گزارش شهریاری از اجلاس مشورتی یونسکو
اجلاس مشورتی یونسکو درباره خطوط عمل جامعه اطلاعاتی در روزهای شانزدهم تا نوزدهم اکتبر(24 لغایت27 مهر) با حضور دکتر حمید شهریاری، دبیر شورای عالی اطلاع رسانی در ساختمان میولیس، مقر یونسکو در پاریس برگزار شد.
به گزارش واحدارتباطات شورای عالی اطلاع¬رسانی، جلسه افتتاحیه با سخنرانی کوتاهی از سوی ماگنز اشمیت، معاون مدیر بخش اطلاعات و ارتباطات یونسکو آغاز شد. پس از تصویب صورت جلسه با رأی حضار، چارلز گیگر، مدیر اجرایی اجلاس جهانی جامعه اطلاعاتی گزارشی از نتایج اقدامات عملی نشست مشورتی ژنو که در بیست و چهارم فوریه سال جاری برگزار شده بود عرضه کرد.گفتنی است این گزارش در ابتدای هر چهار روز نشست تکرار شد.
در بخش دوم نشست، برنامه های مربوط به خط عمل سوم درباره "دسترسی به اطلاعات و دانش" به عنوان عامل اصلی در رشد افراد و توسعه سازمانها و جوامع مورد تأکید قرار گرفت. این خط عمل با ده موضوع پوشش که در فصل سوم از خطوط عمل مصوب ژنو آمده است در 7 محور عمده خلاصه می¬شود.
توانمند سازی محیط برای دسترسی به اطلاعات بخش عمومی، دسترسی اجتماعی، کتابخانه¬ها و آرشیوها، مدلهای نرم¬افزاری، تحقیق و توسعه، دسترسی آزاد و دولت الکترونیک، 7 محور اشاره شده است که هر یک از آنها باید به بخشی از سهامداران واقعی واگذار شود.
طبق پیشنهاد ارائه شده قبل از جلسه این سهامداران واقعی در 4 گروه بخش خصوصی، بخش دولتی، جامعه مدنی و نهادهای بین¬المللی جای گرفتند و مسئولیت پی گیری خطوط عمل 11 گانه از جمله خط عمل سوم، دهم، هفتم، و نهم را برعهده خواهند داشت. اما این پیشنهاد از سوی برخی از کشورها از جمله نمایندگان مصر و ونزوئلا مورد نقد واقع شد و از سوی دیگر شرکت کنندگان نیز تأکید شد که مسوولیت همچنان بر دوش یونسکو باقی بماند و به گروه سهامداران چندسویه واگذار نشود و نقش این گروه صرفاً به صورتی مشورتی باقی بماند.
کنار هم قرار گرفتن بخش خصوصی و بخش دولتی در تصمیم سازی و تفاوت روش در کشورهای شمال و جنوب یکی از ایرادهایی بود که از سوی هیأت ایرانی مورد تأکید قرار گرفت. در کشورهای جنوب عمدتاً دولت اصلی ترین تولید کننده اطلاعات است در حالی که در کشورهای شمال عمدتاً بخش خصوصی تولید کننده اطلاعات است.
الزام دولت به عرضه اطلاعات و دانش موجب می شود که کشورهای جنوب همچنان محروم از اطلاعات و دانشی باشند که در دست شرکتهای خصوصی غربی است و نه در دست دولت. در مقابل دولتهای جنوب ملزم می¬شوند که اطلاعات و دانش خود را در اختیار همه قرار دهند.
با تأکید حضار بند ششم از نقش گروه سهامداران چندسویه حذف شد و گروه اجازه نیافت که رأساً یاورانی برای پی گیری بند سوم برگزیند و مسوولیت گزینش همچنان بر دوش یونسکو باقی ماند.
در روز دوم ابعاد اخلاقی جامعه اطلاعاتی مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در پیش نویس عرضه شده بر 3 اصل شامل احترام به ارزشها و اصول، افزایش آگاهی، حمایت از حریم خصوصی و اقدامات پیشگیرانه تأکید شده بود. در اصل اول بر ارزش هایی چون حقوق بشر، صلح، دموکراسی، جریان آزاد اطلاعات، آزادی بیان، مدارا، تنوع فرهنگی مسوولیت مشترک، همبستگی و توافق آگاهانه به عنوان مثالهای اصلی ارزش ها تأکید شده بود.
در این جلسه دکتر حمید شهریاری، دبیر شورای عالی اطلاع رسانی، بر 4 محور شامل عدالت، خانواده، آمادگی برا ی کمک به تدوین پیش نویسی مقدماتی درباره ابعاد اخلاقی جامعه اطلاعاتی و اقدامات پیشگیرانه تأکید کرد.
وی عدالت را به عنوان یکی از اصلی ترین ارزش¬های انسانی دانست که در این بند مورد غفلت واقع شده و لازم است مورد تأکید قرار گیرد.به عبارتی اقدامات جامعه اطلاعاتی برای دسترسی به اطلاعات و دانش باید به گونه ای باشد که موجبات ظلم و زور را از جهان برچیند و بر پایه های عدالت تأکید کند.
نماینده ایران از خانواده به عنوان اصلی ترین پایه تربیت و اخلاق نام برد و تاکید کرد که لازم است در بین بندهای مربوط به اصول و ارزشهای اخلاقی آورده شود.چه بسا تقویت بنیان خانواده بنیانی جدی برای جامعه اطلاعاتی و دانش محور محسوب می شود و بخشی از زمینه لازم برای تربیت اجتماعی را به دست خواهد داد. همان طور که در بند پنجاه و هفتم از اعلامیه اصول آمده است که نهاد خانواده باید به وسیعترین شکل ممکن مورد حمایت قرار گیرد تا بتواند نقش حیاتی خویش را در اجتماع ایفاد کند.
شایان ذکر است هیأت ایرانی آمادگی خود را برا ی کمک به تدوین پیش نویسی مقدماتی در باره ابعاد اخلاقی جامعه اطلاعاتی اعلام کرد. بر این اساس بنا شد پیش نویس نهایی تا سال 2015 جهت تصویب در اجلاس اصلی نگارش شود، ولی برخی شرکت کنندگان به برگزاری نشستهای مقدماتی قبل از تاریخ مذکور تأکید کردند که مورد تصویب واقع شد.
از دیگر محورهای عنوان شده توسط نماینده ایران اقدامات پیشگیرانه عناوینی چون نژاد پرستی، تبعیض، غریبه ستیزی، نفرت، خشونت و تمام شکلهای سوءاستفاده از کودکان و قاچاق و استثمار انسان بود که در اینباره تأکید شد تمام صورتهای پورنوگرافی بخشی از اقدامات پیشگیرانه است و پاکی تصاویر باید از اصول اخلاقی شمرده شود.
گفتنی است این پیشنهاد مورد حمایت برخی از کشورهای اسلامی و آمریکای جنوبی که در جلسه حاضر بودند قرار گرفت، ولی دلا چاپل، کاردار متخصص جامعه اطلاعات در وزارت امور خارجه فرانسه با این پیشنهاد مخالفت کرد و ارزیابی جوامع مختلف را در این امر بسته به فرهنگهای متفاوت دانست. به نظر او جامعه اطلاعاتی در مورد تعریف پورنوگرافی و تعیین مصادیق آن و نیز حکم مربوط به آن با هم اختلاف نظر دارند و نمی توانند به توافقی برسند و نباید این عدم توافق را پنهان کنند.
لازم به ذکر است که این نشستها تنها جنبه مشورتی داشته و تصمیمهای نهایی در سال آتی نسبت به آنها اتخاذ خواهد شد.
- ۸۵/۰۷/۳۰