رونمایی از ٣ سامانه پیشگیری از جرم در قوه قضاییه
سه سامانه پیشگیری از وقوع جرم دیروز از طرف معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه رونمایی شد.
علیرضا ساوری، مدیرکل پیشگیری‌های وضعی قوه قضائیه، در این مراسم گفت: «اولین و مهم‌ترین سامانه با عنوان اپلیکیشن اعلام نقاط حادثه‌خیز، دومین سامانه استعلام چک‌های تحصیل‌شده بر اثر جرم سرقت یا چک‌های مفقودی و سومین سامانه طرح نصب ردیاب خودرو برای کشف علمی جرم است».
ساوری افزود: متأسفانه جرائم و آسیب‌های اجتماعی در کشور پیچیده، چندوجهی و متعدد و متکثر شده است و دارای لایه‌های پنهان و آشکار است. همچنین محیط‌ها و موقعیت‌ها و ابزارها و فرصت‌های ارتکاب جرم متأسفانه به صورت متعدد و متنوع وجود دارد. معنای این موضوعات این است که راهکارهای سنتی در مواجهه و پیشگیری جرائم و آسیب‌ها پاسخ‌گو نیست و ما نیازمند بهره‌گیری از شیوه‌ها و روش‌ها و ابزار و فناوری‌های نوین با هدف برهم‌زدن محیط‌ها و موقعیت‌های جرم هستیم.
یکی از اصول عمده در پیشگیری از جرم برهم‌زدن محیط‌ها و ابزار و سلب موقعیت‌ها و فرصت‌ها و از آن مهم‌تر افزایش خطر دستگیری مرتکبان و عوامل دخیل در بروز جرائم به‌ویژه جرائم خشن و مسلحانه است. تاکنون در کشور اقدامات خوبی در این زمینه صورت گرفته؛ اما میزان اقدامات جواب‌گوی نیازمندی‌های امنیتی و انتظامی در بحث گستردگی جرم و آسیب نیست. دستگاه‌ها و نهادهای دولتی و حاکمیتی هم امکان بهره‌گیری از این ابزار و فناوری را ندارند. ما در چنین شرایطی نیازمند انجام هماهنگی و اقدامات توأمان در بخش حاکمیتی و بخش غیرحاکمیتی و خصوصی هستیم. با این نگاه در معاونت اجتماعی پیشگیری از جرم قوه قضائیه در دو سال گذشته با بهره‌گیری از ظرفیت دستگاه‌های غیرحاکمیتی و در واقع بخش خصوصی تلاش کردیم تا در زمینه برهم‌زدن محیط‌ها و موقعیت‌ها و سلب ابزار و فرصت‌ها ایده‌ها را دریافت و به اقدام اجرائی تبدیل کنیم. سه سامانه‌ای که رونمایی شد، در راستای این راهبرد است.
مدیرکل پیشگیری‌های وضعی قوه قضائیه ادامه داد: در حوزه معاونت اجتماعی و پیشگیری از جرم در دو تا سه سال گذشته تمرکز اصلی را بر هفت راهبرد عمده و اساسی معطوف کردیم. اولین و مهم‌ترین راهبرد قوه قضائیه در بحث پیشگیری از وقوع جرم ارتقای آگاهی‌های عمومی و اختصاصی در چگونگی حفظ و صیانت از خود و خانواده و اموال در مقابل جرائم و آسیب‌هاست. ٢٢ سازمان و ارگان و نهاد در امر سلب موقعیت‌ها و ابزار جرم دارای مسئولیت مستقیم و وظیفه قانونی هستند و به نوعی ٥٦ دستگاه در این حوزه وظیفه دارند.
توجیه و ارشاد مسئولان در انجام تکالیف‌شان در پیشگیری از جرم با تمرکز بر دلایل بروز جرم از دیگر اقدامات انجام‌شده است. دومین راهبرد ما موضوع مربوط به توجیه و ارشاد مردم و مسئولان در اجرای وظایف و مسئولیت‌های اجتماعی است. سومین راهبرد هشدار و انذار است. چهارمین راهبرد مربوط به برهم‌زدن محیط‌ها و موقعیت‌های بروز جرم است. پنجمین راهبرد سلب ابزارها و فرصت‌هاست. در کشور ما فرصت‌ها و ابزار جرم متنوع و زیاد است.
ششمین راهبرد افزایش خطر دستگیری است که باید عملیات مجرمانه را برای مجرمان سخت و آنها را ناتوان کنیم. این کار بدون بهره‌گیری از روش‌های علمی کشف جرم امکان‌پذیر نیست. هفتمین راهبرد ما اجرای عدالت کیفری است. در راهبرد هفتم فقط یک دستگاه مسئولیت دارد و آن قوه قضائیه است. متأسفانه نگرش به پیشگیری از جرم در کشور، پیشگیری مبتنی بر راهبرد هفتم است.
در این شرایط قوه قضائیه مورد مطالبه‌گری سایر دستگاه‌ها قرار می‌گیرد؛ در‌حالی‌که در شش راهبرد اول ٢٢ تا ٥٦ دستگاه وظیفه دارند. در‌حالی‌که راهبرد هفتم پرهزینه و کم‌محصول است. ما در قوه قضائیه تلاش کردیم با همکاری دستگاه‌های دیگر بتوانیم شش راهبرد اول را محقق کنیم. این کار بدون مشارکت مردم امکان‌پذیر نیست. همچنین بخش خصوصی از توان خوبی در این زمینه برخوردار است».
ساوری افزود: نکته مهم پیشگیری وضعی این است که این نوع پیشگیری زودبازده است؛ اما ممکن است منجر به تغییر جغرافیا یا شیوه‌ها و شگردهای جرم شود. البته با بهره‌گیری از فناوری و تکنولوژی‌های نوین ما می‌توانیم بخش مهمی از جرائم و امنیت عمومی را کنترل و مهار کنیم. جرائم هرگز ریشه‌کن نخواهد شد. هرچقدر که تلاش کنیم، یک معدلی از جرم با توجه به جمعیت وجود خواهد داشت و هنر مدیریت ما این است که آن را کنترل و مهار و کاهش دهیم. امروز رویکرد بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین و کمک بخش خصوصی به‌عنوان یکی از راهبردهای معاونت است و تلاش کردیم و با هماهنگی دستگاه‌ها موفق شدیم سه سامانه از این رویکرد را بهر‌ه‌‌برداری و رونمایی کنیم. از رسانه‌ها توقع داریم تا میل و رغبت مردم را برای استفاده از این سامانه‌ها بالا ببرند.
او به سامانه استعلام چک‌های سرقتی و جعلی اشاره کرد و گفت: یکی از معضلات چک در ایران این است که مردم از اصالت چک‌هایی که دریافت می‌کنند، مطلع نیستند.
با کمک این سامانه افراد می‌توانند قبل از دریافت چک از این سامانه استعلام کنند. سپس جمشیدی، کارشناس سامانه ساد، درباره این سامانه توضیح داد و گفت: افرادی که چک‌های مفقودی یا سرقتی دارند، اطلاعات آن را در این سامانه ثبت می‌کنند و شهروندان می‌توانند استعلام بگیرند که چکی که به دستشان رسیده است، مفقودی یا سرقتی است یا نه. این چک‌ها در معرض دید عموم قرار می‌گیرد.
سامانه دیگر همراه ٢٤ است که درباره کالاهای سرقتی مثل گوشی موبایل یا تبلت است که تاکنون توانسته‌ایم ٣٥ درصد کالای مفقودی را برگردانیم و بیش از ١٩ هزار کالا در این سامانه ثبت شده است و دفاتر پیشخوان در این زمینه همکاری دارند.
سپس از اپلیکیشنی که برای هشدار نقاط حادثه‌خیز جاده‌ای طراحی شده است، رونمایی شد و سالاری گفت: سه‌هزارو ٤٠٠ نقطه حادثه‌خیز در کشور داریم که هزار‌و ٤٠٠ نقطه آن بیشترین حوادث را دارد و عامل اصلی تصادفات به دلیل نا‌آگاهی رانندگان از مسیری است که می‌خواهند به مقصد برسند. در این اپلیکیشن ٣٠٠ متر مانده به نقطه حادثه‌خیز اعلام خطر می‌شود. نرم‌افزار دو بخش اصلی دارد، بخش اول آن مکان‌یابی و نمایش نقاط پرخطر و فاصله فرد از نقطه حادثه‌خیز است و بخش دوم آن در طول مسیر اگر برای کاربر اتفاقی بیفتد، می‌تواند موقعیت دقیق خود را به نیروهای امدادی اعلام کند. کاربر با مراجعه به کافه‌بازار می‌تواند از یکم دی آن را دانلود کند.
به گزارش روزنامه شرق در ادامه از سامانه پیشگیری از سرقت خودرو نیز رونمایی شد. این سامانه در مرحله اول در ١٥ استان از‌جمله تهران، البرز و اصفهان و خوزستان اجرائی می‌شود. علیرضا ساوری درباره اهمیت این سامانه گفت: پنج دسته خودرو ٩٥ درصد سرقت‌ها را به خود اختصاص دادند که این خودروها، خودروهای داخلی زیر سال ٨٨ است که به دلیل ضریب ایمنی پایین به‌راحتی قابل سرقت هستند. البته این خودروها به‌عنوان ابزار مادر برای ارتکاب جرائم دیگر از سوی مجرمان استفاده می‌شود.