«تیتک» سامانه کنترل فساد یا تسهیل فساد؟
اتفاقی که پیش از این و در سامانه واردات خودرو شاهد آن بودیم و برخی به شکل ویژه امکان واردات انحصاری خودروهای لوکس را به شکل شبانه پیدا کردند و بعد از مدتی هم هک شدند! سامانه را عامل این تخلف دانستند، که البته پلیس فتا اعلام کرد هکی در کار نبوده و این یک تخلف سازمان‌یافته بوده است. اگرچه تاکنون نیز اطلاع دقیقی از سرنوشت آن پرونده و عوامل متعددی که در آن دست داشتند، نیست.
مدتی بعد سامانه رجیستری که برای کنترل قاچاق و ساماندهی واردات گوشی تلفن همراه طراحی شده بود، به بستری پر ابهام برای سوءاستفاده برخی تبدیل شد.
اخیرا نیز رسانه‌ها در جریان برگزاری دادگاه‌های مفاسد اقتصادی تیتر زدند: رانت ۶۸ میلیارد تومانی سوغات سامانه «بهین‌یاب»! که به اندازه کافی گویای آنچه در پس برخی سامانه‌های کشور می‌گذرد، بود.
اگرچه کم نیستند سامانه‌هایی از این دست که در آینده بیشتر از آن خواهیم شنید و نوشت، اما حالا ظاهرا نوبت سامانه ردیابی و کنترل اصالت کالاهای دارویی و سلامت‌محور موسوم به «تیتک»، است تا معلوم شود به واسطه برخی اشکالات و ابهامات به بستری برای تسهیل و گسترش فساد و رانت‌خواری برخی تبدیل شده است.
واقعیت آن است که اعداد و ارقام در حوزه بهداشت و سلامت، نجومی هستند و از آنجا که با سلامت مردم گره‌خورده‌اند، بسترها را فراهم و جذابیت‌های ورود باندهای مافیایی به این حوزه را از سال‌ها قبل تاکنون بالا برده است. اما در پرونده سامانه تیتک که سر و صدای زیادی در کشور به پا کرده، ظاهرا باز هم دست‌های پنهانی در کار بوده‌اند و سودهای نجومی به جیب زده‌اند. همچنین از آنجا که معمولا در این قبیل پرونده‌ها افراد ذی‌نفوذ حضور دارند، پیدا کردن ریشه‌ها و عوامل اصلی اصولا دشوار بوده و با مشمول شدن به مرور زمان و معرفی چند فرد دون‌پایه به عنوان متخلف مواجه می‌شوند.
نظر به اهمیت این پرونده مروری خواهیم داشت بر آنچه در پس سامانه‌ای به نام تیتک گذشته و توضیحات وزارت بهداشت را هم به دنبال داشته است، توضیحاتی که ظاهرا چندان قانع‌کننده و شفاف نبوده است.
مروری بر تاریخچه و اهداف سامانه تیتک
با توجه به اهمیت بالای گروه کالایی محصولات سلامت‌محور، ایجاد و راه‌اندازی سامانه‌های هوشمند با هدف نظارت و رهگیری این گروه کالایی در مواد ۵، ۶، ۱۳، ۱۸ و ۲۷ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز گنجانده شده است؛ در همین راستا، از سال ۹۲ راه‌اندازی سامانه TTAC در دستور کار نهادهای ذی‌ربط از جمله وزارت بهداشت و به‌طور مشخص سازمان غذا و دارو قرار گرفت.
به همین منظور پس از آنکه شاکله اولیه سامانه TTAC در سال ۹۴ آغاز به فعالیت کرد، مراحل تکمیل آن ادامه یافت و در نهایت سید حسین قاضی‌زاده هاشمی، وزیر وقت بهداشت دولت دوازدهم، ضوابط اجرایی سامانه ردیابی، رهگیری و کنترل اصالت کالاهای سلامت‌محور یا TTAC که در دی‌ماه ۹۶ به تصویب هیات وزیران رسیده بود را به سازمان غذا و دارو ابلاغ کرد.
استعلام اصالت محصولات سلامت‌محور توسط مصرف‌کنندگان نهایی در هنگام خرید، جلوگیری از ورود کالاهای جعلی، قاچاق و تاریخ گذشته به شبکه سلامت کشور و کنترل کامل چرخه واردات، تامین، توزیع و عرضه‌کنندگان از جمله اهداف پیش‌بینی‌شده در استقرار و ایجاد سامانه تیتک محسوب می‌شدند.
بی‌توجهی به مشکلات سامانه تیتک
مشکلات و ابهامات سامانه تیتک اما مربوط به هفته‌ها و ماه‌های اخیر نیست و از حدود سال 92 و همزمان با انتشار اخبار آن مطرح بوده است.
اما برای جلوگیری از طولانی شدن گزارش تنها مروری بر مشکلات اخیر این سامانه متعلق به وزارت بهداشت خواهیم داشت.
اسفند ماه سال قبل بود که خبرگزاری فارس گوشه‌هایی از ابهامات فسادزای سامانه تیتک را بررسی کرد.
این گزارش نشان می‌داد که مسوولان سازمان غذا و دارو درحالی استعلام اصالت کالاهای سلامت‌محور را به یک سامانه الکترونیکی واگذار کرده‌اند که این سامانه قادر به کنترل دقیق و شفاف اصالت کالاها نیست.
درواقع درحالی که مسوولان سازمان غذا و دارو بارها بر کارآمدی این سامانه تاکید کرده و اعلام کردند که مردم با استفاده از این سامانه اصالت کالاهای سلامت‌محور را کنترل کنند اما بررسی‌ها نشان می‌دهد سامانه اصالت کالای سازمان غذا و دارو نقاط ضعف جدی دارد؛ برای مثال این سامانه در خصوص نحوه تامین و جابه‌جایی، اماکنی که کالا در آنها حضور داشته، افرادی که مسوولیت تامین و جابه‌جایی کالا را به عهده داشته‌اند و به‌طور کلی اعضای درگیر در زنجیره تامین کالا اطلاعاتی در دسترس مصرف‌کننده قرار نمی‌د‌هد. به این ترتیب می‌توان مدعی شد که این سیستم در زمینه جلوگیری از جعل و قاچاق کالا موثر عمل نمی‌کند.
به عبارت دیگر، این سیستم کل زنجیره تامین را پشتیبانی نکرده و فقط راهکار استعلام برای مصرف‌کننده نهایی را ایجاد می‌کند، باید توجه داشت همه مشتریان در نقطه فروش توجهی به استعلام کالای خریداری‌شده نمی‌کنند و این سامانه در زمینه ردیابی کالا نیز کارایی مناسب ندارد. لازم به ذکر است که کل زنجیره تامین می‌بایست قابلیت ردیابی داشته باشد تا بتوان حرکت اقلام را در زنجیره رصد کرد و از ورود کالاهای جعلی و تقلبی به بازار جلوگیری کرد.
با توجه به بررسی‌های صورت گرفته، سامانه سازمان غذا و دارو (TTAC) هیچ استعلامی از بانک اطلاعاتی مرجع کدهای GS1 شامل شماره تجاری فرآورده و GLN نمی‌گیرد و این سازمان با ایجاد یک سامانه اطلاعاتی موازی از مراجع اطلاعاتی مرجع کشور استفاده نمی‌کند. لذا با این سامانه نمی‌توان به هیچ‌وجه مطمئن شد که شماره تجاری فرآورده الصاق شده بر روی داروها معتبر بوده و کد جعلی بر روی داروها الصاق نشده باشد.
وعده انتقال اطلاعات به وزارت بهداشت
اواخر خرداد ماه امسال سرپرست سازمان غذا و دارو وعده داد ظرف ۲ تا ۳ ماه اطلاعات و زیرساخت‌های سامانه تیتک به وزارت بهداشت منتقل شود.
این خبر اما توضیحی در خصوص محل نگهداری سرورها و متولی فعلی سامانه تیتک نداده است و صرفا تاکیدی بر این مساله بوده که سامانه مذکور ظاهرا در ید اختیار وزارت بهداشت نیست.
این مقام مسوول در پاسخ به پرسشی، در خصوص وضعیت انتقال اطلاعات و زیرساخت‌های سامانه تیتک به وزارت بهداشت توضیح داد: این سامانه با کمک وزارت بهداشت راه‌اندازی شده و با توجه به تفاهم‌نامه‌های قبلی با هماهنگی‌های نظارتی در تلاشیم که هر چه سریع‌تر اطلاعات و سورس سامانه تیتک به داخل وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو منتقل شود.
سرپرست سازمان غذا و دارو همچنین خاطرنشان کرد: اجرای پروژه تیتک خیلی طولانی شده و قرار نبود تحقق این موضوع این قدر به طول بینجامد باید این پروژه طی 2 تا 3 ماه آینده از حالت پروژه خارج و به‌طور کامل به سازمان غذا و دارو منتقل شود. اگر اقدامات بر اساس روندهای پیش‌بینی شده انجام شود شاهد ارایه خدمت به صورت مناسب و ایجاد شفافیت از طریق سامانه تیتک خواهیم بود.
سامانه «تیتک» عامل اصلی فساد در حوزه دارو
سیزدهم تیر ماه امسال اما این بار قائم‌مقام مدیرعامل سازمان مردم‌نهاد دیده‌بان شفافیت به انتقاد از تیتک پرداخته و اعلام کرد: مهم‌ترین زمینه‌ساز تخلفات در حوزه دارو، سامانه تیتک است. به گفته او، برخی با دستکاری اطلاعات این سامانه، ارزهای غیرقانونی دریافت کرده‌اند.
قائم‌مقام مدیرعامل سازمان مردم‌نهاد دیده‌بان شفافیت همچنین گفت: طی سال‌های قبل، قبل از شکایت از دیناروند رییس اسبق سازمان غذا و دارو، سه ساعت جلسه با وی گذاشتیم که ایشان جواب قانع‌کننده‌ای برای تخلفات انجام‌شده نداشت. همچنین چند جلسه با وزیر بهداشت سابق برگزار شد که آنها تلاش کردند به ما اعلام کنند که موارد مطرح شده تخلف بوده و جرم نیست.
جلواتی توضیح داد: مهم‌ترین زمینه‌ساز تخلفات در حوزه دارو، سامانه تیتک است. در جلسه 23 تیر ماه در کمیسیون بهداشت و درمان مجلس وزیر بهداشت اعلام کرد رییس بانک مرکزی گفته سازمان غذا و دارو 170 میلیون یورو ارز گرفته اما پیرصالحی رییس وقت سازمان غذا و دارو اعلام کرد که ما فقط 10 میلیون یورو دریافت کرده‌ایم که علت بروز این اتفاق دستکاری اطلاعات در سامانه تیتک است و به کسی که طبق قانون نباید ارز دولتی اختصاص پیدا کند یا داروهایی که واردات آنها ممنوع است در این سامانه ثبت شده و ارز دریافت می‌کنند.
قائم‌مقام دیده‌بان شفافیت می‌گوید که فساد در حوزه دارو به صورت مافیایی عمل می‌کند و افرادی با اختصاص دادن IRC در سامانه تیتک به محصولاتی که نباید به آنها ارز دولتی تعلق گیرد، ارز می‌دهند.
اگرچه این فرد نیز با وجود نوعی افشاگری از پشت پرده‌های سامانه تیتک، اشاره‌ای به افرادی که چنین اقداماتی را انجام داده‌اند و تخلفات بزرگی مرتکب شده و سودهای کلانی به جیب زده‌اند نمی‌کند که همین موضوع نشانه‌ای از حساسیت و جایگاه احتمالی افراد ذی‌نفع در این تخلفات است.
وی با بیان اینکه اطلاعات ثبت شده در سامانه تیتک اطلاعات حاکمیتی است، گفت: وقتی سامانه‌ای هنوز تحویل کارفرما نشده بود چرا به سامانه‌های وزارت صمت و گمرک وصل شده است.
قائم‌مقام مدیرعامل سازمان مردم‌نهاد دیده‌بان شفافیت همچنین گفته: در حال حاضر برخی اعلام می‌کنند که این سامانه به بخش خصوصی واگذار و برون‌سپاری خواهد شد در صورتی که این موضوع نیز باعث ایجاد فساد می‌شود.
وی در خاتمه علاوه بر تمام نقاط ضعف تیتک به خطرهای بالقوه این سامانه نیز اشاره کرده و گفته: برخی از کارشناسان اعلام می‌کنند که با این سامانه می‌شود حتی مواد منفجره هم وارد کشور کرد و جنگ بیوتروریسم در داخل کشور راه انداخت که باید هر چه سریع‌تر در این زمینه اقدامات اساسی صورت گیرد.
اعتراض ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز
شانزدهم مرداد ماه امسال، سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا با اشاره به عدم بهره‌برداری کامل از تیتک با گذشت شش سال، گفت: در طی این سال‌ها بسیاری از گام‌های در نظر گرفته شده برای این سامانه هنوز عملیاتی نشده است.
وی افزود: در مراحل طراحی و تحلیل فرایند سامانه تیتک میان ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و سازمان غذا و دارو توافق نظر وجود دارد اما درباره نحوه عملکرد و شیوه استقرار این سامانه برخلاف توافقات صورت گرفته، عمل شده است تا جایی که در برخی موارد حرکت رو به جلویی دیده نمی‌شود و حتی این سامانه از لحاظ کارکردی عقب‌گرد نیز داشته است.
مدیرکل نظارت بر سامانه‌های الکترونیکی و هوشمند ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز با اشاره به گذشت حدود شش سال از فعالیت سامانه TTAC در حوزه گروه کالایی محصولات سلامت‌محور اظهار کرد: در طی این سال‌ها بسیاری از گام‌های در نظر گرفته شده برای این سامانه هنوز عملیاتی نشده است.
وی با برشمردن اقدامات انجام نشده برای تکمیل سامانه تیتک، گفت: «عدم اطلاع‌رسانی به مردم برای نحوه استعلام از این سامانه»، «عدم شناسنامه‌دار شدن محصولات سلامت‌محور تولید داخل» و «عدم هماهنگی لازم برای فعالیت این سامانه در مناطق‌آزاد» از جمله این موارد است.
دهقانی‌نیا با انتقاد از تغییرات مکرر مدیریتی در سازمان غذا و دارو، تصریح کرد: طی شش سال گذشته نرخ تغییرات مدیریتی در سطوح میانی و ارشد سازمان غذا و دارو به اندازه‌ای بوده که هماهنگی‌ها و پیگیری‌های ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز از این سازمان را با مشکلاتی مواجه کرده و در برخی موارد در عمل پیگیری امور را برای بهره‌برداری کامل از این سامانه غیرممکن کرده است.
مدیر کل فناوری اطلاعات ستاد و مبارزه با قاچاق کالا و ارز همچنین در خصوص تیتک گفته: نرخ بالای تغییرات مدیریتی موجب شده که بارها تمامی فرایندهای هماهنگی و توجیهی که برای پیشبرد کارها برای مدیر قبلی صورت گرفته بود، مجددا انجام گیرد که علاوه بر اینکه زمان را از دست دادیم، بهره‌برداری کامل از سامانه تیتک را نیز به تعویق انداخته است.
بر اساس گزارش‌ها علی‌رغم حساسیت این پروژه ملی، تغییرات مکرر مدیریتی سازمان غذا و دارو موجب شده تا فعالیت‌های این سامانه با کندی مواجه شود. به عبارت دیگر، از سال ۹۲ که به واسطه قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز آغاز به کار این سامانه لازم‌الاجرا شده است، علاوه بر اینکه سازمان غذا و دارو طی شش سال متوالی چهار دوره متفاوت مدیریتی را به خود دیده، ۲۵ تغییر دیگر نیز در سطوحی از این سازمان رخ داده که به‌طور مستقیم و غیرمستقیم به سامانه TTAC مربوط بوده است.
به نظر می‌رسد این تغییرات مکرر مدیریتی در سازمان غذا و دارو موجب شده تا سامانه TTAC به اهداف مدنظر که در قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مقرر شده است نرسد، زیرا مدیران مختلف این سازمان یا با تکمیل این سامانه مخالف بوده‌اند یا اگر هم نظر مساعدی نسبت به آن داشته‌اند، عمر مدیریتی‌شان به تکمیل این سامانه کفاف نداده است.
هفته قبل عباس کبریایی‌زاده نایب‌رییس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی نیز با اشاره به وضعیت سامانه تیتک به خبرگزاری ایسنا گفت: دسترسی به سامانه تیتک باید در اختیار تمام ذی‌نفعان قرار گیرد؛ به‌طوری که بخش‌هایی که مربوط به مردم می‌شود، مردم باید به آنها دسترسی داشته باشند. بخش‌هایی که مربوط به صنایع هم می‌شود باید به آن دسترسی داشته باشند.
وی افزود: انتظارمان از وزیر بهداشت که واقعا در جهت شفاف‌سازی تلاش می‌کنند، این است که سامانه‌ای همچون سامانه تیتک را که می‌تواند کمک خوبی به شفاف‌سازی کند، کاربردی‌تر کنند.
قول پیگیری وزارت بهداشت
در نهایت اینکه هفدهم مرداد ماه امسال سعید نمکی در حاشیه مراسم روز خبرنگار در پاسخ به سوالی درباره اخبار منتشر شده در زمینه تخلفات و انحرافات ارزی در سامانه تیتک سازمان غذا و دارو همچنین واردات داروی تقلبی اوستین در سال ۱۳۹۳ که به نابینایی ۵۲ نفر انجامید، گفت: «تیتک» سامانه‌ای بوده که می‌توانسته به ثبت و ضبط اطلاعات کمک کند اما همان‌طور که مطرح شده نارسایی‌هایی داشته و اکنون حدود چهار ماه است که ما روی این سامانه کار می‌کنیم تا بتوانیم آن را بازنگری و تعمیر و داشبوردهای مدیریتی قابل پیگیری و پایش را روی آن نصب کنیم. تیم قوی IT در این زمینه در حال کار است.
وی ادامه داد: سامانه تیتک اشکالاتی داشته، اما اینکه اکنون بخواهم تمام این ادعاها را تایید کنم، لازم است بررسی بیشتری شود. اخیرا چند پرونده جدید را تحویل مقامات قضایی دادیم؛ پرونده‌هایی که مربوط به زمان خودم بوده را رسیدگی کرده‌ام و دو سه روز گذشته پنج پرونده را تقدیم مراجع ذی‌ربط کردیم تا بررسی کنند.
وزیر بهداشت گفت: سامانه تیتک زیرساختی است که اگر از آن بهره‌برداری درست و نقایص آن برطرف شود و از بخش خصوصی به نظام حاکمیتی منتقل شود، قابلیت‌هایی دارد که می‌توان از آن استفاده درست کرد.
تلاش برای رفع باگ‌های ایجاد فساد
در آخرین خبر پیرامون تحولات سامانه تیتک، 21 مرداد ماه سال جاری، مدیر کل روابط عمومی وزارت بهداشت اعلام کرد: در تلاش هستیم سطوح دسترسی و امنیت اطلاعات سامانه تیتک تقویت شود به‌طوری که زمینه‌های بروز تخلف یا فساد از طریق این سامانه سلب شود.
مدیر کل روابط عمومی سازمان وزارت بهداشت، در خصوص سامانه تیتک و تخلفات صورت گرفته در این سامانه گفت: در برخی موارد مانند نحوه دسترسی، نحوه مالکیت آن و ارتباط سامانه با سازمان غذا و دارو و مواردی از جمله امنیت فناوری اطلاعات، امنیت اطلاعات موجود در سامانه و از این دست تخلفاتی صورت گرفته است.
به همین علت در سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت به دستور وزیر بهداشت از ابتدای دوره جدید این موضوع مورد بررسی قرارگرفته است.
وی در برنامه‌ای رادیویی درباره تخلفات صورت گرفته توضیح داد: در تلاش هستیم شیوه‌نامه برخورد با سامانه، شیوه‌نامه تعامل سامانه با سازمان غذا و دارو و سطوح دسترسی و امنیت اطلاعات آن به نحوی باشد که زمینه‌های بروز تخلف یا فساد هم از افراد سلب شود.
این مقام مسوول در پاسخ به سوال تخلفات ارزی در این حوزه گفت: در بازرسی‌ها بلافاصله بعد از بررسی اولیه تخلف‌ها، تحویل مراجع قضایی و دستگاه‌های مختلفی که در ذیل قوه قضاییه قرار دارند می‌شود و وظیفه ما ارتقا و اطمینان از حداکثر ضریب اطمینان این سامانه در سیستم کالای سلامت‌محور و هوشمندسازی آن در سازمان غذا و دارو است.
تهدید به شکایت از ادعاهای غیرمستند
اما اواخر مردادماه سال جاری سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، ضمن دفاع از فلسفه، اهداف و کارکرد سامانه تیتک، تهدید کرد که با ادعاهای غیر مستند درباره سامانه‌های مبارزه با قاچاق برخورد قضایی می‌شود.
به گفته حمیدرضا دهقانی‌نیا پس از راه‌اندازی «سامانه تیتک»، امکان شناسایی تخلفات حوزه دارو و محصولات سلامت‌محور فراهم شد.
وی همچنین گفته: واضح است درصورت عدم وجود این سامانه، در عمل امکان شناسایی متخلفانی که برخلاف اظهار اولیه‌شان کالاهای دیگری وارد کشور می‌کردند، وجود نداشت.
وی با بیان اینکه ماموریت‌های پیش‌بینی شده برای سامانه تیتک محقق شده و باید آن را به عنوان یک فرصت دید، بیان کرد: به‌طور کلی سامانه به جای انسان تصمیم نمی‌گیرد و اگر کاربری اطلاعات نادرستی را در آن وارد یا تایید کند، این اطلاعات در سامانه ثبت شده و در اختیار ناظر قرار می‌گیرد؛ بنابراین از این موضوع نمی‌توان به عنوان اشتباه سامانه یاد کرد.
دهقانی‌نیا با اشاره به اینکه در حال‌حاضر 60 الی 70 درصد اتصال سامانه تیتک با سامانه جامع تجارت برقرار است، گفت: طبیعی است که تا رسیدن به اتصال کامل میان این دو سامانه و نقطه مطلوب فاصله وجود دارد؛ به همین منظور اخیرا رییس‌جمهور در نشست ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز، بر اتصال کامل این دو سامانه تا 22 اسفندماه امسال تاکید داشتند.
وی با رد ادعایی مبنی بر اینکه کنترل سامانه تیتک در اختیار بخش خصوصی قرار دارد، تصریح کرد: این ادعا به هیچ وجه صحیح نیست زیرا هنگامی که برای راه‌اندازی یک سامانه با یک شرکت خصوصی قرارداد توسعه و پشتیبانی منعقد می‌شود به معنی این نیست که کنترل سامانه کاملا در اختیار آن شرکت است. در حال حاضر نیز حدود یک سال‌و‌نیم از انتقال این سامانه به سازمان غذا و دارو می‌گذرد اما پیشرفت آن کند بوده است.
وی تاکید کرد: اگر کسی می‌خواهد درباره سامانه تیتک و تمام سامانه‌های حوزه مبارزه با قاچاق کالا اظهارنظری داشته باشد، باید مستندات خود را به ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز ارایه دهد. در غیر این صورت باید مسوولیت سخنان خود را بپذیرد زیرا از نماینده قوه قضاییه که در ستاد مستقر است می‌خواهیم تا مستندات ادعاهای مطرح شده از سوی افراد را مطالبه کند.
دفاع از دستاوردهای سامانه تیتک
سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز با اشاره به دستاوردهای سامانه تیتک گفت: در حال‌حاضر استعلام ۵ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان داروی معتبر خاص در ۲۰ ماه گذشته توسط سامانه تیتک انجام شده است. علاوه بر این کارکرد سامانه، 5/8 میلیارد تومان نیز داروی تاریخ گذشته توسط مردم از این سامانه استعلام شده است.
وی با اشاره به کارکرد دیگر این سامانه ادامه داد: به عنوان نمونه در مورد یک داروی خاص ۲۷۰ میلیارد تومان واردات ثبت شده اما بیمه‌ها تنها ۳۵۰ میلیارد تومان بابت همین یک قلم دارو آن هم به صورت سرپایی و نه به صورت بستری هزینه کردند و درنهایت با استعلام اصالت از طریق سامانه تیتک متوجه رسید‌های جعلی شدند.
نبود تبادل اطلاعات شرکت‌ها با سامانه تیتک
سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز اما به وجود نقایصی در این سامانه نیز اشاره می‌کند که می‌تواند زمینه‌ساز برخی سوءاستفاده‌ها و تخلفات احتمالی شود.
وی با بیان اینکه در حال‌حاضر یکی از نواقص سامانه تیتک، عدم امکان استعلام داروهای داخلی از طریق این سامانه است، اظهار کرد: بر این اساس به موجب جلسه ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالاو ارز با رییس سازمان غذا و دارو، جهت برطرف شدن نواقص سامانه تیتک 17 اقدام و وظیفه تا انتهای شهریور سال جاری بر عهده سازمان غذا و دارو قرار داده شد.
دهقانی‌نیا همچنین با اشاره به عدم تبادل اطلاعات میان شرکت‌های پخش دارو و سامانه تیتک گفت: یکی از انتظارات ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز از سازمان غذا و دارو، پیگیری برای دریافت و ثبت اطلاعات شرکت‌های پخش دارو در سامانه تیتک است چراکه هم‌اکنون نظام توزیع و تامین محصولات سلامت‌محور محل اشکال بوده که این موضوع باید به‌طور جدی از سوی سازمان غذا و دارو پیگیری شود.
توضیح درباره اظهارات آقای سخنگو
اما درباره اظهارات سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز لازم است تا مسایلی مطرح شود. نخست آنکه کسی منکر لزوم وجود و کارکرد مثبت برخی سامانه‌ها نیست. اصولا هر ابزاری که شفافیت اطلاعاتی و آماری به همراه بیاورد می‌تواند زمینه‌ساز کمک‌های زیادی شود.
اما مساله اینجاست که با تمرکز به بخشی از کارکردها و خروجی‌های یک سامانه، نباید از دیگر مسایل و مشکلات پنهان در دیگر لایه‌ها غافل شد و به دستاوردهای محدود اکتفا کرد. به عبارت دیگر اگر در یک سامانه اطلاعات ورودی ناقص باشد نمی‌توان به اطلاعات موجود دلخوش بود و منتقدان به ابهامات و نقایص را تهدید به شکایت کرد.
یا از سوی دیگر در حالی که سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا ادعای قرار داشتن سامانه تیتک در اختیار بخش «خصوصی» را قویا رد می‌کند و خبر از واگذاری این سامانه از یک سال و نیم پیش به سازمان غذا و دارو می‌دهد، وزیر بهداشت صراحتا می‌گوید: سامانه تیتک هنوز پس از ورود بنده به وزارت بهداشت در اختیار پیمانکار بود و کلید آن در جیب کسی بود که همه باید برای دریافت اطلاعات به ویژه متوسل می‌شدیم.
وعده رفع نواقص تا پایان شهریورماه جاری
آخرین اظهارنظر وزیر بهداشت در مورد سامانه تیتک نیز خواندنی است. نمکی در پنجم شهریورماه سال جاری گفته: سامانه تیتک از سامانه‌هایی است که علی‌رغم قوت‌هایی که داشت دارای ضعف‌هایی نیز در عملکرد بود، گروهی را برای انجام دو اقدام مامور کرده‌ام؛ اول اینکه نقاط ضعف برطرف شود و ابهاماتی که در سامانه تیتک وجود داشت برای دسترسی به اطلاعات شفاف و صریح و ارزیابی شود.
وزیر بهداشت تصریح کرد: دوم اینکه سامانه تیتک هنوز پس از ورود بنده به وزارت بهداشت در اختیار پیمانکار بود و کلید آن در جیب کسی بود که همه باید برای دریافت اطلاعات به ویژه متوسل می‌شدیم. به‌طور مستمر دنبال برطرف کردن نقص‌های این سامانه هستیم و تا پایان شهریورماه مشکلات این سامانه بر طرف خواهد شد تا بتوانیم از این زیربنا برای استمرار و ردیابی کالای استراتژیک دارو و آرایشی بهداشتی استفاده کنیم.
نگاه‌ها به وزارت بهداشت و دستگاه قضایی
آن‌طور که از لابه‌لای گفته‌های مسوولان وزارت بهداشت پیداست، ماجرای تخلفات شکل‌گرفته به کمک سامانه تیتک، از عمق بالا و پیچیدگی‌های زیادی برخوردار است و خبری از اعداد و ارقام تخلفات و نام‌های حقیقی یا حقوقی درگیر در این تخلفات، در دست نیست.
وزارت بهداشتی‌ها اگرچه وعده رفع اشکالاتی را می‌دهند که به گفته یک مقام مسوول در حوزه فناوری اطلاعات، همچنان پابرجاست و پس از اتمام اقدامات پیشگیرانه وزارت بهداشت، نیازمند بررسی برای اظهارنظر دقیق‌تر است.
در نهایت اینکه **ظاهرا در این خصوص پرونده‌هایی تشکیل و به دستگاه قضایی ارسال شده که امید می‌رود نظر به حساسیت این پرونده، احتمال داشتن ارتباطات و وابستگی‌های خاص از سوی متخلفان و حجم تخلفات، قوه قضاییه با سرعت بیشتری به تخلفات سامانه تیتک ورود و نتایج را اطلاع‌رسانی کند.**