خطا در شبکه شاپرک افزایش یافت
منصور اولی - شبکه شاپرک در حال حاضر بیشترین بار تراکنشهای مالی الکترونیکی در کشور را بر دوش میکشد و روز به روز هم بر حجم این تراکنشها افزوده میشود. متاسفانه در سالهای اخیر هر چند بانکها تلاش کردهاند با تعریف خدمات ویژه خود خصوصا بر بستر تلفن همراه یا اینترنت از بار ترافیک در شبکه شاپرک بکاهند اما نبود نیازسنجی درست و درگیر شدن بانکها در ارایه خدمات مشابه به فاصله کمی از رقیب و همچنین علاقه عجیب مسوولان شرکت شاپرک برای قرار گرفتن هر چه بیشتر در متن همه تحولات پرداخت الکترونیکی کشور بر بار ترافیکی در این شبکه افزوده است.
سالهای اولی که تلاش میشد خدمات الکترونیکی ابتدایی از جمله پرداخت قبوض از طریق دستگاههای خودپرداز یا انتقال وجه در بین کاربران جا بیفتد به دلیل فراهم نبودن زیر ساختها مدام با قطعی شبکه روبرو بودیم، یکی از دلایل وجودی شرکت شاپرک و از مهمترین اهداف آن، بهبود امکان دسترسی به خدمات و انجام تراکنش موفق در هر زمانی است.
از حق نباید گذشت که در سالهای اخیر میزان تراکنشهای موفق با وجود افزایش بی سابقه حجم آنها به شدت افزایش یافته است. اما نشانههایی از احتمال معکوس شدن روند رشد بهبود کیفیت خدمات خصوصا با توجه به افزایش مداوم تقاضا برای استفاده از خدمات دیده میشود که مسوولان هم در کوتاه مدت و هم در بلند مدت باید راهکارهایی برای جلوگیری از آن اندیشه کنند.
لزوم توجه به افت کیفی خدمات
بر اساس جدولها و آماری که شرکت شاپرک از عملکرد تراکنشها در بهمن سال 94 منتشر کرده است، تعداد تراکنش های معوق در بهمن ماه نسبت به دی ماه افزایش 6.21 درصدی داشته است و شاخص نسبت تعداد تراکنش های معوق به کل تراکنش ها نیز به نسبت دی ماه افزایش 0.0005 درصدی داشته است. افزایش تراکنشهای ناموفق به هر دلیلی باشد در بهمن ماه که نسبت تعداد تراکنشها نسبت به دی ماه افزایش یافته نشان میدهد کاسه صبر ظرفیتهای طرحریزی شده در شبکه شاپرک کم کم در حال لبریز شدن است و اگر با همین سرعت بر میزان حجم تراکنشها در این شبکه افزوده شود به احتمال بسیار زیاد درصد خطاها هم افزایش خواهد یافت. از این رو به نظر میرسد باید از هم اکنون با آنالیز هشدارها و نشانههایی که دیده میشود به سرعت چارهاندیشی صورت بگیرد.
به این منظور بهرهگیری از توان بخش خصوصی در حوزه پرداخت و سامان دهی به مساله نظام کارمزدی میتواند جزو راهکارهای دم دستی برای تقویت مدیریت تراکنشها باشد. بر کسی پوشیده نیست میزان نارضایتی مردم از خدمات بانکی الکترونیکی در تعطیلات نوروز امسال نسبت به سالهای قبل افزایش یافته بود. بسیاری از دستگاههای خودپرداز و کارتخوانها و حتی خدمات همراه بانک دچار خطا بودند و اینها عملا در درصد خطاهای ثبت شده در شبکه شاپرک درج نمیشود چون اساسا امکان انجام خدمات وجود نداشته که موفق یا نا موفق باشد.
از این رو لزوم تقویت توان مدیریت شبکه شاپرک و اساسا ساماندهی به خدمات پرداخت الکترونیکی به شدت احساس میشود و اگر بیش از این کوتاهی شود اعتراضات عمومی در آینده نزدیک علنی خواهد شد.
انواع خطاها در شبکه شاپرک
در حال حاضر در شبکه پرداخت الکترونیک کارتی خطاها در 5 گروه اصلی خطای صادرکنندگی، خطای پذیرندگی، خطای شاپرکی، خطای کاربری و خطای کسب و کار طبقه بندی می شوند. اطلاعات مربوط به تعداد تراکنش های موفق و ناموفق (خطادار) کل شبکه شاپرک حاکی از سهم 88.62 درصدی تراکنش های موفق و 12.38 درصدی خطاهای رخ داده در بهمن ماه سال جاری است.
اطلاعات شاپرک حاکی از بالاتر بودن سهم خطای کاربری به نسبت سایر انواع خطاهای تعریف شده با سهم 8.68 درصدی از کل تراکنش های ناموفق است. بر اساس اعلام شرکت شاپرک این نوع خطا به عملکرد شبکه پرداخت الکترونیکی ارتباطی نداشته و ناشی از اطلاعات نادرست دارنده کارت است. اما کاربران نظر دیگری دارند. آنها اعتقاد دارند برخی موارد اطلاعات کارتی نادرست اعلام میشود اما چند ساعت بعد با همان اطلاعات میشود دوباره خدمات مورد نظر را دریافت کرد. به نظر میرسد در نحوه تقسیم بندی خطاهای رخ داده هم برای به دست آوردن اطلاعات دقیقتر باید تجدید نظر شود.
آمارها حاکی از در دسترس بودن 99.75 درصدی خدمات شرکت شاپرک در بهمن ماه سال 1394 بوده که نسبت به دی ماه بهبود 0.52 درصدی و نسبت به بهمن 1393 کاهش 0.2 درصدی داشته است.
به هر حال باز هم مشاهد میشود که خدمات ارایه شده در شبکه شاپرک در بهمن سال 94 نسبت به بهمن 93 از نظر کیفی افت داشته است و اگر فرض را بر این بگذاریم که این روند امسال هم ادامه داشته باشد و در بهمن 95 هم شاهد افت کیفی نسبت به بهمن 94 باشیم، چرخه افت کیفی تکمیل میشود به همین دلیل است که مسوولان باید به صورت جدیتر مساله را مورد بررسی قرار دهند. (منبع:فناوران)