گفت و گو با وزیر تجارت الکترونیکی انگلستان
تکفا- اشاره: استفن تیمز وزیر انرژی و تجارت الکترونیکی انگلستان آزادسازی اقتصادی را در توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات حایز اهمیت فراوان می داند. گفت و گو با وی از این جهت برای خواننده ایرانی مهم است که بتوانیم از تجارب یکی از کشورهای پیشتاز در این عرصه برای آینده خود بهره برداری کنیم.
* آقای تیمز آیا آزادیخواهی در زمینه مخابرات کاملاً به تحقق رسیده است؟
در سراسر دنیا می توان دید که چگونه آزادیخواهی به کاهش قیمتها، افزایش سرمایه گذاری، تقویت نوآوریها و گستردگی انتخاب مصرف کنندگان منجر شده است. امروزه اکثر دولتهای عضو ITU بطور ناقص یا کامل دست به خصوصی سازی بخش مخابرات زده اند اما برای تحقق بخشیدن به امر آزادیخواهی چنانچه در کشورهای اروپائی متداول است موانع بزرگی وجود دارد که بزرگترین آنها موانع سیاسی هستند. بعضی از متصدیان امور پس از اینکه از سوی بازارهای رقابتی تحت فشار قرار گرفتند, با ورشکست شدن رقبایشان مجدداً احسا س ایمنی کردند. فشار وارده بر آنان که در چند سال گذشته مثبت ارزیابی شده کاهش یافته است. پس بار دیگر لازم است به مزایای آزادیخواهی توجه کنیم و به پیشرفت اصلاحاتی که راه زیادی را طی کرده کمک کنیم.
* اگر در حال حاضر میل به رقابتی کردن بازار بیش از همیشه باشد راه رسیدن به موفقیت کدام است؟
موفقیت حداقل به سه عنصر نیاز دارد یک عنصر خط مشی و چارچوب قانونی صحیح است که مشوق رقابت و سرمایه گذاری باشد و فقط در مواقعی در بازار دخالت کند که در هنگام عدم حمایت بازار رقابتی بتواند از مصرف کننده حمایت کند عنصر دیگر یک سامانگر بی طرف دارای صلاحیت و تخصص و قدرت لازم است که بتواند به شکل صحیح، به موقع و شفاف اقدامات مقتضی را به انجام رساند عنصر سوم طرحی است آشکار برای پرداختن به مسائل کلیدی مثل هم پیوند سازی، تعدیل مجدد تعرفه ها و ارائه خدمات جهانی به شکلی که روشهای خلاقانه جای رشد پیدا کنند. این عناصر کلیدی باید با رویکردی تدریجی به سمت تکنولوژیهای جدید و ارتقاء رقابت در سطح خدمات و رقابت زیر بنائی اجرا شوند.
* تجربه کشور انگلستان در زمینه رقابت و رفع محدودیتهای مالکیت خارجی بعنوان یکی از کشورهائی که حدود 20 سال پیش به سوی آزادیخواهی گام برداشت چه بوده است؟
وقتی شرکت انگلیسی Telecom در سال 1984 خصوصی شد یک نوع انحصار دو گانه عمومی در شبکه دکمه‌ای تلفن با رقابت بسیار محدود بوجود آمد تا سال 1990 تلویزیون کابلی و دیگر وسایل به این بازار کاملاً رقابتی پیوستند. گسترش این وسایل تا آن زمان بی نظیر بود طوریکه در دهه 90 ده میلیون خط ثابت و جدید نصب شده و 40 میلیون نفر از خدمات تلفن همراه استفاده کردند .
بعلاوه ارائه دهندگان خدمات مخابراتی با طیف گسترده ای نیاز مصرف کنندگان تجاری و غیرتجاری را فراهم می آوردند جایگاه انگلستان در رده بندی ITU از شانزدهم در سال 1990 به هشتم در سال 2000 ارتقاء یافت؛ در عین حال قیمتها به خصوص برای خدمات بین المللی کاهش شدیدی پیدا کرد .
رشد چشمگیر تلفنهای همراه در دهه گذشته نشاندهندة اثرگذاری رقابت در سراسردنیا بوده است. در بازار انگلستان 80% خانواده ها حداقل یک تلفن همراه دارند. چهار کاربر GSM هر کدام سهمی برابر در بازار انگلستان دارند .
در ماه مارچ امسال 50 میلیون نفر در انگلستان دارای تلفن همراه بودند و بدین ترتیب این کشور در بازار تلفن همراه در دنیا به مقام ششم رسید . د ر همین ماه شرکت جدیدی خدمات تلفن همراه نسل سوم را عرضه داشت. این شرکت اکنون پنجمین شرکت تلفن همراه در کشور است و تا آخر آگوست بیش از 150000مشتری داشت .
رقابت شدید بین عرضه کنندگان خدمات آنان را وا داشته تا خدمات خود را به سرعت به نقاط کم جمعیت کشور گسترش دهند و همین امر باعث نوآوریهای بسیاری در زمینه بازاریابی و نرخ‌گذاری شده است. یک نتیجه آن عرضه تلفنهای همراه پیش پرداختی بود. بسیاری از مردم که در گذشته قدرت مالی کافی برای خرید تلفن را نداشتند اکنون میتوانستند تلفن همراه پیش پرداختی بخرند . این مثال خوبی از رقابت بین عرضه کنندگان خدمات است که سعی داشتند سهمی را در این زمینه داشته باشند و مزایای پیشرفت در زمینه ارتباطات را به گوشه و کنار اجتماع ما به ارمغان ببرند. آن هم نه از طریقه یارانه بلکه از طریق رقابت .
از هفتاد میلیارد پوند مبلغ سرمایه گذاری شده در عرصة ارتباطات کشور انگلستان از زمان خصوصی سازی BT حدود نیمی از آن سرمایه گذاری خارجی در درون کشور بوده است. از دوازده میلیارد پوند مبلغ سرمایه گذاری شده در صنعت مخابرات انگلستان در دهه نود حدود 90% متعلق به سرمایه گذاری خارجی بود . عدم محدودیت در سرمایه گذاری خارجی نیز به بازار فعال تلفن همراه در کشور ما کمک کرده است: از بین پنج شرکت تلفن همراه سه شرکت خارجی هستند. افراد ذینفع در این سرمایه گذاری مشتریان بودند. محدود کردن سرمایه گذاری خارجی نتیجه ای جز سرمایه سازی در بخشها، تاخیر در عرضه تکنولوژی و خدمات جدید و بالا نگه داشتن قیمتها برای مصرف کنندگان نداشته است.
در لایحه ارتباطات که در ماه جولای امسال به تصویب رسید ما موفق شدیم محدودیتهائی که در زمینه مالکیت افراد خارجی بر خدمات رادیو و تلویزیون بود را برداریم چرا که در آینده نزدیک سرمایه گذاری داخلی افزایش شدیدی پیدا می‌کند .
* لایحه جدید ارتباطات برابر است با ساماندهی در زمینه ارتباطات. آیا بالاخره این تلاقی به واقعیت می پیوندد؟
تلاقی که مردم سالهاست از آن صحبت می‌کنند اکنون در حال تحقق هست. امروزه هر چه بیشتر شاهد تلاقی بین مخابرات و رسانه ها هستیم. به عنوان مثال من از تلفن همراه 3Gبرای تماشای اخبار استفاده می کنم. در این جا نقش کدام قوی تر است مخابرات یا رسانه ها؟ واقعیت این است که امروزه دیگر نمی توان مثل گذشته تفاوتی بین این دو قائل شد. و من فکر می کنم این خیلی مهم است که قانونی داریم که واقعیت بازار را به خوبی نشان می دهد وسعی در نمایاندن تفاوتهای مصنوعی که دیگر وجود ندارند ندارد. به همین خاطر است که دست به تاسیس OFCOM _ دفترارتباطات _ زده ایم تا پنج شرکت موجود در زمینه مخابرات و ارتباطات را به هم نزدیک کنیم.
OFCOM رویکردی واضح و بی طرفانه نسبت به قانون ارتباطات پیش گرفته و باعث تلاقی بیشتر در بازار شده است. OFCOM مثل شرکت اسبق مخابراتی Oftel یک مرکز مستقل است که علائق مشتریان و شهروندان را محور کار خود قرار داده است. ظهور OFCOM بدین معناست که افرادی که بخواهند در هر زمینه ای مثل تلفن همراه 3G سرمایه گذاری کنند به جای مراجعه به دو یا چند شرکت اکنون می توانند به یک شرکت مراجعه کنند.
بدین طریق ما موانع بر سر راه افراد سرمایه گذار را کاهش می دهیم.
* گفته می شود که علت سرمایه گذاری کمتر در 3G و زوال این صنعت هزینه بالای کسب مجوز 3G است (بیش از 100 میلیارد دلار) . شما هم به عنوان یکی از اولین کشورهای که مجوز 3G می دهد این نظرات را قبول دارید؟
نه، اصلاً .البته من این نگرانی ها را به خوبی درک می کنم. در زمانیکه ما این مجوز را خرید و فروش می کردیم محیط بازار با محیطی که اکنون می بینیم متفاوت بود و تصور می کنم ارزش آن را دارد که نگاهی به اتفاقات افتاده در انگلستان بیاندازیم . هدف ما از آن خرید و فروش استفاده مؤثر از آن بخش این طیف وسیع و ایجاد انگیزه برای شرکتهای مختلف جهت ارائه بیشتر خدمات 3G بود اکنون ما یکی از بهترین عرضه کنندگان خدمات 3G در اروپا هستیم. تمام چهار شرکت موجود در زمینه تلفن همراه هنوز باقی هستند و همه آنها متعهد به ارائه خدمات 3G در یک سال ونیم آینده هستند. پس با نگاه به این روند می توان گفت که ما در رسیدن به اهدافی که مشخص کردیم موفق بودیم. هیچ کس این بازار را ترک نکرده است. همه هنوز به تعهدات خود عمل می کنند پس ما در رسیدن به این هدف که حمایت هر چه سریعتر از خدمات پیشرفته بود به موفقیت رسیدیم.
* انتظار آن می رفت که انگلستان با سابقه طولانی در زمینه بخش مخابرات در عرصه باند گسترده (broadband) هم پیش قدم باشد . . .
ما در راه اندازی باند گسترده در انگلستان واقعاً کند عمل کردیم . اگرچه هدفمان این بود که رقابتی‌ترین و وسیع ترین بازار باند گسترده را تا سال 2005 ایجاد کنیم, البته معیارهای لازم برای پیشرفت سریعتر را در نظر آورده ایم . تا اکتبر 2002 ما یک میلیون اتصال به باند گسترده را ثبت کرده بودیم. امروزه بیش از دو و نیم میلیون اتصال به باند گسترده داریم. هر ماه تعداد اتصال به باند گسترده 150000 مورد افزایش می یابد و کلید این موفقیت، رقابت است. در آینده ، من انتظار دارم که رقابت در عرصه خدمات بی سیم باند گسترده عامل دیگری در گسترش این قبیل خدمات و کاهش قیمتها باشد .
* آیا Wi_Fi می تواند چنین کاری انجام دهد؟
بله . تکنولوژی Wi_Fi(بی سیم) خیلی خوب پیشرفت کرده است کاهش زوائد قانونی باعث شده که شرکتهای شبکه عمومی بتوانند از بخشهائی در این حیطه استفاده کنند و از گرفتن مجوز معاف باشند. در کافی شاپها، مراکز حمل و نقل و هتلها در انگلستان جنب و جوش زیادی وجود دارد . سرمایه گذاری روز افزون در Wi_Fi مرا تشویق می کند و باعث به وجود آمدن موج جدیدی از ابداعات و پیشرفتهای تکنولوژیکی می گردد. ورود به عرصه تجارتی از این نوع در انگلستان دسترسی به ابزارهای تکنولوژیکی را در آینده آسان تر می سازد.
* نقش دولت در این تکنولوژی جدید چیست؟
نقش اولیه دولت باید بررسی موانع قانونی بر سر راه گسترش بازار و رفع آن موانع در مواقع غیرضروری باشد. این کاری است که ما در استفاده تجاری از باند 2.4 GHZ انجام دادیم. ما به مصرف کنندگان این اختیار را دادیم که انتخاب کنند آیا آمادگی قبول خدمات مختلف را دارند یا خیر یعنی که بتوانند هنگام صرف قهوه در کافی شاپ یا هنگام انتظار در سالن فرودگاه به اینترنت دسترسی داشته باشند.
یکی از دلایلی که Wi_Fi را جالب توجه می کند و این اطمینان را بوجود می آورد که شرایط بازار جلوی رشد آن را نمی گیرد این است که این تکنولوژی قابل دسترس همگان است و می تواند خدمات باند گسترده را در اختیار استفاده کنندگان بسیاری مثل مدارس، مراکز بهداشتی و حتی طبقات پائین جامعه قرار دهد.
* به نظر شما آیا Wi_Fi و 3G میتوانند با هم کنار بیایند؟
بعضی از مفسران اعتقاد دارند که Wi_Fi تهدیدی است برای گسترش بازار 3G در سراسر دنیا . من با این گفته موافق نیستم. من این دو تکنولوژی را مکمل هم می دانم و به نظر من قابلیتهای متفاوتی دارند _ 3G نوعی تلفن همراه است در حالیکه Wi_Fi دسترسی سریع به اطلاعات را برای افرادی که دور از محل کار و یا شبکه خود هستند فراهم می آورد. شواهدی وجود دارد که نشان می دهد بازار هم به همین شکل به آن نظر می اندازد _ سردمداران بازار Wi_Fi در انگلستان به نظر همان شرکتهای تلفن همراه هستند و Wi_Fi را به عنوان بخشی از خدمات خود که متناسب نیازهای مصرف کنندگان مختلف است عرضه می کنند .
- ۸۴/۰۲/۱۲