عصبانیت مردم از افزایش قیمت تاکسی‌های اینترنتی
مردم از افزایش قیمت تاکسی‌های اینترنتی ناراضی هستند و این شرکت‌ها هم در مقابل توضحیات خودشان را دارند اما علت گران شدن سفرها چیست؟
اعتمادآنلاین| افزایش قیمت تاکسی‌های اینترنتی، اتفاقی است که مردم در شبکه‌های اجتماعی خود به آن واکنش نشان داده‌اند. افزایش قیمت این تاکسی‌های اینترنتی اگرچه اتفاق تازه‌ای نیست اما این بار باعث شده تا حسابی صدای اعتراض مسافران و مصرف‌کنندگان بالا برود. در مقابل تاکسی‌های اینترنتی هم توجیه‌های خودشان را دارند، اما در نهایت به نظر می‌رسد که در شرایط کنونی اقتصاد کشور، این افزیش قیمت تاکسی‌های اینترنتی باعث ایجاد خلل جدی در زندگی مردم شده است.
«مسیری که تا هفته گذشته با 12 هزار تومان می‌رفتم، حالا 25 هزار تومان شده است.» «مگر بنزین دوباره گران شده که این تاکسی‌ها می‌خواهند پول سوختشان را از مسافر بگیرند؟» «برای مسیری که 25 دقیقه در راه هستم چرا باید 52 هزار تومان بدهم؟» «این تاکسی‌ها فهمیدند مردم چاره دیگری ندارند، حالا فقط قیمت را بالا می‌برند.» اینها، بخشی از گلایه‌های مردمی است که در روزهای اخیر با افزایش قیمت هزینه سفرهای درون شهری خود از طریق تاکسی‌های اینترنتی روبرو شده‌اند. موج زیادی از این انتقادات در شبکه‌های اجتماعی قابل رویت است و مردم تنها یک پرسش یزرگ دارند و آن هم اینکه، علت این حجم از افزایش قیمت چیست؟
حجم بالای اعتراضات مردمی سبب شد تا اعتمادآنلاین سراغ مدیران 2 شرکت بزرگ تاکسی اینترنتی برود و علت را جویا شود. فرید شهابی، مدیر تجاری شرکت اسنپ در پاسخ به این پرسش گفت: «هدف اصلی ما در قیمت‌گذاری این است که تمامی درخواست‌ها را به سفر تبدیل کنیم. در حال حاضر، برای تبدیل درخواست‌ها به سفر، نسبت به سال قبل به طور میانگین حدود 15 تا 20 درصد افزایش قیمت داشتیم. به طور کلی این افزایش قیمت همچنان کمتر از میزان افزایش قیمت مصوب سرویس‌های حمل‌ونقل عمومی است.»
او ادامه داد: «در مورد افزایش قیمت‌های پیش‌بینی‌نشده و دور از انتظار در نظر داشته باشید که تمامی سامانه‌های هوشمند حمل‌ونقل در دنیا، بر اثر اتفاقات بیرونی نظیر تعطیلات یا شرایط جوی یا ایام خاص دچار تغییرات قیمت می‌شوند که این قیمت‌ها ممکن است از حالت نرمال و هر روزه آنها پایین‌تر و یا بالاتر باشد، مثلا بعد از محدودیت‌های ناشی از شیوع کرونا قیمت‌های اسنپ کاهش چشمگیری داشت و الان هم به دلیل عدم توازن عرضه و تقاضا افزایش داشته است. اما به طور مشخص این کاهش و افزایش خارج از عرف موقتی است. سیستم قیمت‌گذاری اسنپ پویاست و قیمت در هر سفر بر اساس 4 فاکتور «قیمت پایه»، «مسافت سفر»، «مدت زمان سفر» و «نسبت عرضه و تقاضا» تعیین می‌شود. از آنجایی که نسبت عرضه و تقاضا یکی از اهرم‌های تعیین قیمت است زمانی که میزان تقاضا از عرضه پیشی بگیرد قیمت‌ها افزایش پیدا می‌کند و افزایش قیمت فعلی به همین دلیل اتفاق افتاده است.»
او همچنین تورم جامعه را هم در این موضوع دخیل دانست و عنوان کرد: «افزایش قیمت تاکسی‌های اینترنتی متاثر از هزینه‌های تورمی در جامعه است، به طوری که اگر قیمت‌ها برای راننده به‌صرفه نباشد، طبیعتا تعداد کمتری تمایل به ادامه همکاری خواهند داشت و همین موضوع در نهایت منجر به افزایش قیمت‌ها می‌شود. افزایش قیمت‌ها به طور مستقیم متاثر از افزایش قیمت بنزین نبوده است. در یک سال اخیر با افزایش چشمگیر قیمت خودرو، لوازم یدکی و در مجموع استهلاک خودرو مواجه بودیم و دور از ذهن نیست که فعالیت در تاکسی‌های اینترنتی با کرایه‌های قبلی برای کاربران راننده صرف اقتصادی نداشته باشد. در تلاشیم تا با اجرایی کردن تمهیدات بهداشتی و تامین سلامت مسافران و رانندگان سرویس تاکسی خطی را پرقدرت‌تر از قبل برگردانیم. در واقع در حال بررسی روش‌هایی هستیم که به وسیله آنها فاصله‌گذاری اجتماعی را به شکل مناسب‌تری بتوان رعایت کرد.»
تپسی: هزینه سفرها تنها 15% افزایش داشته است
شرکت تپسی، دیگر سرویس تاکسی اینترنتی مطرح در کشور است که موضوع افزایش قیمت‌ها و شکایت مسافرین را به وجود آورده است. این شرکت هم با ارسال توضیحات خود برای اعتمادآنلاین نوشت: «قیمت‌های تپسی نسبت به سال گذشته و پیش از شروع کرونا، حدود 15% افزایش داشته است که همچنان نسبت به افزایش 25 درصدی هزینه‌های حمل و نقل عمومی، کمتر است. در سال جدید، با در نظر گرفتن تورم، افزایش هزینه‌های معیشتی و افزایش شدید قیمت خودرو و قطعات آن، که هزینه‌های مستقیم کار رانندگان را تشکیل می‌دهد، هزینه‌های رانندگان هم افزایش پیدا کرده است. با توجه به این موضوع، قیمت‌ها باید به شکلی باشد که انجام سفر برای آنها هم توجیه‌پذیر باشد و انگیزه قبول سفرها را داشته باشند. بنابراین در سال جدید، هزینه‌ها نسبت به سال قبل 15% افزایش داشته است.»
همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، هر دو شرکت توضیحات مشترکی داشتند. موضوع عرضه و تقاضا در شرکت تپسی و تصمیم‌گیری برای قیمت‌های جدید تاثیرگذار بوده است: «اما چرا کاربران برداشتشان این است که افزایش قیمت بیشتری اتفاق افتاده است؟ ما همیشه در مورد الگوریتم قیمت‌گذاری تاکسی‌های آنلاین و اینکه ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا یکی از پایه‌های اصلی این الگوریتم است صحبت کرده بودیم. این الگوریتم طی دو ماه قبل، به دلیل کاهش شدید تقاضا در دوران کرونا، قیمت‌ها را به شکل قابل ملاحظه‌ای کاهش داد. این کاهش قیمت در شرایط کرونا، هم به نفع مسافر بود چرا که می‌توانست در صورت نیاز به جابجایی، با تاکسی آنلاین که نسبت به حمل و نقل عمومی ایمن‌تر بود مسافرت کند و هم باعث می‌شد افرادی که مجبور به جابجایی در شهر هستند، تاکسی‌های آنلاین را ترجیح بدهند و تقاضای سفر برای رانندگان ایجاد شود. در واقع الگوریتم ما با این کاهش قیمت، تعادل بین عرضه و تقاضا در شرایط قرنطینه و کاهش درخواست ایجاد کرد. حالا با باز شدن مشاغل و افزایش درخواست‌ها، قیمت‌ها به شرایط قبل از کرونا بازگشته و افزایش قیمت 15 درصدی در سال جدید به آن اضافه شده است. این موضوع باعث شده که کاربران، اینطور برداشت کنند که قیمت‌ها افزایش بیشتری داشته است. درصورتی که اینطور نیست و افزایش قیمت تپسی در مقایسه با افزایش قیمت 25 درصدی حمل و نقل عمومی هم کمتر است.»
در مقابل اما مسافران و کاربران این شرکت‌ها نظر دیگری دارند. سینا که تا همین یک ماه پیش روزانه برای برگشت از محل کار به منزلش از تاکسی‌های اینترنتی استفاده می‌کرد، معتقد است این افزایش قیمت 15 درصد نیست: «پولی که باید برای برگشت به خانه بدهم دقیقا 2 برابر شده است. چرا باید ناگهان چنین اتفاقی بیفتد؟ می‌گویند 15 درصد کرایه را بالا بردیم اما رقمی که من می‌بینیم خیلی بیشتر از این حرف‌هاست.»
فاطمه، کاربر دیگری که می‌گوید در طول هفته بارها از تاکسی‌های اینترنتی استفاده می‌کند، نظر دیگری دارد: «به نظر می‌رسد که این شرکت‌ها فهمیده‌اند که مردم چاره‌ای ندارند و عده‌ای به خاطر کرونا نمی‌توانند از تاکسی و یا سایر وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنند، به همین دلیل هم از قدرتشان برای کسب درآمد بیشتر استفاده می‌کنند.»
شیما هم دیدگاهش به فاطمه نزدیک است: «همه مشکل این است که تعداد این شرکت‌ها اندک است. اگر در ایران هم شبیه به سایر کشورهای دنیا 10ها شرکت تاکسی اینترنتی وجود داشت، دیگر این مدیران از انحصار خود استفاده نمی‌کردند.»
اعتراضات نسبت به نرخ جدید تاکسی‌های اینترنتی شدت گرفته و از طرف دیگر هم به نظر می‌رسد عده زیادی از مردم راه دیگری جز استفاده از همین تاکسی‌ها ندارند. باید دید که در ادامه روند انتقادات مردمی، این شرکت‌ها تغییری در روند خود ایجاد خواهند کرد یا باز هم این مردم هستند که باید با نرخ‌های افزایش یافته کنار بیایند.