ITanalyze

زهرا آقاجانی* - ایرنا- فناوری بلاکچین که در اصل برای ارزهای رمزنگاری شده مانند بیت‌کوین توسعه یافته بود، به راه‌حلی تبدیل شده است که اعتماد و شفافیت را در صنایع مختلف ارائه می‌دهد. این فناوری تاکنون عمدتا در صنایع غذایی، داروسازی و بهداشت، کالاهای لوکس و با ارزش بالا، خودروسازی و بازاریابی و تبلیغات بکار گرفته شده است.

با رشد و توسعه صنعت حمل‌ونقل و لجستیک، نیاز به اعتماد و شفافیت در فضای این کسب‌وکار بسیار مهمتر از گذشته شده است. مشتریان بیش از هر دوره دیگری خواهان اطمینان از دریافت به‌موقع و ایمن کالاهای مورد نیاز خود هستند. این میسر نمی‌شود مگر اینکه کسب‌وکارها دید کامل و شفافی نسبت به وضعیت کالاها در زنجیره تامین خود داشته باشند. اینجاست که فناوری بلاکچین وارد عمل شده و راهکار ارائه می‌دهد.

فناوری بلاکچین که در اصل برای ارزهای رمزنگاری شده مانند بیت‌کوین توسعه یافته بود، به راه‌حلی تبدیل شده است که اعتماد و شفافیت را در صنایع مختلف ارائه می‌دهد. این فناوری تاکنون عمدتا در صنایع غذایی، داروسازی و بهداشت، کالاهای لوکس و با ارزش بالا، خودروسازی و بازاریابی و تبلیغات بکار گرفته شده است. بر اساس گزارش مجمع جهانی اقتصاد، اجرای گسترده بلاکچین می‌تواند تجارت جهانی را طی ۱۰ سال آینده با حذف موانع تجاری و کوتاه کردن فرآیندهای دست و پاگیر، یک تریلیون دلار افزایش دهد.

اگرچه کاربرد عمده بلاکچین در حوزه امور مالی است، اما باید توجه داشت که این فناوری، به‌خصوص در مدیریت جریان‌های کالایی و جریان‌های اطلاعاتی مربوط به آن در زنجیره‌های تامین، یعنی لجستیک و حمل‌ونقل نقش مهمی پیدا کرده است. به طوری که بر اساس نتایج نظرسنجی انجمن بهره‌وری و کیفیت آمریکا در سال ۲۰۲۰ از متخصصین زنجیره تامین، بیشترین میزان استفاده از راه‌حل‌های نرم‌افزاری بلاکچین به ترتیب مربوط به لجستیک (۵۸ درصد)، تدارکات (۳۱ درصد) و برنامه‌ریزی زنجیره تامین (۲۹ درصد) بوده است.

در رابطه با کارکرد بلاکچین باید گفت که این فناوری با ایجاد یک پایگاه داده غیرمتمرکز و غیرقابل تغییر، تضمین می‌کند که تمام اطلاعات مربوط به یک محموله ثبت شده و قابل تغییر یا دستکاری نیست. این بدان معنی است که هر مرحله از فرآیند لجستیک، از مبدا تا مقصد نهایی، قابل رصد و ردیابی است. با پیاده‌سازی فناوری بلاکچین، شرکت‌های حمل‌ونقل و لجستیک می‌توانند به صورت بروز و بلادرنگ، دید کاملی نسبت به جابه‌جایی کالا ایجاد کرده و اعتماد مشتریان و شرکای تجاری خود را جلب کنند.

در واقع ایجاد اعتماد و شفافیت در صنعت لجستیک برای رشد و پایداری آن ضروری است. فناوری بلاکچین راه‌حل ایمن و قابل اعتمادی را فراهم می‌کند که کسب‌وکارها را قادر می‌سازد تا یکپارچه و شفاف کالاها را تضمین کنند. این شفافیت نه تنها کارایی عملیات را افزایش می‌دهد، بلکه خطرات کلاهبرداری، سرقت و جعل را نیز به حداقل می‌رساند. باید گفت فناوری بلاک‌چین بواسطه ایجاد قابلیت ردیابی و رصد تمامی تراکنش‌ها، عملکرد صنعت لجستیک را متحول می‌کند.

طبق گزارش موسسه تحقیقات بازار استلار[۱]، اندازه بازار لجستیک بلاکچین در سال ۲۰۲۳ به ۱۳.۳۹ میلیارد دلار رسیده است و انتظار می‌رود اندازه این بازار با رشد ۵۸ درصدی از سال ۲۰۲۴ تا ۲۰۳۰ به حدود ۳۲۹.۳۴ میلیارد دلار برسد و می‌توان گفت عصر جدیدی را برای صنعت لجستیک رقم خواهد زد. به گونه‌ای که گفته می‌شود اگر بازیگران حوزه‌های مختلف حمل‌ونقل، توزیع و لجستیک از آن غفلت کنند، بی‌گمان از گردونه رقابت خارج خواهند شد.

بزرگترین بازار بلاکچین در بخش لجستیک مربوط به کشور ایالات متحده است. پذیرش زود هنگام فناوری‌های بلاکچین در آمریکای شمالی و همچنین ظهور ارائه‌دهندگان مختلف در زمینه فناوری بلاک‌چین، در سال‌های آتی نیز به افزایش سهم کلی بازار در این منطقه کمک خواهد کرد. همچنین منطقه آسیا- اقیانوسیه (شامل چین، هند، ژاپن،کره جنوبی، استرالیا و غیره) بیشترین نرخ رشد سالانه این بازار را تجربه خواهد کرد.

این میزان رشد ناشی از پیشرفت‌های تجاری منطقه، افزایش نفوذ تجارت الکترونیک و علاوه بر آن افزایش استانداردهای زندگی و درآمد سرانه در هند، ژاپن، چین و کشورهای آسه‌آن خواهد بود. در این بین، چین با سهم بازاری ۵۰ درصدی در این منطقه پیشتاز می‌باشد که دلیل آن رونق بخش صنعت و افزایش تجارت الکترونیک در این کشور است.

با توجه به اینکه راه‌حل‌های فناوری بلاکچین توسط شرکت‌های نرم‌افزاری و فناورانه جهت استفاده توسط کسب‌وکارها توسعه می‌یابد، بزرگترین بازیگران ارایه‌دهنده این راه‌حل‌ها عمدتا شامل شرکت‌های پیشتاز جهان در این حوزه نظیر آی.‌بی.ام[۲] (هند)، سپ[۳] (آلمان)، مایکروسافت[۴] (ایالات متحده)، ای.دبلیو.اس[۵] و اینتل[۶] (ایالات متحده) هستند. در کنار این شرکت‌ها، بازیگران مهم دیگری همچون اوراکل[۷] (ایالات متحده)، بیت‌فری[۸] (هلند)، سِگِکا[۹] (بلژیک)، ارث‌پورت[۱۰] (انگلستان)، گاردتایم[۱۱] (استونی)، هلدینگ دارایی دیجیتال[۱۲] (ایالات متحده) و هواوی[۱۳] (چین) نیز در این بازار فعالیت دارند.

در مورد بخش مسلط بر بازار بلاکچین در حوزه لجستیک باید گفت این فناوری فعلا بیشتر در بخش بنگاه به بنگاه (B۲B) به کار گرفته می‌شود که انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۷ این روند به همین منوال ادامه یابد. پیش‌بینی شده است تا سال ۲۰۲۷ این فناوری در بخش بنگاه به مصرف‌کننده (B۲C) نیز رشد داشته باشد (تا ۲۶ درصد) که البته عواملی نظیر مقررات دولتی، قیمت سوخت و هزینه‌های حمل‌ونقل مهم‌ترین موانع گسترش این بخش از بازار به شمار می‌روند.

در ارتباط با تجربیات موفق استفاده از فناوری بلاکچین در حوزه حمل‌ونقل و لجستیک در شرکت‌های برتر این حوزه تجربیات متعددی وجود دارد که عمده آنها به صورت آزمایشی و موردی به اجرا درآمده‌اند. برخی از این تجربیات به شرح زیر هستند:

ردیابی موجودی انبار (ردیابی گوشت‌های ارسالی از مبداء چین و انبه ارسالی از مبدا مکزیک برای شرکت‌های والمارت و نستله و ردیابی روغن پالم ارسالی از نقاط مختلف جهان برای یونیلیور به کمک سیستم طراحی شده توسط شرکت آی.بی.ام)؛

بهبود عملیات حمل‌ونقل و ساده‌سازی نظارت بر جابجای محموله‌های شرکت‌های باربری بین‌المللی (نظارت بر جابجایی محموله‌های شرکت کشتیرانی معظم مرسک[۱۴] توسط سیستم طراحی شده شرکت آی.بی.ام)؛

صدور صورت‌حساب و پرداخت برای کسب‌وکارها و از جمله صنعت لجستیک (پلتفرم بلاکچین شرکت تالی‌استیکز[۱۵] و پلتفرم پرداخت شرکت ویزا برای عملیات پرداخت)؛

افزایش شفافیت و بررسی اعتبار اطلاعات در حمل‌ونقل (پلتفرم شرکت پراوننس[۱۶])؛

ایجاد بازار عادلانه برای حمل‌ونقل و استفاده از قراردادهای هوشمند (استفاده از پلتفرم شرکت شیپ‌چین[۱۷] در راستای مذاکره برای اطمینان از رفتارهای تجاری منصفانه در زنجیره تامین برخی محصولات مثل نارگیل و ماهی تن)؛

حل‌وفصل اختلافات ناشی از تاخیر یا گم شدن کالاها در حمل‌ونقل و دشوارهای ناظر بر حسابرسی‌های لازم (برنامه ابتکاری شرکت فدکس جهت ذخیره‌سازی ایمن سوابق برای حل‌وفصل اختلافات احتمالی با مشتریان)؛

بهینه‌سازی هزینه‌های مربوط به تشریفات اداری حمل‌ونقل (مدیریت هزینه‌های اداری عملیات حمل‌ونقل برون‌مرزی شرکت‌های شرکت‌های تجارت الکترونیک علی‌بابا و آمازون).

یکی از مهم‌ترین مزیت‌های استفاده از بلاکچین در لجستیک، ساده‌سازی پردازش اسناد و کاهش هزینه‌های اداری عملیات لجستیک است؛ چراکه بر اساس برآوردهای موجود، به طور متوسط ۱۰ درصد از مجموع فاکتورهای صادر شده در بخش حمل‌ونقل، حاوی داده‌های اشتباه است که منجر به اختلافات و سایر ناکارآمدی های فرآیندی در بخش لجستیک می‌شود.

همچنین از دیگر مزایای این فناوری می‌توان به امکان ردیابی و رصد وضعیت محموله‌ها به صورت لحظه‌ای در سرتاسر زنجیره تامین، شناسایی محصولات معیوب و ممانعت از فساد کالا با تسریع عملیات، کنترل خودکار فرآیندهای فروش در لجستیک، استفاده از اینترنت اشیا، افزایش بهره‌وری حمل بار و کاهش حمل‌های یکسربار-یکسر خالی، تحویل سریع‌تر کالا و تسریع محاسبات مالی و رفع چالش‌های ناظر بر عملیات پرداخت در لجستیک اشاره نمود.

تا به اینجا در مورد مزایا و منافع استفاده از بلاک‌چین در لجستیک و زنجیره تامین بحث شد. اما با وجود تمام این نقاط قوت، استفاده از این فناوری در زنجیره تامین با برخی چالش‌ها و محدودیت‌ها نیز مواجه است که باید به آن‌ها توجه شود. یکی از این چالش‌ها نیاز به سرمایه‌گذاری بالا برای پیاده‌سازی این فناوری است. پیش‌بینی‌ها حاکی است که هزینه‌های مترتب توسعه راه‌حل‌های بلاک‌چین در سال‌های آتی به رشد فزاینده خود ادامه خواهد داد و مقدار آن تا سال ۲۰۲۴ به ۱۹ میلیارد دلار خواهد رسید. این رقم برای سال ۲۰۲۱ معادل ۶.۶ میلیارد دلار بوده است که نشان از افزایش سه برابری آن در طول بازه سه‌ساله مزبور دارد. از دیگر چالش‌های مترتب توسعه بلاک‌چین می‌توان به لزوم جلب رضایت تمامی شرکای زنجیره برای پیوستن به سیستم بلاک‌چین، نیاز به برنامه ریزی برای مدیریت تغییر جهت انطباق با الزامات بلاک‌چین اشاره نمود.

در مورد چگونگی ورود بلاک‌چین به صنعت لجستیک و گسترش آن باید گفت به طور کلی این فناوری از طریق دو نهاد [۱۸]BiTA (اتحادی برای استفاده از بلاک‌چین در حمل‌ونقل) و MOBI[۱۹] (ابتکاری برای بکارگیری بلاک‌چین در حوزه جابجایی) توانایی ورود در این صنعت را دارد که در ادامه به آنها پرداخته می‌شود.

اتحاد برای بلاک‌چین در حمل‌ونقل در واقع یک سازمان عضو محور متشکل از کلیه فعالین صنعت لجستیک است که تشکیل آن از جمله دلایل اصلی پیشرفت و پذیرش سریع بلاکچین در عرصه حمل‌ونقل نسبت به صنایع دیگر می‌باشد. این در سال ۲۰۱۷ تاسیس شد و خیلی سریع به یکی از بزرگترین اتحادهای تجاری بلاکچین جهان تبدیل شد.

این نهاد بیش از ۵۰۰ عضو در بیش از ۲۵ کشور دنیا دارد که مجموع درآمد سالانه آنها افزون بر یک تریلیون دلار می‌باشد.

وظیفه‌ی آن تدوین استانداردهای مشترک برای کاربرد بلاک‌چین در صنعت لجستیک، آموزش اعضا در جهت بهبود استفاده از شبکه‌ی بلاک‌چین و توسعه‌ی استفاده از این فناوری است. ابتکار بلاک‌چین باز برای جابجایی، نهاد غیرانتفاعی است که استارتاپ‌ها، شرکت‌های دولتی و خصوصی و همه بازیگران شرکتی این حوزه را دربرمی‌گیرد. این سازمان سعی می‌کند تا قواعد و استاندارهایی برای گسترش استفاده از شبکه‌ی بلاکچین در صنعت حمل‌ونقل ایجاد کند.

فناوری بلاکچین در صنعت لجستیک دارای پتانسیل بالایی برای تحول آفرینی در این حوزه است که برخی از مهمترین آنها عبارتند از:

قابلیت همکاری برای توسعه استانداردها و پروتکل‌ها جهت همکاری بین ذینفعان صنعت لجستیک؛

افزایش شفافیت و اتوماسیون زنجیره تامین به کمک ادغام بلاکچین با فناوری اینترنت اشیاء؛

امکان تجزیه و تحلیل داده‌های ثبت شده در بلاکچین به کمک هوش مصنوعی برای شناسایی الگوها، پیش‌بینی تقاضا و بهینه سازی مسیرهای حمل و سطوح موجودی؛

ارتقای پایداری و لجستیک سبز بواسطه امکان به تأیید منشاء و تأثیرات زیست محیطی محصولات به منظور انتخاب‌های آگاهانه از سوی مصرف‌کنندگان؛

تامین مالی زنجیره تامین بواسطه انجام تراکنش‌های امن و شفاف بین خریداران، فروشندگان و موسسات مالی و کاهش خطرات تقلب و عدم پرداخت.

فناوری بلاکچین قابلیت این را دارد که در آینده لجستیک را متحول کند و مزایای قابل توجهی را نسبت به راه‌حل‌های سنتی ارائه دهد.

اکنون بسیاری از بزرگترین بازیگران صنعت لجستیک، فعالیت بر پایه بلاک‌چین را قبول کرده و در حال صرف منابع برای تشویق دیگران به استفاده از آن‌ هستند. بدیهی است بلاکچین به‌عنوان یک فناوری جدید، هنوز در مراحل اولیه خود است و مدتی طول می‌کشد تا بشر شاهد استفاده گسترده کسب‌وکارها از این فناوری باشد. اما قابل پیش‌بینی است که بلاکچین با رویکرد کارآمد خود در مدیریت اطلاعات کسب‌وکارها، در آینده می‌تواند راهگشای بسیاری از مشکلات باشد که صنعت لجستیک (نظیر عدم شفافیت در فرآیندها، چالش در ردیابی و رصد کالاها در زنجیره تامین، عدم اطمینان کامل از صحت و دقت تراکنش‌ها و مشکلات پرداخت‌ها) به مدت چندین دهه با آنها مواجه بوده است.

[۱] Stellar Market Research

[۲] IBM

[۳] SAP

[۴] Microsoft

[۵] AWS

[۶] Intel

[۷] Oracle

[۸] Bitfury

[۹] Cegeka

[۱۰] Earthport

[۱۱] Guardtime

[۱۲] Digital Asset Holdings

[۱۳] Huawei

[۱۴] Maersk

[۱۵] Tallysticks

[۱۶] Provenance

[۱۷] ShipChain

[۱۸] Blockchain in Transport Alliance (BiTA)

[۱۹] Mobility Open Blockchain Initiative (MOBI)

* استادیار موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی

چین از سیم‌کارت‌های مجهز به فناوری زنجیره‌بلاکی رونمایی کرد. این سیم‌کارت جدید موسوم به Bsim، در واقع ادغام یک سیم‌کارت و یک کارت‌بانکی است که دسترسی ایمن‌تر و راحت‌تر به فناوری وب‌۳ و دنیای مجازی (متاوِرس) را فراهم می‌کند

به گزارش خبرگزاری برنا چین از سیم‌کارت‌های مجهز به فناوری زنجیره‌بلاکی رونمایی کرد. این سیم‌کارت جدید موسوم به Bsim، در واقع ادغام یک سیم‌کارت و یک کارت‌بانکی است که دسترسی ایمن‌تر و راحت‌تر به فناوری وب‌۳ و دنیای مجازی (متاوِرس) را فراهم می‌کند. این سیم‌کارت شبیه سیم‌کارت‌های سنتی است، اما فضای ذخیره‌سازی آن ۱۰ تا ۲۰ برابر بزرگ‌تر است و قدرت محاسباتی آن ۱۰ برابر قوی‌تر است و می‌تواند خطرات حمله‌های سایبری مخرب را کاهش دهد؛ همچنین به‌عنوان دروازه ورود به وب‌۳، به بهبود مدیریت اقتصاد دیجیتال کمک می‌کند. چین قصد دارد استفاده از سیم‌کارت‌های جدید را در صدور گواهینامه‌های شناسایی دیجیتال، اینترنت اشیا و مدیریت دارایی‌های دنیای مجازی (متاورس) و سایر برنامه‌ها ترویج دهد. گفتنی‌ست تا پایان سال ۲۰۲۲، اقتصاد دیجیتال چین به ۷/۱ تریلیون دلار آمریکا رسید و در رتبه دوم جهان قرار گرفت و نسبت آن در تولید ناخالص داخلی کشور به ۴۱/۵ درصد افزایش یافت. زنجیره‌بلوکی، نقشی حیاتی در تقویت اقتصاد دیجیتال ایفا می‌کند.

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با تأکید بر حمایت از فعالین بلاکچین گفت: از هر پیشنهاد فعالین این حوزه در ارتقای شفافیت تجارت الکترونیکی و رفع مشکلات تجارت کشور استقبال و زیرساخت‌های قانونی لازم را فراهم خواهیم کرد.

به گزارش ایرنا، علیرضا شاه‌میرزایی در «همایش ملی فناوری بلاکچین، حقوق تجاری آن با رویکرد توسعه صادرات کالا» ضمن بیان مزیت‌های بلاکچین، نظیر غیرمتمرکز بودن و انکارناپدیری افزود: در سطح بین المللی می شود از این قابلیت برای کاهش قدرت دولت‌های مداخله گر و استکباری که اقدام به تحریم و تهدید ملت‌ها می‌کنند، استفاده کرد.

معاون وزیر صمت ایران ادامه داد: استفاده از فناوری بلاکچین نباید به ماینینگ محدود شود زیرا ماینینگ چیزی جز صادرات برق نیست.

وی افزود: حتی این فناوری را نباید به رمزارزها محدود کرد و کاربردهای آن بسیار وسیع تر است.

معاون وزیر صمت گفت: در سطح داخلی نیز می‌توان از این فناوری در جهت کنترل رشد نقدینگی استفاده کرد زیرا هزینه رشد نقدینگی را همه مردم می پردازند و از این رو نباید هر بانکی اختیار خلق پول داشته باشد بلکه می‌توان به صورت هوشمند شرایطی را برای خلق پول بانک‌ها قرار داد.

شاه میرزایی با بیان اینکه دولت سیزدهم سیاست‌های جدی و جدیدی در حوزه کنترل رشد نقدینگی و توسعه «تأمین مالی زنجیره‌ای» تصویب کرده و به اجرا گذاشته، افزود: تأمین مالی زنجیره‌ای به حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. این در حالیست که در سال های قبل نزدیک صفر بوده و این امر با همکاری وزارتخانه های اقتصاد و صمت و بانک مرکزی بوده است.

وی افزود: از فناوری بلاکچین در احزار اصالت کالاها و قراردادهای هوشمند می توان استفاده کرد که همگی در «تأمین مالی زنجیره ای» مؤثر هستند.

معاون وزیر صنعت سیاست های وزارت متبوع خود را در حوزه تجارت الکترونیکی، واگذاری حداکثری امور به بخش خصوصی دانست و اعلام کرد تعداد واحدهای صنفی حوزه کسب و کارهای مجازی باید دهها برابر تعداد فعلی اعضای اتحادیه کسب و کارهای مجازی باشد و ابراز امیدواری کرد رییس جدید این اتحادیه (خانم دکتر مهرنوش) که هیأت علمی دانشگاه و فعال این حوزه است و از طرف اتاق اصناف ایران معرفی شده‌، بتواند در زمان کوتاهی تعداد اعضای این اتحادیه را افزایش دهد و از همه فعالان دعوت به مشارکت کند.

شاه میرزایی با بیان اینکه شرکت های بلاکچین، نوعی از شرکت های خدمات کسب و کار هستند افزود: دفتر خدمات کسب و کار وزارت صمت، آماده هرگونه واگذاری امور خدمات کسب و کار به فعالین بخش خصوصی و حمایت های قانونی از این واحدها است.

مطالعه مشترک دانشگاه چارلز داروین (CDU) و دانشگاه تهران در ایران نشان می‌دهد یک «حمله گمراه‌کننده» جدید شناسایی‌شده، امنیت بلاک‌چین مورد استفاده در زیرساخت‌های حیاتی را به‌خطر می‌اندازد.

به گزارش عصر ارتباط این تهدید سایبری به دلیل ماهیت گمراه‌کننده‌اش چنین عنوانی دریافت کرد و تلاش می‌کند ماینرها را فریب دهد. این موضوع را کسانی که ارزهای دیجیتال استخراج می‌کنند و تراکنش‌ها را از طریق بلاک‌چین انجام می‌دهند، تایید می‌کنند.

به طور خاص، این حمله مقداری از قدرت محاسباتی آنها را سرقت کرده و آن را به زنجیره دیگری هدایت می‌کند.

پروفسور مامون اَلازاب، استاد دانشگاه چارلز داروین گفت: «حمله گمراه‌کننده توسط شخصی تنظیم می‌شود که قدرت محاسباتی برخی ماینرها را به زنجیره‌ای دیگر هدایت می‌کند، به طوری که مهاجم می‌تواند از زنجیره اصلی پیشی بگیرد و بنابراین فورک یا شاخه خود را به زنجیره غالب تبدیل کند.»

به گفته اَلازاب، با یک‌سری شکست در رقابت، زنجیره بازیگر تهدید به زنجیره غالب تبدیل می‌شود. این حمله نه تنها از میزان موفقیت بالایی برخوردار است، بلکه میزان موفقیت سایر حملات بلاک‌چین را نیز افزایش می‌دهد.

تصور رایج از امن بودن ارزهای دیجیتال از دسترس مجرمان سایبری، یک اشتباه خطرناک است، الازاب توضیح می‌دهد: «این حمله گمراه‌کننده جدید، همراه با برخی حملات پرمخاطب که میلیون‌ها دلار هزینه داشته‌اند، مشخص کرد فناوری بلاک‌چین، به‌ویژه بیت‌کوین آن‌قدر که ما فکر می‌کنیم، ایمن نیست که برای زیرساخت‌های حیاتی استفاده شود.»

در این رابطه، دو راه‌حل بالقوه، تغییر طراحی و حذف پاداش بلاک یا معرفی پاداش بلوک هم‌سطح، مشابه اتریوم است.

دکتر قادر ابراهیم‌پور، استاد دانشگاه تهران نیز گفت: «اگر اقدامات پیشگیرانه یا جبرانی انجام نشود، این حمله می‌تواند اعتماد به امنیت بلاک‌چین را تضعیف کرده و ارزش آن را پایین بیاورد.

وی افزود: حملات مشابه به یک بلاک‌چین مورد استفاده در زیرساخت‌های حیاتی می‌تواند اثرات مخربی داشته باشد.

مدیرکل دفتر خدمات کسب و کار وزارت صنعت، معدن و تجارت با اعلام برگزاری اولین همایش ملی فناوری بلاکچین، حقوق تجاری آن با رویکرد توسعه صادرات کالا، گفت: متاورس و بلاکچین (زنجیره بلوکی) پیش نیازهای صادرات را متحول کرده است.

به گزارش ایرنا، امیرحسین اسدی با تاکید بر اینکه دنیای حقیقی فعلی ناگزیر به پذیرش دنیای مجازی شده، گفت: این جهان نوین منجر به تغییرات اساسی در روش‌های ورود به بازار شده است. حضور در یک نمایشگاه حقیقی با نصب تجهیزات یک خط تولید چند ۱۰ متری و نمایش نحوه کار در غرفه به بازدیدکننده، کاری غیر منطقی و پرهزینه خواهد بود در حالی که با استفاده از واقعیت مجازی و ابزارهای نوین متاورسی می‌توان همان حس بازدید و استفاده از خط تولید را به بازدیدکننده منتقل کرد.

وی افزود: آنچه در این برهه زمانی نیازمند توجه عمیقی دارد ایجاد و هم‌راستایی با فناوری‌های نوینی است که به نحو مطلوب و ایمن بتوانند پل ارتباطی فی‌مابین دنیای واقعی و مجازی باشند.

اسدی تصریح کرد: در بازار پیچیده بین‌الملل که رقبای هوشمندی بر مبنای روش‌ها و ابزارهای به‌روز علمی و دانشی پا به عرصه صادرات می‌گذارند، نمی‌توان با ساده‌انگاری و استناد به روش‌های سنتی قبلی به موفقیت در این بازارها امیدی داشت. با بیان مسئله، حال می‌توان در جستجوی ارایه راهکارهای اجرایی برای فرهنگ سازی و استفاده صحیح از ابزارهای نوین در تسهیل و هم‌راستایی با دنیای بین‌الملل بود تا کسب و کارها بتوانند با سرعت، امنیت و سهولت دوشادوش رقبای خارجی قدم بردارند. بی شک استفاده از بستر انتقال متمایز اطلاعات با نام «بلاک‌چین» و ابزارهای مستقر بر این بستر منجر به یک انقلاب نوین در ایجاد ارتباط بین دنیای واقعی و مجازی با سرعت بالا خواهد بود.

ایدة برگزاری «اولین همایش ملی فناوری بلاک‌چین، حقوق تجاری آن با رویکرد توسعه صادرات کالا» برای پاسخ‌دهی به این نیاز مبرم در زیست بوم صادراتی کشور شکل گرفت و با محوریت دفتر خدمات کسب و کار وزارت صمت و همکاری اتاق بازرگانی، صنایع معادن و کشاورزی ایران و همفکری با انجمن‌ها، صاحب نظران و فعالین خصوصی این بخش به مرحله اجرا رسید. این همایش در تاریخ دوشنبه ۱۹ دی‌ماه ۱۴۰۱ از ساعت ۱۴ الی ۱۸ در اتاق بازرگانی ایران برگزار خواهد شد.

در این همایش خدمات نوین مدیریت صادرات با تمرکز بر صادرات کالا به عنوان هسته اصلی در مسیر توسعه و توانمندسازی کسب و کارها در نظر گرفته شده است و ابزارهای مستقر بر بستر بلاک‌چین همچون متاورس، واقعیت مجازی، VR و AR، قراردادهای هوشمند، اسناد دیجیتال به عنوان ابزارهای نوین معرفی و به مخاطبان (صاحبان و مدیران کسب و کار) ارایه خواهد شد.

لازم به ذکر است شرط لازم برای استفاده از یک ابزار کاربردی بودن آن و شرط کافی توانایی استفاده صحیح از ابزار در فرآیند صادرات است. در این همایش سعی خواهد شد تا در زمان محدود، طی سه بخش این ابزار کارآمد به مخاطبان معرفی و موانع و مزایای آن بررسی شود.

در حاشیه این رویداد انجمن‌ها و شرکت‌های پیشرو در پاویون‌های تخصصی مرتبط خدمات تخصصی مرتبط با بلاک‌چین را به صورت دموی خدمات و محصولات ارایه خواهند داد.

محورهای اصلی شامل فناوری بلاکچین پل ارتباطی بین دنیای واقعی و مجازی در صادرات نوین کالا، خدمات نوین مدیریت صادرات بر بستر بلاک‌چین (متاورس، واقعیت مجازی، قراردادهای هوشمند، اسناد تجاری دیجیتال و NFT) و چالش‌های تقنینی و حقوقی استفاده از ابزارهای نوین بر بستر بلاکچین در صادرات کالا است.

معاون محیط زیست، زیرساخت و نوآوری شهری مرکز مطالعات شهرداری از بررسی نحوه استفاده شهرداری از بلاک‌چین خبر داد.

به گزارش خبرگزاری مهر، علیرضا نوری از بررسی نحوه استفاده شهرداری از بلاک‌چین خبر داد و با تأکید بر اینکه با طیف گسترده‌ای از فناوری‌ها مواجه هستیم، گفت: این فناوری‌ها را باید بشناسیم و ورود مؤثری داشته باشیم. باید فناوری‌هایی که در اختراعات می‌توان یافت، تحلیل کرد و مالکیت دارایی‌های معنوی را که در دستگاه‌ها به آن توجه می‌شود، توسعه داد که البته در این خصوص باید در ابتدا آموزش را در اولویت قرار دهیم.

معاون محیط زیست، زیرساخت و نوآوری شهری مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران با اعلام اینکه در حوزه فناوری پروژه‌های بسیار خوبی را داریم، تصریح کرد: در این زمینه بلاک‌چین را داشته‌ایم که بازارهای جهانی را تحت تأثیر قرار داده و باید مطالعات پیش‌دستانه را در دستور کار قرار دهیم که حداکثر بهره‌وری را در سال‌های آینده داشته باشیم. در این راستا، نحوه استفاده شهرداری از بلاک‌چین را در مطالعات پیش‌بینی کرده‌ایم که در دست انجام است. سازمان فاوا نیز با ما در این زمینه همکاری می‌کند که بهترین بهره‌برداری را داشته باشیم.

وی اظهار کرد: شهر باید در فضای مجازی شبیه‌سازی شده تا مزایا و معایب آن مشخص و کسب درآمد از این فضا نیز تعیین شود. در این خصوص اتاق‌های فکر در حال برگزاری است که ابعاد اجتماعی گسترده‌ای دارد و مباحث اقتصادی نیز در آن دخیل است؛ لذا به نگاه ویژه نیاز دارد.

گروه کشاورزی دیجیتال پژوهشگاه فضای مجازی با تاکید بر استفاده از فناوری‌های نوظهور در مدیریت آب‌های سطحی، به بررسی نمونه‌هایی از کاربرد فناوری بلاکچین در جهت مقابله با خشکسالی پرداخته است.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از پژوهشگاه فضای مجازی، خشکسالی یکی از بلایای طبیعی غیرقابل پیش‌بینی و پدیده‌ای گسترده است. این رخداد بزرگ مقیاس، تکرارشونده و با ویژگی‌های تصادفی، پیامدهای اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی عظیمی را در سراسر جهان ایجاد می‌کند. بر این اساس درک تأثیر انواع خشکسالی در مقیاس منطقه‌ای و ملی و همچنین تعیین اقدامات کاهشی و استراتژی‌های سازگاری جهت مقابله با خشکسالی امری ضروری به نظر می‌رسد.

به‌طورکلی خشکسالی‌ها به سه دسته خشکسالی هواشناسی، هیدرولوژیکی و کشاورزی طبقه بندی شده‌اند که به ترتیب بر حسب کمبود بارندگی، جریان رودخانه و رطوبت خاک به صورت جداگانه یا با هم، تعریف می‌شوند.

از سوی دیگر از آنجایی که منابع آبی همواره به عنوان یک منبع فیزیکی کمیاب به ویژه در شمال آفریقا، آسیای مرکزی و غرب آسیا مطرح هستند و سیستم مدیریت فعلی آب نیز به دلیل کاهش منابع، پیچیدگی مقررات و افزایش تقاضای آب در جامعه با مشکلات اساسی مواجه است، پایداری این منبع به رکن اساسی مباحث مرتبط با محیط زیست و توسعه تبدیل شده است.

با وجودی که طبق گزارش سومین مجمع جهانی آب، «آب شیرین و پاک» منبع گران‌بها و محدودی جهت دستیابی به توسعه پایدار، رشد اقتصادی، ثبات اجتماعی و کاهش فقر است اما ر حال حاضر امنیت جهانی آب به یک مشکل جدی در سطح جهان تبدیل شده است.

بر این اساس پژوهشگران به دنبال راه حل چنین مشکلی با استفاده از رویکردهای غیر متعارف مانند استفاده از فناوری بلاکچین غیرمتمرکز هستند.

بلاکچین فناوری است که از یک لایه کاربردی مبتنی بر اینترنت تشکیل شده و با استفاده از پروتکل‌های پردازش شده سطوح جدیدی از ساختار را ایجاد می‌کند تا تراکنش‌های اقتصادی شفاف و دموکراتیک فراهم آید.

 

تأثیر فناوری بلاکچین چگونه در مدیریت آب

امروزه تغییرات کامپیوتری به بخش مهمی از بهبود چارچوب‌ها و رویه‌ها تبدیل شده‌است. پیشرفت‌های رو به رشد جدید از جمله بلاکچین، کلان داده‌ها، هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و یادگیری ماشین، به سرعت جایگزین چارچوب‌های قدیمی شده و امکان پیشرفت سریع در جامعه را فراهم می‌کند.

به‌طور خاص، یک زنجیره بلوکی یا یک دفتر کل توزیع شده، در ابتدای زنجیره بلوکی، یک ساختار پیوسته در حال تکامل از سوابق دیجیتال است که با استفاده از پروتکل‌های استاندارد قابل قبول به هم مرتبط هستند. هر بلوک دارای یک هش رمزنگاری جاسازی شده از تراکنش قبلی، یک رکورد زمانی و تبادل اطلاعات است.

بلاکچین یک ترکیب یکپارچه ابداعی است که می‌تواند در اشکال مختلف ارائه شود. مزیت فناوری بلاکچین بر بهبود و ایجاد برنامه‌های عملیاتی ساختار یافته جدید و دیجیتالی کردن منابع استوار است.

بلاکچین یا دفتر کل توزیع شده یک نوآوری مرکزی به حساب می‌آید که به عنوان یک ساختار قوی مانع از ایجاد اشتباهات مختلف سازمانی می‌شود و به شرکت‌ها و ارگان‌ها این امکان را می‌دهد تا فرآیندهای خود را به شیوه‌های کلی سازمان‌دهی کنند.

از این رو در بخش خدمات آب و کشاورزی بلاکچین می‌تواند شیوه‌های پشتیبانی، نظارتی و ایجاد قوانین را از طریق کامپیوتر مدیریت کند. همچنین بلاکچین می‌تواند در ایجاد یک محیط محرمانه با بازنمایی از واقعیت، مؤثر واقع شود.

لایه زیرزمینی که منابع آبی را در بر می‌گیرد و می‌توان آب را از آن استخراج کرد، بیش از یک دهه است که توسط صنعتگران و کشاورزان مورد بهره‌برداری بیش از حد قرار گرفته و این امر منجر به کاهش شدید سطح آب شده است. اگر این وضعیت ادامه یابد، سطح آب در آینده‌ای نه چندان دور کاهش می‌یابد و به وضعیتی شبیه آب‌شکن می‌رسد.

اما هم اکنون ردیابی سطح آب با کمک بلاکچین و اینترنت اشیا فراهم شده است. هدف پلتفرم‌های بلاکچینی کمک به ردیابی سریع سطح آب است که در نتیجه کشاورزان را قادر می‌سازد تا منابع آبی را به صورت عاقلانه‌تر مصرف کنند.

فناوری بلاکچین از حسگرهای اینترنت اشیا استفاده خواهد کرد؛ این حسگرها داده‌های استخراج آب را به ماهواره‌ها منتقل می‌کنند. در نهایت تمامی این اطلاعات در زمان واقعی در دفتر کل بلاکچین و بلاکچین هوشمند سازگار با مخاطبین ذخیره می‌شود. پلتفرم بلاکچینی جهت استفاده تمام مصرف‌کنندگان آب مانند کشاورزان و سرمایه‌گذاران قابل‌دسترسی خواهد بود.

از آنجایی‌که بلاکچین سیستم ردیابی دقیقی خواهد داشت، لذا از این سیستم جهت صدور سهام آب زیرزمینی نیز استفاده می‌شود. این سهام توسط فعالان منطقه قابل خرید و معامله است. به عنوان مثال TFT آژانس پایداری آب‌های زیرزمینی در دلتای شمالی در آمریکا تشکیل داده است. این آژانس سازمان‌های کوچک‌تر را جهت استفاده پایدار از آب‌های زیرزمینی گرد هم می‌آورد. هدف این همکاری کمک به ایجاد یک سیستم منصفانه است که ردیابی سطح آب را آسان می‌کند. از آنجایی‌که سیستم در زمان واقعی کار خواهد کرد، لذا اطلاعات بسیار معتبر و شفاف خواهند بود.

همچنین پروژه تحقیقاتی مربوط به ساخت سیستم‌های پشتیبانی و تصمیم برای مدیریت آب به منظور جمع آوری داده‌های آب‌های سطحی و زیرزمینی، بهینه سازی جریان کار و تجزیه و تحلیل برای مقابله با چالش‌های مشابه در کالیفرنیا است.

 

آیا فناوری بلاکچین واقعاً کمک کننده است؟

فناوری‌های دیجیتال مانند بلاکچین جهت حل مشکلات پیچیده راه‌حل‌های ساده‌تری ارائه می‌دهد. لذا این فناوری ابتدا بر پیچیدگی‌های سیستم تمرکز دارد. هم‌اکنون یک تیم تحقیقاتی در حال ترسیم نحوه انجام معاملات در NSW بر اساس لایه به لایه و بررسی پیچیدگی‌های سیاست تجارت آب است تا این مسئله تعیین شود که آیا فناوری بلاکچین می‌تواند به اندازه کافی تمام کاستی‌ها را رفع کند و در عین حال اطمینان حاصل کند که تمام قوانین و خط‌مشی لازم را برآورده کرده است یا خیر.

از سوی دیگر در طول سه سال گذشته، شرکت آر وپ پروژه‌های تحقیقاتی را جهت کمک به شرکت‌های برق اجرا کرده است تا چگونگی استفاده از فناوری جهت دستیابی به منابع آبی پایدار را مشخص کند. این پروژه‌ها از نقشه‌برداری گرفته تا استوری‌برد، مانند The Future of Urban Water و Digital Tide به لحاظ رویکرد، متفاوت عمل می‌کنند. لذا داده‌های ثبت‌شده در چنین سیستمی برای افرادی که زیرساخت‌های آبی را طراحی می‌کنند، یا معیشت آنها به پیش‌بینی جریان‌های آینده بستگی دارد، بسیار ارزشمند خواهد بود. همچنین این سیستم می‌تواند امکان بهبود درک عمومی از مکان جریان آب را فراهم کند.

 

فناوری بلاکچین و کمک به کشاورزان جهت مقابله با خشکسالی

در حال حاضر آب به‌عنوان یک دارایی حیاتی در تمامی بخش‌ها به خصوص بخش کشاورزی محسوب می‌شود. منابع آبی به‌طور متوسط جهانی، حدوداً ۷۰ درصد در بخش کشاورزی، ۲۰ درصد در بخش صنعتی و ۱۰ درصد در بخش شرب مصرف می‌شوند. بنابراین، به منظور پیشبرد اهداف اقتصادی، بررسی بخش‌هایی که وابستگی شدیدی به منابع آبی دارند، بسیار ضروری است.

این موضوع اساسی نیازمند یک روش فراگیر و مبتکرانه است که نه تنها در بخش‌های عمومی بلکه در بخش‌های خصوصی نیز قابلیت اجرا داشته و علاوه بر آن در بخش‌های حاشیه‌ای نیز تأثیرگذار باشد. از این رو استفاده از فناوری بلاکچین در راستای حل مشکلات مربوط به صنعت کشاورزی مانند مقابله با خشکسالی، مدیریت شبکه توزیع آب، کاهش خطرات ناشی از کمبود منابع آبی و همچنین نظارت بر سیستم‌های مدیریت منابع آبی به صورت پویا راه حل نسبتاً جدیدی است.

بلاکچین می‌تواند به سازمان‌های فعال در حوزه آب کمک کند تا بر تنظیم صورت حساب‌های مالی و تسویه حساب بدهی‌ها نظارت مؤثر داشته باشد، به الگوهای خشکسالی مختلف دست یابند و همچنین به حفظ درآمد بخش منابع آبی در طول خشکسالی شدید توجه ویژه‌ای داشته باشند.

از آنجایی که ممکن است کشاورزان جهت مقابله با شرایط آب و هوایی خاص و ناگهانی مانند طوفان، خشکسالی و سیلاب‌های شدید آمادگی لازم را نداشته باشند، ضرورت کاربرد تکنولوژی‌های جدیدی مانند بلاکچین بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود.

در همین راستا بیمه کشاورزان در برابر تغییرات آب و هوایی با استفاده از فناوری بلاکچین نمونه یک تلاش بشردوستانه جهت حمایت از کشاورزان با استفاده از تکنولوژی است.

به‌طور مثال ائتلاف Crypto Climate Lemonade یکی از انبوهی از استارت آپ ها و سازمان‌های خصوصی است که به دنبال استفاده از بلاکچین جهت مقابله با چالش‌های اجتماعی و اقتصادی و اقلیمی در سراسر جهان هستند.

بنیاد لیموناد در آفریقا، با استفاده از فناوری بلاکچین چندین پلتفرم مختلف از جمله Avalanche، Chainlink و DAOstack را برنامه‌ریزی است که به جذب مجموعه سرمایه‌گذاری کمک می‌کند که از طریق آن سرمایه‌گذاران می‌توانند مبالغی را جهت بیمه کشاورزان فراهم کنند.

در زیر به نمونه‌هایی از کاربرد فناوری بلاکچین جهت مقابله با خشکسالی در کشورهای پیشرو مانند آمریکا و استرالیا اشاره شده است.

 

الف) کالیفرنیا

شرکت IBM در کالیفرنیا در حال بررسی نحوه استفاده از بلاکچین به شیوه‌ای غیر متعارف است. این شرکت پروژه‌ای را طرح ریزی کرده است که در آن با ادغام دو فناوری بلاکچین و اینترنت اشیا به ردیابی سریع سطح آب کمک کند.

TFT یک سازمان خصوصی است که در راستای حفاظت از اکوسیستم آب شیرین فعالیت دارد. این سازمان با همکاری IBM Research و SweetSense Inc و با استفاده از فناوری بلاکچین می‌تواند به‌طور دقیق سطح آب زیرزمینی در کالیفرنیا را کنترل و ردیابی کند.

 

ب) کلرادو:

در حال حاضر ایالت کلرادو لایحه‌ای را تصویب کرده که زمینه را برای کاربرد فناوری بلاکچین برای مدیریت آب فراهم می‌کند. همچنین در این لایحه سایر فناوری‌های نوظهور مانند سنسورهای راه دور، سیستم‌های ماهواره‌ای و پهپاد مورد مطالعه قرار می‌گیرند. استفاده از این فناوری‌ها نظارت و مدیریت آب‌های سطحی و زیرزمینی را بهبود می‌بخشد. این لایحه در زمانی ارائه شد که ایالات متحده با یکی از بدترین دوره‌های خشکسالی تاریخ خود مواجه است. ایالت‌های غربی بدترین شرایط را داشته، به‌طوری‌که سال ۲۰۲۰ خشک‌ترین یا دومین سال خشک از زمان شروع ثبت رکورد در سال ۱۸۹۵ بوده است.

 

ج) استرالیا:

استرالیا به‌طور گسترده به عنوان یک کشور پیشگام در سطح جهان در زمینه منابع آبی شناخته می‌شود. به‌طور شفاف استرالیا در حوزه بازارهای تجارت آب و فناوری بلاکچین به عنوان یک نهاد حیاتی جهت مدیریت چنین منابع کمیابی در بخش‌های شهری، صنعتی، کشاورزی عمل می‌کند.

 

جمع بندی

در حال حاضر بحران‌های تأمین آب در کشور مانند بحران خشکسالی، تأمین آب شرب شهرها و روستاها و تأمین آب در بخش صنعت و کشاورزی به یک مسئله جدی تبدیل شده است.

کمبود منابع آبی و در پی آن خشکسالی پیامدهای جبران‌ناپذیری را از جمله فرونشست زمین، تخریب اکوسیستم طبیعی دریاچه‌ها و تالاب‌ها، برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی و … به دنبال دارد. از این رو مسئله آب اولین مسئله اساسی کلان در ایران است.

مواردی همچون متوسط بارش سالانه به میزان ۲۵۰ میلی‌متر در ایران، قرارگیری بخش وسیعی از کشور در شرایط آب و هوایی خشک و نیمه‌خشک و همچنین پراکندگی منابع آبی و زمان‌بندی بارندگی به صورت ناهمگون باعث تشدید فزاینده بحران خشکسالی شده‌اند.

پیامد تمامی این چالش‌ها را می‌توان در بحران تالاب‌های بختگان، هامون و جازموریان و دریاچه‌های ارومیه، کاهش فزآینده آب کارون و زاینده‌رود و همچنین خطر فرونشست زمین مشاهده کرد.

در ایران بیش از ۹۰ درصد منابع آبی در بخش کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. لذا بسیاری از مردم در مناطق روستایی و دورافتاده برای گذران زندگی به کشاورزی وابسته هستند. در این راستا لزوم ارائه یک راهکار اثربخش بسیار ضروری به نظر می‌رسد.

فناوری بلاکچین یکی از مؤثرترین شیوه‌ها جهت پاسخ سریع در مدیریت منابع آبی و خشکسالی است. با اضافه شدن بلاکچین، می‌توان شکاف‌های اعتماد و شفافیت حیاتی را پر کرد و ایجاد یک پلتفرم قوی، مقیاس‌پذیر و مقرون‌به‌صرفه برای مدیریت منابع آب زیرزمینی با ارزش در هر نقطه از جهان ممکن شود.

در نهایت می‌توان چنین عنوان کرد که کاربرد فزآینده فناوری‌های نوظهور در اکوسیستم باعث ارائه راه‌حل‌های کاربردی و مدیریتی جهت مقابله با چالش‌های اقلیمی می‌شود. از سوی دیگر عدم ارائه راهکارهای جدید جهت مدیریت خشکسالی و در پی آن تداوم این پدیده می‌تواند موضوع آب را از یک مسئله زیست محیطی در بلندمدت تبدیل به یک موضوع چندبعدی با تأثیرات امنیتی قابل‌توجه خصوصاً در زمینه منازعات قومی و منطقه‌ای کند.

پس ازحمایت رئیس جمهور چین از فناوری بلاک چین در این کشور، چین رهبری این فناوری را در جهان در دست می‌گیرد. این اقدام امکان کنترل این فناوری رو به رشد را به دومین اقتصاد بزرگ جهان در غیاب رقابت سایر مناطق مثل اروپا و آمریکا می دهد.

 به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از سی ان بی سی، پس ازحمایت شی جین پینگ، رئیس جمهور چین از فناوری بلاک چین در این کشور، چین رهبری این فناوری را در جهان در دست می‌گیرد. این اقدام امکان کنترل این فناوری رو به رشد را به دومین اقتصاد بزرگ جهان در غیاب رقابت سایر مناطق مثل اروپا و آمریکا می دهد.

بلاک چین یک فناوری است که با بیت کوین ارز مجازی آغاز شد یک فعالیت عمومی تغییر ناپذیر و غیر قابل دستکاری بود. این فناوری همچنین غیر متمرکز است یعنی تحت مالکیت هیچ کس قرار ندارد.

رئیس جمهور چین در ماه اکتبر طی یک سخنرانی گفت چین نیاز دارد فرصت های ارائه شده توسط بلاک چین را دریابد. وی گفت بلاک چین یک پیشرفت با اهمیت در نوآوری های مستقل از فناوری های اصلی است.

 هیلمنگریک هایلمن، سرپرست تحقیقات تبادلات ارز مجازی گفت:« این یک پیشرفت قابل توجه نه فقط برای چین بلکه برای کل دنیاست».

وی گفت:« کشورها برای شناسایی فناوری های استراتژیک و توسعه مزایای رقابتی پایدار در زمینه هایی مثل هوش مصنوعی و رباتیک با هم رقابت می‌کنند. فناوری بلاک چین حالا با سخنان شی می تواند به این لیست اضافه شود».

 تجارت ارز مجازی از جمله بیت کوین از نظر فنی در چین ممنوع است. ولی تمام فعالیت های ارز مجازی کاملاً ممنوع نیستند. هایلمن تخمین می زند بیش از نیمی از استخراج بیت کوین و سایر ارزهای مجازی در داخل چین صورت می گیرد در حالیکه میلیون ها نفر مالک این ارزهای مجازی هستند و در آن سرمایه گذاری می کنند. استخراج ارزهای مجازی نیاز به کامپیوتر های خاصی دارد که انرژی بالایی مصرف میکنند.

  قیمت بیت کوین پس از سخنان شی افزایش یافت که شاید دلیل آن امید به تسهیل قوانین مربوط به تجارت ارز دیجیتال در چین باشد ولی متخصصان احتمال آن را بعید می دانند. در عوض، شرکت های چینی بر توسعه فناوری بلاک چین تمرکز می کنند. متخصصان این حوزه عقیده دارند دولت چین در آینده بر توسعه فناوری بلاک چین به جای استفاده از ارز مجازی تاکید داشته باشد.

 توسعه فناوری بلاک چین در چین مطمئناً در حال انجام است. از ماه مارس تا کنون بیش از 500 پروژه بلاک چین در چین ثبت شده است. برخی از بزرگترین شرکتهای اینترنت چین از تنسنت گرفته تا هواوی پروژه‌هایی را ثبت کرده اند. این فناوری در مراحل اولیه خود قرار دارد ولی در زمینه‌های مختلفی به آن توجه می شود. چین قصد دارد از این فناوری در زمینه هایی مثل جلوگیری از کلاهبرداری، امنیت غذایی و زنجیره عرضه و همچنین ردیابی کمک های خیریه استفاده کند.

 ظاهراً چین بزرگترین کشوری است که سیاست بلاکچین را به کار گرفته است. سایر مناطق جهان مثل سوئیس و جبل الطارق  سیاست‌های دوستانه‌ای برای تشویق به راه اندازی شرکت های بلاک چین اتخاذ کرده اند.

 ولی کشورهایی مثل آمریکا هنوز سیاستی در این رابطه ندارند. در عوض شرکت‌های خصوصی آمریکا سعی کرده اند پروژه های بلاک چین مانند لیبرای فیس بوک را تشویق کنند. پروژه ارز مجازی این شرکت بزرگ فناوری آمریکا فورا تحت فشار مقامات این کشور قرار گرفت.

 به عقیده متخصصان، سخنرانی شی در حمایت از بلاک چین می تواند سایر کشورها را هم به اتخاذ چنین سیاست‌هایی تشویق کند.

معاون توسعه کارافرینی و اشتغال وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از فراهم شدن تسهیلات ویژه برای کارآفرینان برتر در قالب مصوبه هیات دولت خبر داد و گفت: همچنین بنیاد ملی کارآفرینی در حوزه بلاک چی

به گزارش خبرنگار مهر، عیسی منصوری در مراسم هفته جهانی کارآفرینی که امروز دوشنبه ۲۰ آبان ماه در محل وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برگزار شد، گفت: خرسندم اتفاقات خوبی که در دو سال گذشته رخ داده و با هماهنگی های بخش های مختلف منجر به نقش آفرینی در حوزه کارآفرینی شده است. در سال های اخیر اتفاقاتی در کشور رخ داد و مهمترین موضوع مواجهه کشور با امر تحریم بود که بنگاه های اقتصادی میدان بازی برای فعالیت نداشتند اما در همین شرایط به جای بنگاه ها، کارآفرینان شخصا توانستند فعالیت های خوبی داشته باشند بنابراین رویکرد ما در حمایت از کارآفرینان تغییر کرد و عمدتا معطوف به شخص کارآفرین شد.

وی افزود: در همین راستا  مصوبه ای در حوزه حمایت از کارآفرینان پیشرو توسط دولت در دستور کار قرار گرفت که فرآیند تصویب خود را طی می کند. در قالب این مصوبه برای کسانی که در فرآیند انتخاب کارآفرین برتر به عنوان برگزیده انتخاب می شوند تسهیلات بانکی و همچنین غیربانکی در نظر گرفته شده است.

منصوری ادامه داد: در قالب تصویب نامه حمایت از کارآفرینان پیشرو برای اولین بار برای کسانی که به عنوان کارآفرین پیشرو و برتر انتخاب می شوند کارت هایی صادر می شود که در قالب آن کارآفرینان می توانند بدون وثیقه و ضمانت از تسهیلات بانکی بهره مند شوند.

معاون توسعه کارافرینی و اشتغال وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی  ادامه داد: حمایت از کارآفرینان صرفا معطوف به تسهیلات بانکی نمی شود بلکه این افراد می توانند از تسهیلاتی همچون استفاده از خط سبز گمرک و شرکت در رویدادهای بین المللی بهره مند شوند؛ همچنین شرکت هایی که از حضور کارآفرینان برتر بهره مند می شوند نیز مشمول مزیت هایی از جمله حضور در عرصه های بین المللی خواهند شد.

وی با بیان اینکه کارآفرینان پیشرو در سطح ملی ده نفر و در هر استان نیز به همین میزان و در قالب جشنواره های کارآفرینان برتر ملی انتخاب می شوند، ادامه داد: بنابراین آنچه که در قالب این مصوبه حائز اهمیت است این است که فضای کسب و کار به صورت اختصاصی و مدیر شده برای  کارآفرینان برتر است و امسال کسانی که در جشنواره ملی کارآفرینان برتر به عنوان کارآفرین پیشرو معرفی می شوند می توانند از این مزیت ها بهره مند شوند.

منصوری ادامه داد: همچنین در سال های گذشته کارآفرینانی به عنوان کارآفرین برتر در رویدادهای ملی و استانی معرفی شدند می توانند از این مزیت بهره مند شوند. ضمن اینکه برای شناسی کارآفرینان پیشرو یک سامانه اختصاصی راه اندازی شده تا این افراد در یک فرآیند فنی و به دور از فرصت طلبی انتخاب شوند.

وی در بخش دیگری از اظهاراتش ادامه داد: علاوه بر این در حوزه شکوفایی عرصه کارآفرینی و در راستای نهادسازی برای این امر مهم اقداماتی صورت گرفته که اخیرا در همین راستا بنیاد ملی توسعه کارآفرینی «در حوزه تولید محتوای دیجیتال» راه اندازی شده و هفته آینده نیز قرار است بنیاد ملی توسعه کارآفرینی در حوزه «بلاک چین» راه اندازی شود که در این قالب به جای حمایت از کارآفرینان پس از اجرای ایده و راه اندازی کسب و کار در زمان ارائه ایده و پیش از راه اندازی کسب و کار از آنها حمایت می شود و زمینه حمایت از کارآفرینان در قالب پلتفرم های پیش بینی شده فراهم خواهد شد تا کارآفرین بتواند ایده خود را به مرحله اجرا برساند.

معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی همچنین با تاکید بر اهمیت کارآفرینی از دوران کودکی گفت:کارآفرینی از سنین کودکی شروع می شود که در این زمینه در راستای فرهنگ سازی موضوع کارآفرینی در گروه سنی کودک نیز اقداماتی با مشارکت دستگاه ها صورت گرفته و همین طور در گروه سنی نوجوانی و جوانی اقدام به راه اندازی باشگاه کارآفرینی نوجوان و جوان شده است که توسعه این نهادسازی ها ادامه دار خواهد بود.

منصوری از قوانین فعلی حاکم بر حوزه کارآفرینی در کشور انتقاد کرد و گفت: آنچه تاکنون در حمایت از کارآفرینان امضا شده در قالب مصوبات و قواعد فعلی بوده و در همین زمینه یکی از نیازمندی های مهم کشور در حوزه اصلاح و تنقیح قوانین در حوزه کارآفرینی است. متاسفانه از نظر ما هنوز قواعد بازی در حوزه کارآفرینی تغییر نکرده است.

معاون توسعه کارافرینی و اشتغال وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در ادامه به ارتقا شاخص کارآفرینی ایران در منطقه و جهان اشاره کرد و افزود: جایگاه ایران در حوزه کارآفرینی در منطقه با سه رتبه صعود از ۱۴ به ۱۱ و همچنین با ۱۳ رتبه صعود در رتبه جهانی به ۷۲ ارتقا پیدا کرده است. این سوال مطرح می شود چرا با وجود نواقص فضای کسب و کار کشور رتبه کارآفرینی در ایران بهبود یافته؟ پاسخ به این سوال، این است که آنچه تاکنون در حوزه کارآفرینی صورت گرفته منوط به اقدامات و سیاست های جاری کشور و در حد قواعد و مقررات بوده است و هیچ اتفاقی ناشی از حمایت قانونی صورت نگرفته است.

شرکت خدمات انفورماتیک (وابسته به بانک مرکزی) در راستای ماموریت‌های سازمانی خود و همگام با اهداف راهبردی و سیاست‌های کلان بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، رسما آمادگی بهره‌برداری آزمایشی از "رمزارز ملی پایه‌ریال بر بستر زنجیره بلوک" را اعلام کرد.

به گزارش روابط عمومی شرکت خدمات انفورماتیک، این شرکت از سالیان گذشته مطالعات گسترده‌ای در این حوزه آغاز کرده و با تشکیل کارگروه‌های تخصصی و راه‌اندازی آزمایشگاه‌های فنی، علاوه بر رصد مداوم فناوری، گونه‌های مختلف رمزارز را تولید و کاربری‌های آن را در مقیاس آزمایشی مورد تحلیل و بررسی قرار داده است.

هدف از توسعه‌ زیرساخت "رمزارز ملی پایه‌ریال"، امکان‌سنجی و ارزیابی قابلیت‌های این فناوری در تسهیل مبادلات اقتصادی، افزایش شفافیت و توسعه‌ خدمات مالی و پرداخت در نظام بانکی کشور است.

این زیرساخت پیچیده و استراتژیک که حاصل سال‌ها تلاش و مطالعه متخصصان داخلی کشور است، قابلیت آن را دارد که رمزارز ملی را به پشتوانه‌ پول ملی کشور ایجاد کرده و در فاز نخست در اختیار بانک‌های تجاری کشور قرار دهد تا از آن به عنوان توکن و ابزار پرداخت برای تبادلات، تسویه بین بانکی و توسعه خدمات خود بهره گیرند. بر این اساس بانک‌ها قادر خواهند بود با تعریف انواع قراردادهای هوشمند در این بستر، به توسعه و بهبود زیرساخت خدمات مالی و پرداخت خود، از جمله خدمات مبتنی برکیف پول و پرداخت‌های خرد، اقدام کنند.

بر اساس این گزارش، نسخه عملیاتی این زیرساخت پس از طی دوران آزمون و کسب بازخورد، در سه ماه آینده به صورت یک اکوسیستم باز در اختیار بانک‌ها، شرکت‌های حوزه فناوری و فعالان نظام پولی و بانکی قرار می‌گیرد. شرکت خدمات انفورماتیک به عنوان بازوی فناورانه بانک مرکزی در این فاصله، ضمن استقبال از بهره‌گیری بازخوردها، پیشنهادها و تجارب تمام فعالان و علاقه‌مندان این حوزه در غنابخشی و ارتقای سطح کیفی آن در فاز عملیاتی شدن، از تمامی فعالان دعوت می‌کند تا با بررسی و آزمون این زیرساخت ملی در بهبود عملکرد و توسعه آن مشارکت کنند.

بر اساس این گزارش فناوری زنجیره بلوک و رمزارز، پدیده نسبتا نوظهوری است که از حدود یک دهه پیش در دنیا به عنوان بستر انتقال ارزش و ابزار جایگزین پول معرفی شده است.

فناوری بلاک چین (Blockchain) یکی از جنجالی‌ترین تکنولوژی‌هایی است که در سال‌های اخیر تنها به واسطه یکی از کاربردهایش، یعنی ارزهای رمزنگاری‌شده، توجه زیادی را به خود جلب کرده است؛ در همین رابطه قصد داریم تا تاثیر بلاک چین بر روی دنیای تجارت را دقیق‌تر بررسی کنیم.

فناوری بلاک چین (Blockchain) به صورت ساده زنجیره‌ای در حال رشد از اطلاعات و داده‌های بایگانی‌شده است که در حوزه‌های مختلفی از جمله ارزهای رمز پایه و مجازی کاربرد دارد. در سال‌های اخیر ویژگی‌های منحصر به فرد این تکنولوژی بسیار مورد توجه قرار گرفته و در حالی که برخی از متخصصان دید خوبی نسبت به آن ندارند، عده زیادی از صاحب‌نظران معتقدند که بلاک چین آینده دنیای تجارت را دگرگون می‌کند.

این تکنولوژی امکان ثبت و مدیریت اطلاعات دارایی‌های دیجیتالی افراد را فراهم می‌کند و در حالی که می‌توان داده‌های مختلفی شامل تاریخچه پزشکی، اطلاعات مربوط به بازار سهام و یا حتی یک فایل چند دقیقه‌ای موسیقی را از طریق آن کنترل کرد، امنیت فناوری هم در کنار تنوع در کاربردها باعث بیشتر شدن اعتبار بلاک چین شده است.

البته مشکلات مختلف بازار ارزهای رمز پایه‌ای مانند بیت کوین که به کمک فناوری بلاک چین پشتیبانی می‌شوند، باعث شده تا انتقادهای زیادی در هفته‌های اخیر متوجه آینده چنین پول‌های مجازی شود، اما همانطور که گفتیم به واسطه ویژگی‌های منحصر به فرد بلاک چین، حتی در صورت شکست خوردن ایده این ارزها کاربردهای دیگر فناوری همچنان مورد توجه خواهد بود.

زیبایی فناوری بلاک چین
بریجت ون کرالینگن (Bridget van Kralingen)، از مدیران کمپانی معروف آی بی ام (IBM) در این رابطه می‌گوید که بلاک چین درهای جدیدی را برای توسعه مدل‌های کسب و کار در حوزه‌های مختلفی از سلامت و تغذیه گرفته تا سیستم حکومت‌داری و تجارت جهانی باز می‌کند؛ اما زیبایی اصلی این فناوری به توانایی آن برای ایجاد یک ورژن واحد و مشترک از اکوسیستمی قابل‌اعتماد است.

همانند یک دفتر حساب‌رسی مالیاتی که در اختیار عموم قرار می‌گیرد، شبکه بلاک چین وظیفه مدیریت و تایید صحت اطلاعات مختلف را به جای یک فرد یا گروهی خاص، بر عهده تعداد زیادی از کامپیوترها در سراسر جهان می‌گذارد و عملا امکان دستکاری اطلاعات را برای افراد سودجو از بین می‌برد.

به عنوان مثال اگر قرار باشد که یک تابلو نقاشی را از فردی بخریم، اطلاعات موجود در مورد سابقه و اصالت این اثر چندان دقیق نیست و بیشتر از همه، به اعتماد ما به فروشنده وابسته است‌؛ با این وجود اگر قرار باشد که از تکنولوژی بلاک چین در چنین خریدی استفاده شود، تمامی ‌اطلاعات ثبت‌شده در مورد محصول در دسترس خریدار خواهد بود و هیچ کسی هم نمی‌تواند این اطلاعات را به نفع خودش تغییر دهد.

به همین دلیل است که متخصصانی مانند کرالینگن علاقه زیادی به قابلیت‌ها فناوری بلاک چین نشان داده‌اند، چرا که متمرکز نبودن اطلاعات در دست افراد، کمپانی‌ها و یا حکومت‌های خاص باعث می‌شود که کنترل اطلاعاتی موجود بر روی اشخاص از بین برود.

یک رابط کاربری برای ایجاد اعتماد
کرالینگن از فناوری بلاک چین به عنوان یک رابط کاربری برای شکل دادن به اعتماد میان افراد یاد می‌کند؛ با این وجود برای فراگیر شدن این تکنولوژی در دنیای تجارت و شکل‌گیری مدل‌هایی از کسب و کار و ارتباط بین افراد و دولت‌ها، برخی چالش‌ها باید برطرف شوند.

یکی از این چالش‌ها یکسان نبودن تمامی شبکه‌های بلاک چین است؛ به عنوان مثال شبکه‌های مرتبط با ارزهای رمز پایه معروف، برای ماینینگ و استخراج ارزها نیاز به سیستم‌های کامپیوتری قدرتمندی دارند که این موضوع سرعت نقل و انتقال‌های انجام‌شده در شبکه‌ها را کاهش می‌دهد و مصرف انرژی لازم برای کار با سیستم‌ها را بالا می‌برد.

از طرف دیگر بحث ناشناس بودن شبکه‌ها هم مطرح است که برای انجام فعالیت‌های گسترده در دنیای بیزینس که نوعی شفافیت خاص خود را می‌طلبند، مشکل ایجاد می‌کند. به علاوه،‌ بسیاری از مشتریان احتمالی استفاده از بلاک چین، به فراهم شدن امکان وجود یک شبکه نسبتا بسته علاقه دارند و نمی‌توان گفت که تمامی افراد تمایل دارند که اطلاعات خود را به صورت گسترده در اختیار دیگران قرار دهند.

به دلیل وجود این چالش‌ها، کمپانی‌هایی مانند آی بی ام در تلاش هستند که بلاک چین را با نیازهای واقعی دنیا تطابق دهند و چهار فاکتور مهم حریم خصوصی، مقیاس‌پذیری، امنیت و قابلیت پاسخگویی را برای همه‌گیر شدن این تکنولوژی در حوزه‌های مختلف مورد توجه قرار دهند.

کرالینگن و همکارانش از طریق شرکت آی بی ام در تعداد زیادی از پروژه‌های مربوط به بلاک چین در سراسر جهان فعالیت داشته‌اند و به دلیل پتانسیل بالایی که تکنولوژی مورد نظر دارد، متخصصان معتقدند که یک اقتصاد جدید مبتنی بر فناوری بلاک چین در حال شکل‌گیری است؛ اقتصادی که مشکلات و چالش‌های کنونی تجارت را ندارد و فواید بسیار زیادی برای شهروندان کشورهای مختلف جهان، از جمله کشورهای فقیر خواهد داشت.

منبع: گجت نیوز

ایران می‌تواند با همکاری کشورهایی مانند روسیه و چین از فناوری بلاک‌چین برای بی‌اثر کردن تحریم‌های آمریکا استفاده نماید.

مشرق نوشت: «ارزهای دیجیتال» یا به عبارت دقیق‌تر «ارزهای رمزی» چندین سال است در جهان، و چندین ماه است در ایران، خبرساز شده‌اند و اگرچه بسیاری از مردم از چگونگی کارکرد و جزئیات فنی این ارزها بی‌اطلاع هستند، اما همین افراد علاقه روزافزونی به سرمایه‌گذاری در بازار خرید و فروش این ارزهای جدید نشان می‌دهند. عموم مردم نام «بیت‌کوین» را شنیده‌اند و کم و بیش می‌دانند که این ارز، یک ارز مجازی است و بر خلاف ارزهای سنتی بر پایه طلا، نقره یا هر اساس دیگری نیست. به عبارت دیگر، مردم ممکن است بدانند که ارزهای مجازی، «ارزش ذاتی» ندارند، اما بسیاری از افراد نمی‌دانند که ارزش بالای این ارزها از کجا می‌آید.

ارائه برخی آمارها درباره بیت‌کوین، به عنوان اولین و هم‌چنان شناخته‌شده‌ترین نظام ارز رمزی، برای درک اهمیت این بحث ضرورت دارد. اکنون که این گزارش نوشته می‌شود، هر بیت‌کوین ارزشی بیش از ۷۵۰۰ دلار دارد. این در حالی است که قیمت بیت‌کوین در صعودی دیوانه‌وار در اواسط ماه دسامبر سال گذشته میلادی (۲۰۱۷) حتی تا حدود ۲۰ هزار دلار نیز بالا رفت که نشان از هیجان بازار برای خرید این ارز مجازی داشت. با توجه به این‌که آمار آخرین روزهای ماه می سال ۲۰۱۸ نشان می‌دهد اندکی بیش از ۱۷ میلیون بیت‌کوین تا کنون استخراج شده و در گردش قرار گرفته است. بیت‌کوین‌های در گردش دست‌کم ۱۲۷/۵ میلیارد دلار قیمت دارند. اگرچه تاکید می‌شود که بیت‌کوین ذاتاً ارزشی ندارد، اما وقتی بازاری بیش از ۱۰۰ میلیارد دلاری را ایجاد کرده است، قطعاً می‌تواند موضوع مهمی برای بررسی و آشنایی بیش‌تر باشد.

مشرق پیش از این در گزارش مفصل و جامعی تحت عنوان «ارز دیجیتال» و «بیت‌کوین» چیست و چه تاثیری بر اقتصاد کشورها دارد؟» تعریف، ابعاد فنی و انواع ارزهای دیجیتال، و پیامدهای استفاده از آن‌ها بر اقتصاد داخلی و بین‌المللی را بررسی کرده است. در گزارش پیش رو، ابتدا برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های ارزهای رمزی (یا ارزهای رمزپایه یا ارزهای رمزنگاری‌شده) و سپس امکان استفاده از این ارزها برای دور زدن نظام تحریم‌های آمریکا و مقابله با سلطه نظام‌های فراگیر تراکنش بانکی در جهان بررسی می‌شود.

نوسان قیمت بیت‌کوین (به دلار) طی یک سال گذشته و رسیدن آن به حدود ۲۰ هزار دلار در ماه دسامبر سال ۲۰۱۷

 

مهم‌ترین ویژگی‌های ساختار بلاک‌چین

ارزهای رمزی از جهات بسیاری با ارزهای سنتی تفاوت دارند. اگرچه ارزهای سنتی امروز نیز دیگر پشتیبانی طلا یا نقره یا مشابه این‌ها را ندارند و در حقیقت نظام مالی دنیا به نظام «فیات» (نظامی که در آن ارزش ارز صرفاً وابسته به قوانین دولتی و بانکی است) تغییر ماهیت داده است، اما ارزهای رمزی پا را از این نیز فراتر گذاشته‌اند. به عبارت دیگر، درست است که موجودی حساب بانکی شما نیز صرفاً یک عدد است که به خاطر قوانین دولتی و بانکی کشور شما ارزش پیدا می‌کند، اما ارز رمزی حتی تحت پشتیبانی دولت یا بانک شما هم نیست. با این وجود، ارز رمزی، و به عبارت دقیق‌تر، ساختار بلاک‌چین که اساس تمام این ارزهای رمزی است، ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد که مردم و سرمایه‌گذاران را به سوی این نوع ارزها سوق داده‌اند. در این‌جا به برخی از این ویژگی‌ها اشاره می‌شود.

ماهیت غیرمتمرکز بلاک‌چین: اصلی‌ترین ویژگی ارزهای رمزی، غیرمتمرکز بودن آن‌هاست. در حالی که ارزهای سنتی تحت اختیار دولت و بانک مرکزی هستند و این نهادها به عنوان «معتمد» مدیریت و تراکنش‌های این ارزها را به عهده دارند، ارزهای رمزی تحت تسلط هیچ نهاد محوری‌ای نیستند و این خودِ کاربران هستند که ارزش ارز، امنیت شبکه و انجام تراکنش‌ها را تضمین می‌کنند. این تفاوت ماهیتی موجب شده تا بسیاری به ارزهای رمزی روی بیاورند، چراکه از طرفی وابستگی این ارزها به دولت و بانک مرکزی کم است و بنابراین موضوعاتی مانند مالیات، تورم یا حتی هزینه تراکنش خودبه‌خود از میان برداشته می‌شود، و از طرف دیگر، از طریق سازوکار «بلاک‌چِین» (به معنای «زنجیره‌بلوک» که به نوعی پایگاه داده تراکنش‌های ارز رمزی محسوب می‌شود) امکان حمله سایبری به صرفاً یک نهاد متمرکز (بانک) و سودجویی از این طریق عملاً از بین می‌رود.

امنیت و بازگشت‌ناپذیری تراکنش‌ها: ساختار بلاک‌چین (و مکمل آن، استفاده از رمزنگاری پیش‌رفته و پیچیده تصویری) به گونه‌ای است که یک کاربر (مثلاً هکر) نمی‌تواند در تاریخچه آن تغییر ایجاد کند و عملاً احتمال آن‌که سرقت یا سوءاستفاده از بلاک‌چین صورت گیرد (به گونه‌ای که مثلاً با هک کردن شبکه یک بانک و انتقال مبلغ به یک حساب ممکن است) تقریباً صفر است. به عبارت دیگر، امنیت حساب کاربری شما در اتصال به بلاک‌چین به اندازه امنیت دستگاهی است که شما با آن به شبکه متصل می‌شوید؛ هکرها ممکن است بتوانند به دستگاه شما حمله و از حسابتان سوءاستفاده کنند، اما بسیار بعید است که از حمله مستقیم به شبکه بلاک‌چین نتیجه‌ای بگیرد. به قول یکی از کارشناسان در این زمینه: «آدرس [حساب کاربری] بیت‌کوین از «فورت ناکس» [پایگاه نظامی ارتش آمریکا و محل ذخیره بخش بزرگی از ذخیره طلای این کشور] امن‌تر است.»

نامحدودی در سرعت و مسافت: از آن‌جا که شبکه بلاک‌چین هیچ نهاد محوری‌ای ندارد و همه چیز صرفاً روی خود شبکه اتفاق می‌افتد، تراکنش‌ها در این شبکه تقریباً آنی انجام می‌شود و نیازی به عبور از سازوکار بعضاً وقت‌گیر تایید رسمی ندارد. از سوی دیگر، شبکه بلاک‌چین محدودیت مرزی نیز ندارد و هر کس از هر کجای دنیا که به این شبکه متصل شود، می‌تواند در آن، ارز دریافت یا ارسال کند. به این ترتیب، از نظر سرعت و فاصله، هیچ تفاوتی بین ارسال مقداری ارز رمزی به همسایه دیوار به دیوار و یا فردی در آن سوی کره زمین وجود ندارد.

هویت مجهول کاربران: یکی دیگر از ویژگی‌هایی که کاربران را به شدت به ارزهای رمزی علاقه‌مند کرده، عدم اصرار این نظام‌های ارزی بر شناسایی کاربران و صاحبان حساب‌های شبکه است. به عنوان نمونه، بیت‌کوین از کاربران خود نمی‌خواهد که هنگام افتتاح حساب کاربری، هیچ‌گونه مشخصاتی را از خود ارائه دهند. به عبارت دیگر، آن‌چه برای بلاک‌چین بیت‌کوین اهمیت دارد، صرفاً آدرس حساب‌های کاربری (یا به‌اصطلاح آدرس‌های بیت‌کوینی) مبدا و مقصد هستند و این‌که این آدرس‌ها متعلق به چه کسی یا نهادی است، کوچک‌ترین اهمیتی ندارد. 

پیش از پرداختن به ادامه بحث، باید توضیح بدهیم که ارزهای رمزی و ساختار بلاک‌چین دو موضوع کاملاً مستقل هستند. کارشناسان متفق‌القول هستند که فناوری بلاک‌چین به عنوان یک ابداع، می‌تواند دنیای ما را متحول کند و به همین دلیل نیز بسیاری، از این فناوری به عنوان «انقلاب بلاک‌چین» یاد می‌کنند. اگرچه این فناوری با استفاده در حوزه مالی و اقتصادی و به طور خاص، تراکنش‌های ارزهای رمزی، در میان عموم مردم گسترش پیدا کرد، اما کارشناسان معتقدند بلاک‌چین حوزه‌ای بسیار گسترده‌تر و ابداعی فوق‌العاده مهم‌تر از ارزهای رمزی‌ای مانند بیت‌کوین است. تبادل ارزهای رمزی صرفاً یکی از کارهایی است که می‌توان بر بستر فناوری بلاک‌چین انجام داد.

چنان‌که پیش‌تر نیز توضیح داده شد، مهم‌ترین ویژگی ساختار بلاک‌چین، غیرمتمرکز بودن آن است. اکنون لازم است که در این مورد نیز بیش‌تر توضیح بدهیم. بلاک‌چین عبارت است از زنجیره‌ای از بلوک‌های حاوی اطلاعات که در تک‌تک دستگاه‌های متصل به شبکه بلاک‌چین ذخیره شده‌اند. الگوریتم بلاک‌چین به گونه‌ای است که فقط اطلاعاتی را تایید و ثبت می‌کند که در اکثر دستگاه‌های متصل به شبکه یکسان باشند؛ یعنی اطلاعاتی که وارد شبکه بشوند، اما در اکثر دستگاه‌ها معادل آن‌ها وجود نداشته باشد، خودبه‌خود نادرست تلقی شده و از شبکه حذف می‌شوند.

به این ترتیب، امنیت شبکه بلاک‌چین از آن‌جایی تامین می‌شود که برای نفوذ به درون آن، یک کاربر باید اطلاعات موجود در «۵۰ درصد به علاوه یک دستگاه» در شبکه را تغییر دهد. هرچه تعداد کاربران و حجم اطلاعات در بلاک‌چین افزایش می‌یابد، امکان تغییر در بیش از نیمی از دستگاه‌های متصل به شبکه نیز کم‌تر و کم‌تر می‌شود و بنابراین بعد از مدتی، تغییر بلاک‌چین آن‌قدر هزینه‌بر می‌شود که عملاً امکان آن برای هر کسی وجود نخواهد داشت.

بلاک‌چین مانند سیستمی با قفل‌های متعدد است که برای نفوذ در آن باید دست‌کم «نصف به علاوه یک» عدد از این قفل‌ها را باز کرد

 

آژانس امنیت ملی چگونه اطلاعات کاربران بیت‌کوین را رصد می‌کند؟

ناگفته نماند که بیت‌کوین تنها یکی از ارزهای رمزی موجود در دنیاست و صدها ارز رمزی دیگر نیز بر پایه ساختار بلاک‌چین تا کنون ایجاد شده و در میان گروه‌های مختلف مورد استفاده است. مهم‌تر این‌که برخی کارشناسان معتقدند بیت‌کوین (و احتمالاً برخی ارزهای رمزی دیگر) نتوانسته از جاسوسی نهادهای امنیتی آمریکایی نظیر سی‌آی‌ای و آژانس امنیت ملی در امان بماند، و چه‌بسا اصلاً ساخته این نهادهاست. شواهدی که در ادامه ارائه می‌شود به خوبی نشان می‌دهد که بیت‌کوین به عنوان یک نمونه از ارزهای رمزی بر پایه بلاک‌چین اگرچه ممکن است مقابل حملات هکری تا اندازه زیادی ایمن باشد، اما اطلاعات کاربران آن به هیچ عنوان امنیت کافی را ندارد.

اسناد افشاشده توسط ادوارد اسنودن نشان می‌دهد که آژانس امنیت ملی آمریکا دست‌کم از سال ۲۰۱۳ رهگیری کاربران بیت‌کوین را میان سایر ارزهای مجازی، اولویت اول خود قرار دادهو حتی از راه‌های مختلفی نظیر طراحی و انتشار برنامه‌ای با ادعای مخفی کردن هویت کاربران بلاک‌چین بیت‌کوین، توانسته است فرستندگان و گیرندگان این ارز را شناسایی کند. چنان‌که یکی از یادداشت‌های داخلی این آژانس تصریح می‌کند کارکنان این آژانس توانسته‌اند حتی به رمز عبورها، سابقه فعالیت‌های اینترنتی و هم‌چنین آدرس‌های مَک کاربران بیت‌کوین نیز دست‌رسی پیدا کنند. جالب است بدانید اسناد آژانس امنیت ملی نشان می‌دهد که این آژانس با طراحی برنامه‌ای (که در اسناد افشاشده صرفاً با عنوان رمزی «مانکی‌راکت» معرفی شده است) توانسته با ادعای ارائه یک «سرویس غیرغربی مخفی‌کننده هویت کاربران در اینترنت» تعداد چشم‌گیری از کاربران در ایران و چین را به دام بیندازد و اطلاعات آن‌ها را به دست بیاورد.

در حالی که گزارش‌های متعددی از نفوذ آژانس امنیت ملی به درون شبکه بیت‌کوین و حتی انجام عملیات‌های فوق‌العاده پیچیده و نهایتاً شناسایی مخترع (یا مخترعان) این ارز (که صرفاً تحت عنوان مستعار «ساتوشی ناکاموتو» شناخته می‌شود) حکایت دارند «ناتالیا کسپرسکی» موسس شرکت امنیت سایبری «کسپرسکی لَب» (سازنده بسته‌های نرم‌افزار امنیتی کسپرسکی) معتقد است بیت‌کوین اصلاً ابداع آژانس‌های اطلاعاتی آمریکاست و اهدافی نظیر ساخت نسخه دوم دلار (دلار ۲/۰) و استفاده در پروژه‌های محرمانه در پشت آن وجود دارد. وی هم‌چنین تاکید می‌کند که ساتوشی ناکاموتو نیز عنوان گروهی از متخصصان رمزنگاری آمریکاست.

گزارش آژانس امنیت ملی آمریکا درباره نفوذ در میان کاربران ایرانی با پوشش نرم‌افزارهای مخفی کننده هویت در اینترنت

 

تفاوت ارز رمزی غیردولتی با ارز رمزی دولتی

اکنون جای طرح این پرسش است که آیا با توجه به دست‌رسی آژانس‌های اطلاعاتی آمریکایی به شبکه بلاک‌چین ارزهایی مانند بیت‌کوین، هنوز هم می‌توان از این نوع ارزهای رمزی با امنیت بالا و به عنوان ارزی برای تراکنش‌های بین‌المللی استفاده کرد؟

برای پاسخ به این سوال، ارائه این توضیح لازم است که آن‌چه در بالا از نظر مخاطبان محترم گذشت، توضیحاتی درباره ارزهای رمزی بود که عموماً توسط بازیگران غیردولتی ابداع شده‌اند. به عنوان مثال، شواهد و قرائن نشان می‌دهد که بیت‌کوین (اگر ابداع نهادهای جاسوسی آمریکایی نباشد) حاصل کار یک فرد یا تیم غیردولتی است که به‌رغم نبوغ انکارناپذیر، قطعاً منابع محدودی در اختیار داشته است.

طی ماه‌های اخیر، کشورهایی مانند روسیه و ونزوئلا با هدف بی‌اثر کردن تحریم‌های بین‌المللی به عرضه «ارز رمزی دولتی» روی آورده‌اند.اگرچه به دلیل ماهیت جدید، جنجالی و پیچیده ارزهای رمزی، رویکرد واحدی در میان دولت‌ها در قبال این ارزها وجود ندارد اما طی ماه‌های اخیر، بسیاری از کشورهای دنیا به دلایل مختلف حتی اقدام به عرضه «ارز رمزی دولتی» نیز کرده‌اند. صرف‌نظر از «جزایر مارشال» اولین کشوری که یک ارز رمزی را به عنوان ارز رسمی خود معرفی کرده است برخی از کشورهای دیگری که در حال حاضر از ارز رمزی دولتی استفاده می‌کنند، عبارتند از ونزوئلا، اکوادور، چین، سنگال، سنگاپور و تونس. این در حالی است که بسیاری از کشورهای دیگر نیز برنامه خود برای عرضه یک ارز رمزی ملی را اعلام کرده‌اند که این کشورها عبارتند از روسیه، سوئد، ژاپن، استونی و فلسطین.

اگرچه ارز رمزی ملی ماهیتاً گرفتار همان نوع محدودیت‌هایی است که ارزهای رسمی سنتی به آن‌ها گرفتارند، اما ویژگی‌هایی که در بالا به آن‌ها اشاره شد، هم‌چنان می‌توانند ارزهای رمزی را به ابزاری قدرتمند برای استفاده میان دولت‌های خاص تبدیل کنند. به عبارت دیگر، ارز رمزی دولتی ممکن است برای عموم کاربران جذابیتی نداشته باشد، اما برای دولت‌ها مزایایی دارد که موجب شده تا برخی دولت‌ها به فکر استفاده از این نوع ارز برای تبادلات تجاری میان خودشان بیفتند. مهم‌ترین انگیزه این دولت‌ها برای به‌کارگیری ارزهای رمزی، امکان استفاده از این ارزها برای دور زدن تحریم‌های اقتصادی، از تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا گرفته تا تحریم‌های بین‌المللی، است.

به عنوان نمونه، گزارش‌ها حاکی از آن است که ونزوئلا توانسته به اولین کشوری تبدیل شود که یک ارز رمزی دولتی را ایجاد می‌کند. «نیکلاس مادورو» رئیس‌جمهور ونزوئلا اوایل ماه دسامبر سال ۲۰۱۷ برای اولین بار از ایجاد یک ارز رمزی ملی خبر دادو «اِل پِترو» (یا «پترو» به معنای نفت) که گفته می‌شود تحت حمایت کالاهایی مانند نفت، الماس و طلاست، ماه فوریه سال ۲۰۱۸ رسماً عرضه شد. حتی کره شمالی نیز ظاهراً دست به رفتار جالبی زده و چنان‌که در گزارش‌ها آمده است، دارد تا می‌تواند ارز رمزی جمع‌آوری می‌کند (حتی با حمله‌های هکری به ذخیره ارز رمزی کره جنوبی[۲۴]) به این امید که بعدها برای دور زدن تحریم‌های بین‌المللی از آن‌ها استفاده نماید. 

 

چگونه می‌توان با بلاک‌چین، تحریم‌های بین‌المللی را بی‌اثر کرد؟

خبر خوش برای ایرانی‌ها در حوزه ارز رمزی این است که حدود یک ماه پیش، «محمدجواد آذری جهرمی» وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات رسماً اعلام کرد ارز رمزی ملی ایران دارد مراحل آزمایشی را پشت سر می‌گذارد. این یعنی احتمالاً به زودی شاهد عرضه یک ارز رمزی ملی خواهیم بود که می‌تواند در موارد زیادی به کمک اقتصاد ملی بیاید.

چنان‌که گفته شد، یکی دیگر از کشورهایی که به فکر راه‌اندازی یک ارز رمزی ملی است، روسیهاست. «انجمن ارز رمزی و بلاک‌چین روسیه» می‌گوید طبق برنامه، «کریپتوروبل» (به معنای «روبلِ رمزی») قرار است اواسط سال آینده میلادی (۲۰۱۹) رسماً آغاز به کار کند. مقامات روسیه هدف از ایجاد کریپتوروبل را دور زدن تحریم‌های بین‌المللی دانسته‌اند. «سرگئی گلازیف» مشاور اقتصادی پوتین معتقد است: «این ابزار [کریپتوروبل] برای انجام فعالیت‌های حساس به نیابت از دولت، بسیار مناسب است. ما می‌توانیم حساب‌های خود با همتایان‌مان در سراسر دنیا را بدون اهمیت دادن به تحریم‌ها صاف کنیم»

خبر خوش دیگر این‌که، به گزارش خبرگزاری اقتصادی «روس‌بیزنس‌کنسالتینگ»، با توجه به علاقه دو کشور ایران و روسیه به ایجاد ارزهای رمزی ملی، مذاکراتی میان تهران و مسکو برای استفاده از این ارزها با هدف دور زدن تحریم‌های اقتصادی آمریکا در حال انجام است. هدف از این مذاکرات، توافق درباره راه‌هایی است که دو کشور می‌توانند از طریق آن‌ها علاوه بر تبادلات اقتصادی میان خود سیستم بانکی سوئیفت را نیز دور بزنند و عملاً راه را برای تبادلات تجاری با تمام دنیا باز کنند. به این ترتیب مهم‌ترین تحریم‌های اقتصادی آمریکا علیه دو کشور بی‌اثر خواهد شد و عملاً دو کشور می‌توانند وارد بازارهای جهانی بشوند، بدون آن‌که ردپایی از خود به جا بگذارند. 

ناگفته پیداست که استفاده از بیت‌کوین یا ارزهای رمزی دیگری که عموم مردم به آن‌ها دسترسی دارند، قطعاً نمی‌تواند راه‌حلی برای دور زدن تحریم‌های اقتصادی باشد، بلکه کشورهای تحت تحریم آمریکا باید ارزهای رمزی ویژه‌ای را طراحی و ایجاد کنند که دسترسی به آن‌ها کاملاً محدود و کنترل‌شده باشد. هم‌چنین شکی نیست که آمریکا برای نفوذ در هر نظام ارزی‌ای که هدف از آن دور زدن تحریم‌های اقتصادی باشد، تلاش خواهد کرد، اما کشورهایی مانند ایران و روسیه و چین که اصلی‌ترین اهداف تحریمی آمریکا هستند، می‌توانند با همکاری یکدیگر سامانه‌های ارزی میان خود را به گونه‌ای ایمن‌سازی نمایند که آمریکایی‌ها اجازه نفوذ به آن را پیدا نکنند.

این‌جاست که فناوری بلاک‌چین با تمام ویژگی‌های منحصربه‌فردش (از جمله غیرقابل‌شناسایی بودن کاربران و امنیت تراکنش‌ها) به کمک کشورهای تحت تحریم آمریکا می‌آید. البته باید توجه داشت که صرفاً استفاده از فناوری بلاک‌چین نیز حلال مشکلات اقتصادی هیچ کشوری نیست. سرمایه‌گذاری و همکاری فنی قوی میان کشورهای تحت تحریم آمریکا برای استفاده از فناوری بلاک‌چین اگرچه ضروری به نظر می‌رسد و حتماً باید فواید و مضرات احتمالی آن بررسی گردد، اما قطعاً کافی نیست و باید به این راه‌حل در قالب بخشی از سیاست‌های جامع‌تر اقتصاد مقاومتی نگاه کرد

مشاور معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی گفت: بلاک‌چین به لحاظ زیرساخت پردازشی و مصرف انرژی هنوز در نقطه‌ای قرار نگرفته که به‌عنوان زیرساخت، بتواند مورداستفاده عمومی قرار گیرد.

به گزارش پژوهشکده پولی و بانکی، محمد گرکانی نژاد در خصوص نقش نوآوری در صنعت پرداخت کشور، اظهار داشت: در بخش فناوری مستقل در صنعت مالی و پرداخت اتفاقاتی انقلابی در دنیا و ایران در حال وقوع است. خوشبختانه در کشور در این موضوع فاصله زیادی از دنیا نداریم.

وی اظهار داشت: اگر خدمات مالی و بانکی دو دهه گذشته با امروز را مقایسه کنید، تغییرات در پرداخت‌ها، صف بانک‌ها، مشکلات شب عید و غیره مشهود است درحالی‌که در کشور هنوز در خدمات سلامت و بهداشت تغییرات بزرگی مشاهده نمی‌شود و نحوه ارائه و دسترسی مردم از ۱۵ سال گذشته تاکنون تحولی نداشته است و هنوز سرویس ویژه و مکانیزاسیون در این حوزه ارائه نشده است.

مشاور معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی خاطرنشان کرد: اتفاقات انقلابی در حوزه پرداخت در دنیا در حال رخ دادن است که در آینده نزدیک مرزهای سنتی پرداخت و بانکداری تغییر می‌کند و کارکرد بانک‌ها نیز عوض می‌شود.

گرکانی نژاد افزود: وقتی کارکرد بانک عوض شود فعالیت در این بخش با مدل کسب‌وکار سنتی بانکی قابل انجام نیست و باید تغییرات متناسب با شرایط به وجود بیاید که شخصی‌سازی خدمات یکی از نمونه‌های آن است به این معنا که مشتریان بانک انتظار دارند خرید و پرداخت یکپارچه‌ای داشته باشند.

وی در پاسخ به این پرسش که نوآوران صنعت پرداخت در کشور در چه جایگاهی قرار دارند، گفت: فناوری ها در کشور متوجه بخشی از تغییرات دنیا در حوزه مالی و بانکی شده‌ و فعالیت‌های خوبی را در این خصوص انجام داده‌اند.

گرکانی نژاد ادامه داد: رگولاتور نیز به لحاظ مقررات عملکرد مناسبی داشته و رویکرد آن در این بخش بازدارنده نبوده است. ازاین‌رو در کشور شاهد فعالیت استارتآپ ها و کسب‌وکارهای فین‌تکی هستیم که در تلاش برای ارائه خدمات نوین به مردم هستند.

مشاور معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی تأکید کرد: لازم به ذکر است که در این روند برخی حوزه‌ها نیز مغفول مانده‌اند زیرا بیشتر فعالیت‌ها در بخش پرداخت انجام‌شده و به بخش شخصی‌سازی خدمات یا تلفیق بانکداری با تجارت الکترونیک توجه کمتری شده است.

وی در خصوص نقش بلاک چین و ارزهای رمزنگاری‌شده در فناوری نوین در کشور، اظهار داشت: ابتدا این نکته را روشن کنم که زیرساخت ارزهای رمزنگاری‌شده بلاک چین است و این دو از هم مستقل هستند.

گرکانی نژاد افزود: بلاک چین یک فناوری توزیع‌شده همراه با رمز و کد است که کارکردهای قابل‌توجهی در امنیت دارد. البته این فناوری در اوایل راه است و هنوز به بلوغ کامل برای استفاده عمومی نرسیده است.

وی با تأکید بر این‌که فناوری بلاک چین زمان پردازش طولانی دارد، گفت: بلاک چین به لحاظ زیرساخت پردازشی و مصرف انرژی هنوز در نقطه‌ای قرار نگرفته که به‌عنوان زیرساخت بتواند مورداستفاده عمومی قرار گیرد ازاین‌رو پول رمزنگاری‌شده که زیرساخت مبتنی بر بلاک چین دارد از این قاعده مستثنا نیست.

مشاور معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی اذعان کرد: به عقیده من ارزهای رمزنگاری‌شده در کشورها از منطق و قوام کافی برخوردار نیستند و هنوز کاربرد واقعی و مشخصی نداشته و قابلیت عمومی شدن ندارد

با اظهارنظر جدید مقامات امریکایی مبنی بر اعمال شدیدترین تحریم‌ها علیه ایران،حال زمزمه قطع مجدد سیستم سوئیفت قوت گرفته، اما این بار بلاک‌چین‌ها و ارزهای رمزنگار ، اثر تحریم را کمرنگ می‌کنند.

به گزارش خبرنگار مهر، عصر دیروز  پمپئو، وزیر خارجه آمریکا در یک سخنرانی مملو از اتهام‌های بی‌اساس، به اصصلاح راهبرد جدید سیاست خارجی واشنگتن پس از خروج از برجام را در قبال ایران اعلام کرد و تاکید کرد که آمریکا، شدیدترین تحریم های مالی را علیه ایران اعمال خواهد کرد.

 

آینده سوئیفت در ایران چه خواهد شد؟

بر این اساس، اکنون زمزمه‌های توقف دوباره فعالیت سوئیفت و کارگزاری بانکهای دنیا به گوش می‌رسد که اگرچه این بار شاید به روال تحریم‌های اعمال شده در سال‌های ۹۱ و ۹۲ نباشد، اما ممکن است که مجدد برخی از روش‌های آن تکرار شود. در دوران تحریم‌های ظالمانه غرب بر علیه ایران بود که آمریکا، اتصال بانک‌های ایرانی به شبکه سوئیفت را قطع کرد و اجازه تبادل پیام‌های سوئیفتی را به ایران نداد؛ اما اکنون که مجدد زمزمه توقف فعالیت سوئیفت در ایران مطرح شده، بسیاری بر این باورند که راههایی برای نادیده گرفتن سوئیفت وجود دارد و این بار مثل گذشته، تاثیر قطع سوئیفت، خود را در اقتصاد ایران نشان نخواهد داد.

سال ۲۰۱۲ بود که با قطع سوئیفت، ایران امکان دریافت مبالغ صادراتی و پرداخت برای واردات را از دست داد و در داخل کشور، شرکت های ایرانی مجبور به استفاده از روش‌های گران، قدیمی و کند حواله بانکی شدند. البته در این میان دیدگاه دیگری نیز وجود دارد و آن اینکه، به دلیل اصرار اتحادیه اروپا به حفظ برجام، سوئیفت دسترسی ایران به این شبکه را مسدود نخواهد کرد؛ اگرچه به گفته برخی رسانه‌های خارجی، مقامات سوئیفت اعلام کرده‌اند که با تنظیم‌کننده‌های خود در اروپا و امریکا درباره دسترسی یا عدم دسترسی ایران به این شبکه بزرگ بین‌المللی، در شرایط خروج آمریکا از برجام، مشورت خواهند کرد.

در این میان، بلومبرگ نیز در گزارشی که به همین منظور به تازگی منتشر کرده، به صراحت اعلام نموده که اگرچه ممکن است تحریم های آمریکا به طور حتم سرمایه گذاری شرکت های این کشور در ایران را مختل کند؛ اما ایران اگر صادرات نفت را حفظ کند، تحت فشار شدید قرار نخواهد گرفت. در سال ۲۰۱۲ تنها راه دریافت پول نفت ایران حواله بانکی بود اما بانک های زیادی حاضر به همکاری در این قالب با ایران نبودند.

در واقع، این امر باعث شد درآمدهای نفتی ایران از ۹۲.۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۱ به ۵۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۲ برسد و این اُفت درآمد تا سال تصویب برجام ادامه یافت؛ حال اما تحلیلگران بین‌المللی بر این باورند که بدون خروج ایران از سوئیفت، بعید است که از سرگیری تحریم های آمریکا علیه ایران چنین خسارتی را به بار آورد. این یعنی اروپا که اتفاقا در زمینه  افزایش تعرفه فولاد و آلومینیوم با آمریکا دچار مساله شده، مشابه ترامپ در این زمین بازی نمی کند. به این معنا که اگر اروپا دسترسی ایران به سوئیفت را قطع کند، آمریکا می‌تواند این شبکه را هم تحریم کند؛ اما این تحریم برای منافع آمریکا زیان آور است؛ چراکه پیامدهای خوبی برای سیستم مالی جهان ندارد.

 

بلاک‌چین‌هاپس از قطع سوئیفت به کمک ایران می‌آیند

در این میان تحلیلگران بین‌المللی بر این باورند که اگر دسترسی به سوئیفت کاهش یابد، تقاضا برای استفاده از روش‌های جایگزین از جمله استارت‌آپ های بلاک‌چین و راه هایی که بعضی دولت‌های مقتدر در این باره انتخاب کرده‌اند، افزایش پیدا می کند و آنگونه که بلومبرگ اعلام کرده است، روسیه و ایران پیش از این برای استفاده نکردن از دلار در معاملات، سیستم پرداخت بلاکچین را برقرار کرده اند. روسیه هم چنین برای استفاده داخلی جایگزینی برای سوئیفت ایجاد کرده و شرکت‌ها را ملزم به استفاده از آن کرده است، سیستمی که ارسال پیام در آن به مراتب از سوئیفت ارزان تر است.

در عین حال، از سال ۲۰۱۵ چین هم تلاش کرده راه حل داخلی برای پرداخت هایش پیدا کند. این سیستم هنوز مورد استفاده گسترده قرار نگرفته اما می تواند برای دور زدن تحریم ها مفید واقع شود. مشکلات هرچه بیشتر برای سوئیفت یعنی جذابیت هرچه بیشتر این جایگزین‌ها.

بر اساس آنچه که گزارش‌های بین‌المللی نشان می‌دهد، بازگشت به دنیای پیش از سوئیفت غیرقابل تصور نیست؛ به خصوص اینکه سوئیفت با کمک اروپا، می تواند بیطرفی خود را حفظ کرده و به توافق با ایران کمک کند.

 

وضعیت پیام‌های سوئیفتی قبل و بعد از برجام

آنگونه که آمار رسمی دولت نشان می‌دهد، تعداد پیام‌های صادره و وارده سوئیفت در سال ۸۹ معادل ۸۸ هزار و ۶۸ مورد، در سال ۹۰ معادل ۹۲ هزار و ۷۷۸ مورد و در فاصله سال‌های ۹۱ تا ۹۴ نیز صفر بوده است.

اما از سال ۹۴ تعداد پیام‌های صادره و وارده سوئیفت بر اساس اعلام بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران رو به افزایش گذاشته و در این سال به ۲ هزار و ۷۰۰ مورد بالغ گردیده است؛ ضمن اینکه در سال ۹۵ نیز چیزی حدود ۵۵ هزار و ۷۵۱ پیام رد و بدل شده است.

 

سیاست بانک مرکزی در مورد بلاک‌چین‌ها

ناصر حکیمی، معاون فناوری بانک مرکزی با بیان اینکه بیت کوین یک فناوری مبتنی بر بلاک‌چین است، اعلام کرده بود که سیاست بانک‌های مرکزی در کشورهای مختلف در این باره به ثبات نرسیده و باعث شده شاهد برخوردهای متفاوت در این زمینه باشیم.

معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی خاطرنشان کرد: به نظر من ارز رمزنگار در کشور ما به عنوان یک فرصت است که بانک مرکزی در سال ۹۷ در مورد آن به سیاستی واحد خواهد رسید.

وی درباره ارز رمزنگار ملی گفت: این موضوع مطرح شده و در حال بررسی است.

حکیمی همچنین اعلام کرده که سیاست کشور در حوزه ارزهای رمزنگار اواسط امسال اعلام می‌شود؛ این در حالی است که بستر ارزهای رمزنگاری شده یک پلتفرم متن باز است و همین مسئله باعث شده تعداد زیادی رمز ارز ایجاد شود که بخشی از آن‌ها مربوط به ارزهای رمزنگاری شده ملی است. در حال حاضر مسئله‌ای که از اهمیت بالایی برخوردار است به بحث پذیرش این ارز و چرخه گردش آن مربوط است.باید منتظر ماند دید که بانک مرکزی چه زمانی از این ابزار تازه رونمایی خواهد کرد.