ITanalyze

م.ر.بهنام رئوف - در بازار ارز و طلا، این روزها نامی به تکرار شنیده می‌شود که سرنوشتش حداقل در یکی، دو سال اخیر برای سرمایه‌گذاران این بازار وسوسه‌انگیز است. «بیت‌کوین»، ارز دیجیتالی که هنوز یک دهه از عمرش نگذشته، اما توانسته ارزشی بسیار بالا در جهان پیدا کند؛ ارزشی را که حتی اکنون بسیاری از کشورها و سیاست‌های جهانی که زمانی آن را دست‌کم گرفته بودند به فکر به رسمیت شناختنش وا داشته است.
اما بیت‌کوین چیست؟ بیت‌کوین یک ارز دیجیتال است که بر پایه «زنجیره بلوک» به‌وجود آمده است. پولی است که هیچ شبکه واسطه بانکی و ناظری برای آن وجود ندارد. سیستم کنترل‌کننده متمرکز ندارد و از سوی سازمان، مؤسسه، نهاد یا دولتی اداره نمی‌شود بلکه تمام آن‌چه در چرخه ایجاد و دادوستد آن رخ می‌دهد، تنها و تنها در اختیار میلیون‌ها کاربری است که به‌نوعی در حال به‌وجود آوردن یا همان ماین‌کردن یا استخراج آن هستند.
چه کسی آن‌را به وجود آورده است؟ جواب این سوال تقریبا غیر‌ممکن است. منابع اینترنتی نامش را ساتوشی ناکاموتو و اصالتش را ژاپنی اعلام می‌کنند، اما تا به حال نه کسی او را دیده و نه هیچ سابقه و هویتی از او در جایی از این کره خاکی ثبت شده است. آن‌هایی که بیت‌کوین را پایه و اساس تغییر و تحولات اقتصادی آینده می‌دانند، معتقدند که ساخت و اختراع این ارز دیجیتال، یا بهتر است بگوییم این راه و روش، یک کار تیمی است و نه فردی.
اگر قرار باشد پشت تمام این جریان، یک فرد قرار گرفته باشد او باید نابغه‌ای از علوم ریاضی، کامپیوتر، شبکه و اقتصاد باشد. در این بین اما چند نکته وجود دارد. برخلاف سایر پول‌های رایج در دنیا، این ارز غیر‌فیزیکی که از آن با عنوان پول دیجیتال نیز یاد می‌شود متکی بر کالاهای ارزشمند فیزیکی مانند طلا نیست. افزایش یا کاهش نمی‌یابد بلکه تعدادش در جهان ثابت است و همین موضوع است که باعث می‌شود پس از مدتی، به‌دست آوردن یا همان ماین‌کردنش سخت باشد. از طرف دیگر گفته می‌شود ۴۰ درصد از کل بیت‌کوین‌های جهان تنها در اختیار هزار نفر است، اما برای پاسخ به این سوال که این هزار نفر چه کسانی و کجا هستند نیز جوابی وجود ندارد.
بیت‌کوین از کجا آمده و چگونه معروف شد؟ سال ۲۰۰۹ برای نخستین‌بار، نام این ارز از طریق ارسال ایمیل‌های انبوه به گوش کاربران اینترنتی رسید. به‌تدریج طرز کار این پول دیجیتال و مزایای اصلی‌اش که همان بدون نظارت بودن است در محیط وب منتشر شد و بیشتر از همه مورد علاقه آن‌هایی قرار گرفت که دوست نداشتند نام و ردی از خود در مراودات مالی‌شان در جهان ثبت شود. درحالی که منابع مالی، اقتصادی و جهانی به سمت شفافیت‌های اقتصادی و تدوین قوانین ضد پولشویی گام بر می‌داشتند و فضا برای تبهکاران تنگ‌تر و تنگ‌تر می‌شد، دنیای اینترنت زیرزمینی یا همان «دارک‌وب» و «دیپ‌وب» که باز هم از آن‌ها پیش‌تر گفته بودیم خاستگاه بیت‌کوین شد.
«دارک‌وب» همان فضای اینترنتی است که برای دسترسی به آن، نیاز به نرم‌افزارهای خاصی است. مکانی است پر از تبهکار، جاسوس، خلافکار، قاچاقچی و حتی آدمکش‌هایی که شما به‌صورت مجازی می‌توانید به آن‌ها سفارش کار دهید یا به نوعی از خدمات‌شان بهره‌مند شوید! خلاصه‌اش می‌شود آمازون خلافکارها. افرادی که طبعا برای ارائه خدمات خود نیازمند مراودات مالی هستند، اما مراوداتی که جایی ثبت نشود و هویت آن‌ها همچنان مخفی بماند. این‌جا بود که بیت‌کوین بیش از پیش به گردش افتاد و ارزشمند شد.
پس از یکی، دو سال، این ارز دیجیتال که حالا مهم‌ترین مزیتش بیشتر از قبل مورد توجه قرار گرفته بود از سوی تاجران و بازرگانان مختلف به رسمیت شناخته شد و بیشتر از قبل جای خود را در بین تجارت‌های سفید نیز باز کرد؛ البته مانند یک تیغ جراحی دولبه، بیت‌کوین، هم جنبه مثبت و شفابخش دارد و هم جنبه منفی و ویرانگر. با این حال اما همچنان این واقعیت را نمی‌توان کتمان کرد که این واحد پولی هنوز میان جنایتکاران در دنیای مجازی مشهور و البته محبوب است.
به‌جز اقتصاددانان و بازرگانان که اکنون به‌نوعی این واحد پولی را به رسمیت شناخته‌اند و مشغول دادوستد با آن هستند بسیاری از دولت‌ها نیز مشغول تعدیل ذهنیت‌های قبلی خود نسبت به آن هستند. به‌ویژه آن‌هایی که اکنون به دلیل مسائل سیاسی یا تحریم‌های اقتصادی بین‌المللی توانایی دادوستد جهانی را ندارند. گفته می‌شود خیلی از دولت‌ها این نوع ارزهای دیجیتال را به رسمیت نمی‌شناسند، اما در پس پرده با بررسی‌ها و مشاوره‌هایی که از اقتصاددانان دریافت کرده‌اند به‌نوعی به‌دنبال راهکاری برای استفاده از آن یا حداقل زیرساخت آن یا همان «بلاک‌چین» یا «زنجیره بلوک» هستند.
بیت‌کوین اکنون به چنان جایگاهی رسیده است که حتی بسیاری از بانک‌های جهانی نیز روی آن حساب باز کرده‌اند. از طرف دیگر سفته‌بازان بازار نیز که رشد خیره‌کننده چندسال اخیر این ارز را دیده‌اند اکنون به‌دنبال تبدیل بخشی از پس‌اندازهای خود به بیت‌کوین هستند؛ درست مانند اتفاقی که از چندماه پیش در بازار ارز ایران نیز رخ داده است، اما همانند هر کالای اقتصادی دیگری، ارزش بیت‌کوین نیز با افزایش و کاهش تقاضا در نوسان خواهد بود و البته در این بین یک نکته ویژه وجود دارد که آن هم همچنان مخفی‌بودن هویت پدیدآورندگان این ارز دیجیتال و آن‌هایی است که گفته می‌شود از روز اول تولد آن، مقادیر قابل توجهی از آن را در اختیار دارند. (منبع:آسمان آبی)