکه اجتماعی با طراحی و ظاهری چندین مرتبه بهتر از این سایت، در حالی که با دوستانش در سراسر دنیا در ارتباط است به سمت استفاده از شبکه اجتماعی داخلی بیاید که در طراحی هم از فیس‌بوک کپی کرده و فقط رنگ قالب را تغییر داده است؟ طبیعی است که اگر از بین این دو شبکه اجتماعی بخواهید یکی را انتخاب کنید، آن یکی شبکه اجتماعی ایرانیان نخواهد بود.
ایران نت
www.netiran.net
قوانین حضور در این شبکه اجتماعی نسبت به شبکه‌های پیش سامان یافته‌تر است. در قوانین تاکید شده که مسوولیت محتوای قرار داده شده در اکانت‌ها به عهده صاحب اکانت است اما مسوولان این شبکه تلاش می‌کنند
قوانین عرفی را اعمال کنند و استفاده نادرست باعث حذف اکانت خواهد شد.
حتی با کسانی که با کامنت‌های نامناسب باعث بر هم زدن جو می‌شوند هم برخورد می‌شود. همچنین به صورت شفاف اعلام شده چون معیار سنجش موسیقی، قوانین فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ایران است انتشار آهنگ‌های غیرمجاز اعم از صدای بانوان، رپ، خواننده‌های معلوم‌الحال خارجی و خواننده‌های فارسی زبان خارج از کشور ممنوع است.
این مساله شامل بازیگران خارجی هم می‌شود. این پست‌ها حذف خواهند شد. انتشار لینک سایت‌های تجاری نیز ممنوع است.
یکی از ویژگی‌های این شبکه اجتماعی این است که بدون عضو بودن میتوانید از امکانات جانبی‌اش مانند پخش موسیقی، ختم قرآن، بازی و خواندن وبلاگ‌هاست.
این شبکه با اینکه به نظر می‌رسد کاربران می‌توانند از آن استفاده خوبی داشته باشند، حدود 50 هزار کاربر دارد.
هر ایرانی
www.harirani.ir
شعار این شبکه اجتماعی این است: هر ایرانی، یک فیس‌بوک ایرانی. از همین شعار مشخص است که این اساس طراحی این شبکه اجتماعی، فیس‌بوک است. یک جمله از رهبری نیز ذیل معرفی کوتاه این شبکه هست: «خودتان در مجامع فکری‌تان به دنبال راهکار باشید.» مقام معظم رهبری.
اولین چیزی که شاید شما را در این شبکه آزار دهد، این تقلید محض از فیس‌بوک نیست، بلکه تبلیغاتی است که مجبورید برای دیدن صفحات در هر بار باز شدن صفحات آنها را ببندید.
اما جالب‌ترین نکته این سایت؛ تیم مدیریتی که قرار است الگوی رفتاری کاربران باشد.
کافیست وارد بخش کاربران و بعد از آن مدیریت بروید. 15 نفر عضو تیم مدیریتی این شبکه اجتماعی هستند؛ اعضای تیم مدیریت، ناظران ارسال‌ها و ناظران ارشد.
این بخشی از نوشته‌های یکی از مدیران تیم شبکه اجتماعی هر ایرانی است: « سلام اخمخا خوبید؟ خوشید؟ خاک تو سرتون...اقا ما دوباره یادی از گذشته کردیمو خواستیم محاسن و معایب بهترین دوستامونو بهشون بگیم...(اونایی که هستن)...»
(http://harirani.ir/SHABGARD_TANHA). بخشی از معرفی یکی از مدیران این شبکه اجتماعی در پروفایلش را هم بخوانید بد نیست: « تحصیلات: زیر دیپلم، شغل: شغل شریف بیکاری، مدل موبایل: آیفون 10...». این مدیر حتما شماره موبایلش را هم برای برطرف کردن مشکلات کاربران و پشتیبانی 24 ساعته منتشر کرده است
(http://harirani.ir/aalirezaa1376 ). حالا شما دوست دارید در فیس‌بوک ایرانی تحت نظارت این مدیران عضو شوید؟
آیتگ
www.iteg.ir
موسسان این شبکه اجتماعی در همان صفحه اول اشاره کردند که این شبکه اجتماعی به نوعی متعلق به پزشکان، مهندسان و هنرمندان است و کاربران در آیتگ می‌توانند با میلیون‌ها نفر در خاورمیانه در ارتباط باشند. اما چرا فقط در خاورمیانه؟ توضیحی داده نشده است. طبق آنچه در صفحه اول شبکه اجتماعی آیتگ آمده، این شبکه به سه زبان فارسی، انگلیسی و عربی در دسترس است.
اما باید به شما هشدار دهم سطح توقعات‌تان را از این سایت در حد «خاورمیانه» و «پزشکان، مهندسان و هنرمندان» بالا نبرید. کوچک‌ترین توقع‌تان شاید این باشد که قبل از عضویت بتوانید در بخش قوانین به مرور نکات مهم بپردازید یا درباره موسسان این شبکه اجتماعی اطلاعات بیشتری کسب کنید. زحمت نکشید؛ بخش راهنما، قوانین، درباره ما و وبلاگ به یک لینک متصل می‌شود: صفحه اول سایت. راستی، برای تغییر زبان به عربی و انگلیسی هم زحمت نکشید. با انتخاب زبان عربی یا انگلیسی، باز هم سایت را به زبان فارسی مشاهده خواهید کرد.
و دیگران
از شبکه‌های اجتماعی مانند تبیان و کلوب که بگذریم بیشتر شبکه‌های اجتماعی ایرانی مشابه فیس‌بوک و توییتر کم نیستند و همگی آنها از این دو شبکه اجتماعی کپی کرده‌اند. حتی کپی ایرانی اینستاگرام نیز موجود است. اما کپی ناشیانه چه جذابیتی برای کاربرانی دارد که در شبکه‌های بزرگی مانند توییتر و فیس‌بوک عضو هستند و محتوایی به مراتب بهتر و به روز می‌خوانند و از ظاهر گرافیکی مناسبی هم بهره می‌برند. چسباندن «فیس» به انتها یا ابتدای یک کلمه دیگر یا کپی رنگ و لوگو و قالب، یک شبکه اجتماعی موفق نمی‌سازد.
برای جذب کاربرانی که با موفق‌ترین شبکه‌های اجتماعی دنیا سر و کار دارند خلاقیت مورد نیاز است که در اکثر شبکه‌های اجتماعی ایرانی موجود نیست. پس پیش از آنکه کاربران را تحت فشار بگذاریم، مجرم بخوانیم‌شان یا حق دسترسی‌شان را مسدود کنیم شاید به فکر اصلاح ایده‌های راه‌اندازی شبکه‌های اجتماعی باشیم.(منبع:فناوران اطلاعات)
- ۹۳/۰۹/۰۲
