اقدامات صدا و سیما برای مقابله با حملات سایبری
اینجا مرکز اطلاعات همان ذخیره سازی، پردازش و انتقال اطلاعات است. همکاران رسانه ملی در سراسر کشور، سرویس اینترنت و خدمات مربوط به اینترنت و شبکه را از این مرکز دریافت میکنند.
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، در همین خصوص و برای آشنایی بیشتر با فعالیتهای این بخش مهم و حساس سازمان صداوسیما، گفتگوی ما را با مهندس روح اله شاطرپوری مدیرکل زیرساخت و مرکزداده در معاونت توسعه و فناوری رسانه را دنبال کنید؛
در ابتدا ضمن معرفی حوزه فعالیت مجموعه، ماموریت و رسالت اداره کل زیر ساخت و مراکزداده چیست؟
اداره کل زیرساخت و مراکزداده، ایجاد زیرساختهای پایدار و ایمن به منظور ذخیرهسازی، پردازش و انتقال اطلاعات در محل های مناسب (مراکز داده) از جمله ماموریتهای اصلی و پایهای اداره کل زیرساخت و مراکزداده است. این اداره کل متولی برقراری ارتباطات شبکه داده بین سامانههای رایانهای مختلف در سطح سازمان با یکدیگر و همچنین ارتباط این افراد با سامانههای مختلف رایانه است.
مهمترین عناوین‌مورد بحث در حوزه زیرساخت چیست؟
اداره کل زیرساخت و مراکز داده همانگونه که از نامش پیداست متولی چرخه حیات زیرساختهای داده محور سازمان است. این چرخه حیات شامل شبکههای داده اعم از شبکه دسترسی محلی کاربران سازمان LAN ، شبکه گسترده سازمانی (زیرساخت های دیتای راه دور همچون مراکز استانی)WAN و نهایتا اتصال این شبکههای داخلی به اینترنت و اینترانت ملی (کشور) Edgeمیباشد. این شبکههای ارتباطی همانند شریانهای خونی هستند که در سراسر بدن یک موجود زنده گسترده شدهاند و در نهایت به قلب آن موجود سرازیر میشوند. در این مثال مراکز داده نقش قلب و ریههای موجود زنده را بازی میکنند.
تاریخچه ای از اینترنت در سازمان صدا و سیما بفرمایید.
روایتهای مختلفی از ورود اولین بسته اینترنت به شبکه سازمان صداوسیما وجود دارد. طبق تاریخچه شفاهی و مسموع، اینترنت در سال 1376 با عنوان شبکه جهانبین و با پهنای باندی حدود 2 مگابیت بر ثانیه وارد سازمان گردید. از آن تاریخ تا سال 1380 میزان پهنای باند به حدود 20 مگابیت برثانیه رسید. این میزان طی سالهای مختلف و بنابر نیاز سازمانی افزایش پلکانی داشت و تا سال 1395 به میزان 500 مگابیت در ثانیه رسید. در این سال طی یک اقدام جهشی و با راه اندازی بخشهایی از شبکه ملی اطلاعات کشور (IXP) ، سازمان صداوسیما خود را با سرعت یک گیگابیت بر ثانیه به این شبکه متصل نمود. در حال حاضر میزان مصرف پهنای باند IXP در سازمان حدود 3 گیگابیت بر ثانیه و پهنای باند اینترنتی حدود 1.5 گیگابیت برثانیه است.
در سازمان چند نوع سطح دسترسی وجود دارد و اینکه همکاران برای داشتن اینترنت در سازمان چه کاری را باید انجام دهند؟
پهنای باند اینترنت همانند بسیاری از منابعی که ما با آن سروکار داریم محدود و هزینه بر است. لذا نمیتوان آنرا منبعی مجانی و نامحدود تصور کرد. بر همین مبنا مدیریت، کنترل و اختصاص پهنای باند بر اساس نیازهای سازمانی به افراد یک اصل بدیهی و ضروری است. پهنای باند اینترنتی سازمان بر اساس اهمیت سرویسهایی که به آن وابسته هستند به چند دسته اصلی تقسیم بندی یا بهتر بگویم سهمیه بندی میشوند. مهمترین کاربرد این پهنای باند پوشش پخش زندههای اینترنتی و اینترانتی مبتنی بر IP است که توسط تجهیزاتی همچون Aviwest و Solitun و ... مصرف میشود. کاربرد مهم بعدی این پهنای باند اتصال سرویس های کاربردی سازمان به اینترنت است. این سرویس های اغلب شامل وبسایتها و برنامههای کاربردی هستند که باید در سراسر جهان قابل دسترس باشند. کاربرد مهم دیگر، استفاده گروههای تامین برنامه معاونت سیما از این پهنای باند جهت دانلود فیلمهای مورد نیاز گروههای تولیدی است. کاربرد دیگر پهنای باند، اتصال همکاران سازمانی به شبکه جهانی اینترنت و شبکه ملی اطلاعات است. همکاران محترم به منظور اتصال رایانه خود به اینترنت کافی است درخواست خود را در سامانه 2020 ثبت و بعد از دریافت شناسه کاربری و پسورد به آدرس loging.iriborg.ir مراجعه نمایند. بعد از ورود به این سامانه امکان اتصال به اینترنت برای ایشان فراهم میشود و خلاصه ای از میزان مصرف و سایتهایی که به آن مراجعه نمودهاند را در پروفایل خود مشاهده خواهند کرد.
آیا سازمان برای اینترنتی که در اختیار همکاران قرار می دهد هزینه می‌کند؟
مسلما بله، ما خدمات مجانی از هیچ شرکت یا نهادی در این حوزه دریافت نمیکنیم. پهنای باند اینترانت با مراکز استان یک سرویس VPLS است که بصورت سالیانه و در قالب مناقصه و قرارداد منعقد میشود. این شرکتها هزینه سرویس پهنای باند اینترنت را بر اساس قیمت برنده شده در مناقصه یا استعلام گرفته شده از سازمان دریافت میکنند.
سهم رسانه‌ها در دنیا در برودبند چگونه است؟ سازمان صدا و سیما از اینترنت برای فعالیتهای خود در چه حوزه های استفاده می کند؟
توجه به این نکته حائز اهمیت است که بدانیم در دنیا (حداقل در کشورهایی که پیشرو و تعیین کننده سمت و سوی تکنولوژی هستند) وجود زیرساختهای ارزان، پایدار، ایمن و پرسرعت مبتنی بر IP باعث شده تا بسیاری از کسب و کارها به سمت استفاده از این زیرساخت سوق داده شوند. یکی از این حوزهها نیز صنعت برودکست و رسانه است. در حال حاضر محصولات و تکنولوژیهای بسیاری همچونremote production ها، تجهیزات انتقال سیگنال بر بستر IP و... توسط شرکت های فعال در صنعت رسانه و برودکست ارائه میشود. البته همانطور که گفته شد لازمه حرکت جدی و پایهای به این سمت وجود زیرساختهای پایدار، ایمن و ارزان قیمت است. در این حوزه متاسفانه نه تنها در سازمان بلکه در کشور دچار یک چرخه معیوب هستیم.
از طرفی ایجاد زیرساخت های ایمن و پایدار در حوزه شبکه دیتا مستلزم سرمایه گذاریهای درخور و مناسب میباشد و از طرف دیگر در بسیاری از حوزههای فنی و تولیدی اعتماد و اطمینان به این نوع زیرساختها وجود ندارد. لذا این چرخه معیوب شامل عدم سرمایه گذاری کافی از یکسو و عدم کیفیت مناسب این زیرساختها برای کاربردهای متصل به آنتن از سوی دیگر در حال تکرار است. اما جبر تکنولوژی و درخواست واحدهای تولیدی و حوزه پیام باعث شده علیرغم همه مشکلات بحث استفاده از اینترنت برای تولیدات برخط در سازمان، رشد تصاعدی داشته باشد. دهها دستگاه DNMG از مدلها و برندهای مختلف ساخت داخل و خارج کشور توسط حوزههای تولید و فنی در رویدادها و مناسبت های مختلف نقش SNGهای سنتی را با هزینه و زمان بسیار کمتری ایفا میکنند. اما این زیرساخت ارتباطی فضای بسیاری به منظور رشد و تکامل در سازمان صداوسیما دارد تا به درجهای از بلوغ برسد که افراد با خیال راحت از آن به عنوان یک بستر سیگنالرسانی استفاده کنند.
در خصوص امنیت اینترنت و در صورت حملات سایبری چه اقداماتی را انجام داده اید؟
اینترنت یک ماهیت ذاتا نا امن دارد، چرا که شما نمیدانید کسی که پشت دروازه ورودی به شبکه شما قرار گرفته دوست است یا دشمن. در برخی موارد تشخیص دشمن کار ساده ای است و مکانیسمهای مقابله با آن در لحظه فعال میشود و در برخی موارد این کار پیچیده و سخت است، چرا که برخی از بد افزارها بصورت کاملا پیچیده و هوشمند خود را بعنوان یک موجود خیرخواه و نجیب معرفی و وارد شبکه شما میشوند و بعد از گذشت یک بازه زمانی نامعلوم فعالیتهای مخرب خود را بصورت مخفیانه آغاز میکنند.
مکانیسمها، تجهیزات و سیاستهای امنیتی متعددی در لایههای مختلف شبکه باید فعال باشد تا بتوان تا حد امکان جلوی ورود ابزارها و ترافیکهای مخرب را به شبکههای داخلی گرفت. اولین سد دفاعی در مقابل حملات و ورود بدافزارهای مخرب در دروازه ورودی شبکه سازمان (لبه شبکه سازمان) قرار گرفته است. این اولین لایه دفاعی و خط مقدم دفاع در برابر حملات است. ناحیه بعدی سد دفاعی دومی است که در جلو سرویسهای سازمانی مستقر در مراکز داده قرار گرفته است. این سد دفاعی تنها اجازه ورود ترافیک به سمت سرویسهایی را میدهد که توسط امور امنیت سازمان بررسی و از صحت عملکرد آنها اطمینان نسبی حاصل شده است. در نهایت سد دفاعی سومی در مقابل کاربران شبکه LAN سازمان قرا گرفته که اجازه عبور هیچ ترافیکی را از بیرون این ناحیه به داخل آن نمیدهد و تنها کاربرانی که احراز هویت شدهاند امکان برقراری ارتباط با دنیای خارج از LAN را دارند. این سیستم امکان تشخیص کاربرانی که کامپیوترشان به هر دلیلی آلوده شده و ترافیک آنها به سمت اینترنت نشانی از آلودگی دارد را فراهم میآورد. البته مکانیسمها و سیاستهای امنیتی تنها به این موارد ختم نمیشود و دهها ابزار و مکانیسم دیگر درکنار این سدهای دفاعی در حال فعالیت هستند تا امکان نفوذ و تخریب را تا حد امکان کاهش دهند.
نقش اینترنت در رسانه به ویژه رسانه ملی را چگونه میبینید و آینده اینترنت در رسانه ملی را چگونه برآورد می‌کنید؟
یکی از شعارهای اصلی تولیدکنندگان و صاحبین صنعت IT و زیرساختهای مبتنی بر IP ، اتصال افراد از هر جا و در هر زمان به هر سرویس کاربردی مورد نظر است. تحقق این وعده همانگونه که اشاره شد نیازمند سرمایهگذاری مناسب و طولانی مدت در حوزه زیرساخت دیتا خواهد بود. بنحوی که کاربران ضمن کسب تجربه مناسب از پایداری و کارآمدی زیرساختها، از امنیت و حفاظت مناسب اطلاعات و حریم خصوصی خود اطمینان حاصل کنند. بر همین اساس، تکنولوژی راه خودش را می رود و منتظر ما نمیماند، چه ما آن را به عنوان یک تهدید حساب کنیم و چه به عنوان یک فرصت.