روش ثبت و پیگیری اظهارنامه الکترونیکی
اظهارنامه نوشته ای است که مطابق مقررات قانونی تنظیم شده و وسیله ی قانونی بیان مطالب می باشد که به آن اظهاریه نیز گفته می شود.اظهارنامه به صراحت ماده 156 قانون آیین دادرسی مدنی از راه های رسمی مطالبه حق است. به وسیله ی اظهارنامه، نه تنها مطالبه ی رسمی حق امکان پذیر است بلکه می توان آمادگی تسلیم هر چیزی، اعم از مال، وجه، سند و غیره را به مخاطب اعلام و آن را هنگام ارایه اظهارنامه تحت نظر و حفاظت مرجع مربوطه قرار داد.
مواد مندرج در اظهارنامه
برگ اظهارنامه، شامل موارد زیر می باشد:
1- مشخصات و اقامتگاه اظهارکننده: در این قیمت اظهارکننده مشخصات خود شامل نام، نام خانوادگی و نشانی خود را قید می کند.
2- موضوع اظهارنامه: موضوعی است که اظهار کننده آن را از مخاطب درخواست یا اعلام می نماید.
3- مشخصات و اقامتگاه مخاطب: در این قسمت نام و نام خانوادگی و نشانی مخاطب اظهار کننده نوشته می شود.
4- خلاصه اظهارات: در این قسمت اظهارکننده آنچه را درخواست دارد به طرف دیگر ابلاغ کند تشریح کرده و توضیح می دهد.
شرایط قانونی ارسال اظهار نامه
1- احراز هویت اظهار کننده
2- ابطال تمبر هزینه قانونی
3- خارج از ادب و نزاکت نبودن مطالب و مندرجات اظهار نامه
4- تسلیم اظهارنامه و پیوست های آن به تعداد مقرر قانونی
5- تسلیم وجه، مال یا سند ( در صورت وجود)
کاربرد اظهار نامه
بسیاری از افراد قبل از تقدیم دادخواست و اقامه دعوا، مطالبه خود را با ارسال اظهارنامه به اطلاع طرف مقابل می رسانند. این امر باعث حل و فصل موضوع و عدم مراجعه به دادگستری شده و همچنین از حجم دعاوی دادگستری کاسته و مردم نیز از انجام تشریفات دادرسی و صرف زمان و هزینه مبرا می شوند.
به گزارش میزان علاوه بر این در پاره ای موارد ارسال اظهارنامه می تواند اماره موثری برای دادگاه باشد. به عنوان مثال اگر موضوع اختلاف وجه سفته باشد می توان به موجب اظهارنامه به طرف مقابل متذکر شد که سفته ای را به مبلغ مشخص در سررسید معین به اظهار کننده بدهکار می باشید و با توجه به فرارسیدن موعد سفته ظرف مدت محدودی از تاریخ ابلاغ اظهارنامه نسبت به تأدیه بدهی خود اقدام نمایید.
ارسال اظهارنامه ای با این مضمون می تواند باعث مذاکره و حل و فصل موضوع شود و دیگر نیازی به اقامه دعوا نباشد. با این اقدام هم اظهار کننده به مقصود خود رسیده است و هم بار اضافه بر دوش دادگستری تحمیل نشده است.
موارد اجتناب ناپذیر ارسال اظهارنامه
در مواردی به موجب قوانین مختلف، ارسال اظهارنامه پیش بینی و اثبات ادعا و احراز حقیقت به ابلاغ اظهارنامه موکول شده است که اهم آنها به شرح زیرقابل ذکر است:
1- تقاضای مالک یا مأذون از طرف مالک یا کسی که حق مطالبه دارد مبنی بر مطالبه ی مال امانی از سرایدار، خادم، کارگر یا هر امین دیگر (ماده 171 قانون آیین دادرسی مدنی)
2- تقاضا مستاجر مبنی بر تحویل مورد اجاره هنگام امتناع مالک ( ماده 13 قانون روابط مؤجر و مستأجر 1356)
3- مطالبه ی مدیر یا هیات مدیران مبنی بر پرداخت سهم بدهی مالک یا استفاده کننده ی مستنکف از تأدیه ی هزینه های مشترک آپارتمان (ماده 10 مکرر قانون تملک آپارتمان ها)
4- اثبات تأخیر در پرداخت اجاره بها یا اجرت المثل املاک برای اقامه دعوای تخلیه ( بند 9 و تبصره ی 1 ماده 14 قانون روابط مؤجر و مستأجر 1356)
5- درخواست محکوم له مبنی بر انحلال شرکت تضامنی به منظور وصول محکوم به از محل سهم الشرکه محکوم علیه در شرکت.
( بند ذیل ماده 129 قانون تجارت).
باید توجه داشت که ارسال اظهار نامه جز در موارد مزبور و مشابه نمی تواند به عنوان دلیل باشد. ذکر این نکته ضروری است که ارسال اظهارنامه اگر با دور اندیشی و احاطه کامل بر موضوع و حکم آن انجام نشود ممکن است موجب بروز مشکلاتی گردد. ضمن اینکه پاسخ اظهارنامه نیز قانوناَ الزامی نمی باشد.
روش ثبت و پیگیری اظهارنامه به روش الکترونیک
ثبت اظهارنامه
ثبت الکترونیکی اظهارنامه از دو طریق امکان پذیر می باشد:
1- درگاه خدمات الکترونیک قضایی
2- دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
در حالت اول شخص پس از ورود به درگاه خدمات الکترونیک قضایی ( www.adliran.ir) اطلاعات اولیه را تکمیل نموده و پس از ثبت اولیه و دریافت کد رهگیری برای ادامه فرایند به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه می نماید.
در حالت دوم شخص با همراه داشتن مدارک مورد نیاز به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نموده و متصدی دفتر، پس از وارد کردن اطلاعات اولیه اظهارنامه را ثبت و کد رهگیری دریافت می نماید. در هر دو حالت متصدی دفتر پس از وارد کردن کد رهگیری ارائه شده از سوی سامانه و احراز هویت شخص، هزینه مربوطه را به صورت الکترونیک از وی دریافت می کند. سپس از اظهارنامه ثبت شده چاپ تهیه نموده و به تأیید شخص می رساند و در پایان رسیدی مبنی بر ثبت اظهارنامه در دفتر خدمات الکترونیک قضایی به متقاضی ارائه می نماید. لازم به ذکر است کد رهگیری ثبت اظهارنامه به منظور پیگیری اظهارنامه در این رسید درج شده است.
پاسخ به اظهارنامه
اظهارنامه از طریق اداره ابلاغ به مخاطب ابلاغ شده و وی در صورت تمایل به پاسخ، می تواند با در دست داشتن شماره اظهارنامه اولیه از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی اقدام نماید.
پیگیری اظهارنامه
برای مشاهده آخرین وضعیت اظهارنامه شخص می تواند با وارد نمودن کد رهگیری در قسمت " پیگیری اظهارنامه" از طریق درگاه خدمات الکترونیک قضایی یا با مراجعه به دفاتر خدمات آخرین وضعیت اظهارنامه را مشاهده و اقدام به چاپ گواهی ابلاغ نماید. لیکن در صورتی که گواهی ابلاغ نیاز به استناد در مرجعی داشته باشد، صرفاَ باید این گواهی ممهور به مهر دفتر خدمات الکترونیک قضایی باشد.