انتقاد از مدل جدید فروش اینترنت حجمی
شرق: ایده‌ای که باعث شد نحوه خرید اینترنت حجمی به استفاده از اینترنت غیرحجمی تبدیل شود، حالا بار دیگر نگرانی کاربران را افزایش داده است. کاربرانی که حالا با مقایسه قیمت خرید حجم و استفاده‌شان در ماه می‌گویند هزینه‌هایی که باید پرداخت کنند، بیشتر شده و از آن گذشته وعده استفاده از اینترنت نامحدود نیز فراموش شده است. بسیاری از کاربران با قیاس وضعیت خود با دیگر کشورها متوجه تفاوت‌هایی می‌شوند که حالا خودش را در نحوه دریافت سرویس‌های اینترنت نشان داده است.
اینترنت ما، اینترنت آنها
درحال‌حاضر در کشورهای توسعه‌یافته مدل‌های متفاوتی از ارائه سرویس‌های اینترنتی وجود دارد که به ارائه خدماتی با سرعت و کیفیت بالا به کاربران معطوف می‌شود. به طور مثال محبوب‌ترین سرویس در ژاپن، اینترنت فیبر نوری است که حداکثر سرعت صد تا ۲۰۰ مگابیت بر ثانیه را به کاربران ارائه می‌کند. متوسط سرعت اینترنت ADSL نیز در این کشور با توجه به فاصله تا مرکز سرورها، حدود ۵۰ مگابیت بر ثانیه اعلام شده و حداکثر سرعت اینترنت کابلی هم ۳۰ مگابیت بر ثانیه است. به گزارش ایسنا، در کشور هند، متوسط سرعت اینترنت ۶.۵ مگابیت بر ثانیه و متوسط اوج سرعت اتصال به اینترنت ۴۱.۴ مگابیت بر ثانیه اعلام شده است. در این کشور پرجمعیت حدود ۲۷۶ میلیون کاربر اینترنت پهن‌باند وجود دارد و در رده‌بندی جهانی سرعت اینترنت نیز هندی‌ها در بین ۱۴۹ کشور در رتبه ۸۹ قرار گرفته‌اند.
همچنین در کره‌جنوبی که سریع‌ترین اینترنت جهان را دارد، شرکت‌های بزرگ SKBroadband، KT Corp و +LGU پهنای باند موردنیاز کره‌ای‌ها را فراهم می‌کنند. طبق آخرین آمار، متوسط سرعت اینترنت کره‌جنوبی ۲۶.۱ مگابیت بر ثانیه بوده و این سرعت تقریبا چهار برابر متوسط سرعت جهانی با هفت مگابیت بر ثانیه است. در آمریکا نیز محدودیت پهنای باند وجود دارد اما در حقیقت، اطلاعات دانلودشده در هر ماه کنترل می‌شوند. البته باید گفت میزان محدودیتی که در این کشور برای حجم دانلود در نظر گرفته می‌شود به مراتب با کشور ما فرق دارد. در سال ۲۰۱۶ شرکت Comcast در آمریکا، برنامه خدماتی با محدودیت دانلود یک ترابایتی عرضه کرد. با چنین حجمی، هر عضو یک خانواده چهارنفره در آمریکا می‌توانند صد فیلم را در ماه به‌صورت آنلاین تماشا کنند و محدودیت حجم آنها به پایان نرسد. درواقع در آنجا برخلاف ایران، کم پیش می‌آید که حجم اینترنت یک کاربر زودتر از موعد به اتمام برسد و فرد مجبور شود حجم اضافی بخرد.
جهرمی: صبوری پیشه کنید
محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات، در چند روز اخیر از اجرای مصوبه تعرفه‌های جدید از ۱۰ آذر خبر داده است که مبنای آن مصرف مشترکان است که به تعبیری منصفانه قلمداد شده. به گفته او مقدار این مصرف منصفانه بین ۱۸ شرکت فعال در زمینه ارائه سرویس به رقابت گذاشته خواهد شد که در صورت عدول یک مشترک از مصرف عادلانه تعیین‌شده، سرعت اینترنت به مقدار پایه برای آن مشترک تبدیل می‌شود. ۲۱ آبان ۱۳۹۶، وزیر ارتباطات با انتشار مطلبی در صفحه اینستاگرام خود به تصویب یکی از جذاب‌ترین وعده‌های خود در حوزه اینترنت ثابت اشاره کرد؛ امری که در ابتدا با استقبال کاربران همراه شد؛ با گذشت دو روز از اعلام این خبر، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بار دیگر در صفحه اینستاگرام خود مطلبی منتشر کرد که در آن جدول و جزئیات طرح اینترنت ثابت غیرحجمی را اعلام کرد که این‌بار اما با واکنش‌های عموم فالوئرهای وی به این طرح همراه بود. آذری‌جهرمی در این پست اینستاگرامی نوشته بود: «تعرفه سرویس‌های غیرحجمی مبتنی بر یک مصرف منصفانه (Fair Usage Policy) بنا شده و سقف مصرف منصفانه در بین ۱۸ شرکت فعال در ارائه سرویس به رقابت گذاشته خواهد شد. شرکت‌ها موظف‌اند جزئیات مصرف منصفانه خود را به اطلاع مشترکان برسانند. طبیعتا فضای رقابتی به نفع مصرف‌کننده نهایی فراهم است. این سرویس حجمی نیست و در صورت عدول یک مشترک از مصرف عادلانه، شرکت‌ها موظف به ارائه سرویس در حداقل سرعت پایه (١٢٨ کیلوبیت در ثانیه) تا پایان دوره ماهانه خواهند بود».
اما تعداد بالای انتقادات و نظرات کاربران باعث شد وزیر ارتباطات دولت دوازدهم با انتشار مجدد مطلبی دیگر دراین‌‌باره به ابهامات پیش‌آمده اشاره و بیان کند: «در قیاس با تعرفه قبلی، حداقل حدود ٣٠ درصد کاهش هزینه با اجرای این طرح برای کاربران پیش‌بینی می‌شود. اطمینان داشته باشید که حتی با وجود مفهوم مصرف منصفانه بیش از ٨٠ درصد کاربران دیگر نیازی به خرید حجم یا پرداخت هزینه اضافه نخواهند داشت. همچنین سرعت خریداری‌شده باید به وسیله شرکت‌ها تضمین شود و اشتراک بین تعداد زیاد کاربر در اینجا معنا ندارد». او همچنین از کاربران خواست تا کمی صبوری کنند تا شرکت‌ها طرح‌های خود را ارائه کنند و اطمینان داد که دیدگاه‌های جمع زیادی از مصرف‌کنندگان (در این طرح) لحاظ شده است. اما برخی از کاربران با انتقاد از این طرح معتقدند مصوبه جدید سرویس‌های پرسرعت غیرحجمی وضعیت اینترنت در ایران را بدتر خواهد کرد. به گفته آنان با این طرح دیگر خدمات نامحدود و رایگان اینترنت شبانه به‌طورکلی حذف خواهد شد و این به ضرر مشترکان خواهد بود.
واکنش کاربران به وزیر
اعلام اخبار جدید از سوی وزیر به وسیله اکانت‌های اینستاگرام یا توییترش در شبکه‌های فوق این مزیت را دارد که کاربران به طور مستقیم نظر خود را با وزیر در میان می‌گذارند. نظرات موافق و مخالف که گاهی با پاسخ شخصی وزیر به کاربر همراه است. دیدن این نظرات ازآن‌رو جالب است که میزان آگاهی عمومی از حقوق ابتدایی کاربران در استفاده از خدمات اینترنت را نمایان می‌کند. به طور مثال یکی از کاربران در انتقاد به این نحوه از تعرفه‌گذاری در اینستاگرام وزیر نظر داد: «این طرحی که ارائه کردید را فراموش کنید زیرا اصلا مقرون‌به‌صرفه نیست، به فرض اگر بخواهیم با این شرایط از یک شبکه تلویزیون اینترنتی فیلمی را نگاه کنیم، برای تماشای آنلاین یک فیلم با کیفیت ۱۰۸۰ باید حداقل سرعت هشت مگابیت را بخریم یعنی باید به اجبار ماهی ۵۰ هزار تومان بدهیم که این ظلم بزرگی در حق ماست». یکی دیگر از کاربران نیز به وزیر انتقاد کرده که «اگر این طرح غیرحجمی است پس تعیین سقف برای حجم آن دیگر چیست؟ اگر هم قرار است قیمتش این‌قدر زیاد باشد که دیگر اصلا (استفاده از آن) به‌صرفه نیست. آنهایی که خط اینترنتشان فیبر نوری است، هنوز هم مجبورند از مخابرات سرویس بگیرند که این اصلا به واژه منصفانه و رقابتی حتی نزدیک هم نیست». تغییرات در سال‌های اخیر در مدل‌های فروش اینترنت از سوی شرکت‌های اینترنتی که البته با نظارت وزارت ارتباطات و شرکت زیرساخت ایجاد شده، نشان می‌دهد که دغدغه عمومی برای استفاده بهینه از اینترنت که رضایت نسبی آنها را به همراه داشته باشد تا چه میزان مهم است. این تغییرات نشان می‌دهد که تلاش‌های دولت در این سال‌ها بر پایه راضی‌کردن کاربران عمومی بوده است؛ هدفی که به‌نظر می‌رسد هنوز به طور کامل محقق نشده است.