تمام تلاش‌ها برای جهانی‌سازی اینترنت
ایجاد یک وای فای سراسری در جهان به منظور پوشش دسترسی تمام ساکنین کره خاکی به شبکه اینترنت رایگان و پرسرعت به عنوان یک رویایی دست یافتنی، با انجام و تکمیل برخی پروژه ها بصورت جدی در حال پیگیری است.
شبکه جهانی اینترنت مجموعه ای از شبکه های رایانه ای است که با استفاده از قوانین و پروتکل های خاصی که به آن TCP.IP می گویند و از طریق خطوط تلفنی، ماهواره ای و غیره به یکدیگر وصل شده اند، تا اطلاعات و داده ها بتواند به سرعت از یک رایانه به رایانه دیگر در هر کجای گیتی انتقال یابد.
با تحولات اساسی و رشد بی نظیر که طی دهه اخیر بوقوع پیوسته است، در حال حاضر اینترنت به عنوان یکی از مهمترین ابزارها، برای انتقال جوامع به جامعه اطلاعاتی مطرح شده است که درآن کلیه شبکه های کامپیوتری، تلفن ها، ویدئوها، کنفرانس ها، موبایل ها و غیره با هم ارتباط داشته و به تبادل اطلاعات می پردازند.
همگانی بودن، کاهش هزینه ها، سهولت خرید و فروش بر روی اینترنت، بدون مرز و بدون مالک بودن اینترنت، رشد سریع اینترنت و فراوان بودن تعداد مشترکان از جمله دلائل محبوبیت اینترنت است.
اینترنت جهانی تخیلی است غیر از جهان ما که در آن می توان همه چیز یافت از گفتگو با افراد و بخش های سرگرمی و لطیفه گرفته تا کسب اطلاعات در مورد فضا، گرفتن مقالات علمی و ارتباط با دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی برای همکاری و یا ادامه تحصیل در کشورهای دیگر، در کنار این موارد امکانات دیگری نیز در اینترنت وجود دارد که می توان به نامه الکترونیکی، گفتگو، دریافت نرم افزارها اشاره کرد.
امروز همچنین اینترنت از آنچنان جایگاهی برخوردار شده است که سالانه برای آن اجلاس جهانی آنهم با حضور نمایندگان بلندپایه بسیاری از کشورها برگزار می شود، همین آذرماه سال گذشته بود که نمایندگان 120 کشور دنیا در دومین نشست جهانی اینترنت که در کشور چین برگزارشد، خواستار سرعت بخشیدن به توسعه شبکه جهانی اینترنت شدند.
اما افزایش سرعت اینترنت و توسعه قابلیت های آن در سراسر جهان همواره بعنوان یکی از دغدغه های شرکت های فعال در این زمینه محسوب می شود، چراکه ساختار اینترنت پس از سال‌ها پژوهش هنوز کامل نشده و شاید بتوان گفت این شبکه جهانی بصورت روزمره در حال تکامل است.
بر اساس گزارش بنیاد ملی نخبگان دسترسی به اینترنت سریع، آسان و در همه‌جا ممکن است و ارائه‌دهندگان خدمات مخابراتی بسته‌های حجمی نامحدود را با سرعت بالا در اختیار کاربران قرار می‌دهند
حقیقت این است که امکان استفاده از شبکه جهانی اینترنت تقریبا برای کسانی تعریف شده است که در کشورهای صنعتی و به‌ویژه شهرهای بزرگ زندگی می‌کنند اما برای میلیاردها انسان دسترسی به اینترنت به صورت چیزی لوکس، گران و با مشقت و سرعت پایین ممکن میشود.
خوشبختانه شرایط یاد شده در حال بهبودی است و به سمت مجموعه‌ای از تحولات اساسی حرکت میکند.
**فقط یک درصد تبادل داده ها در فضای وب بر دوش ماهواره
ساختار اینترنت پس از سال‌ها پژوهش هنوز کامل نشده و شاید بتوان گفت این شبکه جهانی دچار نوعی تکامل روزمره است. از قدم‌های بعدی در تکامل اینترنت، استفاده از ماهواره ها است، در حال حاضر تنها یک درصد ترافیک وب بر دوش ماهواره‌ها سنگینی میکند و مسابقه‌ای در جریان است تا حجم رد و بدل داده به وسیله ماهواره را به10 درصد برسانند.
بازیگران اصلی این جریان پروژه‌های OneWeb با پشتیبانی ریچارد برنسون و SpaceX متعلق به آلون ماسک هستند، هدف هر دو پروژه ارسال صدها ماهواره در ارتفاعات پایین‌تر برای ایجاد امکان دسترسی به اینترنت برای همگان است.
پروژه مشابه دیگری به وسیله مایکروسافت طراحی شد که ادامه آن بدون موفقیت قابل توجهی رها شد، آیا این دفعه نتیجه‌ای حاصل میشود؟ استفاده از ماهواره برای دسترسی به اینترنت یکی از آخرین روش‌های کاربردی است و بیشتر در مناطق دورافتاده به کار گرفته میشود.
به گزارش ایرنا بیش از 2 هزار ماهواره در مدار زمین می‌چرخند و خدماتی مانند جی‌پی‌اس، هواشناسی، مخابرات و تلویزیون را ارائه می‌دهند و پرتاب ماهواره و امکان ارتباط دوطرفه با آن حدود 60 میلیون دلار هزینه دارد.
همچنین انتقال داده با کمک ماهواره حدود نیم ثانیه تاخیر خواهد داشت و تکنولوژی در حال تغییر است و اندازه و هزینه ماهواره‌ها به صورت معناداری در حال کاهش است.
پرتاب نسل‌های جدید ماهواره شامل Cubesat، Nanosat و Smallsat با ابعادی کوچک (طول، عرض و ارتفاع 10 سانتی‌متر) هزینه‌ای حدود 120 هزار دلار دارد که در مداری بسیار پایین‌تر (حدود 500 کیلومتری سطح زمین) جای می‌گیرند در نتیجه تاخیر انتقال داده از کابل‌های فیبر - اپتیک (امروزه در شهرهای بزرگ برای دسترسی به اینترنت استفاده میشود) کمتر میشود و آن را وسیله مناسبی برای پوشش زمین در دسترسی به اینترنت می‌سازد.
البته باید تعداد زیادی ماهواره در مدار قرار بگیرند تا دسترسی همگانی از شمال کانادا تا مناطق آفریقایی ممکن شود و این‌جاست که پای پروژه‌های SpaceX و Virgin Galactic به این معادله باز میشود.
در پروژه OneWeb قرار است 700 ماهواره در مدار زمین قرار بگیرند. اسپانسرهای این پروژه گروه ویرجین، کوکاکولا، بوئینگ، ایرباس، اینتلست و شبکه هیو هستند و آغاز پرتاب ماهواره‌ها سال 2018 خواهد بود.
موشک‌های پرتاب به وسیله ایرباس ساخته می‌شوند و هر کدام 6 گیگابایت پهنای باند خواهند داشت. 700 ماهواره 2/4 ترابیت بر ثانیه حجم دسترسی را ایجاد می‌کنند.
**پروژه SpaceX و پرتاب 4هزار ماهواره به مدار زمین
SpaceX پروژه موازی دیگری است که به وسیله بنیان‌گذار سایت خدمات مالی PayPal، میلیاردر معروف آلون ماسک، پیشنهاد شده که شامل پرتاب 4 هزار ماهواره به مدار زمین (اندکی بالاتر از پروژه Oneweb) و ایجاد نوعی پوشش جهانی وای‌فای برای دسترسی همگان به اینترنت است.
با کمک شرکت گوگل، پروژه SpaceX در نظر دارد شگفتی بزرگی در سال 2020 میلادی بیافریند، البته همه چیز در حال حاضر به صورت طرح و نقشه‌های ابتدایی است.
گفته شده است که آلون ماسک حتی در نظر دارد از لیزر برای انتقال داده استفاده کند که در این صورت سرعت دسترسی به داده‌ها به صورت تصاعدی افزایش می‌یابد.
***دسترسی به اینترنت در دورترین مناطق صعب العبور با پروژه Outernet
پروژه خیریه Outernet نیز که در شهر نیویورک ریشه دارد، در نظر دارد اینترنت آزاد، بدون سانسور و مجانی را برای همه نسل بشر فراهم آورد. برای اجرای این پروژه قرار است از ماهواره‌های کوچک Cubesatدر مدارهای پایینی جو استفاده شود که از سلول‌های خورشیدی نیرو می‌گیرند.
این پروژه دسترسی یک‌طرفه (برای دانلود) به اینترنت مجانی را میسر میکند اما در این پروژه محدودیت حجمی 10 مگابایت در روز برای هر نفر در نظر گرفته شده است.
در واقع این پروژه نوعی کتابخانه دیجیتال بزرگ است که دسترسی به داده‌ها را در دورترین روستاها و مناطق صعب‌العبور دنیا را برای مردم فراهم خواهد کرد.
***پروژه پهپادهای آکیلا
فیس‌بوک و گوگل، دو غول دنیای دیجیتال، هر دو خواستار سهم خود از این مشارکت جهانی برای دسترسی همگان به شبکه اینترنت هستند، فیس‌بوک در نظر دارد از نوعی پهپاد که از سلول‌های خورشیدی برای پرواز انرژی می‌گیرد، استفاده کند.
این پهپادها در فاصله 65 هزار پایی (بالاتر از مسیر پرواز هواپیماهای تجاری)، در منطقه‌ای که باد شدید یا سایر عوامل جوی ایجادکننده اختلال ندارد، قرار می‌گیرند و نوعی پوشش سراسری وای‌فای ایجاد می‌کنند.
***پروژه استفاده از بالون ها برای پوشش جهانی وای فای
این پروژه در حال حاضر در مرحله آزمایش‌های اولیه به سر می‌برد، بالون‌های انتقال داده برای بهترین فاصله (بین 10 تا 60 کیلومتری سطح زمین) در حال بررسی هستند. این بالون‌ها در نهایت با تجهیزاتی که دارند نوعی پوشش جهانی وای‌فای را ایجاد می‌کنند.
پیش‌بینی میشود که این بالون‌ها پس از حوادث غیرمترقبه مانند سیل، سونامی و زلزله به‌خوبی به کار خود ادامه می‌دهند و امکان دسترسی سریع و بدون اختلال به اینترنت را ایجاد می‌کنند و این پروژه با تجهیزات ارزان‌قیمت ساخته شده است و سطح وسیعی را به ویژه مناق محروم و دورافتاده پوشش می‌دهد.
اگر تلاش‌های گوگل در اجرای این پروژه به حقیقت بپیوندد بر ماهواره‌ها برتری خواهد داشت زیرا نیازمند پرتاب پرهزینه موشک‌ها نخواهد بود اما از سوی دیگر عمر بالن‌ها کوتاه است و پس از 100 روز نیاز به تعویض آنها وجود خواهد داشت.
***آیا اینترنت روزی واقعا جهانی خواهد شد؟
بسیاری از این پروژه‌ها عجیب و نشدنی به نظر می‌آیند، به هر روی، اولین ارتباطات با کمک کابل‌هایی که در بستر دریا قرار گرفته‌اند هم در نگاه اول به همین صورت امری دشوار فرض می‌شد اما به لطف نوآوری‌های تکنیکی نوعی شبکه جهانی ایجاد شد که همان اینترنت را می‌سازند.
به احتمال بسیار زیاد در مورد این پروژه‌های عظیم هم اتفاقات مشابهی رخ خواهد داد، به عنوان مثال، بالن‌های گوگل تا درجاتی موفق ارزیابی می‌شوند و بر اساس دانش به دست آمده از این پروژه تلاش‌ها ادامه می‌یابند تا در نهایت رویا یا هدف نهایی محقق شود.
به هر حال، وجود پروژه‌های یادشده نشان‌دهنده نیاز به تغییر در ماهیت دسترسی به اینترنت برای همگان است، البته چالش بزرگ در این بین تامین هزینه‌های مالی آنها است.