گفت‌وگو با مسوول کمپین «مبارزه با نشر جعلیات»
مسئول کمپین «مبارزه با نشر جعلیات» با اشاره به انتشار جعلیات توسط رسانه‌ها و سلبریتی‌ها، همچنین می‌گوید: عده‌ای شعرشان را به نام شاعران مشهور منتشر می‌کنند و بعد به ما ایمیل می‌زنند که این شعر در کتاب ما وجود دارد و به‌نام شاعر بزرگی جعل شده است؛ دلیل این کارشان هم علاقه به شهرت به هر قیمتی است.
نازنین توتونچیان در گفت‌وگو با ایسنا، درباره فعالیت این کمپین اظهار کرد: هسته اولیه کمپین «مبارزه با نشر جعلیات» در خردادماه سال ۹۴ به همت یک‌سری از دانشجویان ادبیات دانشگاه تهران و پژوهشگاه علوم انسانی شکل گرفت؛ چون ما از حجم وسیع جعلیاتی که در فضای مجازی پخش شده خیلی ناراحت بودیم و می‌خواستیم تا کاری برای آن انجام دهیم. این شد که کمپین مبارزه با نشر جعلیات را ایجاد کردیم. خوشبختانه این کمپین به تدریج مورد استقبال واقع شد و خانواده شاعران و یک‌سری از استادان نیز به آن پیوستند و اکنون گروهی حدودا ۴۰ نفره داریم.
او افزود: نحوه کارمان به این شکل است که هرچه در فضای مجازی به نظر جعلی می‌آید، در گروه قرار می‌دهیم و راجع به آن بحث می‌کنیم و آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم و بعد که مشخص شد جعلی است، آن را در کانال قرار می‌دهیم. البته قبلا کارمان به این شکل بود که اگر سراینده اصلی اثر را پیدا می‌کردیم معرفی می‌کردیم اما چون اخیرا متوجه شده‌ایم که عده‌ای از این جریان سوء استفاده می‌کنند و خودشان دست به این کار می‌زنند، برای همین در سیاست‌گذاری جدیدمان به این نتیجه رسیده‌ایم که فعلا فقط به بررسی موارد جعلی بپردازیم که به بزرگان ادبیات نسبت داده می‌شود. هرچند که خیلی از مخاطبان هنوز هم می‌خواهند بدانند آثار مال چه کسی است اما به دلیلی که گفتم فقط موارد جعلی را شناسایی می‌کنیم.
مسئول کمپین «مبارزه با نشر جعلیات» همچنین درباره نوع دیگری از جعلیات که استفاده از شعرهای بزرگان با نام دیگران است، بیان کرد: درباره آن‌هایی که شعرهای اصلی را به نام خودشان منتشر می‌کنند هنوز با این شکل از جعل روبه‌رو نشده‌ایم، و فعلا وظیفه خودمان می‌دانیم که با سیل جعل اثر با نام بزرگان مقابله کنیم، چون انتشار آثار جعلی به نام بزرگان ادبیات بسیار وسیع است.
او در ادامه بیان کرد: ما با این معضل بیشتر از وقتی که فضای مجازی آمده است، روبه‌رو شده‌ایم. افراد بدون این‌که راجع به صحت اثری اطمینان حاصل کنند آن را پخش می‌کنند که متاسفانه اکثرا ارزش ادبی چندانی ندارد.
توتونچیان سپس به انتشار جعلیات توسط رسانه‌ها یا سلبریتی‌هایی که صفحات شخصی‌شان همانند رسانه است، اشاره کرد و گفت: اخیرا یکی از مجریان در رادیو جوان درباره این مطلب صحبت می‌کرد که ما باید از فرهنگ و ادب خودمان حمایت کنیم و بعد در ادامه شعری جعلی را خواند و به سهراب نسبت داد؛ متاسفانه شعر بسیار ضعیفی هم بود: «صبح امروز کسی گفت به من/ تو چه‌قدر تنهایی/ گفتمش در پاسخ تو/ چه‌قدر حساسی». یا محمدرضا گلزار در برنامه «برنده باش» شعری را به اشتباه به سهراب سپهری منتسب کرد.
او افزود: مدتی پیش پرویز پرستویی نیز در صفحه اینستاگرام خود شعری را به قیصر امین‌پور نسبت داد که آیه امین‌پور (دختر قیصر امین‌پور) و اعضای کمپین زیر آن پست، این مسئله را اعلام کردند اما ایشان پست را اصلاح نکردند؛ البته شاید هم ندیدند. اما بهتر است حتی اگر صفحه‌شان ادمین دارد، حتما قبل از انتشار مطالب از صحت آن اطمینان حاصل کنند و بعد آن هم نظرات را چک کنند. چون با حدود چهار میلیون دنبال‌کننده به تنهایی یک رسانه هستند. همچنین کتایون ریاحی و تهمینه میلانی شعری جعلی را در صفحه‌های‌شان منتشر کرده بودند که کتایون ریاحی برخورد مناسبی در برابر اعلام این اشتباه نداشت و همچنان آن پست در صفحه‌شان هست. اما تهمینه میلانی با اعلام و پیگیری کمپین این اشتباه را پذیرفتند و آن پست را حذف کردند.
مسئول کمپین «مبارزه با نشر جعلیات» در ادامه گفت: در هر صورت دنبال‌کنندگان این صفحات بسیار زیاد هستند، در صورتی که دنبال‌کنندگان صفحات ما خیلی کمترند و تعدادشان اصلا قابل مقایسه نیست. این رسانه‌ها سرچشمه انتشار جعلیات شده‌اند.
توتونچیان همچنین با بیان این‌که پس از ایجاد این کمپین خوشبختانه تغییری در فضای مجازی ایجاد شد و فرهنگ‌سازی در این‌باره شکل گرفت به این صورت که در افراد آگاهی و حساسیت بیشتری درباره شعرها و نوشته‌های منتشرشده در فضای مجازی ایجاد شد اظهار کرد: افراد متوجه شدند نباید به هر مطلبی که در فضای مجازی پخش می‌شود اطمینان کنند و این اتفاق خوبی بود که افتاد و تا حدودی از سرعت و تعداد جعلیات هم کاسته شد. اما هنوز هم شعرهایی به بزرگان ادبیات نسبت داده می‌شوند و تا تابستان امسال، ۵۷۹ مورد اثر جعلی داشتیم که مولانا با ۱۰۳ مورد در صدر آن‌هاست. مولانا شاعر بسیار تاثیرگذار و مهمی در فرهنگ و ادبیات ماست و با این کار ضربه‌ای بزرگ به ادبیات ما وارد می‌شود.
او در ادامه گفت علت اصلی نشر جعلیات در فضای مجازی نداشتن مطالعه کافی و آشنا نبودن با سبک این بزرگان ادبی و همچنین فرهنگ نادرست استفاده از فضای مجازی است.
او با تاکید بر این‌که هر چیزی را بلافاصله منتشر نکنیم، ابتدا کمی در منابع و سایت‌های معتبر تحقیق کنیم و بعد آن را منتشر کنیم گفت: مردم فقط می‌گویند یک شعر، شعر قشنگی است یا این‌که ما محتوای آن را دوست داشتیم در صورتی که این‌ها توجیه مناسبی برای بی‌توجهی به صحت انتساب یک اثر نیست و پخش اثری که متعلق به آن شخص نیست اصلا کار اخلاقی‌ای نیست.
مسئول کمپین «مبارزه با نشر جعلیات» درباره فعالیت خانواده شاعران نیز گفت که معمولا هر کدام از آن‌ها روی فرد مورد نظرشان تسلط بیشتری دارند اما گاهی بسته به تخصص‌شان، درباره آثار دیگر هم نظر می‌دهند، اما نظر قطعی را درباره اعلام جعلی بودن، فرزندان و خانواده شاعران هستند که اعلام می‌کنند.
مسئول کمپین «مبارزه با نشر جعلیات» همچنین در پایان اظهار کرد: در حال حاضر هیچ نهادی از ما حمایت نمی‌کند و فقط چندباری جلسات‌مان در بنیاد شعر و ادبیات داستانی برگزار و کمک خیلی محدودی هم از سوی آنان شد. اما ما می‌خواهیم که این فرهنگ‌سازی اتفاق بیفتد و افراد بیشتری با کمپین ما آشنا شوند و برای این منظور به یک رسانه قدرتمند نیاز داریم و با یک کانال هفت یا هشت‌هزار نفری نمی‌توان این کار را انجام داد. با این وجود ما برنامه‌های بسیاری پیش رو داریم؛ از جمله برگزاری همایش، راه‌اندازی سایت و... . امیدواریم مردم نیز از روی کتاب یا سایت‌های معتبر درباره شعرها تحقیق کنند و سپس آن‌ها را نشر دهند.
سلام من یک نفر از فامیل نزدیک سراغ دارم که اشعار شاعران بویژه (معاصر )
را به اسم خودش در گروه وات ساپ منتشر می کند. در صورتی که تمایل دارید جلوی ایشان را بگیرید من حاضرم همکاری کنم تشکر