مردم فریب اخبار رسانه‌های رسمی را نخورند
دانیال رمضانی - در سال‌های نه چندان دور حجم زیادی از سایت‌های خبری در ایران شکل گرفتند که تعداد قابل توجهی از آنها، یا وابسته به برخی کسب‌وکارها و برندها بودند یا آنکه سایت‌هایی یک نفره بودند با هدف کسب درآمد از طریق درج اخبار تبلیغاتی شرکت‌ها.
این سایت‌ها نزد روزنامه‌نگاران و رسانه‌های رسمی نه ارزش خبری داشتند و نه رسانه محسوب می‌شدند، چون اصولا محصول و خروجی کار آنها چیزی بیش از ترجمه کاتالوگ محصولات و خدمات شرکت‌ها و انتشار اطلاعات غلط و اغراق‌آمیز از ایشان بود.
این سایت‌ها البته همچنان مشغول همان کار همیشگی یعنی درج اطلاعات بیهوده و تبلیغاتی هستند.
اما در دیگر رسانه‌های رسمی اعم از خبرگزاری‌ها و نشریات، همواره تلاش بر این بود که حد و مرزی برای تبلیغات و رپورتاژ آگهی‌ها در نظر گرفته شود. این موضوع با دو هدف عمده و مهم یعنی جلب اعتماد مخاطبان و آمیخته نشدن اخبار تبلیغاتی با اخبار واقعی از یکسو و از سوی دیگر با هدف سلب مسوولیت از رسانه بابت محتوای آگهی‌ها و رپورتاژها انجام می‌شد.
به همین منظور آگهی‌ها در فرمت مشخصی درج می‌شدند که برای مخاطب کاملا قابل تشخیص و تفکیک بود و در مورد اخبار تبلیغاتی نیز عبارت رپورتاژ آگهی یا تبلیغات بالای آنها درج می‌شد.
اما پس از گذشت مدتی و افزایش سطح آگاهی مردم، سایت‌های تبلیغاتی دچار ریزش مخاطب شدند. زیرا مخاطبان به راحتی می‌توانند با یک نگاه به تیتر این سایت‌ها که مملو از اخبار تبلیغاتی است، آنها را شناسایی کنند.
به همین منظور ارایه‌دهندگان تبلیغات نیز راه‌حل جلب توجه و اعتماد مخاطبان را در ورود به بخش‌ها و سرویس‌های خبری و مورد اعتماد مردم یافتند.
از سوی دیگر حالا بسیاری از رسانه‌های رسمی نیز با هدف دریافت پول بیشتر، قید اعتماد مخاطبان خود را زده و اقدام به درج انبوهی از اخبار تبلیغاتی لابه‌لای سایر اخبار سرویس‌های خبری خود می‌کنند.
در حال حاضر تعداد قابل توجهی از کسب‌وکارهای اینترنتی نیز به همین روش روی آورده‌اند و اخبار غیرواقعی و گاه حتی دروغ خود را به شرط عدم اعلام تبلیغاتی بودن آنها و با پرداخت پول، درون اخبار سرویس‌های خبری رسانه‌های رسمی درج می‌کنند.
**نکته عجیب آنکه در حال حاضر و تنها در یک نمونه، دو خبرگزاری شناخته شده و قدیمی کشور که از قضا از بودجه و امکانات عمومی و دولتی هم برخوردار هستند، رسما تبدیل به خبرگزاری یکی از تاکسی‌های اینترنتی شده‌اند.**
به این ترتیب روزی نیست که خبری عجیب از داستان‌های ساختگی و غیرقابل راستی‌آزمایی این تاکسی اینترنتی در دو خبرگزاری مذکور یافت نشود و نکته تلخ‌تر اینکه این خبرها بدون هیچ نشان خاصی، در سرویس‌های خبری و نه تبلیغاتی خبرگزاری‌های مذکور منتشر می‌شود.
برای آنکه مشکلات ناشی از این معضل را بهتر درک کنید، یکی از این همین دو خبرگزاری چندی پیش اقدام به درج اخبار تبلیغاتی سایت سکه ثامن کرده بود که بعد از کلاهبرداری این سایت، بسیاری از مشتریان سکه ثامن اعلام کردند که به اخبار درج شده در این خبرگزاری اعتماد کرده و تصور کرده‌اند که چون آن خبرگزاری به شکل مرتب و نه در قالب تبلیغات این اخبار را منتشر می‌کرده، پس کسب و کار سکه ثامن هیچ مشکلی از بابت کنترل مجوزهای احتمالی ندارد.
اگرچه کمی بعد بحث‌های حقوقی بالا گرفت که نقش این خبرگزاری در فریب دادن مخاطبان و همدستی با این سایت کلاهبردار چیست که البته این بحث‌ها بی‌نتیجه ماند و مشکلی دامن این خبرگزاری را نگرفت.
لذا به مخاطبان اخبار رسانه‌های رسمی توصیه می‌شود که با توجه به خلأهای قانونی و نبود نظارت، فریب اخبار رسانه‌های رسمی را نخورده و انتشار هر خبری را به منزله اعتماد و اطمینان به آن خبر تلقی نکنند.
برای این منظور توصیه می‌شود که نخست به بررسی سوابق رسانه‌های رسمی بپردازند و به صرف داشتن مجوز خبرگزاری، روزنامه یا هفته‌نامه تصور نکنند که کنترل‌های لازم برای جلوگیری از انتشار اخبار غلط و تبلیغاتی به عمل می‌آید.
دوم آنکه اگر قصد خرید، استفاده یا اعتماد به این قبیل اخبار را دارند، حتما خود دست به تحقیق بیشتری زده و از افراد آشنا به حوزه مورد نظرشان مشورت بگیرند.
**مخلص کلام اینکه مرز خبر و تبلیغ در بسیاری از رسانه‌های رسمی کشور حذف شده است و از آنجا که آمار و شرایط اقتصادی کشور، گویای افزایش جرایم سایبری و سایر اقسام کلاهبرداری است، مخاطبان باید بیش از گذشته مراقب خود باشند.**
(منبع:عصرارتباط)