فناوریهایی که از زندگی ما رفتند
گوشیهای هوشمند امروزه به جزء حیاتی و جدانشدنی در زندگی مردم تبدیل شدهاند؛ به طوری که تصور زندگی کردن و انجام یا مدیریت کارها بدون آنها به هیچ وجه ممکن نیست. این فناوریهای دلنشین توانستهاند فناوریهای پیشتر از خود را که زمانی در عصرشان فرمانروایی میکردند، از رده خارج کرده یا از پای درآورند.
تجربه زندگی بدون گوشیهای هوشمند سخت یا نشدنی است. وابستگی به گوشیهای هوشمند تا حدی پیش رفته که مردم با هشدار تمام شدن باتری حسابی کلافه و نگران میشوند. حال که مردم نمیتوانند از گوشیهای دوستداشتنی خود جدا شوند، گوشیها خودشان را مسئول میدانند و وظیفه دارند جایگزین چیزهایی شوند که روزی جزو لوازم ضروری صاحبانشان بودند.
قطعا خیلی چیزها از دوران کودکی به جای میمانند، اما در زندگی ما دیگر نقشی ندارند و در گنجه یا گوشه زیرزمین و انباری خاک میخورند. وسایلی که روزی مایحتاج زندگی بودند، به علت وجود گوشیهای هوشمند و تحول ارتباطات به موجودات بیمصرفی تبدیل شدهاند که تنها خاطرهها را برای ما زنده میکنند؛ چند نمونه از این ابزارها یا وسایل عبارتند از:
** دایرهالمعارف
تصور گنجانده شدن دنیایی از دانش در چند جین کتاب به نام دایرهالمعارف یا دانشنامه، در دوران کودکی برایمان غیر قابل باور بود. اما اکنون به یُمن وجود گوشیهای هوشمند و برنامههای کاربردی آنها، دانشِ همهی دنیا به راحتی در کف دستان مردم جای میگیرد. یک مجموعه کامل از دایرهالمعارف میتواند کل قفسه کتابها را به خود اختصاص دهد. این کتابها ارزان نیستند و جلد به جلد بر اساس اشتراک فروخته میشوند. بسیاری از خانوادهها که با حسن نیت شروع به خریداری و ایجاد مجموعهای از دایرهالمعارف میکنند، ناگهان پس از خریدن چند جلد از آنها به دلیل هزینههای گزاف و قیمت بالای آن پشیمان میشوند.
** نامههای کاغذی
نامههای دلتنگی برای خیلیها خاطرهاند. بسیاری از مردم در دوران قدیم، احتمالا با دوستان خود در شهرها یا کشورهای دور مکاتبه میکردند و از دریافت نامه و خبر از حال آنها لذت میبردند. تنها شکل فیزیکی نامهنوشتن و قلم به دست گرفتن نیست که این روزها فراموش شده است. مفهوم دوستی با شخصی در جای دور با توانایی ارتباط همزمان با میلیونها نفر در سراسر دنیا به دلیل ظهور گوشیهای هوشمند تغییر کرده است. این روزها تنها با یک پیامک یا ایمیل میتوان از حال دورترین دوستان نیز باخبر شد یا حتی به جای سفر به شهرشان با آنها ارتباط تصویری برقرار کرد.
** ماشین حساب
ماشین حساب روزگاری یکی از ملزومات کولهپشتیهای مدرسه همه دانشآموزان بود. اما برای بیشتر بچههای امروز ماشین حساب تنها یک قابلیت پیش پا افتاده است که آن را می توان در هر تلفن همراهی، حتی سادهترین نوع آن پیدا کرد. متاسفانه هنر وارد کردن تعدادی رقم و ایجاد یک کلمه خندهدار با سروته کردن صفحهنمایش ماشین حساب برای همیشه فراموش شده است. البته در مدارس ایران که همراه داشتن تلفن همراه مجاز نیست، بازی با ماشین حساب و ساختن کلمات در میان دانشآموزان هنوز هم رواج دارد.
** نوار کاست
کسانی که بعد از دهه 90 میلادی به دنیا آمدهاند، به احتمال زیاد حتی یک نوار کاست هم ندیدهاند و نمیدانند چه شکلی است یا چطور میتوان از آن استفاده کرد. در دوران قدیمها برای گوش دادن به موسیقی از نوارهای کاست استفاده میکردند. روی هر نوار فقط امکان ضبط 60 تا 90 دقیقه موسیقی وجود داشت. اما مهمترین تصمیمی که قبل از هر سفر باید گرفته میشد این بود که کدام کاست را با خودمان ببریم؟ چند تا باید ببریم؟ و بعد از آن هم باید مطمئن شویم که غصه نوار کاستهایی که گم کرده یا جا گذاشتهایم را نمیخوریم.
** اطلس و نقشه
این روزها استفاده از نقشههای نوکیا یا نرمافزار Nokia Drive امری کاملا بدیهی است. آقایان اغلب اکراه دارند که هنگام گم شدن از غریبهها برای راهنمایی کمک بگیرند. اما حالا اوضاع کمی فرق کرده است. تنها چیزی که باید نگران آن باشند، تمام شدن باتری تلفن هوشمندشان است. مهمتر از همه اینکه دیگر نیاز نیست نقشه را بعد از استفاده لوله کنند.
** دفتر تلفن
توانایی ذخیره صدها شماره تلفن در گوشیهای هوشمند بسیار فراگیر شده است. این روزها به ندرت مردم شماره مخاطبان را به حافظه میسپارند و گاهی شماره خودشان را نیز به یاد نمیآورند. اما کمتر کسی میداند که حفظ کردن شماره تلفنها به حفظ حافظه در دوران کهولت سن کمک میکند.
** باجه تلفن همگانی
این هم یک خاطره به یادماندنی دیگر. البته هنوز باجههای تلفن همگانی وجود دارند و در سطح شهر خودنمایی میکنند، اما دیگر از آن صف طویل همیشگی و انتظار برای رسیدنِ نوبت خبری نیست؛ یا حتی سرگردانی برای پیدا کردن یک سکه ناقابل. با این که تلفنهای هوشمند بر باجههای تلفن همگانی نتوانستهاند به طور کامل غلبه کنند و هنوز هم آنها را در خیابانها پیدا میشوند، اما خیلیها هستند که با وجود تلفن ثابت در منزل باز هم از تلفن همراه برای تماسهایشان استفاده میکنند.
** کارت پستال
خیلی به قطعیت نمیتوان گفت؛ اما به احتمال زیاد کاربرد آنها دیگر تغییر پیدا کرده است و مثل قدیمها نیست. قدیمها مردم برای تبریکِ مراسم خاص، تعطیلات و اعیاد برای دوستان و فامیل خود کارت پستال خریده و ارسال میکردند. گاهی حتی قبل از اینکه کارت پستالها به دست مخاطب برسد خودشان زودتر او را ملاقات میکرده و به او تبریک میگفتند. اما اکنون به راحتی میتوانند تصاویر، آپدیتها و تبریکات خود را در اینترنت با دیگران به اشتراک گذارند یا برای دوستان ایمیل کنند؛ روشی ساده، ارزان و سریع! این روزها مردم برای تبریکات فقط برای خودشان کارت پستال میخرند!
** دوربین
شکی نیست که هنوز برای دوربینهای ثابت و تجهیزات پیشرفته و حرفهای آنها جایی در بازار وجود دارد. اما موبایلهای دوربیندار در این زمینه انقلابی به پا کردهاند. یک نمونه آن Nokia 808 PureView با حسگر 41 مگاپیکسل!
امروزه همه میتوانند تصویری را ثبت کنند، در همان لحظه آن را در اینترنت آپلود کنند و در کسری از ثانیه آن را به سراسر جهان نشان دهند. آن قدیمها دوربینهای پُلارُید تصاویر را فورا ثبت میکردند، اما امروز تلفنهای هوشمند به خوبی از پس این کار بر میآیند.
** رایانه
شاید رایانهها هم به همین زودیها منقرض شوند. کمی باور کردنش سخت است، اما میتوان انتظارش را داشت. احتمالا خیلیها حاضر نیستند یک گوشی Lumia 800 را با یک کامپیوتر کومودور 64 عوض کنند، تنها به این دلیل که آن یک کامپیوتر است و این یک تلفن همراه. بی شک از لحاظ قابلیت با هم قابل مقایسه هم نیستند و گوشیهای هوشمند امروزی بسیار پیشرفتهتر از کامپیوترهای قدیمی هستند.
اینها تنها تعدادی از ابزارهای مهمی بودند که کمکم به خاطرهها میپیوندند. البته به این فهرست باید رادیو، ساعت مچی، دستگاههای پخشکننده موسیقی، دستگاههای مسیریاب، آلبومهای عکس را نیز اضافه کرد.