ITanalyze

شبنم کهن‌چی - وجود سیم‌کارت‌های بی نام و نشان در جامعه می‌تواند در شکل گرفتن جرایمی مانند کلاهبرداری، آدم‌‌ربایی، هماهنگی و ارتباط ‌گیری در سرقت‌های بزرگ و کوچک نقش ایفا کند. از بین اپراتورهای فعال تلفن همراه در کشور، یک اپراتور وجود دارد که پیشرو در فعال‌سازی سیم‌کارت‌های بی‌هویت است. فعالیت این اپراتور از این منظر سال‌هاست مورد انتقاد رسانه‌ها قرار گرفته، سال‌هاست خبرنگارها درباره تعداد، وضعیت و عملکرد این اپراتور از مسوولانش سوال پرسیدند و هیچ‌گاه جواب شفاف و صریحی دریافت نکردند.

سازمان تنظیم مقررات به‌عنوان نهاد ناظر بر عملکرد اپراتورها، سامانه استعلام تعداد خطوط مشترکان تلفن همراه را راه‌اندازی کرد تا مردم با ثبت اطلاعات شناسایی خود مانند کد ملی از وضعیت مالکیت احتمالی خطوط تلفن همراهی که از وجودشان اطلاع ندارند، باخبر شوند. اما تاکنون گزارش مشروحی از تاثیر راه‌اندازی این سامانه بر کاهش تعداد سیم‌کارت‌های بی‌هویت منتشر نشده است. شما، خودتان تا به حال به این سایت مراجعه کرده‌اید؟  چند نفر از چند ده میلیون دارنده سیم‌کارت را می‌شناسید که از تعداد خطوط تلفن همراهی که به نام‌شان ثبت شده، به‌واسطه این سایت با خبر شده‌اند؟ باید پذیرفت انداختن چنین باری روی دوش مردم، نتیجه‌ای در پی نخواهد داشت. میلیون‌ها کاربر به خاطر تخلف یک یا چند اپراتور باید به یک سایت مراجعه کنند و به‌عنوان ناظر ایفای نقش کنند. درحالی‌که چنین وظیفه‌ای ندارند. اینجا باید پرسید نقش مسوولان در وضع قوانین مناسب برای اپراتورها و نظارت بر عملکرد آنها چیست؟ چرا اپراتور یا اپراتورها به‌سادگی نسبت به قطع سرویس سیم‌کارت‌های بی‌هویت اقدام نمی‌کند؟ چرا این اپراتور فاقد نظارت دقیق و جدی بر فعالیت نمایندگی‌هایش در سطح شهرهاست؟ و مهم‌تر اینکه از فعال بودن سیم‌کارت‌های بی‌نام و نشان چه کسانی سود می‌برند؟

اقداماتی که طی چند ماه اخیر برای ساماندهی به وضعیت سیم‌کارت‌های بی‌هویت انجام شده، عبارت است از راه‌اندازی سامانه استعلام تعداد خطوط مشترکان تلفن‌همراه، ارسال چند پیام‌کوتاه به کاربران تلفن همراه درباره مراجعه به این سامانه، ساخت چند انیمیشن از سوی پلیس فتا، انتشار چند مصاحبه درباره لزوم جمع‌آوری سیم‌کارت‌های بی نام و نشان. نتیجه؟ هنوز سیم‌کارت‌های بی نام و نشان در بازار خرید و فروش می‌شود.

به نظر می‌رسد آنچه مانع سر و سامان دادن به وضعیت سیم‌کارت‌های بی‌هویت می‌شود، چیزی فراتر از بی‌اهمیت قلمداد کردن این موضوع از سوی مسوولان باشد. موضوع هر چه هست، شکی نیست که این سیم‌کارت‌ها به جرایم در جامعه دامن می‌زند. در کنار این مساله، چرا اپراتوری که با تبلیغات گسترده، جایگاه مهم را در بازار ارتباطات سیار دارد از سوی مسوولان مورد پرسش قرار نمی‌گیرد؟ چرا هیچ‌ قانونی برای جریمه اپراتورهایی که خلاف قانون عمل می‌کنند، وجود ندارد؟

نقش سازمان تنظیم مقررات در دفاع از حقوق کاربران، نظارت بر عملکرد اپراتورها و تایید سلامت عملکرد آنها غیر قابل انکار است. شاید دیگر وقت آن رسیده که به جای انتقاد به اپراتور متخلف، به داوری انتقاد کنیم که تخلف اپراتور را نادیده می‌گیرد و در راستای جریمه و تعیین اجبار و الزام برای جلوگیری از فعال کردن سیم‌کارت‌های بی‌هویت کوتاهی می‌کند. شاید هم سازمان تنظیم مقررات با راه‌اندازی سامانه استعلام تعداد خطوط مشترکان تلفن همراه، گمان می‌کند وظیفه‌اش را انجام داده است.(منبع:فناوران)

برخی از مشترکانی که به تازگی سیم‌کارت خود را خریداری کرده‌اند از داشتن مزاحم برای خط صفر خود گله‌مندند.

طی سال‌های گذشته مصوبات متعددی درباره‌ی افرادی که بیش از سه ماه از سیم‌کارت خود استفاده نداشته باشند ابلاغ شد و اینگونه اعلام شد که اگر مشترکی بیش از 90 روز از سیم‌کارت خود استفاده نداشته و آن را شارژ نکند، اپراتور مجاز به مسدود سازی سیم‌کارت و انسداد آن خواهد بود.

در آن دوره درباره دلایل تصویب چنین قانونی اینگونه اعلام شد که نامبرینگ از جمله فضاهای پراهمیت در هر کشور است و به منظور حفظ این فضا که از منافع ملی به شمار می‌رود، لازم است شماره‌هایی که بلااستفاده باقی می‌مانند به شبکه نامبرینگ کشور باز گردانده شوند.

البته در ابتدای راه اپراتورها ترجیح می‌دادند به جای قطع سیم‌کارت‌ها دست نگه دارند تا شاید مشترکان پس از مدتی تصمیم به استفاده مجدد از شماره خود بگیرند و بدین ترتیب برای اپراتور درآمد ایجاد شود، اما به هر صورت در موارد متعدد پس از مدتی اپراتور قانع می‌شد که شماره مربوطه را تخلیه کرده و به لیست شماره‌های باقی‌مانده خود اضافه کنند.

مدیر عامل اپراتور دوم یا ایرانسل دو سال پیش در گفت‌وگویی با ایسنا درباره این موضوع گفته بود: طبق مصوبه‌ی سازمان تنظیم مقررات ارتباطات اگر سیم‌کارتی به مدت 90 روز مورد استفاده‌ای قرار نگیرد، اپراتور مجاز می‌شود که آن شماره را به شبکه خود بازگرداند، اما ما هیچ‌گاه این سه ماه را ملاک قرار نداده‌ایم.

علیرضا قلمبر دزفولی در عین حال اظهار کرده بود: در ابتدا ما در دوره‌ای تنها سیم‌کارت‌هایی که حدود دو تا سه سال هیچ استفاده‌ای از آنها به عمل نیامده بود را به شبکه خود باز می‌گرداندیم که بعدها این عدد به یکسال رسید و به تازگی این عدد به 8 تا 9 ماه کاهش یافته و در پاره‌ای موارد شاید بتوان گفت که برخی سیم‌کارت‌هایی که شش ماه از آنها استفاده نشده نیز به شبکه بازگردانده شده‌اند اما هیچ‌گاه بازه زمانی در نظر گرفته شده کمتر از این مدت نبوده است.

مدیر عامل اپراتور دوم در آن مقطع در پایان در پاسخ به این سوال که در مجموع تاکنون چه تعداد سیم‌کارت ایرانسلی به این دلیل سوخته شده و شماره آنها به اپراتور بازگشته است، گفته بود: شاید از ابتدا تاکنون در مجموع 10 میلیون شماره ما بازیافت شده باشد.

بدین ترتیب در شرایطی که طبق آمارهای رسمی حدود نیمی از سیم‌کارت های ارائه شده کشور در حالت غیر فعال قرار دارند، به واسطه مجوزهای قانونی دست اپراتورها برای بازگرداندن شماره‌های مشترکان کم‌فعالیت به شبکه اپراتوری باز است، اما این موضوع در مواردی مشکلاتی را برای خریداران سیم‌کارت ایجادمی‌کند به گونه‌ای که در موارد متعدد خریداران سیم‌کارت‌های جدید اینگونه اعلام کرده‌اند که پس از خرید سیم‌کارت برای آنها مزاحمت‌های مختلفی ایجاد شده و افراد متفاوتی تماس گرفته و اینگونه عنوان می‌کنند که پیش‌تر این شماره متعلق به فرد دیگری بوده است.

با این شرایط قطعا لازم است متولیان امر یعنی وزارت ارتباطات و بازوی قانون‌گذار آن یعنی سازمان تنظیم مقررات در همان ابتدای راه فکری به حال حل این مشکل بکنند.

علی‌اصغر عمیدیان - رییس سازمان تنظیم مقررات ارتباطات - هفته گذشته در پاسخ به سوال ایسنا در این باره اظهار کرد: پیش از این مصوباتی داشتیم تا براساس آنها اگر فردی به مدت بیش از 90 روز از سیم‌کارت خود استفاده نکرد برای اپراتور این امکان وجود داشته باشد که پس از سه مرحله اخطار بتواند خط فرد را مسترد کند.

وی در عین حال متذکر شد: برهمین اساس اگر سیم کارتی غیرفعال شود برای مدتی نزد اپراتور باقی می‌ماند و پس از آن بار دیگر به فروش می‌رسد. حال اگر فردی سیم کارتی خریداری کرده که به واسطه آن مزاحمتی برای او ایجاد شده است می‌تواند این موضوع را از طریق سامانه 195 پیگیری کند.

در پایان جا دارد به این نکته نیز اشاره شود که طی ماه‌های گذشته با توجه به درخواست اپراتورهای اول و دوم تلفن همراه از سوی سازمان تنظیم مقررات، دو رنج جدید شماره برای همراه اول و ایرانسل اعلام شد تا بدین ترتیب دیگر این دو اپراتور مشکلی در واگذاری شماره‌های جدید نداشته باشند.

هیچ فردی نمی‌تواند بیش از 7 سیم کارت فعال داشته باشد و سیم‌کارت‌های هشتم به بعد، توسط اپراتورها سوزانده می شود
رئیس پلیس فتا ناجا با اشاره به تلاش پلیس، دادستانی و وزارت ارتباطات برای از رده خارج کردن سیم‌کارت‌های بی نام و نشان، از ثبت ۱۱ هزار سیم کارت یکی از اپراتورهای تلفن همراه به نام فردی که به هیچ وجه از این موضوع اطلاع نداشت، خبر داد.
 سردار کمال هادیانفر با اشاره به تلاش پلیس فتا برای روشن کردن اصالت سیم‌کارت‌های تلفن همراه برخی اپراتورها در کشور، با اعلام خبر وجود 2.5 میلیون سیم‌کارت بی نام و نشان در سال گذشته در کشور، اظهار کرد: کسانی که نمی‌خواستند هویتشان شناسایی شود به راحتی با پرداخت 4 هزار تومان بیش از نرخ سیم‌کارت‌های دارای هویت، اقدام به خرید این سیم کارت‌ها از دکه‌های روزنامه‌فروشی می‌کردند.
رئیس پلیس فتا ناجا ادامه داد: ما در گزارش خود از وضعیت موجود که به همکارانمان در معاونت تنظیم مقررات وزارت ارتباطات و دادستانی کشور ارائه شد عنوان کردیم که در حال حاضر فردی در کشور وجود دارد که بدون اطلاع خودش و با جعل و سوءاستفاده از عنوان وی، بیش از 11 هزار سیم‌کارت به نامش ثبت و فعال شده است.
وی افزود: در جلسات برگزار شده مقرر شد که هیچ فردی نمی‌تواند بیش از 7 سیم کارت فعال داشته باشد و سیم‌کارت‌های هشتم به بعد، توسط اپراتورها سوزانده شود تا هر کس به این امر معترض بود، با مراجعه به اپراتورها، اعتراض خود را عنوان کرده و دلایل لزوم در اختیار داشتن این سیم‌کارت‌ها را عنوان کند.
به گزارش تسنیم هادیانفر گفت: در حال حاضر پلیس فتا به شدت به دنبال حذف سیم‌کارت‌های بدون نام و نشان در کشور است و خوشبختانه تعداد این سیم‌کارت‌ها نیز به شدت کاهش یافته و در تلاشیم تا با نام و نشان‌دار کردن تمام سیم‌کارت‌های موجود در کشور، امکان سوءاستفاده از سیم‌کارت‌های تلفن همراه را به حداقل ممکن برسانیم.